Στις αρχές του 19ου αιώνα το ρεύμα υποστήριξης προς την ελληνική υπόθεση ξεκινούσε στην Ευρώπη. Οι Φιλέλληνες συγκινημένοι από τον αγώνα των Ελλήνων για ανεξαρτησία βοηθούσαν με όποιον τρόπο μπορούσαν. Μέσα από τα έργα τους έθεταν το πρόβλημα της υπόδουλης Ελλάδας, έστελναν χρήματα για τη συνέχιση του αγώνα, ενώ κάποιοι πιο τολμηροί, δεν δίστασαν να πολεμήσουν και να χάσουν τη ζωή τους στο πλευρό των Ελλήνων.
Λαμπρό παράδειγμα ο ποιητής Λόρδος Μπάιρον, ο οποίος ήρθε το 1823 στη χώρα για να συνδράμει στον αγώνα και πέθανε ένα χρόνο αργότερα στο Μεσολόγγι. Το έργο του επηρέασε σημαντικά τον Γάλλο ζωγράφο, Ευγένιο Ντελακρουά. Από τις ιστορίες του για την επανάσταση αντλούσε θέματα για τους πίνακες που ζωγράφιζε.
Το 1824 σε ηλικία 24 ετών παρουσίασε τον πρώτο του πίνακα στο Παρίσι. Απεικόνιζε τις θηριωδίες των Τούρκων στον άμαχο πληθυσμό και ευαισθητοποίησε τη γαλλική κοινωνία. Πηγή έμπνευσης ήταν η σφαγή χιλιάδων Ελλήνων της Χίου από τους Οθωμανούς, που είχε γίνει δύο χρόνια νωρίτερα ως αντίποινα για τον ξεσηκωμό τους. Στη «Σφαγή της Χίου» διακρίνεται έντονα η βενετσιάνικη επίδραση. Ο πίνακας αυτός είχε αναρτηθεί ήδη στο Salon, όταν τέσσερις μέρες πριν από τα εγκαίνια της έκθεσης ξαναζωγραφίστηκε σχεδόν ολόκληρος από τον Ντελακρουά, που μόλις είχε δει τα έξοχα ατμοσφαιρικά τοπία του Κόνσταμπλ. Η «Σφαγή της Χίου» ανοίγει τον δρόμο για μια σειρά έργων εμπνευσμένων από την Ελληνική Επανάσταση, στην οποία ο Ντελακρουά, επηρεασμένος από τον Μπάιρον, συμμετείχε ιδεολογικά, όπως πολλοί νέοι της γενιάς του. Ο Ευγένιος Ντελακρουά τον ζωγράφισε σε οχτώ μήνες και αγοράστηκε από την γαλλική κυβέρνηση για 6.000 νομίσματα.
Σκηνή από τη «Σφαγή της Χίου», 1824, Λούβρο.
Στους πίνακες του Ντελακρουά, το πρόσωπο των Τούρκων συμβόλιζε την τυφλή, βίαιη δύναμη και το πρόσωπο των Ελλήνων την ελευθερία και τον πολιτισμό. Όπως ανέφερε στο Ημερολόγιο του το 1822 «Όταν οι Τούρκοι προφταίνουν τους λαβωμένους στο πεδίο της μάχης, η ακόμη και τους αιχμαλώτους τους λένε: Μη φοβάσαι και τους χτυπούν στο πρόσωπο με τη λαβή του σπαθιού τους για να τους κάνουν να σκύψουν το κεφάλι: τους το παίρνουν με μια σπαθιά!…».
Το ποίημα «Ο Γκιαούρης», που έγραψε το 1813 ο Λόρδος Μπάιρον, ενέπνευσε τον Ντελακρουά να ζωγραφίσει τη «Μάχη του Γκιαούρη και του Χασάν». Απεικόνιζε τη σκηνή εκδίκησης του Γκιαούρη για τον θάνατο της αγαπημένης του από τον Τούρκο Χασάν και συμβόλιζε την μάχη των δύο κόσμων, την ένταση του αγώνα και τη σφοδρότητα με την οποία πολεμούσαν Έλληνες και Τούρκοι.
«Η μάχη του Γκιαούρη και του Χασάν», Ευγένιος Ντελακρουά, Ελαιογραφία σε καμβά, διαστάσεις 58 × 71 cm. Art Institute of Chicago
Το 1823 ο Μάρκος Μπότσαρης με 350 Σουλιώτες επιτέθηκε εναντίον 4.000 Τουρκαλβανών του Μουσταή Πασά, που είχαν στρατοπεδεύσει στο Κεφαλόβρυσο του Καρπενησίου. Οι Έλληνες κατάφεραν να αιφνιδιάσουν τους Τούρκους. Όμως, όταν ο Μπότσαρης κατευθύνθηκε στη σκηνή του Μουσταή Πασά, τον πυροβόλησαν και πέθανε μερικές ώρες αργότερα. Η ιστορία του Μπότσαρη εμπνέει τον Ντελακρουά να ζωγραφίσει δύο φορές τον πίνακα «Ο Μπότσαρης αιφνιδιάζει το στρατόπεδο των Τούρκων».
«Ο Μπότσαρης αιφνιδιάζει τους Τούρκους στο στρατόπεδο τους» (προσχέδιο του 1860), Ευγένιος Ντελακρουά
Η ηρωική έξοδος των Μεσολογγιτών το 1826 και ο θάνατος του αγαπημένου του Λόρδου Μπάιρον στο Μεσολόγγι συγκλονίζουν τον Ντελακρουά. Ζωγραφίζει έναν ακόμη εντυπωσιακό πίνακα, με τίτλο «Η Ελλάδα ξεψυχώντας στα ερείπια του Μεσολογγίου» και τον εκθέτει στην γκαλερί Λεμπρέν «προς όφελος των Ελλήνων». Η Ελλάδα παρουσιάζεται απελπισμένη να στέκεται πάνω στα πτώματα των αγωνιστών και πίσω της να στέκεται ο εχθρός που υψώνει τη σημαία.
«Η Ελλάδα στα ερείπια του Μεσολογγίου» 1826, Ευγένιος Ντελακρουά, εμπνευσμένος από την τρίτη πολιορκία. Ελαιογραφία σε καμβά, Μουσείο καλών τεχνών στη Μπορντό Ο Ντελακρουά πέθανε το 1863 στο Παρίσι.
Το 1827 παρουσιάζει στο Salon τον «Θάνατο του Σαρδανάπαλου» εμπνευσμένο από την ποίηση του λόρδου Μπάιρον, ένα έργο που με το αισθησιακό και άγριο περιεχόμενό του είχε μεγάλη επίδραση στη ρομαντική ευαισθησία. Η μακάβρια φαντασία, η αισθησιακή ομορφιά, τα εξωτικά χρώματα και η πρωτοποριακή σύνθεση κάνουν το έργο συγκλονιστικό.
O θάνατος του Σαρδανάπαλου, Μουσείο Φιλαδέλφειας
Η ελληνική επανάσταση αποτέλεσε βασικό θέμα των έργων που ζωγράφισε καθ΄ όλη τη διάρκεια της ζωής του. Σκοπός του ήταν να αναδείξει το δράμα των Ελλήνων που πολέμησαν με σθένος και αυτοθυσία τους κατακτητές τους. Η συμβολή του στην ελληνική προσπάθεια είναι ανεκτίμητη καθώς συγκίνησε και κινητοποίησε για πολλές δεκαετίες τους Ευρωπαίους πολίτες, καθώς η Ελλάδα συνέχισε για πολλά χρόνια μετά την ανεξαρτησία της, τους απελευθερωτικούς πολέμους….
