“Οι ίριδες” του Βαν Γκογκ

Είναι γενικά γνωστή η αγάπη του ζωγράφου βίνσεντ βαν Γκογκ για τη φύση και τα έργα της. Ο ίδιος συνήθιζε να λέει: “Αν και φτιάχνω τοπία, υπάρχουν πάντα μέσα τους ίχνη προσώπων.”

Ένα από τα πιο αξιοθαύμαστα έργα του είναι και οι ίριδες. Ζωγράφισε τις Ίριδες καθώς νοσηλευόταν στο άσυλο Σεν Πωλ ντε Μουζόλ στην Σεν Ρεμί ντε Προβάνς στη Γαλλία, τον τελευταίο χρόνο πριν τον θάνατό του το 1890.

Συγκεκριμένα, το έργο δημιουργήθηκε πριν το πρώτο του επεισόδιο στο άσυλο. Υπολείπεται της μεγάλης έντασης που υπάρχει στα μετέπειτα έργα του. Ονόμαζε τον πίνακα «το αλεξικέραυνο για την ασθένειά μου», επειδή ένιωθε ότι θα μπορούσε να μην παρανοήσει, συνεχίζοντας να ζωγραφίζει.

Ο πίνακας είναι επηρεασμένος από την Ιαπωνική ξυλογραφία ukiyo-e όπως και πολλά από τα έργα του καθώς και από εκείνα άλλων καλλιτεχνών της εποχής. Οι ομοιότητες βρίσκονται στα έντονα περιγράμματα, τις ασυνήθιστες γωνίες, όπως οι κοντινές, καθώς επίσης και το επίπεδο τοπικό χρώμα (που δεν απεικονίζεται σύμφωνα με πως πέφτει το φως).

Θεώρησε αυτόν τον πίνακα, μια μελέτη, που είναι πιθανόν ο λόγος που δεν υπάρχουν γνωστά σχέδια για αυτόν, αν και ο Τεό, ο αδελφός του Βαν Γκογκ, είδε τις προοπτικές που είχε και γρήγορα τον υπέβαλε στην ετήσια έκθεση της Ένωσης των Ανεξάρτητων Καλλιτεχνών το Σεπτέμβριο του 1889 μαζί με την Έναστρη Νύχτα πάνω από τον Ροδανό. Έγραψε στον Βίνσεντ για την έκθεση: «Μαγνητίζει το βλέμμα από μακριά. Οι Ίριδες είναι μια όμορφη πλήρης μελέτη γεμάτη αέρα και ζωή.».

Ο πρώτος ιδιοκτήτης ήταν ο Ζουλιέν “Μπάρμπα” Τανγκί, που είχε τριβείο χρωμάτων και ήταν έμπορος έργων τέχνης, του οποίου το πορτρέτο ζωγράφισε τρεις φορές ο Βαν Γκογκ. Το 1892 ο Τανγκί πούλησε τις Ίριδες στον κριτικό τέχνης και αναρχικό Οκτάβ Μιρμπώ ο οποίος ήταν επίσης ένας από τους πρώτους υποστηρικτές του Βαν Γκογκ. Ο Μιρμπώ κατέβαλλε 300 φράγκα για αυτόν.

Το 1987, έγινε ο πιο ακριβός πίνακας που πουλήθηκε ποτέ, θέτοντας ένα ρεκόρ που διατηρήθηκε για δυόμισι χρόνια. Στη συνέχεια πωλήθηκε στις ΗΠΑ για 53.900.000 δολάρια στον Άλαν Μποντ, αλλά ο Μποντ δεν είχε αρκετά χρήματα για να πληρώσει. Οι Ίριδες αργότερα μεταπωλήθηκαν το 1990 στο Μουσείο J. Paul Getty στο Λος Άντζελες. Οι Ίριδες είναι από το 2012 μέχρι σήμερα στη δέκατη θέση της λίστας των πιο ακριβών έργων ζωγραφικής που πουλήθηκαν ποτέ.