Οι εποχές που μπορούσαμε να πάμε ξέγνοιαστα στο σινεμά μοιάζουν με αναμνήσεις από μια άλλη ζωή. Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι η πανδημία έκλεισε τις αίθουσες σε όλο τον κόσμο, αλλά ότι επιπλέον, ο συνεχιζόμενος αντίκτυπος της κρίσης στην κινηματογραφική βιομηχανία είναι χωρίς προηγούμενο.
Πέρα από την αλλαγή στον τρόπο με τον οποίον παρακολουθούμε ταινίες εδώ και έναν χρόνο, η εξάπλωση του κορωνοϊού έκλεισε αμέτρητα κινηματογραφικά σετ, παγώνοντας παραγωγές και πρότζεκτ με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους ανθρώπους οι οποίοι εργάζονται μπροστά και πίσω από τις κάμερες. Ωστόσο, δεν είναι η πανδημία η μοναδική αιτία ανησυχίας για το σινεμά, καθώς η επιτυχία που καταγράφουν οι πλατφόρμες streaming και η μεγάλη αύξηση της πειρατείας τους τελευταίους δεκατέσσερις μήνες, προκαλούν και απειλούν πολλαπλά το παραδοσιακό επιχειρηματικό μοντέλο της κινηματογραφικής βιομηχανίας.
Η κυκλοφορία της ταινίας “Trolls World Tour” απευθείας σε πλατφόρμα, στην αρχή της πανδημίας, όταν οι κινηματογράφοι έκλεισαν για πρώτη φορά, ήταν μία τολμηρή κίνηση από την Universal που αποφάσισε να αμφισβητήσει το κινηματογραφικό επιχειρηματικό μοντέλο των τελευταιων 50 χρόνων. Η ταινία έκανε πωλήσεις 100 εκατομμυρίων δολαρίων, σπάζοντας όλα τα ρεκόρ, παρά το γεγονός ότι κυκλοφόρησε μόνο σε streaming, και ήταν η απόδειξη ότι το κινηματογραφικό τοπίο αλλάζει.
Οι κινηματογράφοι βιώνουν βαθύτατες αλλαγές, και θα πρέπει να αξιοποιήσουμε την κρίση για να προετοιμαστούν για ένα αβέβαιο μέλλον. Σε όλες τις εποχές πολλοί προέβλεπαν το τέλος των κινηματογράφων. Η ιστορία έδειξε όμως ότι τα σινεμά μπορεί και ξέρει να προσαρμόζεται. Στις ΗΠΑ η βιομηχανία του κινηματογράφου υπέστη, για παράδειγμα, πλήγμα από την ισπανική γρίπη, ωστόσο όχι σε ανεπανόρθωτο βαθμό. Αντιθέτως, άλλαξε μορφή και πολύ γρήγορα αναβίωσε.Από τους παγκόσμιους πολέμους, την εφεύρεση της τηλεόρασης και την εμφάνιση βιντεοκασέτας, του DVD και του υπολογιστή, ο κινηματογράφος έχει επιβιώσει από τα 40 κύματα, όχι αλώβητος, αλλά πάντα διαφορετικός, πιο δυνατός και πιο αληθινός.
Τo 2020 η κινηματογραφική αγορά στην Ελλάδα πραγματοποίησε μόλις 3.152.000 εισιτήρια έναντι 9.566.000 το 2019. Το 2021, με τα σινεμά κλειστά μέχρι και τις 20 Μαίου, αλλά και την δεύτερη προβολή ακόμα αμφίβολη μετά το άνοιγμα τους, οι ειδικοί υπολογίζουν ότι θα κοπούν πάνω από 4.000.000 εισιτήρια και τα μεγέθη αυτά καταδεικνύουν το τεράστιο πλήγμα που έχουν δεχτεί οι αιθουσάρχες και οι διανομείς λόγω της πανδημίας, έχοντας άμεση ανάγκη κρατικής επιδότησης για να επιβιώσουν.
Αυτή την στιγμή περίπου 180 ταινίες βρίσκονται, τουλάχιστον στα χαρτιά, στον προγραμματισμό των εταιρειών κινηματογραφικής εκμετάλλευσης για τους προσεχείς μήνες. Λέγοντας προσεχείς μήνες, αναφερόμαστε φυσικά στους μήνες του εφετινού καλοκαιριού, κατά τη διάρκεια του οποίου θα λειτουργήσουν τα θερινά σινεμά. Η ποσότητα των ταινιών του καλοκαιριού είναι φυσικά απόρροια της «χαμένης χειμερινής περιόδου». Όλες οι εταιρείες διανομής έχουν μεγάλο αριθμό ταινιών για να κυκλοφορήσουν, οπότε μάλλον θα δούμε όντως ένα πρωτόγνωρο ρεκόρ στον αριθμό των ταινιών που θα διανεμηθούν. Είναι προφανές όμως ότι αυτό το υπερβολικό νούμερο προέρχεται από άλλη μια μεγάλη ανάγκη: την ανάγκη του κόσμου να βγει έξω από το σπίτι του και να διασκεδάσει, με όποιον τρόπο μπορεί και θέλει, ύστερα από τον βαρύ, πολύμηνο εγκλεισμό λόγω κορωνοϊού. Μετά από μήνες κατά τους οποίους όλοι έχουμε δει πολλές ταινίες στις τηλεοράσεις και τους υπολογιστές μας, η εμπειρία του σινεμά, θα είναι ακόμη πιο μαγική και ξεχωριστή.
Ο Τομ Χανκς πιστεύει ότι ο κινηματογράφος θα επιβιώσει και οι «σκοτεινές αίθουσες» θα εξακολουθήσουν να είναι η επιλογή για μεγάλα οικονομικά franchise, όπως το Marvel Universe ή το Star Wars. Όσο υπάρχουν μεγάλες ταινίες που δημιουργούνται με γνώμονα τη μεγάλη οθόνη, τόσο ο κόσμος θα κατευθύνεται στις κινηματογραφικές αίθουσες.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε βέβαια ότι ο κόσμος αγαπάει το σινεμα και όσο μπορεί θα το στηρίζει. Άλλωστε, κατά την διάρκεια της καραντίνας, το σινεμά ήταν στο top-10 των πραγμάτων που μας έλειψαν. Και ίσως να είναι αισιόδοξο να πιστεύουμε ότι καμία από τις εναλλακτικές δεν είναι εφάμιλλη της κινηματογραφικής αίθουσας και της κινηματογραφικής εμπειρίας και να λέμε ότι ο κινηματογράφος είναι κινηματογράφος και πάντα θα τα καταφέρνει αλλά ο ρεαλισμός δεν είχε ποτέ θέση στην μεγάλη οθόνη.
Είναι αλήθεια πως, στα 125 χρόνια από την δημιουργία του κινηματογράφου, οι κινηματογραφικές αίθουσες περνούν μία από τις χειρότερες κρίσεις στην ιστορία τους, ίσως τη χειρότερη, καθώς δεν υπήρξε ποτέ εποχή που οι καταναλωτικές και ψυχαγωγικές συνήθειες των ανθρώπων άλλαξαν τόσο ριζικά και τόσο βίαια. Και πράγματι, η καραντίνα άλλαξε τις κινηματογραφικές συνήθειες του κοινού, όμως η μεγάλη οθόνη, που εδώ και 50 χρόνια δέχεται συνεχή χτυπήματα από ιστορικά γεγονότα και από τη διασκέδαση του καναπέ, είναι μία μαγεία που δεν θα ξεπεραστεί ποτέ. Το σινεμά είναι ένας έρωτας που από γενιά σε γενιά είναι και θα είναι πάντα ζωντανός. Και θα βρίσκεται εδώ να μας θυμίζει τι σημαίνει να επιβιώνεις, να επιμένεις, να πιστεύεις, να φαντάζεσαι, να ονειρεύεσαι. Να ζεις.
Γι’αυτό και αύριο θα κατευθυνθούμε οι περισσότεροι στο κοντινότερο ανοιχτό θερινό σινεμά για να βιώσουμε για άλλη μία φορά την μαγεία του κινηματογράφου.
Πηγές:
