Το αριστούργημα του Gabriel José García Márquez «Έρωτας στα χρόνια της χολέρας» εκδόθηκε το 1985 και δικαίως γνώρισε μεγάλη επιτυχία σε όλο τον κόσμο. Αξιοσημείωτο είναι πως ο Μάρκες βραβεύθηκε με το Νόμπελ πριν κυκλοφορήσει το συγκεκριμένο έργο, ενώ πολλοί το κατατάσσουν ως το δεύτερο αριστούργημα του συγγραφέα μετά το «Εκατό χρόνια μοναξιάς». Πρόκειται για κάτι παραπάνω από μια ιστορία αγάπης. Ένα κλασικό, καλογραμμένο βιβλίο, με περίπλοκη ροή, που μετράει χιλιάδες θαυμαστές αλλά και όχι μόνο. Μια ιστορία για τις ανθρώπινες σχέσεις, τον έρωτα, ανεκπλήρωτο κι εκπληρωμένο.
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ
Ο Gabriel José García Márquez, ο Γκάμπο ή Γκαμπίτο όπως τον αποκαλούσαν χαϊδευτικά σε όλη τη Λατινική Αμερική, γεννήθηκε στην Αρακατάκα της Κολομβίας το 1927. Σπούδασε νομικά στην Μπογκοτά αλλά σύντομα άρχισε να εργάζεται ως δημοσιογράφος στο εξωτερικό. Δημοσίευσε το πρώτο του μυθιστόρημα, Τα Νεκρά Φύλλα, το 1955. Ακολούθησαν μεταξύ άλλων το “Εκατό χρόνια μοναξιά”, που τον καθιέρωσε διεθνώς, “Ο έρωτας στα χρόνια της χολέρας”, “Το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου” και “Οι θλιμμένες πουτάνες της ζωής μου”, καθώς και πάμπολλα διηγήματα και κινηματογραφικά σενάρια. Ένας από τους μεγαλύτερους συγγραφείς του 20ού αιώνα και από τους βασικούς εκπροσώπους του μαγικού ρεαλισμού, ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες αποτύπωσε μοναδικά στο έργο του την ομορφιά και την τραγωδία της Λατινικής Αμερικής και τιμήθηκε για το τεράστιο έργο του με το Διεθνές Βραβείο Neustadt το 1972 και με το Νομπέλ Λογοτεχνίας το 1982. Πέθανε το 2014 στην Πόλη του Μεξικού.
«Έρωτας στα χρόνια της χολέρας»
Τέλη 19ου αιώνα, αρχές 20ου. Με σκηνικό ένα μικρό λιμάνι της Καραϊβικής, η ιστορία του Φλορεντίνο Αρίσα, που περιμένει 51 χρόνια, 9 μήνες και 4 ημέρες για να εξομολογηθεί τον αιώνιο έρωτά του στην όμορφη Φερμίνα Δάσα, παντρεμένη εδώ και πολλά χρόνια με το γιατρό Χουβενάλ Ουρμπίνο, μας παρουσιάζεται μεθυστική και εκθαμβωτική σαν όνειρο, αληθινή και οικεία σαν τις πιο βαθιές επιθυμίες μας.
Ο νεαρός Φλορεντίνο Αρίσα, σε μια από τις παραδόσεις εκ μέρους του τοπικού ταχυδρομείου, γνωρίζει και ερωτεύεται τη νεαρή Φερμίνα Δάσα. Αρχικά, η κοπέλα διστάζει, όμως η επιμονή και οι εξομολογήσεις του Αρίσα θα τη μαγέψουν και γρήγορα θα τον ερωτευτεί. Το ζευγάρι ανταλλάσσει μυστικά γράμματα αγάπης.
Η θεία Εσκολάστικα παίζει καταλυτικό ρόλο καθώς προσπαθεί με κάθε τρόπο να συγκαλύψει τους δύο νέους. Όμως οι διαθέσεις του πατέρα της είναι διαφορετικές από τις επιθυμίες τους. Μετακομίζουν στην επαρχία και ο Αρίσα μένει μόνος σε μία πόλη που μαστίζεται από τη χολέρα. Οι ημέρες, οι μήνες, τα χρόνια περνούν δύσκολα για τον νέο. Μετά από καιρό, η Φερμίνα Δάσα επιστρέφει στην πόλη και ο Αρίσα τρέχει για να βρει την παλιά του αγαπημένη. Εκείνη, όμως, έχει παντρευτεί έναν γιατρό και, όπως κάθε σωστή κυρία και σύζυγος της εποχής, αρνείται την επαφή με τον αμφιβόλου διαγωγής Αρίσα.
Με τον άντρα της, το γιατρό Χουβενάλ Ουρμπίνο περνούν μια ευτυχισμένη ζωή. Με την πάροδο του χρόνου, ο απογοητευμένος και μελαγχολικός Αρίσα ανεβαίνει στην ιεραρχία της εταιρείας με ποταμόπλοια του θείου του, ώσπου εκείνη περνάει ολόκληρη στα χέρια του. Ορμώμενος από άσβεστη επιθυμία για την πρώτη του αγάπη, βοηθάει ανθρώπους να εκφράσουν τον έρωτά τους, γράφοντας ερωτικά ποιήματα και γράμματα. Ακόμα και η κοινωνική ανέλιξη του Αρίσα, δεν είναι ικανή να κάμψει την αντίσταση της Φερμίνα Δάσα που πλέον έχει κάνει οικογένεια. Τα χρόνια περνούν και ο Αρίσα σβήνει προσωρινά την έλλειψη στις εφήμερες αγκαλιές περιστασιακών σχέσεων, ευχόμενος να πεθάνει ο γιατρός.
[…] Πέταξε την κουτάλα που κρατούσε και προσπάθησε να τρέξει όσο μπορούσε με το ακατανίκητο βάρος της ηλικίας, φωνάζοντας σαν τρελή, χωρίς να ξέρει ακόμα τί συνέβαινε κάτω από το φύλλωμα του μάνγκο κι η καρδιά της έγινε κομμάτια όταν είδε τον άνθρωπό της ξαπλωμένο μπρούμυτα μες στη λάσπη, μισοπεθαμένο, αλλά ν’ αντιστέκεται το τελικό χτύπημα του θανάτου για να της δώσει χρόνο να προλάβει να φτάσει. Πρόλαβε να την αναγνωρίσει μες στη φασαρία, μέσα από τα δάκρυα του ανεπανάληπτου πόνου, που πέθανε χωρίς αυτήν, και την κοίταξε για τελευταία φορά, ποτέ πια ξανά, με τα μάτια πιο φωτεινά, πιο θλιμμένα κι όλο ευγνωμοσύνη, όπως εκείνη ποτέ δεν είχε δει μέσα σε μισό αιώνα κοινής ζωής και πρόλαβε να της πει με την τελευταία αναπνοή: «Μόνο ο Θεός ξέρει πόσο πολύ σ’ αγάπησα».
Όταν ο γιατρός Ουρμπίνο πεθαίνει, ο Αρίσα θα κάνει την τελευταία προσπάθεια για να κερδίσει την Φερμίνα Δάσα. Έχουνε φτάσει και οι δύο σε μεγάλη ηλικία, όμως η επιθυμία του Αρίσα και η μοναξιά της Δάσα κάνουν τις επαφές τους πιο συχνές. Αποφασίζουν να πάνε ένα ταξίδι με πλοίο, όπου θα ολοκληρωθεί ο έρωτάς τους, για πρώτη φορά μετά από 51 χρόνια, 9 μήνες και 4 ημέρες.
Ένας έρωτας γεννιέται και προδίδεται, χωρίς ποτέ να πάψει να διακρίνεται από τη ρομαντική αιωνιότητα που τον δημιούργησε.
[…] Γιατί είχαν ζήσει αρκετά για να καταλάβουν πως ο έρωτας είναι έρωτας σ΄ οποιαδήποτε εποχή και σ΄ οποιοδήποτε τόπο, αλλά γινόταν πιο έντονος όταν βρίσκονταν κοντά στο θάνατο.
Μια τρυφερή ιστορία ανάμεσα σε δύο ανθρώπους που κάποτε αγαπήθηκαν πολύ, αλλά βρήκαν διάφορα εμπόδια για να ζήσουν τον έρωτά τους. Ο συναισθηματικά ανάπηρος Φλορεντίνο έδινε την αίσθηση της σκιάς και κανείς δεν τον γνώριζε πραγματικά. Δεν ξεπέρασε ποτέ τη γυναίκα που αγάπησε. Και η Φερμίνα, αν και υποκύπτει στα θέλγητρα του γοητευτικού και έμπειρου γιατρού και εκλογικεύει την απώλεια του πρώτου άντρα στη ζωή της, κάποτε αποφασίζει πως πρέπει να ακολουθήσει το μεγάλο της έρωτα στο λίγο χρόνο ζωής που της μένει. Το πάθος και η εμμονή του Φλορεντίνο να κερδίσει την Φερμίνα, το πείσμα και η προσκόλλησή του για να την αποκτήσει, αφήνει μια γλυκιά αίσθηση-άλλοθι σε εκείνους που θυσιάζονται για ένα ιδανικό, ένα συναίσθημα ή μια ιδέα.
Στο μοναδικό αυτό μυθιστόρημα ο συγγραφέας επιδεικνύει τόσο επιδέξια τα ανθρώπινα πάθη σε όλη τους τη γύμνια, έτσι που κανείς δεν μπορεί παρά να ταξιδέψει μαζί με το βιβλίο, σε οποιαδήποτε κατεύθυνση παρασέρνει η αφήγηση. Πρόκειται για ένα άκρως λυρικό μυθιστόρημα με τεράστιες δόσεις ρομαντισμού, χωρίς να γίνεται ιδιαίτερα μελοδραματικό.
Αγάπη σε όλες τις εκφάνσεις της. Χωρίς ανταπόκριση, συζυγική, πλατωνική, οργισμένη, ζηλόφθονη, νεανική, εφήμερη, επικίνδυνη, παράνομη, πληρωμένη, αγνή, από απόσταση, ηλικιωμένη. Η αγάπη στο σκοτεινό υπόβαθρό της.
Όπως πάντα στα βιβλία του Μάρκες, δίπλα στη βασική ιστορία εκτυλίσσονται κι άλλες, μικρότερες αλλά όχι λιγότερο ενδιαφέρουσες, στο παρελθόν και το παρόν, και η μυρωδιά της Λατινικής Αμερικής είναι έντονη κι εθιστική. Κι εδώ γίνονται αναφορές στους ατέλειωτους εμφύλιους πολέμους μεταξύ φιλελεύθερων και συντηρητικών. Διακρίνεται καθαρά η ικανότητα του Gabriel José García Márquez να φτιάχνει νέους κόσμους, να σκιαγραφεί όμορφα κάθε χαρακτήρα του, να γράφει με τόση τρυφερότητα και να παρατηρεί καταστάσεις, όπως τον έρωτα, το πάθος, την αγάπη, τον θάνατο, τα γηρατειά, τον γάμο και τη μοναξιά με τέτοια φαντασία, λογική και σοφία παράλληλα.
Ο πιο καρτερικός και βαθύς έρωτας στην ιστορία της λογοτεχνίας. Ένας ανεξίτηλος έρωτας στο φθοροποιό χρόνο.
[…] Ήταν αναπόφευκτο: η μυρωδιά από πικραμύγδαλα του θύμιζε άτυχους έρωτες. Ο γιατρός Χουβενάλ Ουρμπίνο την ένιωσε από τη στιγμή που μπήκε μες στο σκοτεινό ακόμα σπίτι, όπου είχε τρέξει βιαστικά για ν’ ασχοληθεί με μια περίπτωση που από χρόνια είχε πάψει να είναι επείγουσα. Ο Χερεμία δε Σαιντ Αμούρ, πρόσφυγας από τις Αντίλλες, ανάπηρος από τον πόλεμο, φωτογράφος για παιδιά κι ο πιο πονετικός του αντίπαλος στο σκάκι, είχε ξεφύγει μια για πάντα από τα βασανιστήρια της μνήμης, με αναθυμιάσεις από υδροκυανιούχο χρυσό.
ΠΗΓΕΣ: https://www.psichogios.gr/site/Authors/show/1128/gkampriel-gkarsia-markes , https://www.diavasame.gr/page.aspx?itemid=spg1360 , https://www.thematofylakes.gr/o-erwtas-sta-xronia-tis-xoleras/
