Αντί Προλόγου
Πρόσφατα οι εκδόσεις Μίνωας πήραν μια σπουδαία εκδοτική πρωτοβουλία: να κυκλοφορήσουν στα ελληνικά το διεθνές best seller μυθιστόρημα της Τσο Ναμ- Τζου “Κιμ Τζιγιάνγκ, γεννημένη το 1982“. Εμείς το διαβάσαμε με αφορμή την ημέρα της γυναίκας και σας το παρουσιάζουμε.
Λίγα λόγια για την πλοκή
Η αφήγηση ξεκινά από την Κιμ Τζιγιάνγκ του σήμερα, το φθινόπωρο του 2015, 33 ετών που κατοικεί σε ένα διαμέρισμα στα περίχωρα της Σεούλ με τον σύζυγό της Τζονγκ Ντεχιάν και την κόρη τους την Τζονγκ Τζιγουόν. Πρόσφατα παραιτήθηκε από την δουλειά της σε εταιρεία μάρκετινγκ για να αφοσιωθεί στην ανατροφή του παιδιού, καθώς δεν μπορούσαν να την βοηθήσουν σε αυτό ούτε οι γονείς, τα πεθερικά της ή κάποια νταντά. Η καθημερινότητά της είναι αφιερωμένη στην φροντίδα της οικογένειάς της και όλα μοιάζουν να κυλούν φυσιολογικά μέχρι που αρχίζει να εμφανίζει κάποια ανησυχητικά συμπτώματα. Υποδύεται τις ζωές άλλων γυναικών γνωστών και αγνώστων, νεκρών και ζωντανών. Όλα αυτά κλονίζουν τον Ντεχιάν που την οδηγεί στο γραφείο ενός ψυχολόγου.
Με συνεχείς αναδρομές στην παρελθοντική της ζωή αρχίζουν και ξεδιπλώνονται όλα εκείνα τα περιστατικά που την ώθησαν σε αυτή την διαταραχή. Εμείς τα παρακολουθούμε όλα με χρονολογική σειρά. Από την παιδική ηλικία που επωμιζόταν όλες τις δουλειές του σπιτιού μαζί με την αδελφή της, προς ξεκούραση του αδελφού της έως την εφηβεία της που ήρθε πρώτη φορά αντιμέτωπη με σεξουαλική παρενόχληση είχε μάθει να θυσιάζεται και να υποτάσσεται.
Το ίδιο μοτίβο συνεχίστηκε και στην ενήλικη ζωή. Δυσκολεύτηκε πολύ να βρει εργασία και αφού το κατόρθωσε αντιμετώπισε περιστατικά σεξιστικά, παρενοχλητικά που καταδεικνύουν όλες εκείνες τις προκαταλήψεις για το γυναικείο φύλο που κυοφορεί η κορεάτικη κοινωνία. Αλλά και στον γάμο της δεν ήταν όλα ρόδινα, ιδίως όταν προέκυψε η εγκυμοσύνη της. Τότε αντιλαμβάνεται πως ο κόσμος που την περιτριγυρίζει είναι αυτός που ευνοεί τους άντρες. Η συνείδηση αυτής της πραγματικότητας είναι που την εξωθεί στα άκρα.
Λίγα λόγια για τους χαρακτήρες
Η Κιμ Τζιγιάνγκ, όπως και οι υπόλοιπες γυναίκες του βιβλίου, η μητέρα της Ο Μισούκ , η γιαγιά της Κο Μπονσούν, η αδελφή της Κιμ Ενγιάνγκ αποτυπώνουν την θυσιαστική μορφή της γυναίκας που για αιώνες ήταν ένα μοτίβο κλασικό. Εκείνη που απέρριπτε τον εαυτό της για χάρη των παιδιών της, που έθετε σε δεύτερη μοίρα την δική της ευτυχία και επιδίδονταν σε όλη της τη ζωή σε έναν διαρκή αγώνα δρόμου: να ικανοποιήσει τους γονείς, τα αδέλφια, τον σύζυγο, τα πεθερικά, τα παιδιά της. Και αν αυτό δικαιολογούταν στο παρελθόν λόγω των τότε επικρατουσών αντιλήψεων, τον 21ο αιώνα θα έπρεπε να ακούγεται τουλάχιστον απαρχαιωμένο. Ωστόσο, η Κιμ Τζιγιάνγκ και η αδελφή της μεγαλώνοντας στο τέλος του 20ου αιώνα ακολουθούν μια ζωή που εν τέλει ίσως να μη απέχει πολύ από αυτή της γιαγιάς τους.
Η φίλη της Γιουν Χιετζίν και η προϊσταμένη της Κιμ Ούνσιλ είναι δύο πιο αντισυμβατικές γυναικείες φιγούρες, ενεργές επαγγελματικά και προσανατολισμένες στην εργασία τους, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως και εκείνες δεν καταλήγουν θύματα της πατριαρχίας και μιας διαστρεβλωμένης οπτικής της γυναίκας από συναδέλφους και συνεργάτες. Ακόμα και αν πασχίζουν να ανατρέψουν την καθεστηκυία τάξη φαίνεται κάποια πράγματα να είναι πάνω από τις δυνάμεις τους.
Ένας ακόμα χαρακτήρας είναι αυτός του Ντεχιάν, που αν και μοιάζει υποστηρικτικός, ένας άνδρας με περισσότερο προοδευτικές ιδέες που θέλει να είναι παρών στην οικογενειακή του ζωή, πολλές φορές συμπεριφέρεται δειλά και αδύναμα. Δεν υπερασπίζεται στην Τζιγιάνγκ μπροστά στους γονείς του, ούτε μοιάζει να αφουγκράζεται σε βάθος όλα εκείνα που τη ταλανίζουν. Η λογική του είναι πιο επιφανειακή, αδυνατεί να δει την πραγματικότητα γιατί βρίσκεται εγκλωβισμένος και εκείνος στο πάγιο. Θα μπορούσε να πει πως ακόμα και ο άνδρας αυτός είναι θύμα αυτού του δηλητηρίου των προκαταλήψεων που έχει διαποτίσει την κορεατική κοινωνία.
Λίγα λόγια για την αφήγηση
Η αφήγηση, λακωνική και συνοπτική, με αναδρομές που ξετυλίγονται γραμμικά, διαθέτει μια αμεσότητα αφοπλιστική. Χωρίς λογοτεχνισμούς και πομφόλυγες, η Τσο Ναμ-Σου κατορθώνει να προκαλέσει την αγωνία του αναγνώστη που φαντάζεται πως παρακολουθεί θρίλερ. Μια μια απλή έκθεση γεγονότων και περιστατικών πλέκει μια ιστορία ενδιαφέρουσα που δεν μπορεί να ιδωθεί μονάχα ως ένα καλλιτεχνικό πόνημα, αλλά ως μια κοινωνική πραγματεία. Δυναμικό, ωμό, αποστομωτικό ένα μυθιστόρημα σε μέγεθος νουβέλα αλλά μεστό σε πλοκή και νόημα.
Λίγα λόγια για την ταινία
Εμπνευσμένη από το βιβλίο, αν και όχι απόλυτα πιστή σε αυτό κυκλοφόρησε το 2019 η ομότιτλη κορεατική ταινία. Αν και σίγουρα περισσότερο ευνοϊκή προς την φιγούρα του Ντεχιάν, τον οποίο υποδύεται ο ταλαντούχος Gong Yoo αναδεικνύει επιτυχημένα τους βασικότερους προβληματισμούς του βιβλίου και είναι μια ενδιαφέρουσα πρόταση για να ολοκληρώσει κανείς την σχέση του με το μυθιστόρημα. Η ερμηνεία της Yu-mi Jung ως Τζιγιάνκ είναι ενδιαφέρουσα αν και την παράσταση κλέβει η Kim Mi-Kyung ως Μι Σουκ, το πιο ίσως τραγικό πρόσωπο στην ιστορία εν γένει.
Λίγα λόγια για το νόημα
Οι έμφυλες διακρίσεις, ο σεξισμός, η καταπίεση της γυναίκας, η ψυχολογική και σωματική βία, η μητρότητα, η φιλία, οι ανθρώπινες και οικογενειακές σχέσεις είναι μερικά από τα θέματα που θίγει αυτό το αριστούργημα. Και το πράττει με έναν τρόπο φυσικό, ανθρώπινο, άμεσο, αυτόν που μας επιτρέπει να ταυτιστούμε με την ηρωίδα. Νιώθουμε τον πόνο, την αγωνία της, τον συσσωρευμένο θυμό από την αδικία που βιώνει, εν τέλει την μοναξιά της ακόμα μέσα στο ίδιο της το σπίτι και την δική της οικογένεια. Ένα κυρίαρχο αίσθημα ματαιότητας δεσπόζει στο βιβλίο, μαζί με έναν τόνο απαισιοδοξίας για την διαιώνιση αυτής της κατάστασης.
Ωστόσο, το ανάγνωσμα αυτό θα πρέπει να είναι η αφύπνιση από τον καταπιεστικό λήθαργο. Ας είναι μια αφορμή για όλες και όλους μας να αναρωτηθούμε αν είμαστε ικανοποιημένοι με την θέση της γυναίκας στην κοινωνία που ζούμε, είτε είναι η κορεατική είτε η ελληνική είτε η αμερικανική. Η Τζιγιάννγκ ας είναι το πρόσωπο που καταστρέφεται για να καταστραφεί μαζί της και ο κόσμος που την γέννησε. Το αφήγημα αυτό θα μπορούσε να αλλάξει το ευρύτερο αφήγημα. Γιατί αυτή είναι η μαγεία και η λειτουργία της λογοτεχνίας!
