Τα «Κρατικά Μυστικά» (Official Secrets) είναι μια ταινία σε σκηνοθεσία του βραβευμένου με χρυσό αγαλματίδιο Gavin Hood (Tsotsi, X-Men Origins: Wolverine). Τον πρωταγωνιστικό ρόλο ενσαρκώνει η Keira Knightley ( Pirates of the Caribbean, Immitation Game), η οποία πλαισιώνεται από ένα τίμιο cast, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται οι Matt Smith (Doctor Who), Ralph Fiennes ( Schindler’s List) και Matthew Good ( The Crown).
Η υπόθεση μας εκτυλίσσεται το 2003 επί προεδρίας Bush και ακολουθεί την πραγματική ιστορία μιας υπαλλήλου των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών, της Katharine Gunn, η οποία εισήλθε σε έναν δύσκολο δημόσιο και κυρίως προσωπικό αγώνα, όταν αποφάσισε να γνωστοποιήσει το απόρρητο και συγχρόνως παράνομο κατασκοπευτικό σχέδιο της Αμερικανικής και της Βρετανικής κυβέρνησης. Πιο συγκεκριμένα, οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο, λίγο καιρό πριν την εισβολή των Αμερικανικών στρατευμάτων στο Ιράκ, θέλησαν να ξεκινήσουν μια επιχείρηση, κατά την οποία θα συγκέντρωναν πληροφορίες από μικρότερα κράτη του ΟΗΕ, με σκοπό να τα εκβιάσουν να ψηφίσουν υπέρ του πολέμου αν χρειαστεί.
Το Official Secrets στην πραγματικότητα αποτελεί ένα πολιτικό και κατασκοπευτικό θρίλερ, με την δράση να βασίζεται εξ ολοκλήρου στην ένταση των διαλόγων στο μεθοδευμένο και αργό χτίσιμο, στην ίντριγκα και το suspense. Αν μάλιστα δεν γνωρίζετε καθόλου τι συνέβη στην όλη ιστορία, τότε σίγουρα το σύνολο θα σας φανεί ικανοποιητικό και ανατρεπτικό, ειδικά στο τέλος του. Τέτοιου είδους ταινίες, αν και ήταν πολύ συνηθισμένες στη δεκαετία του 1990 και ως ένα βαθμό και στα πρώτα χρόνια του 2000, πλέον σπανίζουν. Για την ακρίβεια, εκλείπουν γενικά τα διαλογικά θρίλερ. Έχουν δώσει τη θέση τους στις μεγάλες παραγωγές με τις απίστευτες σκηνές δράσης και τους χαρακτήρες – υπερανθρώπους. Λόγω του ότι αυτές οι ταινίες είναι πιο εντυπωσιακές στο οπτικό κομμάτι ο κόσμος τις προτιμάει και…δικαίως. Ωστόσο εδώ, βλέπουμε, πως από μια μικρή παραγωγή χωρίς πολύ μεγάλο budget, μπορεί να προκύψει ένα πανέμορφο αποτέλεσμα, πλούσιο σε μηνύματα και δράση. Πρόκειται για ένα συναισθηματικό εν μέρει ταξίδι, που σε κρατάει αρκετές φορές σε αγωνία για το τι θα συμβεί στη συνέχεια.
Επιστρέφοντας πίσω στον σχολιασμό, θα πρέπει να μιλήσουμε ακριβέστερα για ένα υβριδικό είδος, αφού πέρα από τα καθαρά πολιτικά της συμφραζόμενα, η ταινία είναι και ένα προσωπικό δράμα. Εξετάζει, δηλαδή, τις συνέπειες που μπορεί να έχει μια τέτοια επικίνδυνη πράξη στη προσωπική ζωή ενός ανθρώπου. Το Official Secrets θίγει μεταξύ άλλων και πολύ βαθιά φιλοσοφικά ερωτήματα σχετικά με το θέμα της ηθικής. Ερωτήματα που έχουν διαπεράσει σίγουρα το μυαλό του καθενός μας και τα οποία δεν ξέρουμε πάντα πως να τα απαντήσουμε ή πως να τα εκφράσουμε. Ερωτήματα όπως: «Επιτέλεση του ηθικού μας χρέους προς την κοινωνία παρά το όποιο ρίσκο ή αδιαφορία και προστασία της ιδιωτικής και προσωπικής μας ζωής;», «Σιωπή ή άρθρωση λόγου;», «Πίστη στον προσωπικό μας ηθικό κώδικα ή καταπίεση του εγωισμού μας;». Όλα αυτά, ο Gavin Hood, καταφέρνει με έναν πολύ απλό τρόπο να μας τα καταδείξει, σπάζοντας τον 4ο τοίχο και δίνοντας μας ωμή την αλήθεια της κοινωνίας στην οποία ζούμε. Γενικά, οι ταινίες που καταφέρνουν να συνδυάσουν το κοινωνικό μήνυμα με το ψυχόδραμα και μάλιστα να τα αποδώσουν άριστα, είναι πάρα πολύ λίγες και αυτό το ζητούμενο πραγματώνεται επιτυχώς εδώ.
Έκπληξη προκαλεί το γεγονός ότι πρόκειται για ταινία που ευχαριστιέσαι παραπάνω από το αναμενόμενο, μιας που σε γενικές γραμμές η υπόθεση της φαντάζει αρκετά απλή και το trailer την αδικεί σε έναν μεγάλο βαθμό. Σε ένα κινηματογραφικό σύμπαν που βασίζεται κυρίως στα πρωτότυπα σενάρια και στις ακραίες -πολλές φορές- ανατροπές, μια απλή υπόθεση εκφρασμένη μέσα από ένα βαρύ διαλογικό θρίλερ, ίσως ακούγεται βαρετή. Ωστόσο, η ταινία φαίνεται ιδιαίτερα ρεαλιστική και αυτό το καταφέρνει με ποικίλους τρόπους. Από το να δείχνει πραγματικά ντοκουμέντα και συνεντεύξεις μέχρι να αναμιγνύει με έναν πολύ εμφατικό τρόπο τον τύπο. Εκείνο, όμως, το στοιχείο που αναδεικνύει αυτόν τον ρεαλισμό και που κάνει την ταινία από μέτρια, πάρα πολύ καλή, είναι οι εξαιρετικά δουλεμένοι χαρακτήρες της. Μας δίνεται ένα πορτρέτο ανθρώπων καθημερινών, με τους οποίους ο καθένας μας θα μπορούσε ως έναν βαθμό να ταυτιστεί. Αυτό οφείλεται στο πολύ καλό χτίσιμο που γίνεται. Μπορούμε να διακρίνουμε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του καθενός, τους στόχους και τα κίνητρά τους, τα ελαττώματα και τα προτερήματά τους, τις αδυναμίες και τις δυνατότητες τους και το πιο σημαντικό είναι ότι μπορούμε να τα νιώσουμε και να τα κατανοήσουμε. Έτσι στη διάρκεια αυτών των 2 ωρών στο σινεμά, δενόμαστε πραγματικά με τον καθέναν από αυτούς.
Όλοι καλοί, όλοι τίμιοι, εκείνη όμως που δίνει ρεσιτάλ ερμηνείας είναι η Keira Knightley. Ο χαρακτήρας της είναι πολύ ενδιαφέρων, αφού κλείνεται να αντιμετωπίσει πολλά εμπόδια και πραγματικά έχει πολλά να χάσει λόγω της απόφασής της. Ενδεχομένως να πρόκειται για την καλύτερη ερμηνεία της καριέρας της και με βάση τις φετινές ταινίες, είναι άξια μιας υποψηφιότητας για Όσκαρ, πράγμα μάλλον απίθανο βέβαια λόγω της μικρής επιτυχίας της ταινίας. Ο ρόλος της είναι πολύ απαιτητικός, επειδή έχει πολλές συναισθηματικές διακυμάνσεις. Άγχος που φτάνει τα όρια του πανικού, χαρά, θλίψη, φόβος, αποφασιστικότητα, ανακούφιση, δισταγμός, ένταση και θυμός, είναι όλα συναισθηματικά στάδια, που πρέπει να αποδώσει πειστικά σε αυτόν τον δύσκολο ρόλο. Ιδιαίτερα απολαυστικές είναι οι σκηνές της με τον Ralph Fiennes, που υποδύεται τον δικηγόρο της και δίνει πραγματικά και αυτός ρέστα.
Σκηνοθετικά μιλώντας, μην περιμένετε απίστευτα πλάνα και καταπληκτικά εφέ. Να περιμένετε, όμως, σωστή και μετρημένη σκηνοθεσία όπως αρμόζει σε μια τέτοιου είδους ταινία. Γενικά, ο Gavin Hood, επειδή ακριβώς στοχεύει πολύ στη δημιουργία του αισθήματος της αγωνίας, αλλά και της συναισθηματικής σύμπραξης του θεατή σε όλο αυτό, δεν διστάζει να προσθέσει σκηνές όπου επικρατεί σιωπή. Άλλοτε είναι αργός και άλλοτε γρήγορος με συχνές αλλαγές στα πλάνα και έτσι πετυχαίνει αυτό το οποίο θέλει.
Όσο για τις αδυναμίες της ταινίας δεν θα μπορούσε να εκφράσει κανείς πολλά παράπονα. Σε κάποια σημεία είναι υπερβολικά αργό και κάποιες σκηνές είναι πραγματικά βαρετές, ίσως και αχρείαστες, αλλά αυτό δεν προκαλεί έκπληξη, όταν μιλάμε για πολιτικού χαρακτήρα σενάρια.
Συμπερασματικά, το Official Secrets αναμφισβήτητα μπορεί να χαρακτηριστεί η πιο υποτιμημένη ταινία της χρονιάς. Αυτό φαίνεται από την αντιπαράθεση της ποιότητας που αναπαράχθηκε στις αίθουσες με τα πολύ χαμηλά έσοδα στο Box Office, μόλις 2.000.000. Είναι πραγματικά κρίμα που τέτοιες αξιέπαινες προσπάθειες μένουν χωρίς απήχηση από το κοινό. Παρότι σχετικά απλή, αποτελεί μία από τις καλύτερες ταινίες της σεζόν και θα της άξιζε να την απολαύσει ένα ευρύτερο κοινό.
Βαγγέλης Φραγκούλης
