Ο ελληνολάτρης Γερμανός ρομαντικός Friedrich Hölderlin

Αντί προλόγου

Η Γερμανική ποίηση, αν και ιδιαίτερα παρεξηγημένη, είναι πάντα μια πηγή έμπνευσης, συγκίνησης, μαγείας για όλους εμάς που έχουμε την τύχη να την διαβάζουμε είτε από το πρωτότυπο είτε από αξιόλογες μεταφράσεις που έχουν επιχειρήσει Έλληνες ομότεχνοι. Ένα τέτοιο παράδειγμα που δεν εξαντλείται σε μια απόδοση, αλλά συμπληρώνεται από ανθολόγηση και σχολιασμό αποτελεί το έργο “Ποιήματα Φρήντριχ Χαίλντερλιν” σε μετάφραση και σχόλια του Θανάση Λάμπρου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αρμός. Μια αποκαλυπτική διείσδυση σε ένα ποιητικό σύμπαν με τοπογραφία, ιδεαλισμό, έρωτα, με στοιχεία μυθικά και υπερβατικά. Μια συνάντηση με τον Χριστό, τη Διοτίμα, τον Ηρακλή, αλλά και τους ποιητικούς απογόνους του Hölderlin. Μια επιβεβαίωση της διαπίστωσης του Οδυσσέα Ελύτη στην ομιλία του κατά την απονομή του Νόμπελ Λογοτεχνίας: «Πως να μην αναφερθώ εδώ πέρα στον Φρειδερίκο Χαίλντερλιν, τον μεγάλο ποιητή που με το ίδιο πνεύμα εστράφηκε προς τους Θεούς του Ολύμπου και προς τον Ιησού; Η σταθερότητα που έδωσε σ’ ένα είδος οράματος είναι ανεκτίμητη. Και η έκταση που μας αποκάλυψε μεγάλη. Θα έλεγα τρομακτική. Αυτή άλλωστε είναι που τον έκανε, όταν μόλις ακόμη άρχιζε το κακό που σήμερα μας πλήττει, ν’ ανακράξει: Wozu Dichter in durftiger Zeit! Οι καιροί φευ εστάθηκαν ανέκαθεν για τον άνθρωπο durftiger. Αλλά και η ποίηση ανέκαθεν λειτουργούσε». Πάμε να γνωρίσουμε μια ποίηση που λειτουργεί, λοιπόν!

Continue reading “Ο ελληνολάτρης Γερμανός ρομαντικός Friedrich Hölderlin”

“Η αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι”, του Μίλαν Κούντερα

Όταν πρωτοεκδόθηκε “η Αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι (/της ύπαρξης)” του Μίλαν Κούντερα, κάπου στα μέσα της δεκαετίας του ’80, εντυπωσίασε το κοινό και τους κριτικούς και αυτό διότι ο εξόριστος στη Γαλλία Τσέχος συγγραφέας, αποπειράται να απογυμνώσει τις λέξεις από την ιδεολογική τους βαρύτητα και να τις αφήσει να μιλήσουν πέρα από τα στεγανά της γραμμικής ή καθαρής λογοτεχνικής αφήγησης. Με αυτόν τον τρόπο, ο Κούντερα καταφέρνει να βρει την ισορροπία μέσα από αναρίθμητες αντιθέσεις: ένα βιβλίο γραμμένο για δύο ανθρώπους που ερωτεύονται, αλλά παράλληλα ένα έργο βαθιά φιλοσοφικό. Δύο χαρακτήρες που διχάζονται: ο άντρας ανάμεσα στο βάρος και την ελαφρότητα της ύπαρξης, η γυναίκα ανάμεσα στο σώμα και τη ψυχή …

Continue reading ““Η αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι”, του Μίλαν Κούντερα”