«Joyeux Noel»: Όταν ο εορτασμός των Χριστουγέννων σίγησε τα όπλα του πολέμου

Η ταινία

Βρισκόμαστε στα τέλη 19ου αιώνα. Σε τρία διαφορετικά δημοτικά σχολεία του κόσμου, τρία παιδιά ξένα μεταξύ τους μας επαναλαμβάνουν την εθνικιστική προπαγάνδα με την οποία γαλουχούνται. Πρόκειται για τρία παιδιά που ζουν μακριά το ένα από το άλλο, στη Γαλλία, τη Σκωτία και τη Γερμανία. Δεκέμβρης του 1914 και ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος μαίνεται στην Ευρώπη. Μεταφερόμαστε στον ανελέητο πόλεμο των χαρακωμάτων, όπου οι Γερμανοί πολεμούν απέναντι σε ένα Γαλλικό και ένα Σκωτσέζικο τμήμα. Παρ’ όλο που βρίσκονται σε αντίπαλα στρατόπεδα, οι νεαροί στρατιώτες βουτηγμένοι στις ίδιες λάσπες, εξίσου ταλαιπωρημένοι, νοσταλγούν το σπίτι τους και τις οικογένειές τους, ειδικά τώρα που πλησιάζουν τα Χριστούγεννα. Θα είναι αρκετά άραγε αυτά ώστε να καταφέρουν να συμφωνήσουν – έστω και μόνο για την Ημέρα των Χριστουγέννων – σε μια ανακωχή ώστε να περάσουν λίγες ανθρώπινες στιγμές;

Με πολύ ευαισθησία και ανθρωπιά, το «Joyeux Noel» μας αφηγείται την πραγματική ιστορία της συνάντησης των γερμανικών, γαλλικών και βρετανικών στρατευμάτων στα γαλλο-ελβετικά σύνορα. Οι τρεις στρατοί, καθηλωμένοι στα χαρακώματά τους και έχοντας χάσει κάθε ελπίδα να περάσουν τα Χριστούγεννα με την οικογένεια τους, απρόσμενα δέχονται την επίσκεψη της σοπράνο Anna Sοrensen, στην προσπάθεια της να βρεθεί έστω για λίγες ώρες με τον τενόρο σύζυγό της που πολεμά στο μέτωπο, επιστρατεύει όλη τη γυναικεία πονηριά αλλά και τις υψηλές γνωριμίες της για να πετύχει το σκοπό της. Η δύναμη της αγάπης της όμως ξεκινά μια αλυσιδωτή αντίδραση λαχτάρας για ζωή που θα καταλύσει τις ψυχές των εξουθενωμένων αντρών και θα ξυπνήσει τα πιο ευγενικά συναισθήματά τους.

Η μουσική υποκινούμενη από το αγαπημένο κλασικό ντουέτο θα κατευνάσει τα πάθη και θα ενώσει τις διαφορετικές κουλτούρες. Ακόμη και η θρησκεία, που χειραγωγημένη από την εθνικοφροσύνη και την επίσημη προπαγάνδα λειτουργούσε ως εργαλείο φανατισμού, θα βρει στο πρόσωπο του στρατιωτικού ιερέα Palmer την ανθρώπινή της υπόσταση και θα ενώσει και αυτή τον κόσμο που διψάει για ειρήνη σε ένα αρμονικό ποίμνιο. Ο φανατισμός, το μίσος και οι διαφορές θα μείνουν εκτός πεδίου μάχης και θα βαραίνουν μόνο αυτόν που βιώνει την προσωπική απώλεια.

Μια ταινία ανθρώπινη, του Christian Carion αποτελεί – όχι άδικα – την επίσημη γαλλική υποβολή για τη διεκδίκηση του Oscar καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας του 2005. Μια ζωντανή απόδειξη πως η δύναμη της αγάπης, η ανάγκη για ειρήνη και η μαγεία των Χριστουγέννων, μπορεί να φέρει κοντά ανθρώπους που τους χωρίζουν πολλά, αλλά τους ενώνουν ακόμη περισσότερα…

Η πραγματική ιστορία

Αυτό που καθιστά την ταινία ξεχωριστή είναι πως βασίζεται σε ένα πραγματικό, ιστορικό γεγονός και συγκεκριμένα στην ανακωχή τον χειμώνα του 1914, κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, η οποία έγινε παρά τις εντολές των στρατηγών και των πολιτικών.

Ήδη, στους λίγους μήνες που κρατούσε η πολεμική εμπλοκή, οι νεκροί ήταν πολλές χιλιάδες. Μέχρι το τέλος, εννέα εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Πριν την ανακωχή, ο Πάπας Βενέδικτος ο 15ος είχε κάνει έκκληση σε διάφορες κυβερνήσεις «να σωπάσουν τα όπλα, την ημέρα που τραγούδησαν οι άγγελοι», δηλαδή τα Χριστούγεννα. Στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής κατατέθηκε πρόταση στη γερουσία, σε μία γενική προσπάθεια ανακωχής για 20 μέρες πριν τα Χριστούγεννα, με την ελπίδα ότι θα συνεχιζόταν και μετά το πέρας της προθεσμίας.

Επιπλέον, σύνδεσμοι φεμινιστριών της Αγγλίας έστειλαν μία επιστολή στις γυναίκες της Αυστρίας και της Γερμανίας. Οι Γερμανίδες φεμινίστριες απάντησαν με δικό τους μήνυμα, στο οποίο πραγματεύονταν την αξία της ειρήνης και κατήγγειλαν τις αισχρότητες του μοντέρνου πολέμου. Οι γυναίκες είχαν συγκλονιστεί, καθώς μόνο στη μάχη του Σομ, στη βόρεια Γαλλία, μόνο την πρώτη μέρα, οι Βρετανοί είχαν εξήντα χιλιάδες νεκρούς.

Με τις πρωτοβουλίες για εκεχειρία σε όλα τα μέτωπα του πολέμου, σημειώθηκαν συγκινητικά περιστατικά αλληλεγγύης και κατανόησης. Οι στρατιώτες κατάφεραν επιτέλους και έθαψαν νεκρούς, περιποιήθηκαν τους αρρώστους και ενίσχυσαν τα χαρακώματά τους.

Στα χαρακώματα του Βελγίου, όπου ξεκίνησε η ανταρσία της ανακωχής, οι Γερμανοί πρώτοι στόλισαν δέντρα, όπως ήταν το έθιμό τους και ξεκίνησαν να τραγουδούν. Οι Γάλλοι και οι Άγγλοι τραγούδησαν και αυτοί. Ένας αξιωματικός των Γερμανών βγήκε και πρότεινε να μην πέσουν άλλοι πυροβολισμοί. Ευχήθηκε στα Αγγλικά καλά Χριστούγεννα. Του αντευχήθηκαν και ξαφνικά άρχισαν όλοι να εύχονται, ακόμη και αν δεν καταλάβαιναν τη γλώσσα. Ήταν παραμονή Χριστουγέννων. Την επόμενη μέρα, η ανακωχή ήταν απόλυτη. Το γλέντι στα χαρακώματα άρχισε, χωρίς άνωθεν εντολές. Άλλωστε, οι στρατηγοί που διεύθυναν τον πόλεμο πολλές χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, μέσα από την θαλπωρή των γραφείων τους, διαφωνούσαν με οποιαδήποτε κατάπαυση του πυρός.

Οι στρατιώτες όμως, εκτός από τις πατροπαράδοτες ανταλλαγές δώρων στο μέτωπο, λέγεται ότι έκαναν και κοινές προσευχές. Σίγουρα έπαιξαν ποδόσφαιρο με πάνινη μπάλα, ή τενεκεδάκια. Το ματς έληξε με όλους τους φαντάρους ζωντανούς, αν και έπαιζαν με τον εχθρό. Η εκεχειρία επεκτάθηκε σε όλο το μέτωπο. Ήταν σχεδόν καθολική και οι στρατιώτες άρχισαν να έχουν μία τελείως διαφορετική προσέγγιση για την ζωή, τόσο τη δική τους, όσο και των εχθρών. Σε ορισμένες μάλιστα περιοχές, οι παρατάξεις αντάλλαζαν μεταξύ τους αγαθά όπως τσιγάρα και εφημερίδες. Περίπου ένα εκατομμύριο στρατιώτες κατέβασαν τα όπλα και οι στρατηγοί έγιναν έξαλλοι. Τι αξιωματικοί ήταν αυτοί, που έδιναν εντολές και δεν τους υπάκουαν; Τα μέτρα λοιπόν ήταν άμεσα, με τιμωρίες και μεταθέσεις αξιωματικών που ανέχθηκαν τη στάση του στρατού. Η ανακωχή δεν επαναλήφθηκε το 1915, αφού και η μάχη είχε γίνει αρκετά πιο έντονη και οι αξιωματικοί είχαν γίνει αρκετά πιο σκληροί σε τέτοια ζητήματα.

Πηγές:

http://www.mixanitouxronou.gr/anakochi-ton-christougennon-otan-fantari-agnoisan-tous-stratigous/

http://www.cinemanews.gr/v5/movies.php?n=3095

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *