Αντί προλόγου
Η ποιητική πρόζα είναι ένα είδος γραφής διόλου συνηθισμένο στην χώρα μας που παραχωρεί, όμως, ένα ευρύ πεδίο δράσεις για τους λογοτέχνες με διάθεση πειραματισμού. Τέτοια αποδεικνύεται και η Ευθυμία Γιώσα που στο δεύτερο πνευματικό της πόνημα μετά τα “Σώματα πτερόεντα” ακροβατεί μεταξύ πεζογραφίας και ποίησης, μεταξύ ενός μεταμοντέρνου συμβολισμού και υπερρεαλισμού, μεταξύ του ονείρου και του εφιάλτη. Ο λόγος για το έργο με τον μακροσκελή και πρωτότυπο τίτλο “Οι αναχωρητές έχουν κιόλας βαρεθεί την Εδέμ” που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος.
Λίγα λόγια για το περιεχόμενο
Τα είκοσι συνολικά ποιητικά πεζά που θα συναντήσει ο αναγνώστης στέκουν αυτόνομα στο ποιητικό τοπίο της συλλογής που διασταυρώνεται διαρκώς και αλλεπάλληλα με το πεζογραφικό. Δεν αφηγούνται μια κοινή ιστορία αν και όλα κινούνται γύρω από την τροχιά της μοναξιάς, του ζόφου, της καβαφικής ματαιότητας. Πρωταγωνιστές είναι άλλωστε άνθρωποι με ονόματα καθημερινά και σύνηθη, φαντάσματα, επαναστάτες, ο Μπονάρ και άλλοτε μορφές μυθικές της μακρινής ιστορίας, όπως ο Καίσαρας, η Πορκία, ο Βρούτος. Όλοι αυτοί, αναχωρητές και μη, πλαισιώνουν μια σιωπηλή κραυγή διαμαρτυρίας για τα κακώς κίνημα μιας πραγματικότητας και μιας ρουτίνας δήθεν εδεμικής που μοιάζει μάλλον να ισαπέχει από κόλαση και παράδεισο. Το ποιητικό υποκείμενο εκπέμπει μόνο και εγκλωβισμένο σε αυτό το δαντικό καθαρτήριο και αφηγείται ιστορίες με δυναμισμό και παρρησία.
Λίγα λόγια για την ποιητική
Ομολογουμένως, η πρόζα αν και γοητευτική είναι κάπως άτονη, δίχως μουσικότητα, πιο στυφή και απότομη. Παρόμοια πορεία ακολουθεί και το ύφος της γραφούσης, αν και σε κάποια σημεία είναι φανερά εξομολογητικό, είναι κατά κόρον απόμακρο, εποπτικό και ενίοτε ειρωνικό. Ο πρωτότυπος και μη αναμενόμενος συνδυασμός λέξεων και νοημάτων, εκτός από τις περιπτώσεις που καταλήγει σε ακατάληπτη αμετροέπεια, είναι ένα αρκετά ενδιαφέρον πείραμα. Το λεξιλόγιο, κάποιες φορές επιδεικτικά αντιποιητικό, αρκετά εξειδικευμένο σε άλλα κείμενα συναρπάζει, ενώ σε άλλα αποβαίνει κουραστικό. Συνολικά, μπορεί να αποδώσει κανείς στην Ευθυμία Γιώσα μια καθαρά προσωπική και ξεχωριστή ποιητική ταυτότητα, διάχυτη στα γραφόμενά της, για την οποία δεν υπάρχει άλλη δίοδος παρά προς την αποθέωση ή την απογοήτευση.
«Αγνοώ την εποχή, τους όρους και τα κόλπα. Μαζεύω ό,τι περίσσεψε απ’ την καρδιά και περιγράφω μια απρόσμενη θάλασσα. Μόνο εκεί θέλω να υπάρχω· χωρίς νίκες και ισόβιο χρυσό»
ΧΩΡΙΣ ΝΙΚΕΣ
Λίγα λόγια για την συλλογή
Το δέσιμο των κειμένων, η επιλογή παρουσίασής τους, η επιλεγείσα γραμματοσειρά και στοίχιση συνθέτουν ένα εκ προμελέτης άρτιο εγχείρημα. Τα αρχικά και τα τελικά κείμενα σηματοδοτούν δύο κορυφές μεταξύ των οποίων απλώνεται το οροπέδιο που εγκαθίστανται τα υπόλοιπα. Κορωνίδα της συλλογής ως βιβλίο που συμπλέει με το περιεχόμενο είναι, το δίχως άλλο, το εξώφυλλό της Έλενας Σχορετσανίτη. Το μανιεριστικό της σκίτσο απεικονίζει επακριβώς την ψυχική ανάταση και συγχρόνως την καταβύθιση που μας προσφέρει η ποίηση, η πεζολογική, με την μορφή της πρόζας.
Αντί προλόγου
Ένα έργο που μας προσκαλεί να αναθεματίσουμε την Εδέμ που έστησαν για εμάς, ακόμα και για τους αναχωρητές που θαρρούμε πως την έχουμε βρει, με μια ποιητική ερμητικά κλειστή, στηριζόμενη σε γρίφους. Αν είστε επιρρεπείς σε νοητικές ασκήσεις με βαθιά νοήματα τότε αυτή να είναι ίσως η κατάλληλη συλλογή για δυνατούς λύτες.
Διαβάστε ένα κείμενο ποιητικής πρόζας εδώ και ακούστε το εδώ.
