Οι «Φάλαινες του Αυγούστου» του Ντέιβιντ Μπέρρυ, συμπυκνώνουν αυτήν την πολύ καίρια παραδοχή για την ανθρώπινη ύπαρξη και το διάβα της Οντότητας στον χωροχρόνο. Με βασικές ηρωίδες, δύο ηλικιωμένες αδερφές, στη δύση τους και με εντελώς διαφορετικές στάσεις ζωής, σε ένα περιβάλλον το ίδιο «ηλικιωμένο» με αυτές, με φίλους και γείτονες να μοιράζονται την ίδια «χωροταξία» στην κλίμακα του βίου, ο Ντέιβιντ Μπέρρυ δημιουργεί μια απλοϊκή φαινομενικά συνύπαρξη, με χαμηλούς, υποτονικούς διαλόγους, διαχέοντας την καθημερινότητα σε ένα σκηνικό τοπίο ανοιχτό στους ορίζοντες του ωκεανού.
Στη συγκινητική αυτή ιστορία οι δύο εντελώς αντίθετου χαρακτήρα γριούλες αγωνίζονται να επιβιώσουν μόνες τους και να ολοκληρώσουν το ταξίδι της ζωής τους με αγάπη και αξιοπρέπεια. Η Σάρα, μικρότερη ηλικιακά, έχει αναλάβει να φροντίζει την ογδονταεξάχρονη αδελφή της Λίμπυ. Ο θάνατος καραδοκεί σε κάθε τους βήμα. Η νεότερη τον ξορκίζει, η πιο ηλικιωμένη τον αποζητά. Η σύγκρουση των δύο κόσμων είναι αναπόφευκτη. Η μια ελπίζει στο μέλλον, αγωνίζεται ως το τέλος, η άλλη παραιτείται και ζει αναπολώντας το παρελθόν. Ο χρόνος, βαρύ φορτίο στις πλάτες τους, κυριαρχεί. Η εποχή τους έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Μοιάζουν σαν τις φάλαινες που περιμένουν να έρθουν. Είναι ένα σπάνιο είδος που εξαφανίζεται, αλλά που ακόμα υπάρχει.
Έχουν κατι από Τσεχωφικά πρόσωπα οι ήρωές του. Ή μάλλον από γερασμένους Τσεχωφικούς ήρωες: H Σάρα Ουέμπερ, θα μπορούσε να είναι μια γερασμένη Ιρίνα απ΄τις Τρεις Αδερφές ή η Λίμπι Στρονγκ, μια ηλικιωμένη Νίνα, η Τίσα Ντοτ σίγουρα σε πιο νεαρή ηλικία θα ήταν πιθανότατα η Σόνια από τον Θείο Βάνια , ο Τζόσουα Μπράκετ έχει κάτι από τον Φιρς του Βυσσινόκηπου κοκ. Είναι αυτό το κλίμα νοσταλγίας μιας χαμένης νιότης που είναι διάχυτο στο έργο, είναι αυτή η αναπόληση ενός παρελθόντος που γεννούσε ελπίδες, η καθίζηση ενός παρόντος, και ένα μέλλον που δεν φαίνεται στον ορίζοντα να έρχεται. Γιατί αυτές είναι οι Φάλαινες του έργου. Το μέλλον, που ονειρεύονται, που περνάει μπροστά από τα μάτια τους, που το περιμένουν και το προσδοκούν και αυτό χρόνο με το χρόνο, όλο και αραιότερα κάνει την εμφάνισή του μέχρι την οριστική εξαφάνιση του ως σπάνιο στην αρχή και ανύπαρκτο τελικά είδος. Ο Αύγουστος σηματοδοτεί το τέλος της θέρμης του καλοκαιριού και της νιότης, ο Σεπτέμβριος την απαρχή του φθινοπώρου και της σοβαρής ωριμότητας και ο Νοέμβριος το τέλος του φθινοπώρου, την προαγγελία του ψύχους και εντέλει του θανάτου.
Και είναι αυτός ο Νοέμβρης που η υπερήλικη Λίμπι, καθηλωμένη πια στο καρότσι προσδοκά, παραδομένη στην αναμονή του τέλους, κατασταλαγμένη (ή μήπως όχι;) πως ό,τι ήταν να πάρει από τη ζωή, το πήρε, και ό,τι ήταν να δώσει το έδωσε, αγνοεί επιδεικτικά και σαρκάζει τη γεμάτη ζωή και φροντίδα αδερφή της, την Σάρα που και αυτόν τον Αύγουστο περιμένει να αγναντέψει στο πέλαγο το πέρασμα των φαλαινών και αρνείται πεισματικά να φτιαχτεί παράθυρο για αυτόν τον λόγο. Για την Λίμπι η ζωή δεν έχει πια αξία, για την Σάρα είναι ανεκτίμητη. Η Σάρα βλέπει ζωή (μια φώκια) να κολυμπά, η Λίμπι βλέπει απλά ένα κούτσουρο να επιπλέει. Για τη Λόμπι «τα γηρατειά είναι ένα νησί που το περιβάλλει θάνατος».
«Οι Φάλαινες του Αυγούστου» παρουσιάζεται από τις 18 Οκτωβρίου 2019 στο Θέατρο Χώρα.
Ο συγγραφέας, μέσα από το πανανθρώπινο και διαχρονικό του έργο, δημιουργεί ένα αντεστραμμένο καθρέπτη. Η δύναμη της ζωής έρχεται αντιμέτωπη με τη δύναμη του θανάτου. Τα γηρατειά προβάλλουν τη λάμψη της αλλοτινής νιότης. Το παρόν φωτίζει το παρελθόν. Το δράμα χαμογελά σαρκαστικά στην προσωρινότητα και στο εφήμερο της ανθρώπινης ύπαρξης.Το γέλιο εναλλάσσεται με το δάκρυ.
Παντού και πάντα όμως πρωταγωνιστεί το βασικό μεγάλο ερώτημα. Πώς ζει κανείς την ιστορία της ζωής του και πώς θέλει να δει το τέλος της.
Το έργο ανέβηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα τη θεατρική περίοδο 2001-2002 από το Εθνικό θέατρο σε σκηνοθεσία Κοραή Δαμάτη. Τους βασικούς ρόλους κρατούσαν οι: Αντιγόνη Βαλάκου, Βέρα Ζαβιτσιάνου, Νέλλη Αγγελίδου και Γιώργος Τσιτσόπουλος.
«Οι Φάλαινες του Αυγούστου» έγιναν ταινία το 1987 σε σκηνοθεσία Λίντσει ΄Αντερσον, με πρωταγωνίστριες τη Μπέτυ Ντέιβις και τη Λίλιαν Γκις στο ρόλο των δύο ηλικιωμένων αδελφών. Χάρισε κιόλας στην μια εξ αυτών Όσκαρ Β’ Γυναικείου Ρόλου.
Η παράσταση δε δίνει τέλος. Οι Λίμπι και η Σάρα, βλέπουν επιτέλους στον ορίζοντα του ωκεανού, τις φάλαινες να περνούν. Είναι όμως φάλαινες; είναι κούτσουρα; είναι τα μάτια της ψυχής που βλέπουν αυτά που θέλουν να δουν.
Με μια μοναδική σκηνοθεσία που χρωματικά και μουσικά σε μεταφέρει στην εποχή αλλά και στον συναισθηματικό κόσμο των ηρωίδων που σαν τραγικές φιγούρες ταλαντεύονται ανάμεσα στη ζωή και στο θάνατο. Ανάμεσα στην επιθυμία για ζωντάνια και στη διάθεση για παραίτηση. Ένα δράμα ανθρώπινο, γήινο και αληθινό.
Πηγές: https://tetragwno.gr/theater/kritiki-theatrou/kritiki-oi-falaines-toy-aygoystoy-apo-ton-petro-zoylia-sto-theatro-chora-perimenontas-ton-noemvri
«Οι Φάλαινες του Αυγούστου» στο Θέατρο Χώρα
https://el.m.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CE%B9_%CF%86%CE%AC%CE%BB%CE%B1%CE%B9%CE%BD%CE%B5%CF%82_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%91%CF%85%CE%B3%CE%BF%CF%8D%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%85
