“Η ζωγραφική είναι η σιωπηλή ποίηση και η ποίηση είναι ζωγραφική με το χάρισμα του λόγου.” (Σιμωνίδης ο Κείος)
Η λογοτεχνία και η ζωγραφική ανέκαθεν υπήρξαν δυο αλληλένδετες και παράλληλες μορφές τέχνης. Αρκετές φορές η λογοτεχνία ενέπνευσε τη ζωγραφική και το αντίστροφο. Παρακάτω ακολουθούν κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα:
«Ο Ερωτόκριτος και η Αρετούσα» είναι ένα από τα πιο γνωστά έργα του Θεόφιλου, βασισμένο στο εκπληκτικό ποίημα με μεγάλη λογοτεχνική αξία που δημιουργήθηκε από τον Βιτσένζο Κορνάρο στη Κρήτη τον 17ο αιώνα.Εδώ παρουσιάζεται μια κρυφή συνάντηση των δύο ερωτευμένων. Η Αρετούσα ανταποκρίνεται στον έρωτα του Ερωτόκριτου, ο οποίος έχει ανεβεί με σχοινένια σκάλα στο μπαλκόνι της. Το έργο μορφολογικά είναι ενδεικτικό της πριμιτίφ τεχνικής του Θεόφιλου.
H «Οφηλία» του Βρετανού Sir John Everett Millais, ολοκληρώθηκε μεταξύ του 1851 και 1852. Βρίσκεται στην Tate Britain στο Λονδίνο. Απεικονίζει την Οφηλία, ένα πρωταγωνιστικό χαρακτήρα από το έργο του William Shakespeare «Άμλετ» να τραγουδά λίγο πριν πνιγεί. Το έργο εκτέθηκε για πρώτη φορά στη Royal Academy και έχει εκτιμηθεί πάνω από 30.000.000 λίρες. Διαβάστε το δικό μας αφιέρωμα στον πίνακα εδώ.
Το ποίημα «Τα κεριά» του Καβάφη, αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τη δημιουργία αυτού του πίνακα από τον Χρήστο Μποκόρο.
Κωνσταντίνος Καβάφης «Κεριά»
Του μέλλοντος η μέρες στέκοντ’ εμπροστά μας
σα μια σειρά κεράκια αναμένα —
χρυσά, ζεστά, και ζωηρά κεράκια.
Η περασμένες μέρες πίσω μένουν,
μια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένων•
τα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμη,
κρύα κεριά, λυωμένα, και κυρτά.
Δεν θέλω να τα βλέπω• με λυπεί η μορφή των,
και με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαι.
Εμπρός κυττάζω τ’ αναμένα μου κεριά.
Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξω
τι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνει,
τι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν.
Εικονογράφηση για το ποίημα του Καβάφη «Ωραία λουλούδια και άσπρα που ταίριαζαν πολύ» , το 1964 του Γιάννη Τσαρούχη.
Κωνσταντίνος Καβάφης, «Ωραία λουλούδια και άσπρα που ταίριαζαν πολύ»
Μπήκε στο καφενείο όπου επήγαιναν μαζύ. –
Ο φίλος του εδώ προ τριώ μηνών του είπε,
«Δεν έχουμε πεντάρα. Δυο πάμπτωχα παιδιά
είμεθα – ξεπεσμένοι στα κέντρα τα φθηνά.
Σ’ το λέγω φανερά, με σένα δεν μπορώ
να περπατώ. Ένας άλλος, μάθε το, με ζητεί.»
Ο άλλος του είχε τάξει δυο φορεσιές, και κάτι
μεταξωτά μαντήλια.- Για να τον ξαναπάρει
εχάλασε τον κόσμο, και βρήκε είκοσι λίρες.
Ήλθε ξανά μαζύ του για τες είκοσι λίρες·
μα και, κοντά σ’ αυτές, για την παληά φιλία,
για την παληάν αγάπη, για το βαθύ αίσθημά των. –
Ο «άλλος» ήταν ψεύτης, παληόπαιδο σωστό·
μια φορεσιά μονάχα του είχε κάμει, και
με το στανιό και τούτην, με χίλια παρακάλια.
Μα τώρα πια δεν θέλει μήτε τες φορεσιές,
και μήτε διόλου τα μεταξωτά μαντήλια,
και μήτε είκοσι λίρες, και μήτε είκοσι γρόσια.
Την Κυριακή τον θάψαν, στες δέκα το πρωϊ.
Την Κυριακή τον θάψαν: πάει εβδομάς σχεδόν.
Στην πτωχική του κάσα του έβαλε λουλούδια,
ωραία λουλούδια κι άσπρα ως ταίριαζαν πολύ
στην εμορφιά του και στα είκοσι δυο του χρόνια.
Όταν το βράδυ επήγεν – έτυχε μια δουλειά,
μια ανάγκη του ψωμιού του – στο καφενείον όπου
επήγαιναν μαζύ: μαχαίρι στην καρδιά του
το μαύρο καφενείο όπου επήγαιναν μαζύ.
Ο Lord Alfred Tennyson ήταν ένας από τους σημαντικότερους Βρετανούς ποιητές του 19ου αιώνα. Το 1833 έγραψε το ποίημα «The Lady of Shalott», εμπνευσμένο από τους μύθους του Βασιλιά Αρθούρου. Ο John William Waterhouse ζωγραφίζει τη μοναχική γυναίκα το 1888 να είναι στη βάρκα που παρασύρει το ποτάμι με κατεύθυνση το Κάμελοτ, τη μαγική πολιτεία και όνειρο όλων των ανθρώπων του κόσμου. Η καταραμένη Lady of Shalott δεν έφτασε ποτέ στο Κάμελοτ. Πέθανε τραγουδώντας, ενώ την παρέσερνε ο ποταμός.
Αυτός ο πίνακας, ζωγραφισμένος από τον Frank Bernard Dicksee, που ανήκει στους Προραφαηλίτες ζωγράφους, απεικονίζει μια ερωτική σκηνή των πρωταγωνιστών του έργου «Ρωμαίος και Ιουλιέτα», του Ουίλιαμ Σαίξπηρ.
Ο παραπάνω πίνακας του Johann Heinrich Füssli απεικονίζει την αυτοκτονία του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας. Η Ιουλιέτα βρίσκεται στο νεκροκρέβατο της.
Στον πίνακα ο J. W. Waterhouse , γνωστός για τα έργα του με αιθέριες και μυστηριώδεις γυναικείες μορφές, απεικονίζει τη γλυκύτατη Ιουλιέτα να περπατά θλιμμένη δίπλα σ’ ένα κανάλι της Βενετίας. Φορά ένα υπέροχο αέρινο αναγεννησιακό φόρεμα και αφηρημένη κρατά το μπλε περιδέραιο της (ο πίνακας ονομάζεται και το «μπλε περιδέραιο»). Ο Waterhouse κατατάσσεται στους όψιμους Προραφαηλίτες ζωγράφους.
Το σκίτσο του Δον Κιχώτη, πρωταγωνιστή του ομώνυμου κλασικού έργου του Ισπανού συγγραφέα Μιγκέλ ντε Θερβάντες Σααβέδρα και του συντρόφου του Σάντσο Πάντσα,ζωγραφισμένο από τον Pablo Picasso, εμφανίστηκε στο γαλλικό εβδομαδιαίο περιοδικό Les Lettres Françaises το 1955. Πολύ διαφορετικό από τα έργα της μπλε και της ροζ περιόδου του ζωγράφου, καταφέρνει με απλές τολμηρές γραμμές να συλλάβει την αίσθηση του μάταιου της περιπλάνησης των δυο αντρών και την εξάντληση που τους συνοδεύει.
Η σκηνή που απεικονίζεται στον πίνακα του Johann Heinrich Füssli είναι η τελευταία εμφάνιση της Lady Macbeth, η υπνοβασία της ,από την τραγωδία του Ουίλιαμ Σαίξπηρ «Μάκβεθ».
ΠΗΓΕΣ: http://cavafis.compupress.gr/kavgr181.htm , https://latistor.blogspot.com/2010/09/blog-post_1183.html , https://frapress.gr/2018/05/diasimoi-pinakes-zografikis-empneysmenoi-apo-tin-logotechnia/
