Ο πίνακας “Εμφύλιος Πόλεμος”, που φιλοτεχνήθηκε το 1949 από τον Νίκο Εγγονόπουλο, αποτελεί ένα πικρό σχόλιο για το νεοελληνικό εμφύλιο πόλεμο.
Στο έργο απεικονίζεται κάτω αριστερά παρατημένο ένα κράνος με τη σβάστικα (αγκυλωτό σταυρό), σύμβολο του ναζισμού, από τον οποίο δεινοπάθησε η Ελλάδα. Άλλα δεινά πρόκυψαν όμως, ενώ βρισκόταν η χώρα υπό ναζιστική κατοχή: ο αδελφοκτόνος εμφύλιος πόλεμος. Δύο γυναικείες φιγούρες σε ένα σύνολο συνδέονται μεταξύ τους με ένα ακόντιο, με το οποίο η μία, η οποία φορά πτηνόμορφο προσωπείο με ράμφος, έχει διαπεράσει το σώμα της άλλης. Πληγώνει θανάσιμα την αδερφή της και φεύγει τρέχοντας χωρίς να τη νοιάζεται.
Τα στοιχεία που δείχνουν πως είναι αδερφές είναι οι αντιθέσεις που δημιουργούνται με τα παραπληρωματικά στοιχεία και χρώματα: η μία έχει μαλλιά πράσινα και η άλλη κόκκινα, η μία είναι ντυμένη μόνο από τη μέση και κάτω με ανοιχτό φόρεμα, ενώ τα χρώματα στο ντύσιμο είναι αντιστρόφως ανάλογα.
Στον ουρανό τα σκούρα χρώματα δείχνουν μια δραματική ένταση, για να απεικονίσει ακριβώς το σκοτάδι, τον ανθρώπινο πόνο και διχασμό που επικρατούσε εκείνα τα χρόνια στην Ελλάδα, όταν ο ένας αδελφός πολεμούσε τον άλλο…
Ο Νίκος Εγγονόπουλος όντας εκτός από εξαιρετικός ζωγράφος και σπουδαίος ποιητής, αποτύπωσε τον εμφύλιο και με την πένα του….
Ποίηση 1948
τούτη η εποχή
του εμφυλίου σπαραγμού
δεν είναι εποχή
για ποίηση
κι’ άλλα παρόμοια :
σαν πάει κάτι
να
γραφή
είναι
ως αν
να γράφονταν
από την άλλη μεριά
αγγελτηρίων
θανάτου
γι’ αυτό και
τα ποιήματά μου
είν’ τόσο πικραμένα
(και πότε – άλλωστε – δεν είσαν;)
κι’ είναι
– προ πάντων –
και
τόσο
λίγα
