Το «Ψηλά από τη Γέφυρα» του σπουδαίου δραματουργού Άρθουρ Μίλλερ είναι αναμφισβήτητα ένα από εμβληματικότερα θεατρικά κείμενα του 20ου αιώνα. Το έργο του Μίλλερ ανέβηκε για πρώτη φορά στο Coronet στο Broadway, ως μονόπρακτο, το 1955. Ο Αμερικανός συγγραφέας το μεταποίησε σε δίπρακτο για τον Πίτερ Μπρουκ που το ανέβασε στο West End στο Λονδίνο το 1956.
Πρόκειται για ένα δράμα με πινελιές αστυνομικού ύφους, και δομή αρχαίας ελληνικής τραγωδίας που πραγματεύεται το θέμα των ανθρωπίνων σχέσεων. Παράλληλα, σχολιάζονται οι κοινωνικοπολιτικές συνθήκες της εποχής με τη μετανάστευση σε πρώτο πλάνο.
Η Υπόθεση του Έργου
Η υπόθεση εκτυλίσσεται στα μέσα της δεκαετίας του 1950 σε μια ιταλοαμερικανική γειτονιά του Μπρούκλιν. Βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα που είχε διηγηθεί στον Μίλλερ ένας δικηγόρος, ο οποίος ζωντανεύει στο έργο μέσα από τον χαρακτήρα του κύριου Αλφιέρι (δικηγόρος και αφηγητής). Τραγικός πρωταγωνιστής της ιστορίας είναι ο φορτοεκφορτωτής Έντι Καρμπόνε, που ζει με τη γυναίκα του Μπέατρις και την ορφανή ανιψιά του Κάθριν, στην οποία φέρεται υπερπροστατευτικά μην αφήνοντάς την να ωριμάσει και να εργαστεί προτού ολοκληρώσει τις σπουδές της στη στενογραφία. Ένα βράδυ, ο Έντι επιστρέφει στο σπίτι και ανακοινώνει ότι οι εξάδελφοι της συζύγου του από τη Σικελία, Μάρκο και Ροντόλφο, βρίσκονται στη Νέα Υόρκη ως παράνομοι μετανάστες αναζητώντας την τύχη τους στη γη της ελευθερίας. Ο Έντι δέχεται να τους φιλοξενήσει, αλλά, όταν ο Ροντόλφο ερωτεύεται την Κάθριν, βλέπει το ειδύλλιό τους με καχυποψία και έρχεται σε ρήξη με τη σύζυγό του και με τους Μάρκο και Ροντόλφο.
Η κατάσταση εκτραχύνεται όταν ο Έντι ανακαλύπτει ότι η Κάθριν και ο Ροντόλφο σκοπεύουν να παντρευτούν. Μεθυσμένος και αλλόφρων, φιλά με πάθος τον Ροντόλφο σε μια παρανοϊκή προσπάθεια να αποδείξει στην ανιψιά του, την Κάθριν, ότι ο αγαπημένος της είναι ομοφυλόφιλος. Στη συνέχεια, φιλά ξαφνικά και την Κάθριν, πράξη που κάνει τη σύζυγό του να υποψιαστεί ότι ο Έντι είναι ερωτευμένος μαζί της. Ο Έντι δε θα διστάσει να προχωρήσει στην εσχάτη προδοσία: καταγγέλλει τον Ροντόλφο και τον Μάρκο στην Υπηρεσία Μετανάστευσης. Τα δύο αδέλφια συλλαμβάνονται, αλλά αποφυλακίζονται με εγγύηση χάρη στη διαμεσολάβηση του δικηγόρου Αλφιέρι. Ο Ροντόλφο σχεδιάζει να παντρευτεί αμέσως την Κάθριν, προκειμένου να νομιμοποιήσει την παραμονή του στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το μέλλον του Μάρκο, όμως, προδιαγράφεται δυσοίωνο. Όταν βγαίνει από τη φυλακή, αποφασίζει να εκδικηθεί τον Έντι. Τον προκαλεί δημοσίως κατηγορώντας τον ως καταδότη. Ο καβγάς τους θα έχει τραγικό τέλος, και όλοι θα διαπιστώσουν με τον πιο δραματικό τρόπο πόσο ακριβό είναι το τίμημα της ελευθερίας.
Ένας γνήσια τραγικός ήρωας στην Αμερική του 20ου αιώνα
Ο Μίλλερ, σκύβοντας πάνω στην ανθρωπολογία της συμπεριφοράς ερευνά τα ελατήρια των εκφράσεών της. Περιγράφει με δραματικότητα ποιο είναι το κόστος από όλο αυτό στη ζωή του ατόμου, αλλά και σε κοινωνικό επίπεδο. Ταυτόχρονα, κάνει το σχόλιό του πάνω στην ιδεολογία του αμερικάνικου ονείρου σε μια εποχή ιδιαίτερα δύσκολη για την Ευρώπη. Ειδικά μετά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και τη διάψευση των οραμάτων για μια δίκαιη κοινωνία με επιλογές για όλους τους λαούς. Σε μια συγκυρία κατά την οποία η Αμερική φάνταζε σαν τη γη της επαγγελίας και μαγνήτιζε τους απελπισμένους.
Ο Μίλλερ θεωρούσε αυτό το έργο την «ελληνική» τραγωδία του. Αν ο σοφόκλειος ήρωας είναι «αυτός που, αβοήθητος από τους θεούς και αντιμέτωπος με την ανθρώπινη αντιξοότητα, λαμβάνει μια απόφαση που πηγάζει από τα βαθύτερα στρώματα της ατομικής φύσης του και μετά τυφλά, άγρια, ηρωικά, διατηρεί αυτή την απόφαση ακόμη κι αν τον οδηγεί στην καταστροφή του», τότε μπορούμε να δούμε σε ποιον βαθμό ο Μίλλερ ακολουθεί ετούτο το υψηλό πρότυπο, πλάθοντας τη δική του εκδοχή, εφαρμόζοντας την πεποίθησή του ότι η τραγωδία ως είδος μπορεί να αφορά όχι μόνο εξέχοντα μέλη της κοινωνίας αλλά και ανθρώπους της εργατικής τάξης.
Ο Έντι Καρμπόνε υπερασπίζεται μέχρι τελικής πτώσης τη σκοτεινή, αιμομικτική επιθυμία της καρδιάς και του σώματός του, ακόμη κι αν αυτή κρίνεται φρικώδης από τον περίγυρό του. Αρνείται την κοινή ηθική, παραβιάζει τους κανόνες, θυσιάζει τα πάντα για χάρη του τρομερού σκοπού του. Τίποτα δεν μπορεί να τον σταματήσει. Ο ολέθριος μηχανισμός έχει τεθεί σε λειτουργία από τα πανάρχαια χρόνια. Ο χαμός του είναι προδιαγεγραμμένος. Ούτε ο εαυτός του, ούτε οι οικείοι του, ούτε ο φόβος της κοινωνικής κατακραυγής μπορούν να σταθούν εμπόδιο στον σκοτεινό χείμαρρο που θα ξεχυθεί από μέσα του. Κι εμείς καλούμαστε να παρακολουθήσουμε αυτό το θρίλερ, όπως οδηγείται σε κορύφωση και λύση, τους έξι τελευταίους μήνες της ζωής του μεσήλικα Ιταλοαμερικανού λιμενεργάτη Έντι Καρμπόνε.
“A View From The Bridge” από το National Theatre Live
Το 2015 το National Theatre Live (NT Live) σε συνεργασία με το Μέγαρο Μουσικής προέβαλε στο ελληνικό κοινό το εμβληματικό «Ψηλά από τη Γέφυρα» του Μίλλερ μέσα από μαγνητοσκοπημένη προβολή της παράστασης του Wyndham’s Theatre από το Ουέστ Εντ του Λονδίνου. Στον πρωταγωνιστικό ρόλο του Έντι Καρμπόνε παρακολουθήσαμε τον διεθνούς φήμης Bρετανό ηθοποιό Μαρκ Στρονγκ, ο οποίος δήλωσε σε συνέντευξή του στο BBC ότι «ο Μίλλερ γράφει για την ανθρώπινη κατάσταση. Κρατά έναν καθρέφτη και μας δείχνει, μέσα από τη συμπεριφορά των άλλων ανθρώπων, πώς συμπεριφερόμαστε εμείς». Η παράσταση εντυπωσίασε τους κριτικούς και καταχειροκροτήθηκε από το παγκόσμιο κοινό.
ΠΗΓΕΣ: «Ψηλά από τη γέφυρα»: Το χιούμορ δεν έχει θέση σε αυτό το έργο | LiFO, «Ψηλά από τη γέφυρα» του Αρθουρ Μίλλερ, από το Wyndham’s Theatre του Λονδίνου στο Μέγαρο Μουσικής [εικόνες] | ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | iefimerida.gr, «Ψηλά από τη γέφυρα»: Καταστροφικό πάθος | CultureNow.gr, «Ψηλά από τη γέφυρα» με τον Γιώργο Κιμούλη στο Εθνικό Θέατρο – Θέατρο – Χορός – elculture.gr, «Ψηλά από τη γέφυρα» ένα εμβληματικό έργο του παγκόσμιου ρεπερτορίου ολοκληρώνεται στις 27 Μαϊου – Εθνικό Θέατρο – Εθνικό Θέατρο
