«Από την πρώτη στιγμή που έπιασα στα χέρια μου κουτί με μπογιές, κατάλαβα ότι αυτή θα ήταν η ζωή μου. Του ρίχτηκα σαν το θεριό που χιμάει στο πράγμα που ποθεί».
Ο πίνακας “Το κόκκινο δωμάτιο” είναι από τα διασημότερα έργα του Γάλλου ζωγράφου Ενρί Ματίς και φιλοτεχνήθηκε το 1908. Επρόκειτο να διακοσμήσει την τραπεζαρία της έπαυλης του Ρώσου επιχειρηματία και συλλέκτη Sergei Shchikin στη Μόσχα. Αρχικά ο καλλιτέχνης είχε σκοπό να δημιουργήσει ένα έργο αφιερωμένο στο μπλε με τίτλο “Harmony in Blue”, ωστόσο το έντονο κόκκινο χρώμα υπερίσχυσε και κέρδισε κοινό και κριτικούς.
Ο πίνακας δημιουργείται κατά τη διάρκειά της Belle Epoque, δηλαδή της εποχής των ξέγνοιαστων διασκεδάσεων, της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτιστικής ανάπτυξης, στη μητρόπολη των τεχνών για την εποχή, το Παρίσι. Ο Ματίς είχε ήδη αναδειχθεί σε ηγετική μορφή του βραχύβιο και συνάμα ριζοσπαστικού φοβισμού.
Πρόκειται για το πρώτο μοντέρνο κίνημα του εικοστού αιώνα. Ο όρος προέρχεται από τη γαλλική λέξη «fauve» (φοβ), που σημαίνει «άγριο θηρίο». Περιελάμβανε τους καλλιτέχνες Α. Ματίς, Α. Ντερέν, Μ. Βλαμένγκ και άλλους. Το χαρακτηριστικό των φοβιστών ήταν ότι απελευθέρωσαν την εικόνα από τη μίμηση της φύσης και από άλλες θεματολογικές συμβάσεις. Τα χρώματά τους ήταν εξπρεσιονιστικά, έντονα και αυθαίρετα.
Στο “Κόκκινο Δωμάτιο” συγκεντρώνει τις κατακτήσεις της τελευταίας πενταετίας και επηρεάζεται από το έργο των μεγάλων μετεμπρεσιονιστών ζωγράφων της προηγούμενης γενιάς: Cezanne, Gauguin, Van Gogh, Signac αλλά και από την τέχνη της ταπισερί. Στο έργο παρουσιάζει το εσωτερικό ενός δωματίου με μία γυναίκα δίπλα σε ένα τραπέζι να τακτοποιεί φρούτα. Τα πάντα κατακλύζονται από το ζωντανό κόκκινο χρώμα με τα διακοσμητικά φυτικά μοτίβα. Τοίχος και τραπέζι μοιάζουν να είναι μέρος της ίδιας επιφάνειας και να επενδύονται με την φαντεζί ταπετσαρία, γεγονός που σε συνδυασμό με την απουσία ενός σημείου φύγής, εντείνει την επιπεδότητα της σύνθεσης.
Ωστόσο, επιστρατεύει έξυπνα στοιχεία για να υποδηλώσει τις τρεις διαστάσεις και να δημιουργήσει την αίσθηση του χώρου. Η κυρία που δείχνει να παρεμβάλλεται ανάμεσα στον τοίχο και στο τραπέζι, το παράθυρο ή πίνακας τα δεξιά με τη θέα των δέντρων, αλλά και η κενή καρέκλα μπροστά από αυτό είναι στοιχεία που κατευθύνουν το θεατή και υποβοηθούν την αντίληψή του.
Ο Ματίς χαρακτήρισε το έργο αυτό καθαρά διακοσμητικό. Το δημιούργησε όσο διέμενε στο στούντιο του στο Παρίσι την πενταετία 1908 με 1913. Μαζί με άλλα διάσημα έργα του όπως ο “χορός” πέρασε από τον Sergei Shchukin στις κρατικές συλλογές και σήμερα εκτίθεται στο μουσείο Ερμιτάζ της Αγίας Πετρούπολης.
