O Δημήτρης Τηνιακός, ζωγράφος και χαράκτης, γεννήθηκε στην Άνδρο το 1920 (κατ΄ άλλους το 1915), και ήταν μόνιμος κάτοικος Κορυδαλλού (Πειραιάς). Από πολύ μικρή ηλικία ανακάλυψε την κλίση του στις Καλές Τέχνες. Αρχικά ξεκίνησε ως αυτοδίδακτος ζωγραφική, με τη δημοσίευση ενός έργου του σε μία τοπική εφημερίδα το «Νέο Βήμα» όπου το 1935 παρουσίασε ένα τοπίο. Το έργο αυτό, αποτέλεσε το πρώτο του βήμα στην καλλιτεχνική του πορεία.
Πέντε χρόνια αργότερα, το 1940 εξέθεσε έργα του στην Πανελλήνια Έκθεση ερασιτεχνών ζωγράφων τραβώντας την προσοχή των τεχνοκριτικών με τις σπάνιες για την ηλικία του ικανότητες. Στο δεύτερο χρόνο της κατοχής, το 1941, ο Τηνιακός μπήκε στη Α.Σ.Κ.Τ. της Αθήνας. Φοίτησε στη Σχολή Καλών Τεχνών σχεδόν για μία δεκαετία (1941-1948). Σπούδασε ζωγραφική στο εργαστήριο του Κωνσταντίνου Παρθένη, ενώ από τον Γιάννη Κεφαλληνό διδάχτηκε τη χαρακτική. Ταυτόχρονα μυήθηκε από τους μεγάλους Έλληνες καλλιτέχνες στις αξίες της θεωρητικής παιδείας, της στέρεης τεχνικής κατάρτισης και της μοντέρνας καλλιτεχνικής αντίληψης.
Στη διάρκεια της πολυδιάστατης καλλιτεχνικής του πορείας, έλαβε μέρος σε πολλές πανελλήνιες εκθέσεις και οργάνωσε περισσότερες από 20 ατομικές εκθέσεις σε μουσεία και χώρους τέχνης. Είχε πάρει μέρος σε πολλές ομαδικές εκθέσεις τόσο του εσωτερικού όσο και του εξωτερικού και σε όλες τις μεταπολεμικές εκθέσεις του Ζαππείου. Μάλιστα, είχε πάρει μέρος στη Διεθνή έκθεση του Σάο Πάολο το 1953 και στην αντίστοιχη στο Μπιενάλε του Λουγκάνο το 1966.
Το 1989 η Εθνική Πινακοθήκη τον τίμησε με ιδιαίτερη έκθεση των έργων του. Πέθανε στις 9 Δεκεμβρίου του 1997 από καρκίνο σε ηλικία 77 ετών και κηδεύτηκε με δημοτική δαπάνη. Σήμερα έργα του βρίσκονται σε διεθνείς συλλογές δημόσιες και ιδιωτικές και κοσμούν μέρη όπως η Εθνική Πινακοθήκη, η Πινακοθήκη Αβέρωφ, η Εθνική Τράπεζα Ελλάδος, η Βουλή των Ελλήνων, το Υπουργείο Πολιτισμού, και τοίχους πολλών άλλων φορέων.
Οι αρχικοί του πίνακες χαρακτηρίζονται από ρεαλισμό με χαρακτηριστικά του έργα το «Ξερρίζωμα», τα «Σπίτια στο Πολύγωνο», και την «Κοκκινιά». Διακρίθηκε κυρίως για την επίδοσή του στη χαρακτική και στην ακουαρέλλα. Το έργο του είναι στά πλαίσια της παραστατικής ζωγραφικής, με ιδιαίτερη θέση να καταλαμβάνουν τα τοπία, οι θαλασσογραφίες, οι νεκρές φύσεις και τα ανθρωποκεντρικά θέματα. Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι πολλά από τα έργα του ήταν εμπνευσμένα από το λιμάνι του Πειραιά, τον τόπο διαμονής του, και τα τοπία της Άνδρου, της πατρίδας του που γέννησε την αγάπη του για την φύση και την θάλασσα. Οι συνθέσεις του διακρίνονται για τις αρμονικές αναλογίες και την ισορροπημένη διάταξη των όγκων συνδυαζόμενη με ένα συγκρατημένο λυρικό αίσθημα, καθώς και για την οργάνωση του χώρου.
Στράφηκε στην ξυλογραφία, τεχνική που ξεχωρίζει για τον δυναμισμό των μορφικών στοιχείων, την αδρότητα των τονικών αντιθέσεων και τη συναισθηματική της ένταση. Χρησιμοποίησε επίσης ποικίλες τεχνικές όπως: η ελαιογραφία, η υδατογραφία, η χάραξη, κ.α. με ιδιαίτερη προτίμηση στην έγχρωμη σινική μελάνη. Οι πλούσιες χρωματικές διαβαθμίσεις που προσφέρει η χρήση της έγχρωμης σινικής μελάνης, χαρακτηρίζουν και τη σειρά των προσωπογραφιών του, οι οποίες παρουσιάστηκαν στην αναδρομική έκθεση στην Εθνική Πινακοθήκη και ξεχώριζαν για την τεχνική τους αρτιότητα αλλά και εντυπωσίασαν με την σταθερότητα του σχέδιου τους. Η εξαιρετική τεχνική απεικόνιση δεν στέρησε τίποτα από την εκφραστικότητα των εικονιζόμενων μορφών. Μέσω της παραμόρφωσης των χαρακτηριστικών και της παράδοξης τοποθέτησης στον ασαφή περιβάλλοντα χώρο, ο Τηνιακός υπογραμμίζει την τραγικότητα και την εσωτερικότητα της ανθρώπινης ύπαρξης. Στην ώριμη περίοδο του έργου του προέβη σε συνθέσεις με τεκτονικές και κυβιστικές προεκτάσεις που αποτελούν καθαρά εξπρεσιονιστικούς τύπους έκφρασης.
Το πιο αναγνωρισμένο έργο του είναι “Το ψάθινο καπέλο”, μια προσωπογραφία ενός νεαρού άνδρα που φοράει ένα μπλε ταλαιπωρημένο πουκάμισο και ένα ψάθινο καπέλο με φόντο τα χωράφια κάποιου νησιού. Το πιο σπουδαίο του όμως έργο (δημιούργημα των ετών 1952-54) αποτελεί η μεγάλη ξυλογραφία της συλλογής της Δημοτικής Πινακοθήκης είναι μια από τις πιο ώριμες χαρακτικές δημιουργίες του καλλιτέχνη. Ένα νησιωτικό τοπίο -πιθανότατα από την πατρίδα του, την Άνδρο- απλώνεται πανοραμικά μπροστά μας. Οι φιδωτές ξερολιθιές με τις πεζούλες και το μεγάλο σπίτι οδηγούν διαδοχικά το βλέμμα στις χαμηλές οικισμένες πλαγιές κι από κει στην κοσμημένη θάλασσα. Όλα τα θέματα, σπίτια, δέντρα, βράχοι, πλεούμενα και σύννεφα, μορφοποιούνται σε ρυθμικές ενότητες γεωμετρικών σχημάτων απαλλαγμένων από κάθε σκληρότητα. Μια μεγάλη ποικιλία γραφών-χαράξεων ζωντανεύει τις διαφορετικές ύλες και χτίζει το διάλογο του φωτός με τη σκιά. Αλλού πρισματικός και φωσφορίζων, αλλού διακοσμητικός και πιο ήσυχος, ο διάλογος αυτός κάνει ορατά τα χρώματα που λείπουν και σφραγίζει μ΄ έναν εύηχο ρυθμό το αρμονικό σύνολο.
Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι το πάθος του Τηνιακού με την χαρακτική ήταν μεγάλο, αυτό φαίνεται άλλωστε και στα ζωγραφικά του έργα. Συγκαταλέγεται στους σπουδαιότερους χαράκτες της γενιάς του, μαζί με άλλα μεγάλα ονόματα, όπως οι Κεφαλληνός, Κατράκη, Γραμματόπουλος, Βελισσαρίδης, και άλλοι μεγάλοι καλλιτέχνες.
«…Είναι η μαγεία του μαύρου και του άσπρου που με τραβά. Το πολύ δούλεμα της ύλης κι η τεχνική, που παίζει τεράστιο ρόλο σ΄ ένα έργο χαρακτικής. Είναι ακόμα κι ο ασκητισμός, η λιτότητα της όμορφης αυτής Τέχνης. Στη χαρακτική βρίσκω ένα θέλγητρο, που δεν το νιώθω στη ζωγραφική. Να δημιουργείς από μια μαύρη πλάκα, δηλαδή τη νύχτα, και σιγά-σιγά να εμφανίζεις πάνω στο ξύλο, σα να γεννιέται, ν΄ αναδύεται ένας ολόκληρος κόσμος, είναι μια αισθητική χαρά, που όμοιά της δεν μπορώ να βρω πουθενά.»
Από συνέντευξη του Δ.Τ. στον δημοσιογράφο Γιάννη Βουτσινά για τη Φιλολογική Βραδυνή, 1 Ιουνίου 1955.
Πηγές:
https://www.royalgallery.gr/%CF%84%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CF%82-c-33_240.html
https://www.lefakis.gr/kallitexnes/tiniakos-dimitris/
http://www.nikias.gr/ell/product/%CE%A4%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CF%8C%CF%82-%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%AE%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%BF%CF%82
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%AE%CF%84%CF%81%CE%B7%CF%82_%CE%A4%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CF%8C%CF%82