Η Αγριόπαπια (1884, νορβηγικά: Vildanden) είναι θεατρικό έργο του Ερρίκου Ίψεν σε πέντε πράξεις. Συγκαταλέγεται στα πιο διάσημα έργα του Σκανδιναβού δραματουργού. Πολύ περισσότερο, αποτελεί ένα έργο για τον ρόλο του ζωτικού ψεύδους στη ζωή των ανθρώπων αλλά και τη σχέση του ανθρώπου με την φύση.
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα
Ο Ερρίκος Ίψεν είναι ο μεγαλύτερος θεατρικός συγγραφέας που έβγαλε ποτέ η Νορβηγία και όχι μόνο. Η χρεοκοπία και η ταξική πτώση της οικογένειας, έπαιξαν μεγάλο ρόλο στο μετέπειτα έργο του. Αυτός ήταν άλλωστε και ο βασικότερος λόγος που ο Νορβηγός θεατρικός συγγραφέας συνήθιζε να θίγει ευαίσθητα θέματα της εποχής του, όπως τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία, το κόστος που συνεπάγεται η προσπάθεια διατήρησης του πλούτου και του κοινωνικού status, καθώς και ζητήματα ηθικής τάξης.
Σε ηλικία 20 χρονών έγραψε το πρώτο του δράμα (Catilina 1848), ενώ μερικά μόνο από τα μεγαλύτερα έργα του είναι τα εξής: Η κωμωδία του έρωτα (1864), Πέερ Γκιντ (1867), Το Σπίτι της Κούκλας (1879), Βρυκόλακες (1881), Ο Εχθρός του Λαού (1882), Αγριόπαπια (1884), Έντα Γκάμπλερ (1890).
Έφυγε από την ζωή στις 23 Μαΐου του 1906. Προς τιμήν του από το 1986 θεσμοθετήθηκε το ”Βραβείο Ιψεν” το οποίο και απονέμεται μόνο σε θεατρικούς συγγραφείς και έχει σκοπό την προώθηση του νορβηγικού δράματος. Η απονομή γίνεται από το δήμο Σκίεν, πατρίδα του συγγραφέα. Τέλος, από το 2008 δημιουργήθηκε από την Νορβηγική κυβέρνηση και το ‘‘Διεθνές Βραβείο Ιψεν’‘ με σκοπό να τιμηθεί ένα πρόσωπο, οργανισμός ή ίδρυμα στο χώρο της τέχνης και του πολιτισμού για τις προσπάθειες τους στο πνεύμα του Ίψεν.
Το έργο
Ο Γκραίγκερς γυρίζει στην πατρίδα του έπειτα από χρόνια απουσίας σ’ ένα ερημικό μέρος, όπου ανέπτυξε τη φιλοσοφία του για τη ζωή, την οποία αποκαλεί «επιταγή του ιδεώδους» και συνοψίζεται στον αγώνα για επίτευξη της αλήθειας με κάθε θυσία. Επιστρέφοντας ξανασυναντά τον παιδικό του φίλο Γιάλμαρ Έκνταλ, ο οποίος ζει σε μία πλάνη ως προς την οικογενειακή του γαλήνη, τη συζυγική του ευτυχία και το μέγεθος της προσωπικότητάς του. Ο Γκραίγκερς τον θεωρεί τότε ιδανικό παραλήπτη για την «επιταγή» του και επιχειρεί να οδηγήσει την οικογένεια Έκνταλ στη συνειδητοποίηση της ψευδαίσθησής της και να «σώσει» με κάθε κόστος την αγριόπαπια από τον βυθό.
Η αλήθεια πρέπει να αποκαλύπτεται, όποιο κι αν είναι το κόστος, διότι μόνο τότε μπορεί κανείς να γίνει κοινωνός της ιδεώδους ζωής, υποστηρίζει ο Γκραίγκερς κατά την αντιπαράθεσή του με τον Ρέλινγκ πάνω στη μοίρα του Γιάλμαρ. Το ζωτικό ψεύδος είναι η θεραπεία διά πάσαν νόσον, αντιτείνει ο πνευματικός του αντίπαλος. Ο Χένρικ Ίψεν, ένας από τους μεγαλύτερους στοχαστές κι επαναστάτες του παγκόσμιου θεάτρου, για άλλη μια φορά αποκαθηλώνει πρότυπα γράφοντας την Αγριόπαπια, μια ποιητική και γεμάτη συμβολισμούς τραγικωμωδία για τα ζωτικά ψεύδη και τις μετα-αρετές μας, που διαδραματίζεται μέσα στο χάσμα δύο οικογενειών.
Πηγή έμπνευσης
ο πρότυπο του χαρακτήρα της Χέντβιγκ ήταν ένα κορίτσι από τη Γερμανία που γνώρισε ο Ίψεν όταν ολοκλήρωσε το έργο στο Γκόσενζας το καλοκαίρι του 1884. Χέντβιγκ ήταν το όνομα της αδελφής του, με την οποία ήταν πολύ κοντά, η οποία με τη σειρά της πήρε το όνομά της από τη γιαγιά τους από το μέρος της μητέρας τους, Χέντεβιγκ Πάους (1763–1848).
Ο χαρακτήρας του γερο-Έκνταλ θεωρείται ότι είναι βασισμένος στον πατέρα του Ίψεν, Κνουντ Ίψεν.
Αν έχεις εσύ δίκιο κι εγώ άδικο, τότε δεν αξίζει να τη ζει κανείς αυτή τη ζωή.
*Οι εικόνες προέρχονται από την παράσταση που προβλήθηκε από το Θέατρο Πορεία το 2017 και 2018*
Πηγές:
https://frapress.gr/2016/03/afieroma-theatriki-singrafis-pou-egrapsan-istoria/
https://poreiatheatre.com/plays/h-agriopapia/
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%97_%CE%B1%CE%B3%CF%81%CE%B9%CF%8C%CF%80%CE%B1%CF%80%CE%B9%CE%B1
