Η δυστοπία του “BLACK MIRROR” και η σκοτεινή πλευρά της τεχνολογίας

Αποτέλεσμα εικόνας για black mirror poster

Μία από τις πιο ιδιαίτερες σειρές που έχει προβάλλει ποτέ το Netflix είναι η σειρά-φαινόμενο, γνωστή και ως “Black Mirror” (“Μαύρος Καθρέφτης”), μία sci-fi σειρά με 5 σεζόν και 22 (μέχρι στιγμής) επεισόδια όπου το καθένα απ’ αυτά αποτελεί μια ξεχωριστή αυτοτελή ιστορία. 

Το Black Mirror είναι η πρωτοποριακή βρετανική σειρά η οποία έπαιξε με την ιδέα του τεχνολογικού τρόμου με μαεστρία, παρουσιάζοντας τη σκοτεινή πλευρά της τεχνολογίας και το πόσο κοντά βρισκόμαστε σε έναν sci-fi εφιάλτη.

Σκηνή από το (εκπληκτικό) 3ο επεισόδιο της πρώτης σεζόν, The Entire History of You
“The Entire History of You” (3ο επεισόδιο 1ης σεζόν)
entire-history-of-you
“The Entire History of You” (3ο επεισόδιο 1ης σεζόν)

Ξεκινώντας από τη βρετανική τηλεόραση, για τους δύο πρώτους κύκλους, το “Black Mirror” κατέληξε στο λατρεμένο Netflix με έξι νέα επεισόδια για τον τρίτο κύκλο, άλλα έξι για τον τέταρτο και τρία επεισόδια για τον πέμπτο (και τελευταίο μέχρι στιγμής) κύκλο. Το γεγονός ότι το κάθε επεισόδιο είναι μεμονωμένο και δεν υπάρχει κάποια σύνδεση μεταξύ τους βοηθάει πολύ στο να το βλέπεις εύκολα καθώς δε χρειάζεται να θυμάσαι τι έγινε στο προηγούμενο. Σίγουρα, όμως, θα θυμάσαι! Και ίσως τελικά να μη σου φανεί και τόσο “εύκολη” σειρά…

Η βασική ιδέα επικεντρώνεται στη δομή της σύγχρονης κοινωνίας και πώς μπορεί αυτή να επηρεάζεται από τις απρόβλεπτες συνέπειες που μπορεί να έχει η αλματώδης πρόοδος της τεχνολογίας. Τα επεισόδια δεν είναι τοποθετημένα χρονικά σε κάποια συγκεκριμένη περίοδο αλλά κάποια από αυτά φαίνεται να διαδραματίζονται στο παρόν κι άλλα στο κοντινό (δυστυχώς) μέλλον. Ο ίδιος ο τίτλος της σειράς συμβολίζει μια μαύρη οθόνη είτε είναι τηλεόρασης είτε είναι κινητού είτε υπολογιστή. Κι όλοι ξέρουμε πόσο χρόνο περνάμε μπροστά σε τέτοιες οθόνες…

Αποτέλεσμα εικόνας για black mirror
“Nosedive” (1ο επεισόδιο 3ης σεζόν)

Το 2015, στο βιβλίο τους Call Μe Dave, οι Michael Ashcroft και Isabel Oakeshot υποστήριξαν ότι ο πρώην Βρετανός πρωθυπουργός, David Cameron, είχε στα φοιτητικά του χρόνια “στενές επαφές” με ένα γουρούνι -συγκεκριμένα, με το στόμα ενός νεκρού γουρουνιού. Οι περισσότεροι ανακάλυψαν τότε το Black Mirror, όταν τα παγκόσμια ΜΜΕ εντόπισαν μία τρομερή ομοιότητα της σειράς με την παραπάνω καταγγελία: στο πρώτο επεισόδιό του, το 2011, τέσσερα χρόνια πριν το Call Me Dave, το Black Mirror έβαλε τον πρωθυπουργό της Βρετανίας στο δίλημμα να κάνει σεξ με ένα γουρούνι ή να δει να πεθαίνει ένα μέλος της βασιλικής οικογένειας.

Αποτέλεσμα εικόνας για black mirror episodes posters

Ωστόσο, η εν λόγω σειρά, δημιούργημα του παρουσιαστή, δημοσιογράφου και σεναριογράφου Charlie Booker, αξίζει της προσοχής του κοινού για πολύ περισσότερους -και πιο ουσιαστικούς- λόγους. Είναι η σειρά που μας έδειξε ότι το δυστοπικό μέλλον της ανθρωπότητας δεν είναι απαραίτητα σενάριο ταινίας επιστημονικής φαντασίας, αλλά κάτι που ενδεχομένως να έρχεται ήδη κατά πάνω μας, χωρίς να το καταλαβαίνουμε.

Η σειρά σε καθεμία ιστορία παρουσιάζει και μια άλλη όψη της τεχνολογίας και το πώς αυτή μπορεί να επηρεάσει την καθημερινή μας ζωή, χωρίς καν να το αντιληφθούμε. Μέσα από φαινομενικά καθημερινά προβλήματα, το κάθε επεισόδιο θα σου “ξετυλίξει το κουβάρι” που λέγεται τεχνολογία θίγοντας θέματα όπως η εξάρτηση από τα social media, η τεχνητή νοημοσύνη ή η κατάφωρη παραβίαση της ιδιωτικής ζωής του καθενός. Θυμίζοντας πολύ, σε αρκετές περιπτώσεις, το αριστούργημα του George Orwell, “1984“, παρακολουθείς περιπτώσεις όπου η χρήση της τεχνολογίας, είτε ατομικά είτε σε επίπεδο εξουσίας, ξεφεύγει τόσο πολύ που καταντά να αλλοιώνει τις δομές της κοινωνίας και της οικογένειας, όπως τις γνωρίζουμε μέχρι τώρα.

playtest
“Playtest” (2ο επεισόδιο 3ης σεζόν)

Όπως το έθεσε ο Booker, τα επεισόδια του Black Mirror, κάθε ένα εκ των οποίων έχει διαφορετικό cast και σκηνοθέτη, “αφορούν τον τρόπο που ζούμε τώρα και εξερευνούν τον τρόπο που μπορεί να καταλήξουμε να ζούμε σε 10 λεπτά, αν είμαστε απρόσεκτοι”. 

Στην πράξη, κάθε επεισόδιο ξεκινά από σύγχρονες ιδέες και τάσεις -από τα social media και το πώς έχουν αλλάξει τον τρόπο έκφρασης της κοινής γνώμης μέχρι την επανάσταση του internet και της τεχνολογίας η οποία απειλεί την ιδιωτικότητα όσο τίποτα άλλο στο παρελθόν και από τη μανία με τη ριάλιτι τηλεόραση μέχρι την πιθανότητα “ανάστασης” συνειδήσεων των νεκρών ανθρώπων- και χτίζει πάνω σε αυτές ένα πιθανό δυστοπικό μέλλον, το οποίο βρίσκεται στην “επόμενη λάθος στροφή”.

white-christmas
“White Christmas” (special επεισόδιο, 2014)

Με έντονα καυστικό χιούμορ και “ωμή” ειλικρίνεια, το “Black Mirror” σε “τραυματίζει” ψυχολογικά σχεδόν σε κάθε επεισόδιο ενώ σε προβληματίζει στο τέλος σε τέτοιο βαθμό, που δε μπορείς να σταματήσεις να σκέφτεσαι το τι είδες. Μπορεί κάποια concepts επεισοδίων να γίνονται αρκετά άσχημα και γραφικά αλλά ο σκοπός επιτυγχάνεται: σοκάρεσαι, επηρεάζεσαι και προβληματίζεσαι για το τι γίνεται εκεί έξω ή το τι μπορεί να γίνει σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα αν συνεχίσουμε να εκμεταλλευόμαστε τους «καρπούς» της τεχνολογικής προόδου αλόγιστα.

Αποτέλεσμα εικόνας για black mirror smithereens
“Smithereens” (2ο επεισόδιο 5ης σεζόν)

Οι χαρακτήρες που “περνάνε” από κάθε επεισόδια είναι τις περισσότερες φορές άνθρωποι της διπλανής πόρτας και βρίσκονται σε θέσεις που ίσως να βρισκόταν ο καθένας από εμάς κι αυτό είναι που κάνει τη σειρά ακόμη πιο “τρομακτική”. Εμφανίζονται γενικά αρκετοί γνωστοί ηθοποιοί (πχ Hayley Atwell, Jon Hamm και Bryce Dallas Howard) οι οποίοι κάνουν πολύ καλή δουλειά στο να σου μεταδώσουν το κλίμα της κάθε ιστορίας, για να καταλήξουν στο (τρόπω τινά) ηθικό δίδαγμα χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι υπάρχει κάθαρση σε κάθε επεισόδιο…

be-right-back
“Be right back” (1ο επεισόδιο 2ης σεζόν)

Και παρόλο που η ψυχολογία του θεατή μπορεί να “πιάνει πάτο” στο τέλος κάθε επεισοδίου, πάντα αυτή η σειρά θα τον κάνει να θέλει να δω και τα επόμενα επεισόδια… Κι αυτό είναι η “μαγεία” της σειράς αυτής.

san-junipero
“San Junipero” (4ο επεισόδιο 3ης σεζόν)

Και για όποιον αναρωτηθεί ποια είναι η συνταγή της επιτυχίας μιας σειράς που μοιάζει να έρχεται από κάποια μακρινό έως αρρωστημένο μέλλον: «Δεν καθόμαστε γύρω από ένα τραπέζι για να διαβάσουμε τις εφημερίδες και να πούμε ότι το ‘‘Black Mirror’’ θα δώσει αυτή την πτυχή της προσφυγικής κρίσης ή του νέου προϊόντος που κυκλοφορεί η Apple. Απλά δεν το κάνουμε. Οι ιδέες για τα σενάρια προκύπτουν από σκοτεινά αλλά διασκεδαστικά “εάν”, τα οποία δεν έχουν τελειωμό. Παρ’ όλα αυτά, έχουμε ένα παράξενο ρεκόρ προβλέψεων για καταστάσεις και γεγονότα που συνέβησαν στην πραγματικότητα. Ισως αυτό συμβαίνει ακριβώς γιατί δεν παρακολουθούμε την επικαιρότητα», δήλωσε ο Μπρούκερ. Στην πραγματικότητα, δεν χρειάζεται να το κάνει. Ζούμε άλλωστε σε καιρούς όπου οι ρόλοι έχουν αντιστραφεί. Και μοιάζει πλέον απολύτως λογικό και αναμενόμενο η ζωή να αντιγράφει την τέχνη.

Αποτέλεσμα εικόνας για black mirror episodes photos
“Striking Vipers” (1ο επεισόδιο 5ης σεζόν)
Αποτέλεσμα εικόνας για black mirror poster

ΠΗΓΕΣ: https://www.protothema.gr/life-style/Hollywood/article/745236/black-mirror-to-sirial-emmoni-epistrefei/ , https://www.maxmag.gr/television/tvseries/ti-ennois-den-echis-di-akomi-black-mirror/ , http://www.pathfinder.gr/stories/4576011/black-mirror-h-seira-poy-paizei-me-toys-efialtes-mas-epistrefei/ , https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Black_Mirror_episodes