Ετικέτα: Ιμπρεσιονισμός

Ανάμεσα στους φωτεινούς ιμπρεσιονιστικούς πίνακες που απεικονίζουν πολύχρωμα, χαρούμενα τοπία βρίσκεται και ένας διαφορετικός πίνακας, “Η Καμίλ στο νεκρικό κρεβάτι”.Πρόκειται για έναν πίνακα που απεικονίζει μια ιστορία αγάπης , γεμάτη με έντονα συναισθήματα αναμεμειγμένα με το ασίγαστο πάθος του Μονέ για τη ζωγραφική.

Η ακριβής χρονολογία και οι περιστάσεις της γνωριμίας του Μονέ με την
Καμίλ Ντονσιέ δεν είναι γνωστές. Πιθανώς οι δυο τους γνωρίστηκαν το 1864 και λίγο αργότερα αποφάσισαν να συζήσουν. Η Ντονσιέ έτρεφε βαθύ θαυμασμό για την τέχνη του Μονέ και τον ενέπνεε για νέες δημιουργίες, προσφέροντας του τον εαυτό της ως θέμα τους.

Η συμβίωση των δυο εραστών έφερε την εγκυμοσύνη της Καμίλ, η οποία έφερε το 1867 στον κόσμο τον Ζον Μονέ. Ενώθηκαν με τα δεσμά του γάμου τρία χρόνια αργότερα, το 1870. Μετά το γάμο τους ακολούθησαν αρκετά χρόνια κοινού βίου, που φωτίστηκαν από την οικογενειακή ευτυχία και δημιουργικό οίστρο. Ο ζωγράφος φιλοτεχνεί πάνω από 50 έργα ανάμεσα και στα οποία η γυναίκα με την ομπρέλα (1875). Στα περισσότερα έργα ποζάρει η Καμίλ.

Το 1876 εμφανίστηκαν τα πρώτα συμπτώματα της αρρώστιας της Καμίλ. Δεν υπάρχουν ιστορικά τεκμήρια σχετικά με την ακριβή πάθηση της συζύγου του Μονέ, εικάζεται ωστόσο ότι η νεαρή γυναίκα είχε προσβληθεί από καρκίνο της μήτρας. Παρά τις συμβουλές και τις παροτρύνσεις των γιατρών η Καμίλ αρνήθηκε να υποβληθεί σε εγχείρηση. Μετά από μια εξαιρετικά επώδυνη και εξαντλητική ασθένεια και από μια ακόμη γέννα, η Καμίλ απεβίωσε το 1879. Στο νεκρικό της κρεβάτι την αποτύπωσε ο ζωγράφος για το τελευταίο της πορτρέτο. Παρασυρμένος από το πάθος του, όπως ο ίδιος εξομολογήθηκε αργότερο στο φίλο του Κλεμανσό, την κοιτούσε όπως κείτονταν ξαπλωμένη και δεν έβλεπε παρά αποχρώσεις του μπλε, του κίτρινου και του πράσινου.

Στον πίνακα η Καμίλ παρουσιάζεται ντυμένη με σκούρο ένδυμα και σκεπασμένη με λευκά σεντόνια. Το πρόσωπό της σκιαγραφείται με ακρίβεια, όμως ο Μονέ το καλύπτει με βίαιες , γρήγορες μπλε πινελιές, ανάμεσα στις οποίες παρεμβάλλονται αποχρώσεις του κίτρινου, του κόκκινου, του ροζ και του μωβ.

Ο Μονέ κράτησε στο ατελιέ του για πάντα αυτό το έργο όπως και πολλά άλλα που απεικόνιζαν τη σύζυγό του. Αυτά είναι τα μοναδικά ενθυμήματα της που διασώθηκαν από την καταστροφική μανία και την παθολογική ζήλεια της Άλις Οσεντέ, της δεύτερης συζύγου του ζωγάφου. Δεν άφησε καμία φωτογραφία, κανένα γράμμα, ούτε ένα προσωπικό αντικείμενο που να θυμίζει την Καμίλ. Ωστόσο ο Μονέ με τις πολυάριθμες απεικονίσεις και τα πορτρέτα, της χάρισε την αθανασία…

Ο Εντγκάρ Ντεγκά θεωρείται από τους θεμελιωτές του ιμπρεσιονισμού, μολονότι ο ίδιος απέρριπτε τον όρο και προτιμούσε να αποκαλείται ρεαλιστής. Ήταν αναγνωρισμένος ως αυθεντία της κινούμενης ανθρώπινης μορφής και ήταν κυρίως γνωστός για τις χορεύτριες του, που τις απεικόνισε σε πίνακες, χαρακτικά και γλυπτά σε μπρούντζο.

Ο Ντεγκά ασχολήθηκε με τον κόσμο του χορού σχεδόν εμμονικά, γι’ αυτό απεικονίζει τις κοπέλες σε πρόβες ή ντυμένες με φτερά, ενώ περιμένουν την έναρξη της παράστασης. Ήταν ένας οξυδερκής παρατηρητής και ένας παράξενος, αλλά συμπαθητικός χρονικογράφος της καθημερινής ζωής των χορευτριών.

Η συζήτηση γύρω από το πάθος του Ντεγκά για τις χορεύτριες περιστρέφεται και γύρω από το θέμα της πορνείας από την οποία οι μπαλαρίνες, που κατά κανόνα προέρχονταν από τις κατώτερες κοινωνικά και οικονομικά τάξεις, απείχαν ένα μόλις βήμα. Δεν ήταν καθόλου ασυνήθιστο για τα «μικρά ποντικάκια» (όπως αποκαλούνταν χαϊδευτικά οι χορεύτριες της Όπερας της γαλλικής πρωτεύουσας) να αναζητούν προστάτες ανάμεσα στους πλούσιους θεατές οι οποίοι συγκεντρώνονταν στην πίσω πόρτα.

«Εκτός από την καρδιά μου, αισθάνομαι όλα να γερνούν μέσα μου. Ακόμη και η καρδιά μου έχει κάτι το τεχνητό. Την έχουν ράψει οι χορεύτριες σε ένα πορτοφολάκι από ροζ σατέν, πολύ απαλό ροζ, σαν τα παπούτσια τους».

ο Ντεγκά σε ένα γράμμα του προς τον γλύπτη Αλμπέρ Μπαρτολομέ

Στον πίνακα «Πρόβα μπαλέτου στη σκηνή» (1874), αποτυπώνονται κορίτσια που χορεύουν ντυμένα με το χαρακτηριστικό τούλι της μπαλαρίνας υπό το βλέμμα ενός άνδρα ο οποίος κάθεται πιο πίσω, σε μια καρέκλα, φορώντας στραβά το καπέλο του. Πιθανώς είναι κάποιος συνδρομητής της όπερας. Ένας από αυτούς που πλήρωναν αδρά για να αποκτήσουν το προνόμιο της πρόσβασης στις πρόβες και στις παραστάσεις, αλλά και για να έχουν τη δυνατότητα προσωπικών σχέσεων με τις κοπέλες.

Ο Ντεγκά έδινε διάφορες απαντήσεις όταν τον ρωτούσαν για τη μανία του να ζωγραφίζει χορεύτριες. «Μου αρέσουν τα φορέματά τους» έλεγε τη μια φορά. «Αποτελούν, με έναν τρόπο, τη συνέχεια των αρχαιοελληνικών αγαλμάτων», απαντούσε την άλλη. Ωστόσο, σοβαρότερη ακούγεται μια τρίτη εκδοχή σύμφωνα με την οποία οι χορεύτριες του προσέφεραν απλώς την πρόφαση για να αποτυπώσει την ανθρώπινη κίνηση, της οποίας υπήρξε αιώνιος θαυμαστής.

Πηγές: https://www.elculture.gr/blog/article/εντγκάρ-ντεγκά-ο-ζωγράφος/ , https://el.m.wikipedia.org/wiki/Εντγκάρ_Ντεγκά

Ο Ρενουάρ λέει ότι μια μέρα ήρθε ένας άντρας για να αγοράσει τον πίνακα αυτόν, αλλά δεν μπόρεσαν να συμφωνήσουν γιατί ο υποψήφιος αγοραστής ήθελε να αγοράσει μόνο το ελάφι. Το υπόλοιπο του πίνακα δεν τον ενδιέφερε!

Η όμορφη κοπέλα του πίνακα (υπάρχει η άποψη ότι πρόκειται για την ερωμένη του καλλιτέχνη) έγινε μία Άρτεμις μόνο από σκοπιμότητα. Ο Ρενουάρ ήταν ένας έξυπνος, ρεαλιστής άντρας, εκτός από μεγάλος καλλιτέχνης. Σχετικά με τον πίνακά του είπε τα εξής: « Δεν είχα σκοπό να κάνω τίποτα άλλο, παρά μία σπουδή στο γυμνό. Ωστόσο, η εικόνα θεωρήθηκε αρκετά άσεμνη, οπότε ζωγράφισα ένα τόξο στο χέρι της κοπέλας και ένα ελάφι στα πόδια της. Πρόσθεσα και το δέρμα ενός ζώου, προκειμένου να κάνω τη γύμνια της να δείχνει λιγότερο προκλητική.» Ο Ρενουάρ ήθελε να παρουσιάσει τον πίνακά του στο Σαλόν του 1867, ωστόσο απορρίφθηκε.

Η «Άρτεμις κυνηγός» είναι ένας από τους λίγους πίνακες, όπου ο Ρενουάρ έκανε χρήση κοπιδιού στη ζωγραφική του. Ήταν εκείνη την περίοδο που ο ίδιος θαύμαζε την τεχνική «impasto» (παχιά στρώματα χρώματος) και τον θαυμάσιο ρεαλισμό του Gustave Courbet. Η εικόνα είναι ξεκάθαρα σκηνή από στούντιο. Ο φωτισμός της γυναικείας μορφής είναι έντονος και το σκηνικό τεχνητό.

Φαίνεται ότι ο Ρενουάρ ακόμη προσπαθεί να βρει την ταυτότητά του, όταν ζωγραφίζει αυτόν τον πίνακα, όμως το ένστικτο και η ευαισθησία του έχουν ήδη διαμορφωθεί. Για άλλη μια φορά χρησιμοποιεί εδώ ψυχρούς μπλε τόνους (ο Γάλλος καλλιτέχνης ζωγράφιζε με ψυχρούς τόνους στην αρχή της καριέρας του και με θερμότερους όσο πέρναγαν τα χρόνια, αντίθετα με τη συνηθέστερη εξέλιξη). Σε όλο τον πίνακα υπάρχει ένα έκδηλο ενδιαφέρον σε ποικίλες υφές, σε στοιχεία που φανερώνονται μέσα από το χρώμα, την αξία και την ερμηνεία τους. Η ποιότητα του χρώματος ποικίλει από το λείο, άθραυστο ουρανό έως το εμπλουτισμένο, γυαλιστερό δέρμα του ελαφιού, έπειτα προς τους πιο έντονα ζωγραφισμένους βράχους και τελικά το πλούσιο φύλλωμα.

Γενικά οι ψυχροί τόνοι κινούνται από την πάνω αριστερή πλευρά ως την κάτω δεξιά πλευρά του πίνακα, ενώ οι θερμοί τόνοι κινούνται στον αντίθετο άξονα. Το δέρμα ζώου, με το οποίο ο Ρενουάρ ήθελε «να κάνει τη γύμνια της να δείχνει λιγότερο προκλητική» είναι μέρος του «θερμού» άξονα, αλλά οι γραμμές του ακολουθούν την «ψυχρή» κατεύθυνση. Υπάρχουν πολλές λεπτομέρειες που ο θεατής θα προσέξει σε αυτόν τον πίνακα, ο οποίος είναι ένας από τους σπουδαίους πίνακες του 19ου αιώνα που απεικονίζουν μορφές και ιδιαιτέρως πλούσιος από ερμηνευτικής απόψεως.

Πηγές: http://www.renoir.net/diana.jsp#prettyPhoto , https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B9%CE%B5%CF%81_%CE%A9%CE%B3%CE%BA%CF%8D%CF%83%CF%84_%CE%A1%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CF%85%CE%AC%CF%81#%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AF%CE%B1 , https://www.nga.gov/collection/art-object-page.46680.html

Ο πίνακας ζωγραφικής “Πρόγευμα στη Χλοή” («Le déjeuner sur l’herbe») του Γάλλου Ιμπρεσιονιστή ζωγράφου Εντουάρ Μανέ, ο οποίος ανήκει στο καλλιτεχνικό ρεύμα του Ιμπρεσιονισμού, φυλάσσεται και εκτίθεται σήμερα στο Musée d’Orsay στο Παρίσι.