Έμμα, μια κωμική ηρωίδα της Τζέην Ώστεν

Τις τελευταίες δύο δεκαετίες το βρετανικό BBC υπήρξε υπεύθυνο για πολλές πετυχημένες τηλεοπτικές παραγωγές οι οποίες βασίστηκαν σε διάσημα λογοτεχνικά έργα Άγγλων συγγραφέων. Μια απ’ αυτές τις παραγωγές που αγαπήθηκαν πολύ ήταν το “Έμμα” βασισμένο στο βιβλίο της σπουδαίας Τζέιν Ώστεν. Βγήκε στον αέρα το 2009 με πρωταγωνίστρια την Romola Garai (την οποία σίγουρα θυμάστε από ταινίες όπως “Εξιλέωση” και “Dirty Dancing 2”) και συμπρωταγωνιστή της – μεταξύ άλλων – τον Jonny Lee Miller. Πρόκειται για μια ακόμη αξιοπρόσεκτη, καλά οργανωμένη παραγωγή του BBC.

Η “Έμμα” η πρωταγωνίστρια της Τζέιν Ώστεν θυμίζει τις γνωστές ηρωίδες της σε άλλα βιβλία (“Περηφάνια και Προκατάληψη”, “Λογική κι Ευαισθησία”) αλλά ταυτόχρονα έχει τη δική της λάμψη και τις μοναδικές τις ιδιαιτερότητες. Η πιο μεγάλη εξ αυτών είναι η μανία της να “ζευγαρώνει” τους πάντες γύρω της. Διακατέχεται απ’ τη βαθιά πεποίθηση πως μπορεί ν’ αναγνωρίσει το

επιτυχημένο ταίριασμα ανάμεσα σε δυο ανθρώπους και τη μελλοντική ευτυχή ή ατυχή κατάληξη της όποιας γνωριμίας. Χωρίς να το καταλαβαίνει παρά-παίρνει στα σοβαρά τον εαυτό της, επιχειρεί να δώσει συμβουλές και να καθοδηγήσει τους γύρω της μα γρήγορα οι εκπλήξεις της ζωής θα την κάνουν να εγκαταλείψει το ιδιαίτερο “χόμπι” της.

Η Έμμα Γούντχαουζ φαίνεται να τα έχει όλα: έναν αξιαγάπητο πατέρα για τον οποίο νοιάζεται, φίλους, καθώς και ένα σπιτικό. Αλλά η Έμα έχει μία τρομερή συνήθεια: το προξενιό. Δεν μπορεί ν’ αντισταθεί να βρίσκει ταίρια στους γνωστούς της, προκαλώντας όμως αναστάτωση και κυρίως, παραμελώντας τα δικά της αισθήματα.

Η πλούσια, ανεξάρτητη και καλοπροαίρετη Έμμα Γούντχαουζ δεν αισθάνεται την ανάγκη να παντρευτεί η ίδια, αλλά τίποτα δεν την ευχαριστεί περισσότερο από το να προξενεύει τους γύρω της. Από τη στιγμή που πάντρεψε τις στενές της φίλες, ασχολείται με την όμορφη Χάριετ Σμιθ, με σκοπό να την κάνει συμπαίκτρια και σύμμαχό της. Πείθει τη Χάριετ ότι παραείναι καλή για το μνηστήρα της, τον κτηματία Ρόμπερτ Μάρτιν και την ενθαρρύνει να κοιτάξει πιο ψηλά. Αλλά ο στενός οικογενειακός φίλος κ. Νάιτλι προειδοποιεί την Έμμα ότι αυτές οι παρεμβάσεις της θα προκαλέσουν μεγάλα βάσανα -και στον Ρόμπερτ και στη Χάριετ. Η Έμμα αρνείται να ακούσει και ο κ. Νάιτλι γίνεται έξαλλος με το πείσμα της.

Η Έμμα συνεχίζει τις απόπειρές της να παντρέψει τη Χάριετ με τον κ. Έλτον, εφημέριο του Χάιμπερι. Παρόλο που η ίδια δεν ενδιαφέρεται για γάμο, της κινεί το ενδιαφέρον ο μυστηριώδης και απόμακρος Φρανκ Τσόρτσιλ, τον οποίο ελπίζει να γνωρίσει για πρώτη φορά στη χριστουγεννιάτικη γιορτή του χωριού. Ο Φρανκ δεν εμφανίζεται και αντ’ αυτού η Έμμα υφίσταται το ενοχλητικό και ανεπιθύμητο φλερτ του κ. Έλτον. Λίγες εβδομάδες αργότερα, το κουτσομπολιό του χωριού επικεντρώνεται στην άφιξη της νεαρής Τζέιν Φέρφαξ και ενός μεγάλου πιάνο που της έστειλε κάποιος κρυφός θαυμαστής. Η Έμμα αρνείται να πιστέψει ότι ο κ. Νάιτλι θα μπορούσε να είναι ο κρυφός θαυμαστής.

Η Έμμα πειράζει τον κ. Νάιτλι για την Τζέιν, αλλά δεν του παίρνει κουβέντα! Στο μεταξύ, ο Φρανκ και η Έμμα οργανώνουν χορό και η Έμμα αναρωτιέται μήπως είναι ερωτευμένη μαζί του. Παρόλο που πέρασε υπέροχα στο χορό του χωριού, αποφασίζει πως όχι. Έχοντας οριστικά εγκαταλείψει τα προξενιά, η Έμμα αισθάνεται εγκλωβισμένη και βαριεστημένη. Ο κ. Νάιτλι προτείνει ημερήσια εκδρομή στο Μποξ Χιλ για αλλαγή σκηνικού και προσωρινή απόδραση. Λέει επίσης στην Έμμα ότι υποψιάζεται πως ο Φρανκ και η Τζέιν είναι ερωτευμένοι κρυφά. Η Έμμα απορρίπτει την ιδέα –μπορεί προσωπικά να εγγυηθεί για την αδιαφορία του Φρανκ προς την Τζέιν– και αυτό πληγώνει τον Νάιτλι, με την αδιαφορία της Έμμα προς τον ίδιο.

Έπειτα από μια καταστρεπτική μέρα στο Μποξ Χιλ, όλοι αναγκάζονται να αντιμετωπίσουν ζητήματα της καρδιάς. Αυτό που ξεκίνησε ως ημέρα διασκέδασης εξελίσσεται σε ημέρα πόνου για όλους στην εκδρομή στο Μποξ Χιλ. Τα πράγματα χειροτερεύουν δραματικά όταν, ενοχλημένη από τον Φρανκ, η Έμμα συμπεριφέρεται πολύ άσχημα και προσβάλλει τη δεσποινίδα Μπέιτς. Την κατσαδιάζει ο Νάιτλι και συνειδητοποιεί ότι η συμπεριφορά της ήταν επαίσχυντη. Προσπαθεί να τα μπαλώσει με την Τζέιν και τη δεσποινίδα Μπέιτς, αλλά η Τζέιν δεν θέλει να τη δει, παρόλο που η δεσποινίς Μπέιτς της λέει ότι η Τζέιν δέχτηκε τη δουλειά της γκουβερνάντας και έκλαιγε όλη νύχτα. Στο μεταξύ, ο Νάιτλι πηγαίνει να μείνει με τον αδερφό του στο Λονδίνο –θα λείπει για λίγο. Όταν πεθαίνει η αυταρχική θεία του Φρανκ, οι Γουέστον περιμένουν ότι θα κάνει πρόταση γάμου στην Έμμα, αλλά οι πράξεις του πυροδοτούν μια σειρά από γεγονότα που σοκάρουν την Έμμα και την κάνουν να συνειδητοποιήσει κάτι που ήταν ολοφάνερο από καιρό…

Μια ακόμη ανεξάρτητη ηρωίδα που περιφρονεί τον γάμο που σχετίζεται με το οικονομικό συμφέρον και δε σκέφτεται να παντρευτεί παρά μόνο αν ερωτευτεί τρελά. Η Τζέιν Ώστεν ειδικευόταν στο να γράφει για γυναίκες που δεν αναζητούσαν τη σύμβαση αλλά το ξεχωριστό στοιχείο στις σχέσεις τους, ακόμη και σε μια βαθιά συντηρητική εποχή. Η “Έμμα” για την εποχή της είναι μια φεμινιστική, χειραφετημένη, με το θάρρος της άποψης της παρουσία. Όσοι τη γνωρίζουν γοητεύονται απ’ τον ευχάριστο χαρακτήρα της, το χιούμορ της και την ανάγκη της να πει τα πράγματα όπως έχουν, δίχως μισόλογα. Αυτό όμως που ίσως δεν υποψιάζονται οι περισσότεροι είναι πως η βαθιά καλοσύνη κι ανάγκη της “Έμμα” να τους δει όλους ευτυχισμένους κρύβει τη δική της έλλειψη πείρας κι αυτογνωσίας που θα μπορούσαν να την οδηγήσουν στην αληθινή ευτυχία. Ίσως γι’ αυτό και η Τζέιν Ώστεν βάζει την “Έμμα” να πει κάποια στιγμή πως: “Ήμουν τόσο απασχολημένη ν’ ασχολούμαι με τις καρδιές όλων κι έφτασα να μην ξέρω τη δικιά μου”. Πόσοι άραγε από εμάς λίγες ή περισσότερες φορές στη ζωή μας δεν έχουμε κοιτάξει παραπέρα, έξω από εμάς ώστε για καιρό ν’ αποφύγουμε να κοιτάξουμε μέσα μας; Έτσι κι η “Έμμα” έστω κι αργά συνειδητοποιεί πως αν θέλει κάποτε να γίνει ευτυχισμένη πρέπει ν’ αφήσει τους άλλους να ζήσουν τις ζωές τους και πρέπει να φροντίσει κι η ίδια να ζήσει αληθινά τη δική της.

Τέσσερα ωριαία επεισόδια θα σας μεταφέρουν γι’ ακόμη μια φορά στην Αγγλία των περασμένων αιώνων, τότε που ο έρωτας ξεκινούσε από τα μάτια, συνέχιζε μ’ ένα χαμόγελο κι έναν χορό και τελικά – αν ένα ζευγάρι φαινόταν τυχερό – κατέληγε σε όρκους αιώνιας αγάπης. Τόσο διαφορετικές οι ανάγκες των ανθρώπων τότε κι όμως στη βάση τους τόσο ίδιες.

Πηγές: https://tisfanistisfanikeoraio.wordpress.com/2016/02/23/%CE%BC%CE%AF%CE%BD%CE%B9-%CF%84%CE%B7%CE%BB%CE%B5%CE%BF%CF%80%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%AC-%CE%AD%CE%BC%CE%BC%CE%B1/