Η λεία, ένα έργο του Θεοδώρου Ράλλη, πιο επίκαιρο από ποτέ

Η λεία

Ο Ράλλης Θεόδωρος καταγόταν από μεγάλη οικογένεια της Χίου, εργάστηκε για σύντομο διάστημα στον εμπορικό οίκο Ράλλη-Μαυρογιάννη στο Λονδίνο, εγκατέλειψε όμως την επιχειρηματική καριέρα και εγκαταστάθηκε μόνιμα στο Παρίσι. Εκεί σπούδασε ζωγραφική κοντά στον ακαδημαϊκό δάσκαλο και οριενταλιστή καλλιτέχνη Jean-Leon Gerome, έως το 1880 περίπου. Το 1873 έλαβε μέρος στο Σαλόν των Απορριφθέντων. Από το 1875 και έως το τέλος της ζωής του συμμετείχε ανελλιπώς στα επίσημα γαλλικά Σαλόν, στις Παγκόσμιες Εκθέσεις στο Παρίσι (1878, 1889 – αργυρό μετάλλιο, 1900 – εκτός συναγωνισμού, μέλος της κριτικής επιτροπής του ελληνικού τμήματος) αλλά και σε πολλές άλλες εκθέσεις εντός και εκτός Γαλλίας. Στην Ελλάδα τιμήθηκε με αργυρό μετάλλιο στα Ολύμπια του 1888 και στη Διεθνή Έκθεση των Αθηνών το 1903. Το 1885, χρονιά που έλαβε εύφημο μνεία στο Σαλόν και το Σταυρό του Σωτήρος στην Ελλάδα, απέκτησε τη γαλλική υπηκοότητα. Επισκέφτηκε επανειλημμένως την Ελλάδα καθώς και πολλές χώρες της Ανατολής, αντλώντας θέματα για τους πίνακές του. Διατηρούσε εργαστήριο και στο Κάιρο, όπου περνούσε τους χειμερινούς μήνες από το τέλος της δεκαετίας του 1880 έως το 1904, αναπτύσσοντας αξιόλογη καλλιτεχνική δραστηριότητα.

Ο πίνακας που θα δούμε σήμερα είναι “η λεία”. Η δραματική σκηνή που βλέπουμε εδώ τοποθετείται στο εσωτερικό μιας ορθόδοξης εκκλησίας, μπροστά στο βημόθυρο. Έχει προηγηθεί άγριος βανδαλισμός και ιεροσυλία από τους Τούρκους, που έχουν απογυμνώσει την εκκλησιά από τα πολύτιμα σκεύη της, που τα βλέπουμε συσσωρευμένα στο δάπεδο. Η πρωταγωνίστρια, ωστόσο, της σκηνής είναι η όμορφη ημίγυμνη Ελληνοπούλα που βρίσκεται δεμένη στα στασίδια της εκκλησιάς. Το πρόσωπό της μαρτυρεί πόνο, αγανάκτηση και θυμό.

Η σκηνή αυτή έχει ζωγραφιστεί με ακρίβεια και δεξιοτεχνία που χαρακτήριζαν τον γαλλικό ακαδημαϊσμό, ο οποίος είχε πάρα πολύ επηρεαστεί από τη φωτογραφία. Η κόκκινη ζώνη είναι το μόνο έντονο χρώμα σε αυτό τον πίνακα, όπου κυριαρχούν οι καστανόχρωμοι τόνοι.

Οσον αφορά το συμβολισμό της θα λέγαμε δεδομένου του χρόνου δημιουργίας της ότι η γυμνή ελληνόπουλα δεν είναι καμιά άλλη πάρα η ίδια η χώρα, της οποίας έχει βεβηλωθεί κάθε ιερό και όσιο. Αυτή κατασπαραγμένη, πληγωμένη, απογυμνωμένη έχει αφεθεί έρμαιο στα χέρια των αδίστακτων τυχοδιωκτών που μπορεί να έχουν το προσωπείο των συμμάχων, όπως οι Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής. Ωστόσο το βλέμμα της δεν μοιάζει παραδομένο. Αντιθέτως, προσπαθεί να λύσει τα δεσμά της. Ο θυμός αποτυπώνεται έντονα στο βλέμμα της που γίνεται απειλητικό σε εκείνον που την κοιτάζει. Είναι απειλητική απέναντι στο ζωγράφο που την απαθανατίζει, στον βασανιστή της ή σε αυτόν που δε τη βοηθά να φύγει από τα δεσμά της- τον καθένα από εμάς; Αυτό δε θα το μάθουμε ποτέ…

Πηγή:https://www.nationalgallery.gr/el/zographikh-monimi-ekthesi/painting/h-astikh-taxi-kai-oi-zographoi-tis/orientalismos/i-leia.html