Ο Αλχημιστής είναι μυθιστόρημα γραμμένο από τον Πάουλο Κοέλιο. Tο βιβλίο δημοσιεύτηκε πρώτη φορά το 1988. Μέχρι το 2009 έχει μεταφραστεί σε 67 γλώσσες. Εξελίχθηκε στο να γίνει παγκόσμιο best-seller. Σύμφωνα με γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων, το AFP, έχει πουλήσει πάνω από 65 εκατομμύρια αντίτυπα σε πάνω από 150 χώρες, κάτι που το κάνει ένα από τα πιο διάσημα, σε πωλήσεις, βιβλία στην ιστορία.
Υπόθεση του βιβλίου
Ο Αλχημιστής ακολουθεί το ταξίδι ενός βοσκού από την Ανδαλουσία, του Σαντιάγκο. Ο Σαντιάγκο, πιστεύοντας πως το επαναλαμβανόμενο όνειρό του είναι προφητικό, αποφασίζει να ταξιδέψει σε μία τσιγγάνα σε μια κοντινή πόλη για να καταλάβει την ερμηνεία του. Εκείνη του λέει πως υπάρχει ένας κρυμμένος θησαυρός στις Πυραμίδες της Αιγύπτου.
Νωρίς στο ταξίδι του, συναντά έναν παλιό βασιλιά, τον Μελχισεδέκ, ο οποίος του λέει να ακολουθήσει τον προσωπικό του μύθο, δηλαδή ο,τι ήθελε πάντα να καταφέρει στη ζωή του. Έπειτα του λέει την χαρακτηριστική πια φράση του βιβλίου: Όταν επιδιώξεις κάτι, όλο το σύμπαν συνωμοτεί για να γίνει όπως επιθυμείς. Η συγκεκριμένη φράση είναι η κεντρική φιλοσοφία και το ρητό του βιβλίου. Έτσι, αποφασισμένος να καταφέρει να φτάσει στον προσωπικό του μύθο, πουλάει το κοπάδι του και αρχίζει το μακρινό ταξίδι που δε θα είχε γυρισμό.
Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, ο Σαντιάγκο έρχεται αντιμέτωπος με την αγάπη, τον κίνδυνο, τις ευκαιρίες, την καταστροφή και μαθαίνει πολλά για τον εαυτό του και τον κόσμο. Γνωρίζει ανθρώπους διαφορετικών νοοτροπιών και μοιράζεται τις απόψεις του μαζί τους. Στο ταξίδι του, γνωρίζει τη Φατιμά, μία όμορφη γυναίκα από την Αραβία, η οποία του εξηγεί πως αν ακολουθήσει την καρδιά του θα βρει αυτό που ψάχνει.
Ο Σαντιάγκο αργότερα συναντά έναν μοναχικό αλχημιστή που μιλάει για προσωπικούς μύθους. Εκείνος λέει πως οι άνθρωποι θέλουν να βρουν μόνο τον θησαυρό του προσωπικού τους μύθου και όχι τον προσωπικό τους μύθο. Ο Σαντιάγκο νιώθει αβέβαιος καθώς ακούει τα διδάγματα του αλχημιστή. Ο αλχημιστής λέει: Αυτοί που δεν καταλαβαίνουν τους προσωπικούς τους μύθους θα αποτύχουν να κατανοήσουν τα διδάγματά τους.
Απόσπασμα του βιβλίου
Κάποιος έμπορος έστειλε το γιο του να μάθει το μυστικό της ευτυχίας από το σοφότερο των ανθρώπων. Το αγόρι βάδιζε σαράντα μέρες στην έρημο, ώσπου τελικά έφτασε σ’ ένα ωραίο κάστρο, στην κορυφή ενός βουνού. Εκεί κατοικούσε ο σοφός που το αγόρι αναζητούσε. Αντί όμως να συναντήσει έναν άγιο άνθρωπο, ο ήρωάς μας μπήκε σε μια αίθουσα γεμάτη κίνηση: έμποροι μπαινόβγαιναν, άνθρωποι συζητούσαν στις γωνίες, μια μικρή ορχήστρα έπαιζε απαλές μελωδίες και υπήρχε ένα πλούσιο τραπέζι στρωμένο με τα πιο νόστιμα φαγητά εκείνης της περιοχής του κόσμου. Ο σοφός συζητούσε με όλους και το αγόρι έπρεπε να περιμένει δυο ώρες ώσπου να φτάσει η σειρά του να το δεχτεί. Ο σοφός άκουσε προσεκτικά το λόγο της επίσκεψης του αγοριού, του απάντησε όμως ότι εκείνη τη στιγμή δεν είχε καιρό να του εξηγήσει το μυστικό της ευτυχίας. Πρότεινε στο αγόρι να κάνει μια βόλτα μέσα στο παλάτι του και να ξαναγυρίσει σε δυο ώρες. «Στο μεταξύ, θέλω να σου ζητήσω μια χάρη», είπε ο σοφός τελειώνοντας κι έδωσε στο αγόρι ένα μικρό κουτάλι στο οποίο έριξε δυο σταγόνες λάδι. «Καθώς περπατάς, κράτα αυτό το κουτάλι, προσέχοντας να μη χυθεί το λάδι». Το αγόρι άρχισε ν’ ανεβαίνει και να καταβαίνει τις σκάλες του παλατιού, μην αφήνοντας το κουτάλι απ’ τα μάτια του. Δυο ώρες αργότερα, παρουσιάστηκε στο σοφό. «Λοιπόν», ρώτησε ο σοφός, «κοίταξες καθόλου τα περσικά χαλιά που έχω στην τραπεζαρία μου; Είδες τον κήπο που ο αρχικηπουρός έκανε δέκα ολόκληρα χρόνια να το φτιάξει; Πρόσεξες τις θαυμάσιες περγαμηνές της βιβλιοθήκης μου;» Το αγόρι ντράπηκε και παραδέχτηκε ότι δεν είχε δει τίποτε απ’ όλα αυτά. Η μόνη φροντίδα ήταν να μη χυθούν οι σταγόνες του λαδιού που ο σοφός του είχε εμπιστευτεί. «Πήγαινε πίσω, λοιπόν, για να γνωρίσεις τα θαύματα του κόσμου», είπε ο σοφός. «Δεν μπορείς να εμπιστεύεσαι έναν άνθρωπο αν δεν γνωρίζεις το σπίτι του». Το αγόρι, πιο ήρεμο τώρα πια, έπιασε το κουτάλι και ξεκίνησε πάλι για το γύρο του παλατιού, προσέχοντας αυτή τη φορά όλα τα έργα τέχνης που κρέμονταν απ’ το ταβάνι και τους τοίχους. Θαύμασε τους κήπους, τα τριγύρω βουνά, τα ευαίσθητα λουλούδια, πρόσεξε με τι γούστο κάθε έργο τέχνης ήταν τοποθετημένο στη σωστή θέση. Γυρίζοντας στον σοφό του διηγήθηκε λεπτομερειακά όσα είχε δει. «Πού είναι οι σταγόνες λαδιού που σου είχα εμπιστευτεί;», ρώτησε ο σοφός. Κοιτάζοντας το κουτάλι, το αγόρι κατάλαβε ότι είχαν χυθεί. «Να, λοιπόν, η συμβουλή που έχω να σου δώσω», είπε ο σοφότερος των σοφών. «Το μυστικό της ευτυχίας βρίσκεται στο να κοιτάζεις τα θαύματα του κόσμου, χωρίς να ξεχάσεις ποτέ τις δύο σταγόνες λαδιού στο κουτάλι».
Ποιοί ήταν οι αλχημιστές;
Σήμερα δε θα χαρακτηρίζαμε επιστήμη την αλχημεία, καθώς σε κάποιες περιπτώσεις συνδεόταν με σκοτεινές μεθόδους, με μαγικές ή και θρησκευτικές πεποιθήσεις. Ωστόσο, στο παρελθόν, αποτελούσε μια εντελώς αξιοσέβαστη δραστηριότητα, με την οποία ασχολήθηκε ακόμα και Ισαάκ Νεύτων! Η αλχημεία έχει μακρά ιστορία η οποία φτάνει μέχρι την αρχαία Αίγυπτο, την Κίνα και την Περσία. Στόχος των αλχημιστών δεν ήταν μόνο η μετατροπή των μετάλλων σε χρυσό, αλλά και η άσκηση εξουσίας επί της φύσης, η ικανότητα να ελέγχουν τα πράγματα που μας περιβάλλουν. Η αλχημεία περιλάμβανε αρκετές φορές τη χρήση μαγείας: έπρεπε να πεις διάφορα ξόρκια ή να φροντίσεις να κάνεις τα πράγματα με τη σωστή σειρά. Οι αλχημιστές πειραματίζονταν αναμειγνύοντας ή θερμαίνοντας δύο ή περισσότερες ουσίες για να δουν τι θα συμβεί. Τους άρεσε να εργάζονται με στοιχεία που προκαλούσαν βίαιες αντιδράσεις, όπως είναι ο φώσφορος και ο υδράργυρος. Η διαδικασία θα μπορούσε να αποδειχθεί επικίνδυνη, αλλά άξιζε την προσπάθεια μπροστά στην ανταμοιβή που θα λάμβανες εάν κατάφερνε να βρεις επακριβώς τον σωστό συνδυασμό συστατικών από τον οποίο θα προέκυπτε η «φιλοσοφική λίθος». Αυτή η «λίθος» θα μπορούσε στη συνέχεια να μετατρέψει τον μόλυβδο ή τον κασσίτερο σε χρυσό ή να χαρίσει αιώνια ζωή!
Πολλοί από τους αλχημιστές ήταν σκέτοι απατεώνες. Πολλοί άλλοι όμως ήταν ειλικρινείς και ακάματοι «εργάτες», που ζούσαν σε έναν κόσμο, στον οποίο τα πάντα έδειχναν δυνατά. Κατά τη διάρκεια των μελετών τους, ανακάλυψαν πολλά φαινόμενα που σήμερα εντάσσονται στην επιστήμη της χημείας. Έμαθαν, για παράδειγμα, για την απόσταση, την τέχνη της θέρμανσης ενός μείγματος και της συλλογής των ουσιών, που αφήνει το μείγμα κατά την επεξεργασία σε διάφορες χρονικές στιγμές. Δυνατά αλκοολούχα ποτά, όπως το κονιάκ και το τζιν, παράγονται μέσω απόσταξης, κατά την οποία συγκεντρώνεται το αλκοόλ. Τα ονομάζουμε και «σπίρτο», μια λέξη με την οποία επίσης δηλώνουμε τον έξυπνο, ευφυή άνθρωπο. Προέρχεται από τη λατινική λέξη «spiritus», ονομασία που οι αλχημιστές είχαν δώσει στην αιθυλική αλκοόλη, το οινόπνευμα, για να δηλώσουν την εύφλεκτη φύση της.
Πράγματα που μας έμαθε ο Αλχημιστής
Ο Αλχημιστής είναι ένα βιβλίο πέρα για πέρα διδακτικό. Οι αναγνώστες μπορούν να ταυτιστούν με τον πρωταγωνιστή του βιβλίου, έναν νέο που ριψοκινδυνεύει και θυσιάζει τα πάντα, με σκοπό την αναζήτηση της ευτυχίας και την αυτοπραγμάτωσή του, που ζει με πάθος, που ερωτεύεται, ζητά νέες εμπειρίες και γνωρίζει νέους τόπους και πολιτισμούς.Ο Σαντιάγο, ο νέος του βιβλίου είναι ένας άνθρωπος που γνωρίζει τη σημασία του να ονειρεύεται κανείς. Να θέτει στόχους και να προσπαθεί να τους πετύχει με επιμονή και αισιοδοξία. Άλλωστε στο βιβλίο αυτό ανήκει η πασίγνωστη φράση : «Και όταν θέλεις κάτι, όλο το σύμπαν συνωμοτεί για να το καταφέρεις» .
1. Ο φόβος είναι μεγαλύτερο εμπόδιο από τις ίδιες τις δυσκολίες που τον προκαλούν
«Πες στην καρδιά σου ότι το να φοβάσαι τον πόνο είναι χειρότερο από τον ίδιο τον πόνο που σε βασανίζει. Καμία καρδιά δεν υποβάλλεται σε βασανισμό όταν προτεραιότητά της είναι η αναζήτηση των ονείρων της, γιατί κάθε δευτερόλεπτο αυτής της αναζήτησης είναι μια συνύπαρξη με τον Θεό και με την αιωνιότητα.»
2. Η «αλήθεια» είναι πάντα στέρεη
«Αν αυτό που ανακαλύπτουμε είναι κατασκευασμένο από καθαρό υλικό, ποτέ δεν θα διαβρωθεί και πάντα θα επιστρέφει σε μας. Αντιθέτως, αν αυτό που θα ανακαλύψεις είναι απλά μια λάμψη, σαν την έκρηξη ενός άστρου, θα ξεγλιστρήσει από ‘σένα κατα την επιστροφή.»
3. Σπάστε τη μονοτονία της καθημερινότητας
«Κάθε μέρα είναι ίδια με την επόμενη, επειδή οι άνθρωποι αποτυγχάνουν να εκτιμήσουν τα καλά πράγματα που συμβαίνουν στη ζωή τους κάθε μέρα με την ανατολή του ηλίου.»
4. Αγκαλιάστε το παρόν
«Επειδή δεν ζω ούτε στο παρελθόν ούτε στο μέλλον, επικεντρώνω το ενδιαφέρον μου μόνο στο παρόν. Αν μπορείς να προσηλώνεσαι πάντα στο παρόν, θα είσαι ευτυχισμένος.»
5. Η επιτυχία έχει πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις
«Να τι έμαθα από τους αλχημιστές. Όταν προσπαθούμε να γίνουμε καλύτεροι από ό, τι είμαστε, τα πάντα γύρω μας επίσης βελτιώνονται. «
6. Πάρτε αποφάσεις για να μπορέσετε να συνεχίσετε
«Όταν κάποιος παίρνει μια απόφαση, είναι σαν να καταδύεται σε ένα ισχυρό ρεύμα που θα τον μεταφέρει σε μέρη που ποτέ δεν έχει ονειρευτεί πριν πάρει την απόφαση.»
7. Να αφήνετε τη φαντασία σας ελεύθερη
«Βλέπω τον κόσμο από την οπτική του τι θα ήθελα να δω να συμβαίνει σε αυτόν και όχι με αυτό που διαδραματίζεται στην πραγματικότητα.»
8. Να επιμένετε στις προσπάθειές σας μέχρι τέλους
«Το μυστικό της ζωής είναι η γνώση πως όταν αποτυγχάνετε εφτά φορές, έχετε σταθεί στα πόδια σας οκτώ φορές.»
9. Δώστε έμφαση και συγκεντρωθείτε στην δική σας πορεία στη ζωή
«Αν κάποιος δεν θέλει να γίνει αυτό που του επιβάλουν οι άλλοι, τότε αυτοί θυμώνουν. Ο καθένας φαίνεται πως έχει άποψη για το πώς άλλοι άνθρωποι θα πρέπει να κατευθύνουν τη ζωή τους, αλλά δεν έχουν κανένα σχέδιο για τη δική τους.»
10. Πάντοτε να παίρνετε πρωτοβουλίες
«Υπάρχει μόνο ένας τρόπος για να φτάσω στη γνώση και αυτός περνά μέσα από τις πράξεις.»
11.Τολμήστε να ονειρευτείτε
«Μην φοβάσαι να ονειρεύεσαι. Μην φοβάσαι να βάζεις μεγάλους στόχους. Και το κυριότερο, μην πιστέψεις ποτέ πως δεν αξίζει να ονειρεύεσαι, γιατί απλώς φοβάσαι πως δεν θα πετύχεις αυτό που θες.»
