Δεκαπενταύγουστος και η Κοίμηση της Θεοτόκου στην τέχνη

Η Κοίμηση της Θεοτόκου είναι Θεομητορική εορτή των Χριστιανικών Εκκλησιών, η οποία εορτάζεται στις 15 Αυγούστου.Στην Ελλάδα γιορτάζεται με ιδιαίτερη λαμπρότητα σε πολλά μέρη της χώρας, ονομάζεται δε και “Πάσχα του καλοκαιριού”.Κατά την χριστιανική παράδοση, όταν η Παναγία πληροφορήθηκε άνωθεν τον επικείμενο θάνατό της προσευχήθηκε στο όρος των Ελαιών, ετοιμάστηκε, και ανέφερε το γεγονός στους Αποστόλους.Επειδή κατά την ημέρα της κοίμησης δεν ήταν όλοι οι Απόστολοι στα Ιεροσόλυμα, μία νεφέλη τους άρπαξε και τους έφερε κοντά της.Την τοποθέτησαν στο μνήμα της Γεθσημανής, αλλά μετά από τρεις μέρες ο τάφος ήταν άδειος. Η Παναγία μετατέθη τους ουρανούς.”Η “Κοίμηση της Θεοτόκου” είναι ένα δημοφιλέστατο θέμα τόσο στην ανατολική όσο και στην δυτική χριστιανική τέχνη και ζωγραφική– Στην δυτική, βέβαια, μεταφράζεται ως ο “Θάνατος της Παρθένου Μαρίας”.Από την άλλη, στην δυτική τέχνη του 15ου και 16ου αιώνα έδαφος στην ζωγραφική χριστιανικής θεματολογίας κερδίζει περισσότερο η “Ανάληψη της Θεοτόκου στον Παράδεισο”, παρά η “Κοίμηση”, ο θάνατός της.Δεν υπάρχει καμία πληροφορία στην Βίβλο για τον θάνατο της Παναγίας, ωστόσο μία χριστιανική παράδοση του 5ου αιώνα επιβεβαιώνει το κάλεσμα των Δώδεκα Αποστόλων από την ίδια, ώστε να είναι παρόντες στην τελευταία της στιγμή.Οι Απόστολοι που κάθονται γύρω από το κρεβάτι της είναι και το συνηθέστερο θέμα στους περισσότερους πίνακες και αναπαραστάσεις.Ξεχωρίσαμε τους πιο εντυπωσιακούς απ’ αυτούς:Άγνωστοι Ιταλοί ζωγράφοι, 1350Ιερέας Victor. Λατρευτική εικόνα που χρονολογείται στα 1650 – 1699. Σήμερα βρίσκεται στην συλλογή του Μουσείου ΜπενάκηΠλάκα από ελεφαντοστό. Τέλη 10ου – αρχές 11ου αιώνα. Μουσείο Cluny, Παρίσι.Η Κοίμηση της Θεοτόκου, λάδι σε μουσαμά. Νικόλαος Δοξαράς, 1753-1754Petrus Christus, 1457-1467Hans Leonard Schaufelein, 1510Hans Holbein the Elder, 1491-1492Pier Maria Pennacchi, 1511Pedro Garcia de Benabarre, 1460-1465Michel Wolgemut, 1493Master of RiglosMaster of the Amsterdam, 1500 *Τρεις ανώνυμοι ζωγράφοι έχουν περάσει στην ιστορία της τέχνης ως Masters of the Death of the Virgin.Ιταλική Σχολή, 16ος αιώναςCaravaggio, 1606 – Μουσείο του ΛούβρουHans Multscher, 1437Fra Angelico, 1432Fernando Llanos, 1507Jacopo Bellini, 1450Pieter Bruegel, 1564Andrea Mantegna, 1461Hugo Van Der Goes, 1480Bartolome Bermejo, 1460-1462Arcimboldo GiuseppeGuercino (Giovanni Francesco Barbieri), 1591-1666, Μουσείο Ερμιτάζ, Αγία Πετρούπολη.Titian (Tiziano Vecello), 14888-1576, Βασιλική Santa Maria Gloriosa dei Frari, Βενετία.Rubens, 1577-1644, Καθεδρικός της Αμβέρσας.El Greco, 1541-1614, Art Institute of Chicago.Paolo Veronese, 1528-1588, Basilica di San Giovanni e Paolo, Βενετία.Tintoretto, 1518-1594, εκκλησία Santa Maria Assunta (I Gesuiti), Βενετία.

Δημήτρης Κονταρίνης, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού

Η Κοίμηση της Θεοτόκου από τον Francesco Botticini.Antonio da Correggio, 1489-1534, καθεδρικός ναός της Πάρμας.Και για τέλος:Η Κοίμηση της Θεοτόκου [Ο διάσημος πίνακας του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου (Ελ Γκρέκο) που χρονολογείται στα 1565-1566, όσο ο καλλιτέχνης βρισκόταν στην Κρήτη.]Οι πίνακες του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου είχαν θεματικές παρμένες κυρίως από τη χριστιανική παράδοση. Δύο ήταν κυρίως οι γυναικείες μορφές που εμφανίζονταν στα έργα του καλλιτέχνη, η Παναγία και η Μαρία η Μαγδαληνή. Η απεικόνιση των μορφών αυτών δεν ήταν κάθε φορά η ίδια αλλά εξελίσσονταν ανάλογα με τις επιρροές του Γκρέκο και την εξέλιξη και ωρίμανσή του ως καλλιτέχνη κατά τη διάρκεια της ζωής του. Οι επιρροές του Γκρέκο ήταν πολλές αν αναλογιστεί κανείς την εποχή που ζει, τα διαφορετικά καλλιτεχνικά ρεύματα που συνυπάρχουν (Μανιερισμός, Μπαρόκ, Ροκοκό), τα μέρη που έζησε (Κρήτη- Ιταλία-Ισπανία) καθώς και τους καλλιτέχνες με τους οποίους ήρθε σε επαφή (Μιχαήλ Άγγελος, Τιτσιάνο).Πρώτο αντιπροσωπευτικό έργο της νεανικής καλλιτεχνικής περιόδου του Γκρέκο, που αποτελεί και το παλαιότερο χρονολογικά έργο που διασώζεται, είναι η εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Ερμούπολη Σύρου). Η καινοτομία που παρουσιάζει ο Γκρέκο δεν έγκειται στη θεματική της εικόνας, αφού αποτελεί κλασική θεματική της «Κρητικής Σχολής» παρμένη από τα απόκρυφα ευαγγέλια αλλά στο συνδυασμό πολλών αναγεννησιακών και παλαιολόγειων στοιχείων με το κλασικό. Η εικόνα της Παναγίας εδώ χαρακτηρίζεται από γλυκύτητα, κίνηση και χάρη ενώ οι άλλες γυναικείες μορφές θρηνούν, όλες αποτυπωμένες κατά τα βυζαντινά πρότυπα.

Πηγές:Rosa Giorgi, El Greco, επιμ. Κατερίνα Πρεβόλη, Ημερησία, 2006, σ. 16.Α. Χ. Μπιτσάνη, Οι γυναίκες του Γκρέκο-Πάθος, κάλλος, αρετή στο έργο του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, Βάνιας, Θεσσαλονίκη 2004 , σ. 297.

LIFO

WIKIPEDIA

ΠΕΜΠΤΟΥΣΊΑ

http://newpost.gr/art/553048/h-koimhsh-ths-theotokoy-mesa-apo-7-aristoyrghmata