“Η Γαλατού” (Het Melkmeisje) ή αλλιώς “Η Υπηρέτρια που χύνει το γάλα” είναι μία από τις διασημότερες προσωπογραφίες του σπουδαίου Ολλανδού καλλιτέχνη Γιοχάνες Βερμέερ. Το έργο χρονολογείται γύρω στο 1660 και εκτίθεται στο Ρέικσμουζεουμ του Άμστερνταμ. Ο συγκεκριμένος πίνακας έχει μέγεθος δυσανάλογο της σημασίας και της αξίας του. Διαστάσεων μόλις 45.5 επί 41 εκατοστά και όμως τα όσα διηγείται και συμβολίζει είναι τόσα που έχουν γραφτεί ολόκληρα βιβλία για αυτόν.
Ο Γιοχάνες Βερμέερ έζησε την ολλανδική Χρυσή εποχή, όταν η τέχνη, η επιστήμη και το οικονομικό θαύμα των Κάτω Χωρών έφτασαν στο ζενίθ. Οι καλλιτέχνες άκμαζαν, καθώς η εύπορη κοινωνία ήθελε πίνακες για τα σαλόνια της.
Περί το 1657 ο Βερμέερ άρχισε να ζωγραφίζει έργα που γίνονταν εύκολα αναγνωρίσιμα ως δικά του, όπως το «Κορίτσι που διαβάζει γράμμα μπροστά σε ανοιχτό παράθυρο», το οποίο ζωγραφίστηκε μεταξύ των ετών 1657 και 1659 και το οποίο δώρισε στην πόλη της Δρέσδης το 1742. Σε αυτό τον πίνακα εμφανίζονται τα τυπικά του χαρακτηριστικά: Μια γυναίκα πλάι στο παράθυρο, με το πρόσωπο λουσμένο στο φως.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι, αφότου βρήκε το αγαπημένο του θέμα, την απεικόνιση δηλαδή γυναικείων μορφών, ο Βερμέερ σπάνια παρέκκλινε απ’ αυτό. Ζωγράφισε πάνω από δύο δεκάδες έργα που δείχνουν γυναίκες σε παράθυρα. Χύνουν γάλα, εξετάζουν τα κοσμήματά τους, διαβάζουν επιστολές, παίζουν λαούτο. Σπανίως ζωγραφίζει άντρες. Συχνά ο θεατής μοιάζει να βρίσκεται στο ίδιο δωμάτιο, με το παράθυρο στα αριστερά, τις καρέκλες με τις λεοντοκεφαλές, τους χάρτες στον τοίχο. Οι γυναίκες φορούν τα ίδια, παλτό με γούνα, περιστήθιο με γαλάζιες ρίγες και δίπλα τους υπάρχει η ίδια κανάτα και κοσμηματοθήκη.
Πριν από περίπου τέσσερις δεκαετίες, μια ακτινογραφία αποκάλυψε έναν γυμνό Ερωτιδέα στο πάνω μέρος του πίνακα. Αρχικά, οι ερευνητές αποφάσισαν να μην πειράξουν τη στρώση μπογιάς που τον κάλυπτε, θεωρώντας ότι αποτελούσε παρέμβαση του ίδιου του καλλιτέχνη.
Ο πίνακας στο εργαστήριο προτού ξεκινήσει το έργο της αποκατάστασής του.
Ωστόσο, κατά τη διάρκεια εργασιών συντήρησης του πίνακα στη Gemaldegalerie της Δρέσδης, οι συντηρητές ανακάλυψαν, προς μεγάλη τους έκπληξη, ότι ο γυμνός θεός Έρωτας, στο πάνω δεξιά τμήμα του έργου, είχε καλυφθεί με χρώμα πολλά χρόνια μετά το θάνατο του ζωγράφου. Στο πρωτότυπο έργο, ο «πίνακας μέσα στον πίνακα» στον οποίο αναπαρίστατο ο Ερωτιδέας ήταν κρεμασμένος στον τοίχο πίσω από το κορίτσι που διάβαζε το γράμμα. Αποφασίστηκε, λοιπόν, να αποκαταστήσουν τον Ερωτιδέα στον πίνακα όταν εργαστηριακά τεστ αποσαφήνισαν ότι είχε καλυφθεί δεκαετίες αργότερα από την ολοκλήρωση του έργου από τον Φερμέερ.
«Αυτό είναι η πιο εντυπωσιακή εμπειρία της καριέρας μου» δήλωσε η επικεφαλής συντηρήτρια στην Πινακοθήκη της Δρέσδης, Ούτα Νάιντχαρντ. «Το κάνει διαφορετικό έργο ζωγραφικής».
«Είναι η μοναδική ένδειξη που υπαινίσσεται ιστορία έρωτα» δηλώνει η Νάιντχαρντ.
Από τις 8 Ιουνίου 2019 ο πίνακας εκτίθετο κατά το ήμισυ αποκατεστημένος στην αρχική του μορφή, με το πρόσωπο και τον άνω κορμό του ερωτιδέα να διακρίνονται στο βάθος. Έτσι, οι συχνοί επισκέπτες της γκαλερί είχαν την ευκαιρία να εξοικειωθούν με την «καινούργια» ελαιογραφία, η οποία αποτελεί ένα από τα πιο πολύτιμα αποκτήματα της συλλογής. Μετά τις 16 Ιουνίου το έργο επέστρεψε στα εργαστήρια συντήρησης προκειμένου να ολοκληρωθεί η αφαίρεση της νεότερης στρώσης μπογιάς και ο θεός του έρωτα να αποκαλυφθεί σε όλο του το μεγαλείο.
Το χέρι του συντηρητή Κριστόφ Σέλτσελ δείχνει τις στρώσεις χρώματος που τοποθετήθηκαν μεταγενέστερα, ενώ στο επάνω μέρος έχουν αφαιρεθεί.
Ο Βερμέερ συνήθιζε να μνημονεύει άλλα έργα τέχνης μέσα στους πίνακές του, χρησιμοποιώντας τα για να προσφέρει συμπληρωματικές πληροφορίες και σχόλια στον θεατή. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο ερωτιδέας είναι η μόνη ένδειξη «που υποδηλώνει μια ερωτική ιστορία», δήλωσε η συντηρήτρια Uta Neidhardt μιλώντας στην εφημερίδα The Art Newspaper. «Πάνω από το αυθεντικό βερνίκι του ερωτιδέα υπήρχε μια στρώση σκόνης, γεγονός που καταδεικνύει ότι ο πίνακας είχε παραμείνει στην αρχική του μορφή για δεκαετίες».
1. Το πορτρέτο του Λούσιαν Φρόυντ (Φράνσις Μπέικον)
Χάθηκε από προσώπου γης το 1988 και για 25 χρόνια δεν υπήρχε καμία πληροφορία ή υπόνοια για το που θα μπορούσε να βρίσκεται· κι αυτό με δεδομένο ότι οι εγκληματικές συμμορίες συνήθως έκαναν προτάσεις για να πάρουν τα λύτρα. Ο Φρόυντ σχεδίασε δική του ανακοίνωση για τον κλεμμένο πίνακα, αλλά ακόμα και ως προς αυτό δεν υπήρξε κάποια ανταπόκριση. Φημολογείται ότι έχει κλαπεί΄από κάποιον μαθητή στη γκαλερί Neue Nationalgalerie του Βερολίνου. Η τιμή του εκτιμάται στις 132.000 αγγλικές λίρες
2. Η τρικυμία της θάλασσας από τον Γαλιλαίο (Ρέμπραντ)
Ο πίνακας εξαφανίστηκε το 1990 –μαζί με άλλα δώδεκα έργα τέχνης– από το αμερικανικό μουσείο Isabella Steward Gardner της Βοστώνης. Για πάνω από είκοσι χρόνια, το FBI ερευνούσε την κλοπή μέχρι και τις μέρες μας. Δίνεται ανταμοιβή 5 εκατ. δολαρίων για οποιαδήποτε πληροφορία. Ένα ζευγάρι εγκληματιών φαίνεται να έκλεψαν το έργο αυτό, όταν τους επετράπη η είσοδος από τους φύλακες του μουσείου. Έδεσαν τους φύλακες και τους κλείδωσαν στο υπόγειο. Η αξία του συγκεκριμένου έργου εκτιμάται στα 3,2 εκατ. δολάρια.
3. Το περιστέρι με τα πράσινα μπιζέλια (Πάμπλο Πικάσο)
Χάθηκε το 2010. Δυστυχώς, είναι σχεδόν απίθανο το έργο αυτό του Πικάσο να επανεμφανιστεί κάποτε. Είχε κλαπεί από το γαλλικό μουσείο Musée d’ Art Moderne de la Ville de Paris και εικάζεται ότι ο κλέφτης το είχε πετάξει σε έναν κάδο σκουπιδιών. Οι αρχές αντιλήφθηκαν τίποτα με αποτέλεσμα ο πίνακας να έχει πιθανότατα καταστραφεί. Αν δημοπρατούνταν σήμερα, το έργο τούτο εκτιμάται ότι θα έπιανε περισσότερα από 20 εκατ. δολάρια.
4. Κεφάλι Αρλεκίνου (Πάμπλο Πικάσο)
Το 1971, άλλο ένα έργο του Πικάσο κλάπηκε, αυτή τη φορά από τη γερμανική γκαλερί Kunsthal. Δεν έχει γνωστοποιηθεί κάτι άλλο έκτοτε από τις αρχές και δεν έχει εκτιμηθεί η τιμή του έργου.
5. Οι δίκαιοι δικαστές των αδερφών (Γιαν ή Χούμπερτ Βαν Άικ)
Ο πίνακας αυτός υπήρξε μέρος της συλλογής του καθεδρικού ναού Saint Bravo στη βελγική πόλη Γάνδη (Ghent). Ένα βράδυ του Απριλίου το 1934, κάποιος αφαίρεσε προσεκτικά τον πίνακα και τον αντικατέστησε με ένα σημείωμα που έγραφε «Κλάπηκε από Γερμανούς, εξαιτίας της Συνθήκης των Βερσαλλιών». Απαιτήθηκαν λύτρα για την επιστροφή του, αλλά ο επίσκοπος αρνήθηκε να πληρώσει, αν και είχαν γίνει διαπραγματεύσεις μέσω επιστολών. Από το νεκροκρέβατό του, ο κλέφτης επέμενε να κρατά κρυφή την τοποθεσία του πίνακα, παίρνοντας το μυστικό στον τάφο του. Το ποσό που ζητήθηκε για λύτρα ήταν 21.300 δολάρια.
6. Η θέα του Auvers-sur-Oise (Σεζάν)
Ο πίνακας εξαφανίστηκε το 2000 από το παλαιότερο πανεπιστημιακό μουσείο τέχνης, το Ασμόλειο Μουσείο στην Οξφόρδη της Αγγλίας. Οι ληστές δεν έγινε ποτέ γνωστό πως μπήκαν στο μουσείο, όπως άγνωστη παραμένει και το πού βρίσκεται σήμερα το έργο και το πόσο κοστίζει.
7. Το πορτρέτο ενός νεαρού άντρα (Ραφαέλ)
Το έργο αυτό του 16ου αιώνα κλάπηκε το 1945 στο τέλος του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου. Αν και ο πίνακας είχε διασωθεί από το μουσείο της Κρακοβίας, το 1939 άντρες της Γκεστάπο τον πήραν στο Βερολίνο για να διακοσμήσει το εκεί διαμέρισμα του Χίτλερ. Το 1945, ο ο Χανς Φρανκ (Hans Frank) υψηλόβαθμος αξιωματούχος των Ναζί, μετέφερε τον πίνακα από τη συλλογή του δικτάτορα στο βασιλικό κάστρο Wawel της Κρακοβίας. Έκτοτε έχουν χαθεί τα ίχνη του.
8. Η Γέννησις (Μικελάντζελο Μερίζι ντα Καραβάτζιο)
Ο πίνακας εξαφανίστηκε το 1969 από το Σαν Λορέντζο της Σικελίας. Κύριοι ύποπτοι θεωρούνται μέχρι και σήμερα η τοπική Μαφία, αν και τα έργα παραμένουν χαμένα. Υπήρξαν πολλές θεωρίες για το τι μπορεί να συνέβη. Μια από αυτές είναι ότι το πολύτιμο έργο μπορεί να φαγώθηκε από τρωκτικά ή ζώα στη φάρμα όπου πιθανολογείται ότι ήταν κρυμμένα. Πρόσφατα, ένα μέλος της μαφίας που έγινε πληροφοριοδότης των αρχών αποκάλυψε ότι μαζί με άλλους είχε κάψει το έργο τη δεκαετία του ’80.
9. Εκκλησιαζόμενοι φεύγουν από τον ναό του Nuenen, (Βίνσεντ Βαν Γκογκ)
Είναι ένα από τα δύο έργα του ίδιου ζωγράφου που κλάπηκαν από τον μουσείο του Αμστερντάμ τον Δεκέμβριο του 2002. Οι ληστές έσπασαν την οροφή του κτηρίου, πήραν τα έργα και έφυγαν μέσα σε λίγα λεπτά. Και οι δύο πίνακες, κοστίζουν 25 εκατ. δολάρια. Αν και οι ολλανδικές αρχές συνέλαβαν μετά από δύο χρόνια τους ληστές, οι πίνακες παραμένουν εξαφανισμένοι.
10. Το κονσέρτο (Γιοχάνες Βερμέερ)
Ο πίνακας του Βερμεέρ είναι ακόμα ένα θύμα των ληστών που εισέβαλλαν στο μουσείο Isabella Steward Gardner το 1990. Η τιμή του εκτιμάται στα 130 εκατ. δολάρια και θεωρείται ο πιο ακριβός πίνακας που έχει δημιουργηθεί ποτέ.
Ο Γιοχάνες (Γιαν) Βερμέερ έζησε και εργάστηκε στην περιοχή Ντελφτ της Νότιας Ολλανδίας κατά τον 17ο αιώνα, αποτελώντας έναν από τους σημαντικότερους ζωγράφους της «Χρυσής εποχής» στην ολλανδική ζωγραφική (1584-1702). Ξεκίνησε την καριέρα του ζωγραφίζοντας πίνακες μεγάλης κλίμακας με μυθολογικά και βιβλικά θέματα, ωστόσο είναι ιδιαίτερα γνωστός για τους μετέπειτα πίνακες του, που αναπαριστούν σκηνές από την καθημερινή ζωή.
Ο Γιοχάνες Βερμέερ
Το κύριο χαρακτηριστικό που έκανε τα έργα του Βερμέερ αξιοσημείωτα ήταν η χρήση του φωτός σε αυτά, καθώς στους πίνακες του το φως είναι αυτό που δίνει ζωή στα αντικείμενα και στα πρόσωπα. Μελέτες πάνω στους πίνακες του έχουν αποκαλύψει πως ο Βερμέερ συνήθως άπλωνε πρώτα μία στρώση χώματος γκρι ή της ώχρας πάνω στον καμβά και ύστερα ξεκινούσε να ζωγραφίζει για να επιτύχει την χρωματική αρμονία των συνθέσεων του.
Μια τέτοια περίπτωση είναι και το έργο του, “το κορίτσι με το μαργαριταρένιο σκουλαρίκι”. Αναπάντητα ερωτήματα έχουν απασχολήσει τους ερευνητές και ιστορικούς της τέχνης. Ποιο είναι το κορίτσι με τα τεράστια μάτια, που αναπαριστάται στον διασημότερο πίνακά του Βερμέερ; Είναι ο ερωτισμός ή η αμηχανία που κρύβονται πίσω από το χαμόγελό της; Πώς βρέθηκε στο αυτί της το μαργαριταρένιο σκουλαρίκι;
Το Κορίτσι με το Μαργαριταρένιο Σκουλαρίκι
Σύμφωνα με του περισσότερους ιστορικούς τέχνης, το έργο απεικονίζει την 16χρονη κόρη του ζωγράφου, Μαρία, που έχει χρησιμοποιηθεί πολλές φορές ως μοντέλο σε άλλους πίνακες του. Ωστόσο υπάρχουν φήμες πως το κορίτσι του πίνακα δεν είναι άλλη από την 16χρονη υπηρέτρια του Γιοχάνες, Χριτ, με την οποία ο ζωγράφος είχε ζήσει έναν θυελλώδη, αλλά μάλλον πλατωνικό έρωτα λόγω της μεγάλης διαφοράς ηλικίας τους.
Η τελευταία εκδοχή ενέπνευσε τη συγγραφέα Τρέισυ Σεβαλιέ να γράψει το βιβλίο: “Το κορίτσι με το σκουλαρίκι”, το οποίο μεταφέρθηκε και στη μεγάλη οθόνη, με πρωταγωνίστρια τη Σκάρλετ Γιόχανσον.
Από την ταινία “Το κορίτσι με το σκουλαρίκι”
Πέρα από τις όποιες εικασίες και υποθέσεις, η ταυτότητα της κοπέλας στον πίνακα παραμένει μέχρι και σήμερα άγνωστη…
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη Μόνα Λίζα του Βορρά, όπως έχει χαρακτηριστεί ο πίνακας δείτε το παρακάτω βίντεο:
Χρησιμοποιούμε cookies για να διασφαλίσουμε ότι σας προσφέρουμε την καλύτερη εμπειρία στον ιστότοπό μας. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε αυτόν τον ιστότοπο, θα υποθέσουμε ότι είστε ικανοποιημένοι με αυτόν.Εντάξει!
