Είναι γνωστό το βιβλικό επεισόδιο με τον Ιησού ο οποίος οργισμένος έδιωξε τους εμπόρους από το Ναό, όπως το περιγράφει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης:
«Καί εγγύς ήν το πάσχα των Ιουδαίων, και ανέβη εις Ιεροσόλυμα ο Ιησούς. 14 και εύρεν εν τώ ιερώ τους πωλούντας βόας και πρόβατα και περιστεράς και τους κερματιστάς καθημένους, 15 και ποιήσας φραγέλλιον εκ σχοινίων πάντας εξέβαλεν εκ τού ιερού, τα τε πρόβατα και τους βόας, και των κολλυβιστών εξέχεεν το κέρμα και τας τραπέζας ανέτρεψε, 16 και τοίς τας περιστεράς πωλούσιν είπεν· Άρατε ταύτα εντεύθεν· μη ποιείτε τον οίκον τού πατρός μου οίκον εμπορίου…» (Ιω. 2, 13-16).
Είναι απαραίτητο να σημειωθεί πως ο Ιησούς, μέσα στο ναό, δεν πήγε να εκδιώξει απλούς και συνηθισμένους ανθρώπους. Οργίστηκε διότι η βεβήλωση προερχόταν από κάποιες συντεχνίες της εποχής, οι οποίοι σφετερίζονταν το ναό, πιστεύοντας οι περισσότεροι στο θεό του χρήματος, Δεν στράφηκε δηλαδή κατά των εμπόρων σαν επάγγελμα, αλλά κατά των βέβηλων της πίστης και της εμπιστοσύνης του λαού απέναντι στους άρχοντες που εκμεταλλεύονταν την ανοχή του λαού και εισέπρατταν κέρδη μέσα από το ανήθικο παραεμπόριο. Μη λησμονούμε ότι ο ναός τότε, εκτός από θρησκευτικό κέντρο, ήταν και το κέντρο της πολιτικής και κοινωνικής ζωής των Εβραίων.
Η θεματική του έργου αυτή, εκτιμήθηκε ιδιαίτερα από τους εκφραστές της Μεταρρύθμισης αφού την εξέλαβαν ως αναπαράσταση κάθαρσης στην Εκκλησία.
Ένας από τους καλλιτέχνες που ενέπνευσε η περικοπή ήταν ο Δομίνικος Θεοτοκόπουλος. Στο έργο αποτυπώνονται τρεις γυναικείες μορφές που διακρίνονται από λαμπρότητα και αισθησιασμό, με αναγεννησιακά χαρακτηριστικά (λευκό δέρμα, ξανθά μαλλιά) και αποκαλυπτικό ένδυμα.
Φανερή είναι εδώ η επίδραση της ιταλικής τέχνης στον Δομίνικο Θεοτοκόπουλο. Οι τρεις γυναικείες μορφές στο έργο συμβολίζουν την αμαρτία, είναι τοποθετημένες αντιθετικά προς το κέντρο της σύνθεσης που βρίσκεται ο Χριστός, διακρίνονται από παθητικότητα, στατικότητα ή «συγκρατημένη κίνηση» καταδεικνύοντας έμμεσα ο καλλιτέχνης την περιορισμένη θέση της γυναίκας από το κοινωνικό γίγνεσθαι.
Ακόμη κάτι σημαντικό στο έργο είναι πως στο κάτω δεξί μέρος του πίνακα, ο Ελ Γκρέκο απεικονίζει τους τέσσερις μεγάλους καλλιτέχνες της Αναγέννησης: Τιτσιάνο, Μιχαήλ Άγγελο, Τζούλιο Κλόβιο και Ραφαήλ.
