Ετικέτα: Παναγία

Η Κοίμηση της Θεοτόκου είναι Θεομητορική εορτή των Χριστιανικών Εκκλησιών, η οποία εορτάζεται στις 15 Αυγούστου.Στην Ελλάδα γιορτάζεται με ιδιαίτερη λαμπρότητα σε πολλά μέρη της χώρας, ονομάζεται δε και “Πάσχα του καλοκαιριού”.Κατά την χριστιανική παράδοση, όταν η Παναγία πληροφορήθηκε άνωθεν τον επικείμενο θάνατό της προσευχήθηκε στο όρος των Ελαιών, ετοιμάστηκε, και ανέφερε το γεγονός στους Αποστόλους.Επειδή κατά την ημέρα της κοίμησης δεν ήταν όλοι οι Απόστολοι στα Ιεροσόλυμα, μία νεφέλη τους άρπαξε και τους έφερε κοντά της.Την τοποθέτησαν στο μνήμα της Γεθσημανής, αλλά μετά από τρεις μέρες ο τάφος ήταν άδειος. Η Παναγία μετατέθη τους ουρανούς.”Η “Κοίμηση της Θεοτόκου” είναι ένα δημοφιλέστατο θέμα τόσο στην ανατολική όσο και στην δυτική χριστιανική τέχνη και ζωγραφική– Στην δυτική, βέβαια, μεταφράζεται ως ο “Θάνατος της Παρθένου Μαρίας”.Από την άλλη, στην δυτική τέχνη του 15ου και 16ου αιώνα έδαφος στην ζωγραφική χριστιανικής θεματολογίας κερδίζει περισσότερο η “Ανάληψη της Θεοτόκου στον Παράδεισο”, παρά η “Κοίμηση”, ο θάνατός της.Δεν υπάρχει καμία πληροφορία στην Βίβλο για τον θάνατο της Παναγίας, ωστόσο μία χριστιανική παράδοση του 5ου αιώνα επιβεβαιώνει το κάλεσμα των Δώδεκα Αποστόλων από την ίδια, ώστε να είναι παρόντες στην τελευταία της στιγμή.Οι Απόστολοι που κάθονται γύρω από το κρεβάτι της είναι και το συνηθέστερο θέμα στους περισσότερους πίνακες και αναπαραστάσεις.Ξεχωρίσαμε τους πιο εντυπωσιακούς απ’ αυτούς:Άγνωστοι Ιταλοί ζωγράφοι, 1350Ιερέας Victor. Λατρευτική εικόνα που χρονολογείται στα 1650 – 1699. Σήμερα βρίσκεται στην συλλογή του Μουσείου ΜπενάκηΠλάκα από ελεφαντοστό. Τέλη 10ου – αρχές 11ου αιώνα. Μουσείο Cluny, Παρίσι.Η Κοίμηση της Θεοτόκου, λάδι σε μουσαμά. Νικόλαος Δοξαράς, 1753-1754Petrus Christus, 1457-1467Hans Leonard Schaufelein, 1510Hans Holbein the Elder, 1491-1492Pier Maria Pennacchi, 1511Pedro Garcia de Benabarre, 1460-1465Michel Wolgemut, 1493Master of RiglosMaster of the Amsterdam, 1500 *Τρεις ανώνυμοι ζωγράφοι έχουν περάσει στην ιστορία της τέχνης ως Masters of the Death of the Virgin.Ιταλική Σχολή, 16ος αιώναςCaravaggio, 1606 – Μουσείο του ΛούβρουHans Multscher, 1437Fra Angelico, 1432Fernando Llanos, 1507Jacopo Bellini, 1450Pieter Bruegel, 1564Andrea Mantegna, 1461Hugo Van Der Goes, 1480Bartolome Bermejo, 1460-1462Arcimboldo GiuseppeGuercino (Giovanni Francesco Barbieri), 1591-1666, Μουσείο Ερμιτάζ, Αγία Πετρούπολη.Titian (Tiziano Vecello), 14888-1576, Βασιλική Santa Maria Gloriosa dei Frari, Βενετία.Rubens, 1577-1644, Καθεδρικός της Αμβέρσας.El Greco, 1541-1614, Art Institute of Chicago.Paolo Veronese, 1528-1588, Basilica di San Giovanni e Paolo, Βενετία.Tintoretto, 1518-1594, εκκλησία Santa Maria Assunta (I Gesuiti), Βενετία.

Δημήτρης Κονταρίνης, Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού

Η Κοίμηση της Θεοτόκου από τον Francesco Botticini.Antonio da Correggio, 1489-1534, καθεδρικός ναός της Πάρμας.Και για τέλος:Η Κοίμηση της Θεοτόκου [Ο διάσημος πίνακας του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου (Ελ Γκρέκο) που χρονολογείται στα 1565-1566, όσο ο καλλιτέχνης βρισκόταν στην Κρήτη.]Οι πίνακες του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου είχαν θεματικές παρμένες κυρίως από τη χριστιανική παράδοση. Δύο ήταν κυρίως οι γυναικείες μορφές που εμφανίζονταν στα έργα του καλλιτέχνη, η Παναγία και η Μαρία η Μαγδαληνή. Η απεικόνιση των μορφών αυτών δεν ήταν κάθε φορά η ίδια αλλά εξελίσσονταν ανάλογα με τις επιρροές του Γκρέκο και την εξέλιξη και ωρίμανσή του ως καλλιτέχνη κατά τη διάρκεια της ζωής του. Οι επιρροές του Γκρέκο ήταν πολλές αν αναλογιστεί κανείς την εποχή που ζει, τα διαφορετικά καλλιτεχνικά ρεύματα που συνυπάρχουν (Μανιερισμός, Μπαρόκ, Ροκοκό), τα μέρη που έζησε (Κρήτη- Ιταλία-Ισπανία) καθώς και τους καλλιτέχνες με τους οποίους ήρθε σε επαφή (Μιχαήλ Άγγελος, Τιτσιάνο).Πρώτο αντιπροσωπευτικό έργο της νεανικής καλλιτεχνικής περιόδου του Γκρέκο, που αποτελεί και το παλαιότερο χρονολογικά έργο που διασώζεται, είναι η εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (Ερμούπολη Σύρου). Η καινοτομία που παρουσιάζει ο Γκρέκο δεν έγκειται στη θεματική της εικόνας, αφού αποτελεί κλασική θεματική της «Κρητικής Σχολής» παρμένη από τα απόκρυφα ευαγγέλια αλλά στο συνδυασμό πολλών αναγεννησιακών και παλαιολόγειων στοιχείων με το κλασικό. Η εικόνα της Παναγίας εδώ χαρακτηρίζεται από γλυκύτητα, κίνηση και χάρη ενώ οι άλλες γυναικείες μορφές θρηνούν, όλες αποτυπωμένες κατά τα βυζαντινά πρότυπα.

Πηγές:Rosa Giorgi, El Greco, επιμ. Κατερίνα Πρεβόλη, Ημερησία, 2006, σ. 16.Α. Χ. Μπιτσάνη, Οι γυναίκες του Γκρέκο-Πάθος, κάλλος, αρετή στο έργο του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, Βάνιας, Θεσσαλονίκη 2004 , σ. 297.

LIFO

WIKIPEDIA

ΠΕΜΠΤΟΥΣΊΑ

http://newpost.gr/art/553048/h-koimhsh-ths-theotokoy-mesa-apo-7-aristoyrghmata

Η Αποκαθήλωση στη χριστιανική λειτουργική λέγεται η σκηνή της καταβίβασης του σώματος του Ιησού, από τον Σταυρό που ακολούθησε μετά τη Σταύρωσή του, προκειμένου στη συνέχεια να ενταφιαστεί.

Η Αποκαθήλωση, η συνταρακτική αυτή σκηνή έχει εμπνεύσει όσο λίγες και υπήρξε ένα από τα πιο δημοφιλή θέματα στη Βυζαντινή τέχνη από το 9ο αιώνα, ενώ στη Δύση από το 10ο. Οι ζωγράφοι αγάπησαν βαθιά αυτό το θέμα και το παρουσίασαν με κάθε τρόπο.

Η Αποκαθήλωση απεικονίζεται συχνά στην τέχνη. Έγινε δημοφιλές θέμα στη Βυζαντινή τέχνη από το 9ο αιώνα, ενώ στη Δύση από το 10ο. Στην Ορθόδοξη Εκκλησία η σκηνή αυτή, αποτελεί και το κεντρικό σημείο της εκκλησιαστικής «τελετής της Αποκαθήλωσης» που ανάγεται στον εσπερινό της Μεγάλης Παρασκευής και που τελείται το πρωί της ίδιας ημέρας, μέσα στο γενικότερο πλαίσιο της τελεστικής ανάμνησης των Παθών του Ιησού Χριστού.

Η εικόνα παρουσιάζει κάτω, δεξιά και αριστερά από το Σταυρό δύο ομίλους προσώπων, την Παναγία με τις μυροφόρες αριστερά, τον Ιωάννη, τον Ιωσήφ και το Νικόδημο, δεξιά. Στη μέση εικονίζεται ο νεκρός Κύριος που μόλις έχει αποκαθηλωθεί. Δεσπόζει στην εικόνα ενώνοντας τις δύο ομάδες. Είναι ο άξονας της σύνθεσης. Επάνω, κάτω από τις κεραίες του Σταυρού, πετούν άγγελοι. Είναι οι αντιπρόσωποι των αγγελικών δυνάμεων, που εξεπλάγησαν από το φόβο, όταν είδαν νεκρό το ζωοδότη Κύριο.

Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης (19,25) μας πληροφορεί πως κοντά στον Σταυρό του Κυρίου στέκονταν τρεις ή τέσσερις γυναίκες συμπεριλαμβανομένης και της Θεοτόκου.´Aλλες όμως γυναίκες, όπως μαρτυρούν οι άλλοι Ευαγγελιστές, παρακολουθούσαν από μακριά το μαρτύριο του Διδασκάλου. Είναι πολύ πιθανόν μερικές από αυτές να προστέθηκαν στις Μυροφόρες που παραστέκονταν στον Σταυρό.

Ακόμη οι ευσεβείς γυναίκες που παραβρέθηκαν στη Σταύρωση θα βοήθησαν και στην ταφή του Κυρίου. Έτσι ο όμιλος γυναικών στην Αποκαθήλωση παρουσιάζεται πολυπρόσωπος. Ο ορθόδοξος αγιογράφος θέλησε με τα πολλά πρόσωπα να τονίσει τη θλίψη και να επαυξήσει το θρήνο που προκάλεσε το απίστευτο θέαμα του νεκρού και εγκαταλειμμένου Χριστού.

Στην πρώτη σειρά των Μυροφόρων εικονίζεται η Παναγία να ανακρατεί από την μέση το νεκρό Υιό της. Τα μάτια της έχουν στεγνώσει από τα δάκρυα. Όμως δεν σπαράζει από τον πόνο. Η θλίψη της είναι συγκρατημένη . Η βεβαιότητα της Ανάστασης της γλυκαίνει τον πόνο. « Νέκρωσιν τήν σήν , ἡ πανάφθορος Χριστέ, σοῦ μητήρ , βλέπουσα, πικρῶς σοι ἐφθέγγετο∙ Μή βραδύνῃς , ἡ ζωή, ἐν τοῖς νεκροῖς » (Εγκώμιο δευτέρας Στάσεως).

Λύπη ανάμικτη με έκπληξη προδίδει η έκφραση των Μυροφόρων που στέκουν πίσω από την Θεοτόκο. Είχαν υπηρετήσει τον Κύριο και είχαν δει τα θαύματά Του. Τώρα βλέπουν πως Εκείνος που ανάστησε νεκρούς, « ἄπνους φέρεται κηδευόμενος χερσί τοῦ Ἰωσήφ ».

Στην ομάδα των ανδρών διακρίνουμε με τη σειρά τον Ιωσήφ, τον Ιωάννη και το Νικόδημο. Ο Ιωσήφ, σεβαστό και επίσημο μέλος του Συνεδρίου, έχει έκφραση αριστοκρατική. Τα συμβάντα τον έχουν βυθίσει σε σκέψεις. Αναπολεί τη ζωή, τη δράση και τη διδασκαλία του Διδασκάλου του. Θαυμάζει τη θεία κένωση, την αγάπη του Θεού στο πλάσμα Του. Ο ορθόδοξος αγιογράφος θέλησε να τον εικονίσει όπως τον παρουσιάζει ο υμνωδός της Εκκλησίας. «Ὁ εὐσχήμων Σῶτερ , σχηματίζει φρικτῶς , καί κηδεύει ὡς νεκρόν εὐσχημόνως σε καί θαμβεῖταί σου τό σχῆμα τό φρικτόν » (Εγκώμιο πρώτης Στάσεως).

Ο αγαπημένος μαθητής του Χριστού, ο Ιωάννης, ανακρατεί με το ένα χέρι το γερμένο κεφάλι του Χριστού και με το άλλο το νεκρό χέρι του. Είναι σε στάση υπόκλισης. Υποκλίνεται μπροστά στη θεία μεγαλειότητα. Προσκυνεί κατά κάποιο τρόπο το πάθος, ανυμνεί την ταφή και μεγαλύνει τη θεία δύναμη, με τα οποία λυτρώθηκε ο άνθρωπος από την θανατηφόρα αμαρτία.

Ο Νικόδημος, τρίτος της ευλογημένης τριάδας, είναι ακουμπισμένος στη σκάλα που χρειάστηκε για την Αποκαθήλωση. Εικονίζεται συνήθως κρατώντας όργανα ξυλουργού (τανάλια, σκεπάρνι) που ήταν απαραίτητα όργανα για να βγουν τα καρφιά του Σταυρού. Έντονη είναι η θλίψη και στο πρόσωπο του Νικοδήμου. Αναπολεί την νυκτερινή αναζήτηση που είχε με τον Κύριο, και επαναλαμβάνει ίσως νοερά την συγκλονιστική φράση, που άκουσε τότε από το στόμα του Κυρίου: « Καί καθώς Μωϋσῆς ὕψωσε τόν ὄφιν ἐν τῇ ἐρήμῳ , οὕτως ὑψωθῆναι δεῖ τόν υἱόν τοῦ ἀνθρώπου , ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτόν μή ἀπόληται , ἀλλ ‘ ἔχῃ ζωήν αἰώνιον ( Ιω . 3, 14-15).

Τέλος, οι άγγελοι που εικονίζονται στο πάνω μέρος της εικόνας, με ανοικτές παλάμες των χεριών, προσθέτουν στην ανθρώπινη απορία για το Πάθος του Κυρίου και την έκπληξη του ουρανού.

Δείτε πως την προσεγγίζουν γνωστοί ζωγράφοι από όλο τον κόσμο: