Αργύρης Χιόνης
Πρώτα χρόνια
Γεννήθηκε στην Αθήνα, στα Σεπόλια, από γονείς νησιώτες, εσωτερικούς μετανάστες. Στα δεκατέσσερά του άρχισε να γράφει ποιήματα σε έμμετρο και ομοιοκατάληκτο στίχο, μιμούμενος τις μαντινάδες και τα αποσπάσματα από τον Ερωτόκριτο, που η Κρητικιά μητέρα του τραγουδούσε. Μπήκε πολύ νωρίς στη βιοπάλη γι’ αυτό τελείωσε Νυχτερινό Γυμνάσιο (2ο Νυχτερινό Γυμνάσιο Αθηνών). Εμφανίστηκε στα γράμματα με ποιήματα που δημοσίευσε το 1963 στο περιοδικό “Δωδέκατη Ώρα” και το 1964 στη Νέα Εστία. Το 1966, σε ηλικία 23 ετών, εκδόθηκε η πρώτη του ποιητική συλλογή, οι “Απόπειρες φωτός”.
Ζωή στο εξωτερικό
Το 1967, λίγο μετά την εγκαθίδρυση της δικτατορίας, έφυγε στο εξωτερικό. Πρώτος σταθμός ήταν το Παρίσι, όπου εργαζόμενος σκληρά για το βιοπορισμό του, ξεκίνησε να παρακολουθεί βραδινά μαθήματα γαλλικών.
Στις αρχές του 1968, ποιήματά του μεταφράστηκαν και δημοσιεύτηκαν σε έγκυρα ολλανδικά λογοτεχνικά περιοδικά. Λίγο μετά τα γεγονότα του Μάη του ’68 η μεταφράστριά του στην Ολλανδία, Maria Blijstra και ο σύζυγός της, συγγραφέας Rein Blijstra, παλιοί φίλοι του Καζαντζάκη και λάτρεις της Ελλάδας, επισκέφθηκαν το Παρίσι για ένα λογοτεχνικό συνέδριο, οπότε και συναντήθηκαν για πρώτη φορά μαζί του και τον προσκάλεσαν στο Άμστερνταμ.
Μετά από δεκαπέντε περίπου μέρες ο Αργύρης Χιόνης επιχείρησε το ταξίδι αυτό με πολλές δυσκολίες. Στο σπίτι των Blijstra γνωρίστηκε με τον ελληνιστή καθηγητή του Πανεπιστημίου Arnold van Gemert και την ελληνίδα γυναίκα του, που του πρότειναν να εγκατασταθεί μόνιμα στην Ολλανδία, υποσχόμενοι να του βρουν δουλειά. Ο Χιόνης επέστρεψε στο Παρίσι και λίγους μήνες αργότερα έλαβε μήνυμα από την Ολλανδία ότι βρέθηκε δουλειά σε έναν εκδότη κλασικών κειμένων, οπότε έφυγε πάλι για το Άμστερνταμ.
Στο Άμστερνταμ έζησε τα επόμενα οκτώμισι χρόνια. Στην αρχή δούλεψε σκληρά, τόσο για τον βιοπορισμό όσο και για την εκμάθηση της γλώσσας. Του χορηγήθηκε υποτροφία για συγγραφή από την Εταιρεία Συγγραφέων, ενώ έγινε δεκτός στους λογοτεχνικούς κύκλους και απέκτησε πρόσβαση στα λογοτεχνικά περιοδικά. Στο εξωτερικό εκδόθηκαν δύο βιβλία του (“Σχήματα Απουσίας” και “Μεταμορφώσεις”), ενώ βραβεύτηκαν δύο θεατρικά έργα του, “Ο Ρήτορας” και “Αυτός εκτός και εντός του κοστουμιού του”, σε διαγωνισμό που είχαν προκηρύξει για την Ολλανδία, ο θεατρικός οργανισμός Sater και το λογοτεχνικό περιοδικό Soma το 1971. Τελικά διορίστηκε δάσκαλος ελληνικών στο Λαϊκό Πανεπιστήμιο και παράλληλα εγγράφηκε, με κρατική υποτροφία, στη Σχολή Ιταλικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ.
Επιστροφή στην Ελλάδα
Το 1977 επέστρεψε στην Ελλάδα, όπου δούλεψε ως μεταφραστής, συνέγραψε μια σειρά παιδικών εκπομπών για το ραδιόφωνο και έκανε ένα ταξίδι στις ΗΠΑ, εκπροσωπώντας την Ελλάδα στο ετήσιο Διεθνές Συγγραφικό Πρόγραμμα του Πανεπιστημίου της Iowa.
Το 1982 προσλήφθηκε, κατόπιν διαγωνισμού, ως μεταφραστής στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εγκαταστάθηκε στις Βρυξέλλες για τα επόμενα δέκα χρόνια.
Το 1992 παραιτήθηκε από τη θέση αυτή και αποσύρθηκε στο Θροφαρί, ένα μικρό χωριό της ορεινής Κορινθίας, όπου ασχολήθηκε ως το τέλος της ζωής του μόνο με την καλλιέργεια της γης και την ποίηση.
Ποιήματα και πεζογραφήματά του έχουν μεταφραστεί και δημοσιευτεί στα αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, γερμανικά, ολλανδικά, σερβοκροατικά και ρουμάνικα. Υπήρξε μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Συγγραφέων.
Πέθανε από οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου στην Αθήνα, όπου βρέθηκε -όπως κάθε χρόνο- για να περάσει με φίλους τα Χριστούγεννα του 2011.
Ποιητικές συλλογές
Έχει δημοσιεύσει τις ποιητικές συλλογές: Απόπειρες φωτός (Δωδεκάτη ώρα, Αθήνα, 1966), Σχήματα απουσίας (Αρίων, Αθήνα, 1973), Μεταμορφώσεις (Αθήνα, 1974), Τύποι ήλων (Εγνατία / Τραμ, Θεσσαλονίκη, 1978), Λεκτικά τοπία (Καστανιώτης, Αθήνα, 1983), Σαν τον τυφλό μπροστά στον καθρέφτη (Υάκινθος, Αθήνα, 1986), Εσωτικά τοπία (Νεφέλη, Αθήνα, 1991), Ο ακίνητος δρομέας (Νεφέλη, Αθήνα, 1996), Ιδεογράμματα (Τα τραμάκια, Θεσσαλονίκη, 1997), Τότε που η σιωπή τραγούδησε και άλλα ασήμαντα περιστατικά (Νεφέλη, Αθήνα, 2000), Στο υπόγειο (Νεφέλη, Αθήνα, 2004), Η φωνή της σιωπής. Ποιήματα 1966-2000 (Νεφέλη, Αθήνα, 2006), Ό,τι περιγράφω με περιγράφει (Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2010).
Πεζά κείμενα
Εξέδωσε τα πεζά: Ιστορίες μιας παλιάς εποχής που δεν ήρθε ακόμα (Αιγόκερως, Αθήνα, 1983), Ο αφανής θρίαμβος της ομορφιάς (Πατάκης, Αθήνα, 1995), Τρία μαγικά παραμύθια (Πατάκης, Αθήνα, 1998), Όντα και μη όντα (Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2006· Βραβείο Διηγήματος περ. Διαβάζω 2007), Περί αγγέλων και δαιμόνων (Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2007), Το οριζόντιο ύψος και άλλες αφύσικες ιστορίες (Κίχλη, Αθήνα, 2008· Κρατικό Βραβείο Διηγήματος 2009). Επίσης, ένα βιβλίο με θεατρικά κείμενα: Το μήνυμα και άλλες δύο φάρσες (Κίχλη, Αθήνα, 2009).
Μεταφραστικό έργο
Έχει επίσης μεταφράσει τα εξής έργα: Octavio Paz, Ποιήματα (Σπηλιώτης, Αθήνα, 1981), Howard Fast, Οι μετανάστες (Bell, Αθήνα, 1981), Jeffrey Archer, Κάιν και Άβελ (Bell, Αθήνα, 1982), Russel Edson, Όταν το ταβάνι κλαίει (Αιγόκερως, Αθήνα, 1986), Jane Austen, Περηφάνια και προκατάληψη (Πατάκης, Αθήνα, 1997), Roberto Juarroz, Κατακόρυφη ποίηση (Τα τραμάκια, Θεσσαλονίκη, 1997), Henri Michaux, Με το αγκίστρι στην καρδιά (Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2003), Nicanor Parra, Ποιήματα επείγουσας ανάγκης (Γαβριηλίδης, Αθήνα, 2008).
Στο μεταφραστικό έργο του (από τα αγγλικά, γαλλικά, ολλανδικά, ιταλικά και ισπανικά) περιλαμβάνεται και πλήθος ποιημάτων και πεζών που έχουν, κατά καιρούς, δημοσιευθεί σε λογοτεχνικά περιοδικά.
Έργα του Αργύρη Χιόνη έχουν μεταφρασθεί στα αγγλικά, ολλανδικά, γαλλικά, γερμανικά, ρουμανικά, ιταλικά και σερβοκροάτικα, και είτε έχουν εκδοθεί σε βιβλίο είτε έχουν συμπεριληφθεί σε ανθολογίες και λογοτεχνικά περιοδικά.
Το οριζόντιο ύψος
Το παρόν βιβλίο είναι γραμμένο για μικρομέγαλα παιδιά και μεγαλόμικρους ενήλικες, φιλοδοξεί δε να προσφέρει παραμυθία τόσο σ’ αυτούς όσο και στους άνευ ηλικίας, δηλαδή σε όσους δεν έχουν ακόμη εγκαταλείψει την ανυπαρξία και σε εκείνους που έχουν προσωρινά εγκατασταθεί σ’ αυτήν. Λέω «προσωρινά», γιατί ακράδαντα πιστεύω πως είμαστε ανακυκλώσιμο υλικό καί, ως εκ τούτου, θα έχομε αενάως ένα ρόλο σ’ αυτό τo όνειρο που λέγεται ζωή.
Έτσι περιγράφει ο ίδιος ο Χιόνης, το βιβλίο του, “Το οριζόντιο ύψος” μια ανθολογία διηγημάτων, που άλλοτε θυμίζουν αυτοβιογραφικές ιστορίες και άλλοτε παραμύθια. Σε κάθε περίπτωση, όμως είναι διηγήματα- παραβολές, που με διδακτικό τρόπο μεταδίδουν στους αναγνώστες, κάποιες φορές σε χιουμοριστικό και άλλες σε συγκινητικό και έντονα συναισθηματικά φορτισμένο πλαίσιο, την αγάπη για τη φύση. Με λιτό και απλό τρόπο- σαν άλλος Αίσωπος- ο Αργύρης Χιόνης, με τη πένα του, ταξιδεύει τον αναγνώστη σε μονοπάτια ενδοσκόπησης και βαθύτερης εκτίμησης της φύσης.
Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κίχλη.
