«Ο άντρας στο σταυροδρόμι»: ένα κομμουνιστικό έργο στο κέντρο του καπιταλισμού

Αντί Προλόγου

Ο Ντιέγκο Ριβέρα υπήρξε ένας καλλιτέχνης αντισυμβατικός. Γνωστός για τις αριστερές του πεποιθήσεις, την αδυναμία του στις γυναίκες και την θυελλώδη σχέση του με την Φρίντα Κάλο, την οποία παντρεύτηκε δύο φορές φιλοτέχνησε πολλά έργα, ανάμεσα στα οποία «Ο άντρας στο σταυροδρόμι». Η εν λόγω τοιχρογραφία κουβαλά στην πλάτη της μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία. Ο σάλος που είχε προκαλέσει, η επιχείρηση να παντρέψει τον κομμουνισμό με τον καπιταλισμό και την Αμερική με την Ρωσία, η τελική καταστροφή και η επαναδημιουργία της: θα τα βρείτε όλα στο αφιέρωμά μας, με αφορμή την γέννηση του καλλιτέχνη μια μέρα σαν σήμερα.

Continue reading “«Ο άντρας στο σταυροδρόμι»: ένα κομμουνιστικό έργο στο κέντρο του καπιταλισμού”

Χοσέ Κλεμέντε Ορόσκο, ο χαρισματικός Μεξικανός τοιχογράφος με το ένα χέρι και το ένα μάτι

José Clemente Orozco, ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ, ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ, ΧΟΣΕ ΚΛΕΜΕΝΤΕ ΟΡΟΣΚΟ, ΜΕΞΙΚΟ, ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΟΣ, ΤΟ BLOG ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΜΟΥΡΑΤΙΔΗ, nikosonline.gr,

Σαν σήμερα το 1949 φεύγει από την ζωή ο Χοσέ Κλεμέντε Ορόσκο ένας από τους 2-3 μεγαλύτερους τοιχογράφους του 20ου αιώνα. Πάλεψε, αγωνίστηκε και τα κατάφερε, παρ’ όλο που δεν του ήρθαν όλα ευνοϊκά.

Γεννήθηκε στο Zapotlán el Grande του Μεξικού και ήταν ένας από τους μεγαλύτερους τοιχογράφους του 20ου αιώνα, διακοσμώντας μεγάλα δημόσια κτίρια στο Μεξικό. Ήταν ένας από τους “Τρεις Μεγάλους” τοιχογράφους του Μεξικού, μαζί με τους Diego Rivera David Siqueiros (Los Tres Grandes). Η τεχνοτροπία του ήταν επηρεασμένη από τον εξπρεσιονισμό αλλά από τον συμβολισμό. Ήταν επίσης λιθογράφος και σατιρικός σκιτσογράφος.

Θεοί του Μοντέρνου Κόσμου, Τοιχογραφία Dartmouth

Από μικρό παιδί, καθημερινά περνώντας από το δρόμο για το σχολείο έβλεπε ένα σατιρικό ζωγράφο, τον José Guadalupe Posada, ο οποίος εκείνη την περίοδο δούλευε μπροστά στο κοινό διακοσμώντας βιτρίνες καταστημάτων. Με τα έργα του για το Μεξικάνικο πολιτισμό και με πολιτικά θέματα καλούσε τους Μεξικανούς να σκέφτονται μετά το τέλος της επανάστασης. Ο Ορόσκο αναφέρει στην αυτοβιογραφία του: “Σταματούσα και περνούσα μερικά μαγευτικά λεπτά κοιτάζοντάς τον Ποσάδα… Αυτή ήταν η ώθηση που πρώτα κίνησε τη φαντασία μου και με έσπρωξε να γεμίζω το χαρτί με τις πρώτες μου μικρές φιγούρες, αυτό ήταν το ξύπνημα μου στην ύπαρξη της τέχνης της ζωγραφικής”.

Η Αναχώρηση του Κετζαλκόατλ, Τοιχογραφία Dartmouth

Οι γονείς του, όμως, πίστευαν πως η ζωγραφική δεν θα μπορούσε να του εξασφαλίσει τα απαραίτητα, για αυτό και τον έστειλαν στην επαρχία όπου θα μπορούσε να σπουδάσει μηχανικός αγρονομίας. Με το επάγγελμα αυτό μπορούσε να είναι βέβαιος για το μέλλον του, να διαχειρίζεται και να καλλιεργεί τη γη του. Επέστρεψε όμως άρρωστος και άρχισε σπουδές αρχιτεκτονικής. Λίγο αργότερα ο πατέρας του πέθανε από τύφο και αναγκάστηκε να κάνει διάφορα επαγγέλματα για να θρέψει τη μητέρα του και τα μικρότερα του αδέρφια.

Τμήμα, Τοιχογραφία Dartmouth (1932-1934)

Στα 17 του, εξαιτίας ενός ατυχήματος με βεγγαλικά τα οποία πήγε να πουλήσει για την Ημέρα της Ανεξαρτησίας έχασε το αριστερό του χέρι και το ένα του μάτι.

Τοιχογραφία στο Hospicio Cabañas, Γουαδαλαχάρα, Mexico.

Εγκατέλειψε τις σπουδές αρχιτεκτονικής και άρχισε να εργάζεται ως σατιρικός καρτουνίστας σε πολιτικές εφημερίδες. Τα πρώτα χρόνια ως ζωγράφος, από το 1911 ως το 1916, συνεργαζόταν με εφημερίδες και άλλες περιοδικές εκδόσεις, με αυτόν τον τρόπο είχε την οικονομική δυνατότητα να αφοσιωθεί στην ενασχόλησή του και να δημιουργήσει μια σειρά από αξιοσημείωτες ακουαρέλες. Αντλούσε τα θέματά του περιπλανώμενος στις φτωχές συνοικίες της Μεξικάνικης πρωτεύουσας και επομένως σε αυτά κυριαρχούν τα νυχτερινά μέρη: Βρώμικοι δρόμοι, κόκκινα φανάρια, πόρνες κτλ.

la-buena-vida-jose-clemente-orozco

Το 1927 αποφάσισε να ταξιδέψει στις Η.Π.Α για να εκθέσει σχέδιά του για την Επανάσταση. Στις αρχές τα έβγαζε πέρα πολύ δύσκολα, ωστόσο τα πράγματα άλλαξαν όταν η δημοσιογράφος Alma Reed είδε τη δουλειά του. Η Άλμα Ριντ, η οποία είχε σημαντική θέση σε μια ομάδα που χρηματοδοτούσε η Madame Siquilianos και διάβαζε ποίηση ο Khalil Gibran, έγινε η ατζέντης του, και έτσι ο Ορόσκο άρχισε να κάνει εκθέσεις. Έγραψε βιβλία για αυτόν και έκλεισε την γκαλερί έργων τέχνης Delphic Studios, όπου μπορούσε να πουλάει τα έργα του.

José Clemente Orozco, ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ, ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ, ΧΟΣΕ ΚΛΕΜΕΝΤΕ ΟΡΟΣΚΟ, ΜΕΞΙΚΟ, ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΟΣ, ΤΟ BLOG ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΜΟΥΡΑΤΙΔΗ, nikosonline.gr,

Το 1930 ζωγράφισε τις τοιχογραφίες του Κολεγίου της Πομόνα στην Καλιφόρνια, ανάμεσα στις οποίες ξεχωρίζει ο Προμηθέας (Prometeo) και ένα χρόνο αργότερα διακόσμησε τη New School for Social Research της Νέας Υόρκης.

struggle_in_the_occident-14225981968217A2CA9

Και ένα χρόνο αργότερα διακόσμησε τη New School for Social Research της Νέας Υόρκης.

35501871

Έφτασε στο αποκορύφωμά του με τις τοιχογραφίες με τεχνική Fresco (νωπογραφία) για το Hospicio Cabañas της Guadalajara.

LaTrincheraOrozcoSICDF

Ο Χοσέ Κλεμέντε Ορόσκο πήρε μέρος αρκετές φορές σε πολιτικές δραστηριότητες. Μαζί με τον Diego Rivera και τον Νταβίδ Σικέιρος ίδρυσε το Σωματείο Εργατών Τέχνης, Ζωγράφων και Γλυπτών το 1930. Ωστόσο σε αντίθεση με τον Ριβέρα, η βαθιά συμπόνια του Ορόσκο για τον ανθρώπινο πόνο δεν μεταφράστηκε σε έντονο πολιτικό ακτιβισμό.

Η τελευταία δημόσια πολιτική πράξη ήταν τον Ιούνιο του 1948 όταν μαζί με τον Diego Rivera, τη Frida Kahlo, τον David Alfaro Siqueiros και άλλους έκαναν πορεία στο Del Prado Hotel. Σκοπός της πορείας ήταν η αποκατάσταση της φράσης “Ο Θεός υπάρχει” σε μια τοιχογραφία του Ριβέρα, η οποία αρχικά έγραφε “Ο Θεός δεν υπάρχει”.

1T_M

ΠΗΓΕΣ: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A7%CE%BF%CF%83%CE%AD_%CE%9A%CE%BB%CE%B5%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CF%84%CE%B5_%CE%9F%CF%81%CF%8C%CF%83%CE%BA%CE%BF , https://www.nikosonline.gr/%CE%BF-%CE%B6%CF%89%CE%B3%CF%81%CE%AC%CF%86%CE%BF%CF%82-%CE%BC%CE%B5-%CF%84%CE%BF-%CE%AD%CE%BD%CE%B1-%CF%87%CE%AD%CF%81%CE%B9-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CE%BF-%CE%AD%CE%BD%CE%B1-%CE%BC%CE%AC%CF%84/