Ετικέτα: μελοποιημένη ποίηση

Ο Ναζίμ Χικμέτ, ο γαλανομάτης λυρικός Τούρκος , όπως τον είχε αποκαλέσει ο Θάνος Μικρούτσικος αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους ποιητές στην χώρα και την γενιά του. Έχει αποδοθεί στα Ελληνικά, ως επί το πλείστον από τον Γιάννη Ρίτσο και έχει μελοποιηθεί από τον Μάνο Λοϊζο, τον Θάνο Μικρούτσικο, τον Μίκη Θεοδωράκη και άλλους Έλληνες συνθέτες. Ωστόσο, εκτός από ορισμένες εξαιρέσεις οι μελοποιήσεις του δεν είναι ιδιαιτέρως γνωστές. Σε αυτό μας το άρθρο, επιχειρήσαμε να τις μοιραστούμε μαζί σας για να γνωρίσετε και μουσικά αυτόν τον πολύ αγαπημένο άνθρωπο, τον Ναζίμ Χικμέτ.

1. Η πιο όμορφη θάλασσα

Συνθέτης: Μάνος Λοΐζος, Πρώτη Εκτέλεση: Μάνος Λοΐζος, 1983

Θα γελάσεις απ’ τα βάθη των χρυσών σου ματιών
είμαστε μες στο δικό μας κόσμο

Η πιο όμορφη θάλασσα
είναι αυτή που δεν έχουμε ακόμα ταξιδέψει
Τα πιο όμορφα παιδιά δεν έχουν μεγαλώσει ακόμα
Τις πιο όμορφες μέρες μας
δεν τις έχουμε ζήσει ακόμα

Κι αυτό που θέλω να σου πω
το πιο όμορφο απ’ όλα,
δε στο `χω πει ακόμα.

μτφρ. Γιάννης Ρίτσος

2. Μικρόκοσμος

Συνθέτης: Θάνος Μικρούτσικος, Πρώτη Εκτέλεση: Μαρία Δημητριάδη, 1975

Και να τι θέλω τώρα να σας πω
μες στις Ινδίες μέσα στην πόλη της Καλκούτας
φράξαν το δρόμο σ’ έναν άνθρωπο
αλυσοδέσαν έναν άνθρωπο κει που εβάδιζε
Να, το λοιπόν, γιατί δεν καταδέχουμαι
να υψώσω το κεφάλι στ’ αστροφώτιστα διαστήματα
Θα πείτε τ’ άστρα είναι μακριά
κι η γη μας τόσο δα μικρή

Ε, το λοιπόν, ό,τι και να είναι τ’ άστρα
εγώ τη γλώσσα μου τους βγάζω
για μένα, το λοιπόν, το πιο εκπληκτικό
πιο επιβλητικό πιο μυστηριακό και πιο μεγάλο
είναι ένας άνθρωπος που τον ’μποδίζουν να βαδίζει
είναι ένας άνθρωπος που τον αλυσοδένουνε

μτφρ. Γιάννης Ρίτσος

3. Μονάκριβή μου

Συνθέτης: Μάνος Λοΐζος, Πρώτη Εκτέλεση:Μάνος Λοΐζος,1983

Μονάκριβή μου ἐσὺ στὸν κόσμο

μοῦ λὲς στὸ τελευταῖο σου γράμμα:

«πάει νὰ σπάσει τὸ κεφάλι μου, σβήνει ἡ καρδιά μου,

Ἂν σὲ κρεμάσουν, ἂν σὲ χάσω θὰ πεθάνω».

Θὰ ζήσεις, καλή μου, θὰ ζήσεις,

Ἡ ἀνάμνησή μου σὰν μαῦρος καπνὸς

θὰ διαλυθεῖ στὸν ἄνεμο.

Θὰ ζήσεις, ἀδελφή με τὰ κόκκινα μαλλιὰ τῆς καρδιᾶς μου

Οἱ πεθαμένοι δὲν ἀπασχολοῦν πιότερο ἀπό ῾να χρόνο

τοὺς ἀνθρώπους τοῦ εἰκοστοῦ αἰώνα.

Ὁ θάνατος

Ἕνας νεκρὸς ποὺ τραμπαλίζεται στὴν ἄκρη τοῦ σκοινιοῦ

σὲ τοῦτον ῾δῶ τὸ θάνατο δὲν ἀντέχει ἡ καρδιά μου.

Μὰ νά ῾σαι σίγουρη, πολυαγαπημένη μου,

ἂν τὸ μαῦρο καὶ μαλλιαρὸ χέρι ἑνὸς φουκαρᾶ ἀτσίγγανου

περάσει στὸ λαιμό μου τὴ θηλειὰ

ἄδικα θὰ κοιτᾶνε μὲς στὰ γαλάζια μάτια τοῦ Ναζὶμ νὰ δοῦν τὸ φόβο.

Στὸ σούρπωμα τοῦ στερνοῦ μου πρωινοῦ

θὰ δῶ τοὺς φίλους μου καὶ σένα.

Καὶ δὲ θὰ πάρω μαζί μου κάτου ἀπὸ τὸ χῶμα

παρὰ μόνο τὴν πίκρα ἑνὸς ἀτέλειωτου τραγουδιοῦ.

Γυναίκα μου

Μέλισσά μου μὲ τὴ χρυσὴ καρδιὰ

Μέλισσά μου μὲ τὰ μάτια πιὸ γλυκὰ ἀπ᾿ τὸ μέλι

Τί κάθησα καὶ σοῦ ῾γραψα πὼς ζήτησαν τὸ θάνατό μου.

Ἡ δίκη μόλις ἄρχισε

Δὲν κόβουν δὰ καὶ στὰ καλὰ καθούμενα ἔτσι τὸ κεφάλι

ὅπως ἕνα γογγύλι.

Ἔλα, ἔλα, μή μου σκᾶς

Αὐτὰ εἶναι μακρινὰ ἐνδεχόμενα.

Ἂν ἔχεις τίποτα λεφτὰ

Ἀγόρασέ μου ἕνα μάλλινο σώβρακο

Μοῦ μένει ἀκόμα κείνη ἡ ἰσχιαλγία στὸ πόδι

Καὶ μὴν ξεχνᾶς πὼς ἡ γυναίκα ἑνὸς φυλακισμένου

Δὲν πρέπει νά ῾χει μαῦρες ἔγνοιες.

μτφρ: Γιάννης Ρίτσος

4. Ύμνος στη Ζωή

Συνθέτης: Θανάσης Πολυκανδριώτης, Πρώτη Εκτέλεση:Στέλιος Καζαντζίδης, 1995

Ύμνος στη Ζωή

Τι όμορφο που είναι να ζεις

να μπορείς να διαβάζεις τον κόσμο

τη ζωή να τη νοιώθεις τραγούδι χαράς

τι όμορφο που είναι να ζεις

σαν παιδί

να απορείς και να ζεις.

Το όμορφο που είναι να ζεις

να σου λεν καλημέρα του κόσμου τα χείλη

τη ζωή να την κάνεις τραγούδι αγάπης

τι όμορφο που είναι να ζείς

σαν παιδί

να απορείς και να ζεις!

μτφρ: Γιάννης Ρίτσος

5. Ταξιδεύοντας

Συνθέτης: Μάνος Λοΐζος, Πρώτη Εκτέλεση: Γιώργος Νταλάρας

Ταξιδευοντας

Ταξιδεύοντας ανοίγουμε τις πόρτες

κλείνουμε τις πόρτες

δρασκελάμε τις πόρτες

και στο τέρμα του μοναδικού μας ταξιδιού

μήτε πολιτεία μήτε και λιμάνι

Το τραίνο εκτροχιάζεται,

το πλοίο ναυαγεί,

τ’ αεροπλάνο συντρίβεται

Ο χάρτης είναι ζωγραφισμένος σε πάγο

Αν είχα δικαίωμα, δικαίωμα εκλογής

Να ξαναρχίσω ή όχι τούτο το ταξίδι

τούτο το ταξίδι Θα το ξανάρχιζα,

Θα το ξανάρχιζα,

Θα το ξανάρχιζα.

μτφρ: Γιάννης Ρίτσος

6. Λίγα γαρούφαλλα

Συνθέτης:Μάνος Λοΐζος, Πρώτη Εκτέλεση:Μάνος Λοΐζος, 1983

Λίγα γαρούφαλα απομένουνε στις γλάστρες

Στον κάμπο θα `χουν κιόλας οργώσει τη γης

Ρίχνουν το σπόρο

Έχουν μαζέψει τις ελιές

Όλα ετοιμάζονται για το χειμώνα

Κι εγώ γεμάτος απ’ την απουσία σου

Φορτωμένος με την ανυπομονησία των μεγάλων ταξιδιών

Περιμένω σαν αγκυροβολημένο φορτηγό

μέσα στην Προύσα.

μτφρ: Γιάννης Ρίτσος

7. Το δίχτυ

Συνθέτης:Μάνος Λοΐζος, Πρώτη Εκτέλεση:Μάνος Λοΐζος, 1983

Πάνω σ’ αυτή την όχθη

στο θαλασσινό κατώφλι

η βροχή σαν δίχτυ με τυλίγει

Τις μέρες της βροχής άσπρη σημαία

άσπρη σημαία στο κατάρτι υψώνεται

Βρέχει και ξαφνικά είναι εύκολο

εύκολο το να πεθάνεις

και το ίδιο εύκολο το θάνατο να περιμένεις

το θάνατο να περιμένεις.

μτφρ: Γιάννης Ρίτσος

8. Όπως ο Κερέμ

Συνθέτης:Μάνος Λοΐζος, Πρώτη Εκτέλεση:Μάνος Λοΐζος, 1983

Είναι βαρύς ο αγέρας σαν μολύβι

Φωνάζω, φωνάζω, φωνάζω

Ελάτε γρήγορα σας φωνάζω

Να λειώσουμε το μολύβι

Κάποιος μου λέει

Φωτιά θα πάρεις απ’ την ίδια σου φωνή

Θα γίνεις στάχτη

Στάχτη σαν τον Κερέμ

Που κάηκε απ’ τον έρωτά του

Και εγώ του λέω

Ας καώ, ας γίνω στάχτη σαν τον Κερέμ

Αν δεν καώ εγώ

Αν δεν καείς εσύ

Αν δεν καούμε εμείς

Πώς θα γενούν τα σκοτάδια λάμψη

μτφρ: Γιάννης Ρίτσος

9. Χιονίζει μες στη νύχτα

Συνθέτης: Θάνος Μικρούτσικος, Πρώτη Εκτέλεση: Μαρία Δημητριάδη, 1975

Χιονίζει μες στη νύχτα

Ούτε ν’ ακούς μια φωνή απ’ τον άλλο κόσμο

Ούτε να βάζεις μες στο υφάδι των στίχων

πράματα αμύθητα

Ούτε ν’ αναζητάς τη ρίμα σάμπως χρυσικός

Ούτε όμορφα λόγια, ούτε μεγάλη πέννα.

Τούτο το βράδυ ― ευλογημένος νάναι ο Θεός ―

είμαι πιο πάνου

πολύ πιο πάνου απ’ όλα τούτα.

Τούτο το βράδυ

ένας τραγουδιστής είμαι των δρόμων

είναι γυμνή η φωνή μου δίχως μπιχλιμπίδια

Γυμνή φωνή που τραγουδάει για σένα

ένα τραγούδι που δε θαν τ’ ακούσεις.

Χιονίζει μες στη νύχτα

Κ’ είσαι μπροστά στις πύλες της Μαδρίτης

Έχεις μπροστά σου ολάκερη στρατιά από πολιτείες

Μια στρατιά που σκοτώνει ό,τι πιο ωραίο στον κόσμο ετούτο

Τη νοσταλγία, την ελπίδα, τα παιδιά, τη λευτεριά.

Χιονίζει μες στη νύχτα.

Απόψε μπορεί να ξεπαγιάζουν

τα μουσκεμένα πόδια σου.

Χιονίζει

Και ίσως ενώ σε σκέφτουμαι

την ίδια τούτη τη στιγμή

μπορεί και να σε βρίσκει η σφαίρα

Και τότε πια ούτε χιόνι, ούτε άνεμος.

Χιονίζει.

Εσύ που τώρα μπρός στις πύλες της Μαδρίτης λες «δε θα περάσουν»

Υπήρχες δίχως άλλο κι από πριν.

Ποιος είσουν; πούθε ερχόσουν; ποιά ήταν η δουλειά σου;

Μπορεί και να ’χεις έρθει απ’ τα ορυχεία της Αστούριας

Μπορεί στο μέτωπό σου ένας επίδεσμος ματόβρεχτος

Να κρύβει μια λαβωματιά που πήρες στο Βορρά

Μπορεί και να ’ταν το ντουφέκι σου

πούριξε τη στερνή τη σφαίρα

όταν τα γιούνγκερς καίγαν το Μπιλμπάο.

Ή μπορεί νάσουν κάνας μεροκαματιάρης

στο αγρόχτημα ενός κάποιου κόμητα Φερνάντο Βαλεσιέρο ντε Καρτόμπαν

Ή μπορεί νάχες στην Πουέρτα ντέ Σολ κανένα μικρομάγαζο

και να πουλούσες φρούτα με τα χτυπητά της Ισπανίας χρώματα.

Μπορεί να μην είχες καν επάγγελμα

Μπορεί και νάχες μια ωραία φωνή

Μπορεί και νάσουν σπουδαστής ή της φιλοσοφίας ή του δικαίου

και νάχουν μείνει τα βιβλία σου κάτου απ’ τις ρόδες

των ιταλικών θωρακισμένων.

Μπορεί στον ουρανό να μην πιστεύεις

ή μπορεί νάχεις μες στον κόρφο σου

κανένα σταυρουλάκι περασμένο σ’ ένα σπάγγο.

Ποιός είσαι, πώς σε λένε, πόσο χρόνων είσαι;

Δεν έχω δει, μήτε θα ιδώ το πρόσωπό σου.

Μπορεί ‒ ποιός ξέρει ‒ να θυμίζει αχνά τα πρόσωπα

εκείνων που τσακίσαν τον Κολτσάκ στη Σιβηρία.

Μπορεί πάλι να μοιάζει με το πρόσωπο εκεινού

που κείται στο πεδίο της μάχης του Τουμλουμπουνάρ

Ακόμη μπορεί νάσαι ολόιδιος το πορτραίτο

του Ροβεσπιέρου.

Δεν άκουσες ποτέ σου τ’ όνομά μου, κι ούτε θα τ’ ακούσεις.

Ανάμεσό μας είναι θάλασσες, βουνά,

αυτή η καταραμένη μου ανημπόρια

κ’ η Επιτροπή της μη – επεμβάσεως.

Δε μπορώ μήτε νάρθω στο πλευρό σου

μήτε και να σου στείλω ένα κασόνι με φυσίγγια

ή λίγα φρέσκα αυγά

ή ένα ζευγάρι μάλλινα, τσουράπια.

Κι ωστόσο ξέρω πως τα πόδια σου

ριζωμένα στις πύλες της Μαδρίτης

κρυώνουνε σα δυο γυμνά παιδιά

και ξέρω ακόμη

πως ό,τι ωραίο κι ό,τι μεγάλο υπάρχει

ό,τι μεγάλο κι ό,τι ωραίο θα βρει μια μέρα ο άνθρωπος

(ετούτο πούναι η τρομερή λαχτάρα της ψυχής μου)

το ξέρω πως χαμογελάει μέσα στα μάτια του φρουρού μου,

μπρος στις πύλες της Μαδρίτης,

και ξέρω ακόμη πως εχτές, αύριο, κι απόψε βράδυ

αχ, δεν μπορώ να κάνω τίποτ’ άλλο

παρά μονάχα να τον αγαπάω.

μτφρ: Γιάννης Ρίτσος

10. Τι όμορφο που ‘ναι να σε συλλογιέμαι

Συνθέτης:Μάνος Λοΐζος, Πρώτη Εκτέλεση:Μάνος Λοΐζος, 1983

Επιστολές και Ποιήματα

(Αποσπάσματα)

Τί όμορφο που΄ ναι να σε συλλογιέμαι

μες από τους θορύβους του θανάτου

και της νίκης

να συλλογιέμαι εσένανε μες απ΄ τη φυλακή

Να το να χέρι σου σ΄ ένα ύφασμα

γαλάζιο, ξεχασμένο

και να μες στα μαλλιά σου

σαν ένας άλλος άνθρωπος μέσα σε μένα

είναι η ευτυχία να σ΄ αγαπώ.

Τί όμορφο που ΄ναι να σε συλλογιέμαι

να γράφω όλο για σένα

να σε κοιτάζω πλαγιασμένος έτσι ανάσκελα

μες στο κελί μου

μια λέξη που ‘χες πει την τάδε μέρα

στο τάδε μέρος, όχι η λέξη η ίδια

μα αυτός ο τρόπος που είχε μέσα της

να κλείνει όλο τον κόσμο.

Για σένα θα σκαλίσω ακόμη τόσα πράγματα

θα φτιάξω ένα μικρό κουτί, ένα δαχτυλίδι

θα υφάνω τρεις οργιές μετάξι

και ξαφνικά, πετιέμαι ορθός

τρέχοντας να χουφτώσω του παραθυριού τα κάγκελα

και να φωνάξω στο γαλάζιο ουρανό της λευτεριάς

όλα μου τα τραγούδια που ΄γραψα για σένα.

……………………………………………………………………….

Μέσα σ ΄αυτή τη νύχτα τη χινοπωριάτικη

ολόγιομος είμαι απ΄ τα λόγια σου

Λόγια αιώνια σαν τον χρόνο, σαν την ύλη,

λόγια βαριά σαν το χέρι,

λόγια σπιθοβόλα σαν τ΄ άστρα.

Απ΄ την καρδιά σου, απ΄ το μυαλό σου

από τη σάρκα σου.

Τα λόγια σου με φτάνουν

τα λόγια σου κατάφορτα από σένα

τα λόγια σου μητέρα

τα λόγια σου γυναίκα

τα λόγια σου φίλη.

Ήταν θλιμμένα, ήταν πικρά, ήταν χαρούμενα

κατάφορτα από ελπίδα

ήταν γενναία και ηρωικά

ήταν Άνθρωποι.

……………………………………………

Αυτό που ‘ναι χειρότερο

είναι να ΄χει κανείς τη φυλακή εντός του.

………………………………………………………………

Κι εγώ γεμάτος απ΄ την απουσία σου

φορτωμένος με την ανυπομονησία

μεγάλων ταξιδιών

περιμένω σαν αγκυροβολημένο φορτηγό

μέσα στην Προύσα.

………………………………………………………………..

Κι εμείς θα περάσουμε ακόμη ένα χειμώνα

ζεσταίνοντας τα χέρια μας

στη φωτιά της μεγάλης οργής μας

και της άγιας ελπίδας μας.

μτφρ: Γιάννης Ρίτσος

Ελπίζουμε να σας άρεσαν!

Σαν σήμερα το 1910 γεννήθηκε ο σπουδαίος Έλληνας ποιητής Νίκος Καββαδίας που ως ναυτικός στο επάγγελμα γύρισε όλο τον κόσμο, αποτυπώνοντας τα ταξίδια του και τα συναισθήματα του στο χαρτί, με αποτέλεσμα να μας ταξιδεύουν μέχρι σήμερα σε χώρες μακρινές και ξένες, μέσα από φουρτούνες και τρικυμίες. Το συναίσθημα της μοναξιάς στο πλοίο μετουσιώθηκε σε ποίηση και έπειτα από μερικά χρόνια, με τη συνδρομή των κατάλληλων ανθρώπων, σε τραγούδια.

Εδώ θα βρείτε εννιά από τα ομορφότερα ποιήματα που έγιναν τραγούδια και μπήκαν στην καρδιά μας:

1. Ιδανικός και ανάξιος εραστής

Μόλις σε ηλικία 11 ετών ο Νίκος Καββαδίας έκανε το πρώτο του ταξίδι σε εμπορικό πλοίο, μαζί με τον πατέρα του, αφήνοντας να εισχωρήσει μέσα του το «μικρόβιο» της θάλασσας. Τελείωσε το γυμνάσιο και ξεκίνησε να φοιτά στην ιατρική σχολή Αθηνών, την οποία όμως δεν ολοκλήρωσε ποτέ.

Όταν εξέφρασε την επιθυμία του να ταξιδέψει στην οικογένεια του, δέχτηκε την κατηγορηματική άρνηση της μητέρας του, η οποία ως κόρη εφοπλιστή γνώριζε τις δυσκολίες της ζωής των ναυτικών. Υποχρεωμένος να υπακούσει τη μητέρα του, εγκαταλείπει προς το παρόν το όνειρο του και αρχίζει να εργάζεται ως λογιστής.

Εκείνη την περίοδο γράφει το ποίημα «Ιδανικός και ανάξιος εραστής» (με γαλλικό τίτλο “Mal du depart”), το οποίο ακριβώς περιγράφει το συναισθηματικό του αδιέξοδο. Το ποίημα το αφιερώνει στην αδελφή του, Ζένια.

Μόλις λίγους μήνες μετά τον θάνατό του, το 1975, ο Γιάννης Σπανός το μελοποιεί. Πρώτος ερμηνευτής ο Κώστας Κάραλης.

2. Ένα μαχαίρι

Μελοποιήθηκε από τον Θάνο Μικρούτσικο το 1979 και μέχρι σήμερα έχει ερμηνευθεί από δεκάδες καλλιτέχνες. Στο ποίημα, το μαχαίρι υποδηλώνει την ανθρώπινη αδυναμία, που τροφοδοτείται από τα πάθη και τον ερώτα, καταλήγοντας στην αυτοκαταστροφή: «φοβάμαι μη καμιά φορά το στρέψω στον εαυτό μου»…

3. Οι 7 νάνοι στο S S Cyrenia

Η νεαρή ανιψιά του ποιητή, η Έλγκα Καββαδία-Χατζοπούλου, κόρη της αδελφής του Ζένιας, του ζήτησε να της γράψει ποίημα που να αναφέρεται σε κάποιους «εφτά νυχτοπερπατητές». Ο ποιητής ταξιδεύει την περίοδο αυτή με το επιβατηγό S/S Cyrenia προς την Αυστραλία. Όπως δήλωσε η ανιψιά του αργότερα, η επιθυμία της αυτή ήρθε με αφορμή το βιβλίο Seven Night Walkers του Sir Walter Scott Quentin Durward (1823), (το μυθιστόρημα κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Πεχλιβανίδη με τον τίτλο Ο Τοξότης του Βασιλιά). Στο γράμμα του προς την Έλγκα, ο Νίκος Καββαδίας γράφει:

    «Οι εφτά νυχτοπερπατητές δικοί σου, μια και το θέλησες. Μπήκανε στο Colombo με τα στόρια και τους σκορπιούς. Όμως, Έλγκα, πρέπει να ξέρεις πως η ποίηση είναι κάτι άλλο (τι;) κι όχι μια μόστρα ονόματα λαών ανατολικών και χωριών και πόλεων. Σωστά. Τότε θα μου πεις «γιατί εσύ;…». Because my dear Elga I cannot. Θέλησα να σου γράψω ένα ποίημα σαν παραμύθι, απλό, όμως μου ξέφυγε και βγήκε τούτο το μπλάστρι για γερασμένα παιδιά… Πίστευε, Έλγκα πως σε θυμάμαι και σ᾽ αγαπάω πολύ και πώς ίσως κάποτε κατορθώσω να σου χαρίσω ένα ωραίο ποίημα και σχίσε τούτο που βρωμάει πετρέλαιο.»

Το ποίημα μελοποιήθηκε και ερμηνεύθηκε από τον Θάνο Μικρούτσικο το 1991.

4. Το καραντί

Το ποίημα συμπεριλαμβάνεται στη συλλογή «Πούσι» (1947) και αφιερώνεται «Στο κορίτσι από το Βόλο». Το καραντί είναι η φουσκοθαλασσιά, η ζάλη που προκύπτει από την αέναη κίνηση. Το ποίημα διακατέχεται από το αίσθημα ματαιότητας του ναυτικού που δε μπορεί πουθενά να στεριώσει.

Το “Καραντί” μελοποιήθηκε αρχικά από τους Ξέμπαρκους (Ηλία Αριώτη και Νότη Χασάπη) και συμπεριλήφθηκε στον δίσκο “S/S Ionion 1934” (1985). Μελοποιήθηκε επίσης από τον Θάνο Μικρούτσικο και συμπεριλήφθηκε στον δίσκο “Γραμμές των Οριζόντων” (1991)

5.Μαραμπού

Το Μαραμπού, όπως ονομάζεται και η πρώτη ποιητική συλλογή του Καββαδία, είναι ένα πουλί, κακός οιωνός για τους ναυτικούς. Είναι όμως και το παρατσούκλι που είχε δώσει ο ίδιος στον εαυτό του:

«Λένε για μένα οι ναυτικοί που εζήσαμε μαζί πως είμαι κακοτράχαλο τομάρι διεστραμμένο, πως τις γυναίκες μ’ ένα τρόπον ύπουλο μισώ κι ότι μ’ αυτές να κοιμηθώ ποτέ μου δεν πηγαίνω.»

6. Φάτα Μοργκάνα

Το ποίημα «Φάτα Μοργκάνα» ανήκει στην ποιητική συλλογή «Τραβέρσο», που εκδόθηκε μετά το θάνατο του Καββαδία. Τι είναι όμως η Φάτα Μοργκάνα; Η ονομασία Φάτα Μοργκάνα αποτελεί εξιταλισμένη απόδοση του μεσαιωνικού αγγλικού ονόματος Μόργκαν ή Μοργκάνα λε Φέι, της μάγισσας και ετεροθαλούς αδελφής του Βασιλιά Αρθούρου, των θρύλων του κύκλου του Αρθούρου και χρησιμοποιείται στη σικελική παράδοση για να υποδηλώσει ένα ιδιαίτερο είδος διπλού αντικατοπτρισμού, ένα οπτικό φαινόμενο.

Γράφτηκε τους τελευταίους μήνες της ζωής του, πάνω στο καράβι Aquarius, και αφιερώνεται στη Θεανώ Σουνά.

7.Σταυρός του νότου

Το ποίημα συμπεριλαμβάνεται στο “Πούσι” (1947) και αφιερώνεται στον Γιώργο Θεοτοκά, ο οποίος, τρία χρόνια πριν τη δημοσίευση αυτής της συλλογής, σε άρθρο του στο περιοδικό “Ορίζοντες” είχε εκφραστεί θετικά για το νεανικό “Μαραμπού” (1933), σε αντίθεση με πολλούς εκπροσώπους της γενιάς του 1930, θεωρώντας ότι η συλλογή αυτή εκπροσωπούσε την ελπίδα να ανθήσει κάποτε μια ελληνική ναυτική ποίηση.

Το ποίημα είναι αφηγηματικό, καθώς περιγράφει την ιστορία της αυτοκτονίας ενός συντρόφου του στο καράβι. Ο σύντροφος αυτός, άρρωστος και στο σώμα και στην ψυχή, αδυνατεί να αντέξει το βάρος της ερωτικής απουσίας. Το καράβι ταξιδεύει προς τον Νότο υπό το πνεύμα του καυτού Γαρμπή (του Λίβα), αλλά η πραγματική φωτιά μαίνεται στην ψυχή του.

Το τραγούδι πρωτοερμηνεύθηκε από την Αιμιλία Σαρρή, σε μουσική του Θάνου Μικρούτσικου.

8. Kuro Siwo

“Kuro Siwo” ή “Black Stream” ονομάζεται ένα πανίσχυρο θαλάσσιο ρεύμα, που κινείται από τον νότιο προς τον βόρειο Ειρηνικό και μαζί του παρασύρει το καράβι του ποιήματος και τις σκέψεις του ποιητή.

Το ποίημα αφιερώνεται στον ηθοποιό Γιώργο Παππά, στενό φίλο της οικογένειας Καββαδία. Ο Γιώργος Παππάς ήταν γιος της ποιἠτριας Μυρτιώτισσας, η οποία διατηρούσε στενή φιλική σχέση και με τον ίδιο τον Καββαδία.

To ποίημα μελοποιήθηκε από τον Θάνο Μικρούτσικο και συμπεριλήφθηκε στον δίσκο “Σταυρός του Νότου” (1979).

9.Federico Garcia Lorca

Ο Νίκος Καββαδίας θα γράψει αυτούς τους στίχους απευθυνόμενος στον Ισπανό ομότεχνό του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, που δολοφονήθηκε από τους φασίστες του Φράνκο στην Ισπανία τον Αύγουστο του 1936.

Οι στίχοι του ποιητή έγιναν τραγούδι από τον Θάνο Μικρούτσικο με την εμβληματική ερμηνεία του Γιάννη Κούτρα.

Αυτά είναι μερικά από τα ποιήματα του Καββαδία που έχουν μελοποιηθεί και έχουν μπει στις καρδιές όλων μας! Εσάς ποιο είναι το αγαπημένο σας;