Ο Έζρα Ουέστον Λούμις Πάουντ ήταν Αμερικανός ποιητής και δοκιμιογράφος. Μαζί με τον Τ.Σ. Έλιοτ θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς ποιητές του αγγλοαμερικανικού λογοτεχνικού ρεύματος του μοντερνισμού. Η συνεισφορά του στην ποίηση ξεκίνησε με την ανάπτυξη του εικονισμού (Imagism), ενός ρεύματος που προέρχεται από την κλασική ποίηση της Κίνας και της Ιαπωνίας, την ακρίβεια και την οικονομία της γλώσσας. Τα έργα του περιλαμβάνουν το “Ripostes” (1912), το “Hugh Selwyn Mauberley” (1920) και το ανολοκλήρωτο επικό έργο, “The Cantos” (1917–1969).
Το να αναλύσουμε την θυελλώδη και αντιφατική ζωή και την εκκεντρική προσωπικότητα του Έζρα Πάουντ σε ικανοποιητικό βαθμό θα ήταν ένας πραγματικός άθλος. Εναλλακτικά θα σας παρουσιάσουμε μερικές από τις πιο ενδιαφέρουσες πληροφορίες σχετικά με τον Αμερικανό ποιητή που θα σας αιφνιδιάσουν και θα σας εκπλήξουν. Ακολουθούν, λοιπόν, 7 πράγματα που μάλλον δεν ξέρατε για τον Έζρα Πάουντ.
1. Ήταν μεγάλος φαν του έρωτα.
Στα νιάτα του ερωτεύτηκε την διάσημη ποιήτρια HD (Χίλντα Ντούλιτλ), τότε ανερχόμενο ταλέντο που προώθησε ο ίδιος, και της έκανε πρόταση γάμου δύο φορές με την ίδια να αρνείται ευγενικά και τις δύο. Ο Πάουντ δεν το πήρε άσχημα και παρέμεινε στενός φίλος με την Αμερικανίδα ποιήτρια. Μάλιστα, την γνώρισε και στον επίσης ανερχόμενο ποιητή Richard Aldington με τον οποίο είχαν μία σύντομη αλλά παθιασμένη σχέση με τις ευλογίες του Πάουντ. Το 1914 παντρεύτηκε την μαθήτρια του Ντόροθυ Σέικσπιαρ και απέκτησε έναν γιο, τον Ομάρ Σέικσπιαρ Πάουντ (1926), από αυτόν τον γάμο αλλά αργότερα εγκατέλειψε την γυναίκα του και το παιδί του για να συνδεθεί έως το τέλος της ζωής του με την βιολίστρια Όλγα Ραντζ, ερωμένη και πιστή του φίλη. Καρπός του δεσμού τους υπήρξε η κόρη του πριγκήπισσα Μαίρη Πάουντ – Ντε Ραχεβιλτζ. Στα τελευταία του έργα, μέσα στην αλλόκοτη ροή της σκέψης του καταθέτει την αγάπη του για τη γυναίκα που τ’ όνομά της ήταν «Τόλμη», για τη γυναίκα που μπορούσε να βλέπει την ομορφιά. Μέσα από τα θραύσματα εκφράζει την τρυφερότητα, μέσα από το αποσπασματικό έργο του την Αλήθεια. O ποιητής παρουσιάζει την αντίθεση ανάμεσα σε αυτόν και την γυναίκα που αγαπούσε και που στάθηκε δίπλα του όλα αυτά τα χρόνια. Σαν να μιλάμε για το φως και το σκοτάδι, για την συγκρότηση και τη διάσπαση, ένας υμνος για την Όλγα. Με τους στίχους του ο Πάουντ δείχνει σε όλο τον κόσμο πως αναγνώρισε την αξία της εν τέλει.
2. Ήταν ενθουσιώδης υποστηρικτής του Χίτλερ και του Μουσολίνι και μεγάλος αντισημιτιστής.
Μετά την εγκατάστασή του στην Ιταλία ο Πάουντ αναδείχτηκε σε φανατικό υποστηρικτή του Ιταλικού εθνικισμού και του Μπενίτο Μουσολίνι, του Γερμανικού εθνικοσοσιαλισμού και εξ ίσου φανατικός φυλετιστής και αντίπαλος του Σιωνισμού. Τον Ιανουάριο του 1933 γνώρισε τον Μπενίτο Μουσολίνι στον οποίο διάβασε απόσπασμα από το ποιητικό του έργο «Κάντος» και του αφιέρωσε το «Κάντο Νο 41». Ενώ οι ΗΠΑ βρίσκονταν σε πόλεμο με την Ιταλία, ο Έζρα Πάουντ πραγματοποιούσε εκπομπές από το 1941 ως το 1945 από το ιταλικό φασιστικό ραδιόφωνο υπέρ του Αξονα και εναντίον των Συμμάχων, προτρέποντας τους Αμερικανούς να μην πολεμήσουν. Θεωρούσε τον εαυτό του 100% Αμερικανό και πατριώτη που αγωνιζόταν αντίθετα στον Ρούζβελτ και τους Εβραίους που τον επηρέαζαν. Επέρριπτε κατά τρόπο εκκεντρικό και απόλυτο, την ευθύνη για την χρηματοδότηση των πολέμων του 20ού αιώνα στους «Εβραίους τραπεζίτες και τοκογλύφους». Φυσικά, δεν ήταν λίγοι ούτε ασήμαντοι οι καλλιτέχνες και οι διανοούμενοι που υποστήριξαν τον ευρωπαϊκό φασισμό και αντισημιτισμό στην ιταλική, στη γαλλική και στη γερμανική εκδοχή του. Αλλά η περίπτωση Πάουντ υπήρξε ακραία. Οταν στα κρεματόρια του Άουσβιτς εξοντώνονταν εκατομμύρια Εβραίοι, Τσιγγάνοι και αντιφρονούντες, ο ποιητής αναφωνούσε στις εκπομπές του: «Οι ηγέτες σας είναι ο Χίτλερ και ο Μουσολίνι», «τα κανόνια σας δεν είναι της δημοκρατίας αλλά της εβραιοκρατίας» και «ο πόλεμος αυτός είναι χαμένος για εσάς και τα παιδιά σας»».
“Εκείνη την εποχή πάρα πολλοί συγγραφείς είχαν την προκατάληψη του αντισημιτισμού. Ο Πάουντ στο τέλος της ζωής του κατάλαβε αυτό το λάθος. Και δείτε τι παράξενη που είναι καμιά φορά η μοίρα: ένας από τους γιατρούς του στο άσυλο που νοσηλευόταν ήταν Εβραίος και λεγόταν Κάφκα.”
Χάρης Βλαβιανός
3. Ειχε ισωσ την μεγαλυτερη επιρροη στην λογοτεχνια του 20ου και 21ου αιωνα.
Στα χρόνια πριν από τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, ο Πάουντ ήταν κατά ένα μεγάλο μέρος αρμόδιος για τον ιμαζισμό. Μαζί με τον Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς, προσπάθησε να εκμοντερνίσει την ποίησή του, ανέπτυξε την Ιδεογραμμική μέθοδο και δημιούργησε το κλαμπ τον Ιματζιστών. Άρχισε να απορρίπτει τα υπερβολικά αρχαϊκά στοιχεία της ποιητικής του γλώσσας σε μια προσπάθεια να μεταλλάξει τον ποιητικό του εαυτόΣτις αρχές του 20ού αιώνα ο Πάουντ εργάστηκε στο Λονδίνο ως ξένος ανταποκριτής σε αμερικανικές εφημερίδες και βοήθησε στην ανακάλυψη και διαμόρφωση του έργου σύγχρονων συγγραφέων όπως ο Τ.Σ. Έλιοτ, ο Τζέιμς Τζόϋς, ο Ρόμπερτ Φροστ και ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ. Συγκεκριμένα, έδωσε το έναυσμα στον Έλιοτ να εκδώσει την πρώτη του συλλογή, και επιμελήθηκε και έδωσε στην Ερημη χώρα του Έλιοτ (το καταστατικό ποίημα του μοντερνισμού) την τελική της μορφή, ενώ ανέδειξε το έργο του Τζόυς, αφού ο ίδιος εξέδωσε τον τεράστιο «Οδυσσέα» (Ulysses) του Τζόυς που δεν έβρισκε εκδότη. Βοήθησε επίσης τον Χέμινγουεϊ να τελειοποιήσει το γράψιμό του. Συνδέθηκε πολύ φιλικά με τον ποιητή Ουίλιαμ Κάρλος Ουίλιαμς, ο οποίος τον αναγνώριζε και σαν δάσκαλο του.
Ήταν φίλος με ανθρώπους όπως ο Μαρσέλ Ντυσάν, ο Τριστάν Τζαρά, ο Φερνάν Λεζέ και άλλους ντανταϊστές και σουρεαλιστές. Γνώρισε και επηρέασε και την ποιήτρια Χίλντα Ντούλιτλ, τον ποιητή Ρίτσανρντ Άλντινγκτον, τον λογοτέχνη Φόρντ Μάντοξ Φόρντ, τον Τ. Ε. Χιουλμ, τον Τόμας Χάρντι, τον Χ.Τζ. Γουέλς, την Μάριαν Μούρ, τον Ραμπιτρανάθ Ταγκόρ, την Ρεβέκκα Ουέστ, τον συγγραφέα Άρνολντ Μπένετ, τον Τζόζεφ Κονραντ, τον ζωγράφο και ποιητή Ουίνταμ Λιούις, τον ποιητή και στενό του φίλο Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς και πολλά ακόμα γνωστά ονόματα της λογοτεχνίας του 20ου αιώνα (και φυσικά επηρεάστηκε από αυτούς). Ενώ από την συνάντησή του με τον γλύπτη Χέντρι Γκοτιέ Μπριτζέσκα γεννήθηκε ο βορτισισμός (κίνημα της τέχνης [από τον αγγλικό όρο vortex] που συγγενεύει με τα κινήματα του φουτουρισμού και του κυβισμού. Αναπτύχθηκε κυρίως στο χώρο της λογοτεχνίας, της ζωγραφικής και της γλυπτικής, και διήρκησε μόνο την τριετία 1912-1915 αλλά θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά κινήματα αφηρημένης τέχνης).
“Ένας Αμερικανός που ονομάζεται Έλιοτ με πήρε τηλέφωνο σήμερα το πρωί. Νομίζω ότι έχει κάποια αίσθηση αλλά δεν μου έστειλε ακόμα κανένα στίχο. Για να δούμε… “
Ο Πάουντ μιλώντας για τον Τ.Σ Έλιοτ στην φίλη του και καλλιτέχνη Χάριετ Μονρό
“Ήμουν τόσο σωστός για τον Έλιοτ. Μου έχει στείλει το καλύτερο ποίημα που έχω διαβάσει ποτέ από έναν Αμερικανό … “
4. Επηρεασε (λιγοτερο) και την κλασικη Μουσικη
Συνέθεσε (μουσική και λιμπρέτο) την όπερα “Francois Villon” και άλλη μία πλήρη όπερα και ήταν από τους πρώτους που ανακάλυψαν στον αιώνα μας τον Βιβάλντι. Μάλιστα, διοργάνωσε συναυλίες κλασσικής και σύγχρονης μουσικής, χάρη στις οποίες αναβίωσε το ενδιαφέρον για τον μεγάλο Ιταλό συνθέτη, ο οποίος ήταν ξεχασμένος από τον καιρό του θανάτου του.
5. Ειχε παθος για τις γλωσσες και την Αρχαία Ελληνική Γραμματεία
Ο Πάουντ ήταν φανατικός γλωσσομαθής και ήξερε να μιλά 9 ξένες γλώσσες, μεταξύ των οποίων γαλλικά, ιταλικά, γερμανικά, ισπανικά, πορτογαλικά κινέζικα, αρχαία ελληνικά και λατινικά. Μελετούσε επί χρόνια νεκρές γλώσσες για να μεταφράζει ή να παραφράζει αρχαία κείμενα από το πρωτότυπο. Το έργο του «Women of Trachis», η μετάφραση δηλαδή της τραγωδίας του Σοφοκλή «Τραχίνιαι», την οποία έχει ήδη ολοκληρώσει πριν από την αποφυλάκισή του, εκδόθηκε το 1958. Ήταν θαυμαστής της αρχαιότητας και βαθύς γνώστης της αρχαίας ελληνικής, ρωμαϊκής, αιγυπτιακής, αρχαίας κινεζικής και μεσαιωνικής των τροβαδούρων, της ποίησης που απέπνεε «ιερότητα». Πάντα αποτελούσε έναν πληθωρικός λογοτέχνης και έχει στη λογοτεχνική του δραστηριότητα πολλές μεταφράσεις και μελέτες αρχαίων Ελλήνων και Ρωμαίων. Μετέφρασε επίσης κινέζικη ποίηση, μεσαιωνικά ευρωπαϊκά έργα και προσπάθησε να γνωρίσει συστηματικά στο αγγλόφωνο κοινό Γάλλους ποιητές της εποχής του συμβολισμού.
“Για να αντέξω τη δική μου τραγωδία έπρεπε να ακουμπήσω σε μια μεγαλύτερη”.
Ο Πάουντ επιστολή στην κόρη του, σταλμένη από το ψυχιατρείο, όπου της εξηγούσε γιατί ήθελε να μεταφράσει Σοφοκλή .
6. Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ ΗΤΑΝ ΜΕΓΑΛΟΣ ΘΑΥΜΑΣΤΗΣ ΤΟΥ ΚΑΙ ΜΕΤΕΦΡΑΣΕ ΚΑΙ ΚΟΜΜΆΤΙ ΤΗΣ ΠΟΙΗΤΙΚΗΣ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΗΣ CANTOS
Στις 12 Ιουλίου του 1959, ο Πάουντ απαγγέλλει στο ραδιόφωνο, μεταξύ άλλων, τα Cantos I, XIII και XLIX. Ο Σεφέρης σημειώνει στο ημερολόγιό του πως τον άκουσε στο ραδιόφωνο και για πρώτη φορά απόλαυσε την “καταπληκτικά έντονη, καταπληκτικά ρυθμική και χρωματισμένη με εναλλαγές του δυνατού και του ήπιου φωνή” του Πάουντ. Τα δύο πρώτα Cantos είχαν ήδη μεταφραστεί από τον Σεφέρη, ο οποίος προηγουμένως είχε μείνει έκθαμβος από το ποιητικό του μέγεθος (κάτι που τον οδήγησε αναπόδραστα στην μετάφραση των Cantos), είχε μελετήσει εκτενώς το έργο του Αμερικανού ποιητή και πάντα εξέφραζε το θαυμασμό του για την ποίηση του Πάουντ. Είναι πολύ πιθανόν η απαγγελία αυτή να έδωσε το έναυσμα για την απόπειρα μετάφρασης και του Canto XLIX την ίδια χρονιά από τον Έλληνα ποιητή.
“Ο Πάουντ έχει προσεταιριστεί ένα μεγάλο πλήθος από τα στοιχεία που διαμόρφωσαν την τωρινή ζωή μας, είτε είναι κείμενα των Ελλήνων και των Ρωμαίων, είτε ο μεσαίωνας, είτε η Αναγέννηση, είτε η προδαντική ποίηση των προβηγκιανών. Και τα μεταφέρει με οδηγό, σχεδόν αποκλειστικά, το αίσθημα της ρηματικής λειτουργίας ανήσυχο, ατίθασο, δεσποτικό, που δεν παραδέχεται κανένα σχεδόν προδιαγραμμένο διάκοσμο, καμιά διάταξη και καμιά άλλη ιεραρχία, εκτός από την ιεραρχία, αν μπορεί να ειπωθεί έτσι, ενός ρυθμικού παλμού”.
Γεώργιος Σεφέρη, Νέα Γράμματα, Απρίλιος-Ιούνιος 1939
7. ΕΠΑΣΧΕ ΑΠΟ ΣΧΙΖΟΦΡΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΕΜΕΙΝΕ ΚΛΕΙΣΜΕΝΟΣ ΣΕ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΉ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΙΑ 13 ΧΡΟΝΙΑ
Το 1945, οπότε και τα αμερικανικά στρατεύματα απελευθέρωσαν την Ιταλία, ο Πάουντ φυλακίστηκε και κρατήθηκε στην απομόνωση σ’ ένα ξέσκεπο κλουβί με συρματοπλέγματα στην Πίζα, όπου έπαθε και τον πρώτο του νευρικό κλωνισμό. Κατά τη διάρκεια της φυλακίσεως του χρησιμοποιώντας τη γραφομηχανή του ιατρείου, γράφει τα Κάντος της Πίζας, «The Pisan Cantos», τα οποία το 1948 κέρδισαν το περίφημο 1ο βραβείο «Bollingen Award» της βιβλιοθήκης του Κογκρέσου, γεγονός που ξεσήκωσε πολιτική και λογοτεχνική θύελλα αντιδράσεων. Εν συνεχεία μεταφέρθηκε στην Ουάσιγκτον για να δικαστεί επί προδοσία. Κρίθηκε διανοητικά ακατάλληλος για δίκη, διαγνώστηκε με ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας ενώ αργότερα διαγνώστηκε και με σχιζοφρένεια και κλείστηκε στην ψυχιατρική κλινική στο Σαιντ Ελίζαμπεθ Χόσπιταλ της Ουάσινγκτον για παράφρονες εγκληματίες (https://dromospoihshs.home.blog/2020/10/09/18kallitexnesmediataraxi/). Αποφυλακίστηκε το 1958 με το αιτιολογικό της φρενοβλάβειας και ξαναγύρισε τον ίδιο χρόνο στην Ιταλία και συγκεκριμένα στην Βενετία όπου πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του και πέθανε τον Νοέμβριο του 1972. Παρόλα όσα πέρασε, συνεχίζει να γράφει ακάθεκτος σε όλη την διάρκεια της διαμονής του στην φυλακή και την κλινική, με περιέργως ανανεωμένη έμπνευση και μικρή συνοχή στις σκέψεις του (όχι όμως και στην ποίηση του που θεωρείται το καλύτερο δείγμα του έργου του μέχρι και σήμερα). Μπλέκει πολλά πράγματα και παράταιρα μεταξύ τους στα κείμενά του. Μια ασυνάρτητη αίσθηση, μια ακαθόριστη εικόνα, διάχυτες σκέψεις και καταιγισμός περίεργων συνδυασμών λέξεων. Μπλέκει ιδεογράμματα, ελεύθερο στίχο, Δάντη, αρχαιοελληνικά στοιχεία στα πλαίσια μιας άκρατης διακειμενικότητας. Θολά οράματα, σύγχυση μυαλού, ξεστράτισμα από τον όποιον στόχο. Και δημιουργεί ένα από τα πιο γνωστά αριστουργήματα της ποίησης του μοντερνισμού.
Μπορείς να εισχωρήσεις μέσα στο μεγάλο βελανίδι του φωτός/; Όμως η ομορφιά δεν είναι η τρέλα/Κι ας με περιβάλλουν τα σφάλματά μου και τα συντρίμμια μου /Kαι δεν είμαι ημίθεος. Δεν μπορώ να του δώσω συνοχή./ Αν δεν υπάρχει αγάπη στο σπίτι, δεν υπάρχει τίποτα.
Ο Πάουντ για το έργο του τα τελευταία χρόνια της ζωής του
BONUS – Έχουν πει για τον Πάουντ
Ακόμη κι αν ο Πάουντ, ως δημόσιο πρόσωπο, δέχθηκε τη χλεύη για τα ακραία πιστεύω του, ως ποιητής παρέμεινε στο συλλογικό φαντασιακό ένας ογκόλιθος. Ενας από τους καθοριστικούς του 20ού αιώνα. Τα Cantos του είναι ένας ακρογωνιαίος λίθος για την παγκόσμια ποίηση κι ως τέτοια διαβάζονται ακόμη και σήμερα. Πολλοί άλλοι καλλιτέχνες ήρθαν προς υπεράσπιση του κατά τον εγκλεισμό του στην ψυχιατρική κλινική. Ακόμη και σήμερα η φιλολογία για την ζωή και το έργο του συνεχίζει να εκδίδεται από χιλιάδες ερευνητές και λογοτέχνες.
Ο Πάουντ ήταν ένα «παγόνι της λογοτεχνίας» και «ένας φωνακλάς Γιάνκης των συνόρων» – ο κορυφαίος αμερικανός κριτικός Αλφρεντ Κέιζιν
Ο Τ.Σ. Έλιοτ τον θεωρεί ως τον «…πιο σημαντικό ποιητή της αγγλικής γλώσσας», «il miglio fabro» – ο «καλύτερος»
Ο Τζόυς είχε πει: «Τίποτα δεν θα ήταν πιο σωστό από το να πούμε ότι όλοι του οφείλουμε πολλά. Αλλά πάνω απ ‘όλους εγώ, σίγουρα. Είναι σχεδόν 20 χρόνια από τότε που ξεκίνησε για πρώτη φορά την έντονη εκστρατεία του εκ μέρους μου και είναι πιθανό να μην ήμουν εδώ αν δεν ήταν αυτός. Θα έπρεπε να είμαι ακόμα ένας άγνωστος, ένα τίποτα, όπως ήμουν όταν με ανακάλυψε – αν ήταν και ανακάλυψη. “
Τον έχουν χαρακτηρίσει ως «γίγαντας της διανοήσεως», «ψυχοπαθής ναζί», «παγκόσμιος άνθρωπος», «πεφωτισμένος φασίστας», «προδότης», «ήρωας», «τρελός», «τιτάνας», «ποιητής των ποιητών»
Σύμφωνα με τη ρήση του Γέιτς: «Δεν υπάρχει νεότερη γενιά ποιητών. Ο Έζρα Πάουντ είναι ένα μοναχικό ηφαίστειο»
Το 1933 το περιοδικό Time τον αποκάλεσε “μια γάτα που περπατά ολομόναχη, με σθένος, χωρίς σπίτι και μη ασφαλής για τα παιδιά.”
Το 1954 ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ βραβεύτηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας, και ζήτησε από τη Ρώμη την αποφυλάκισή του Πάουντ, λέγοντας «Πιστεύω πως αυτή είναι καλή χρονιά για να αποφυλακίσουν τους ποιητές» και πως το βραβείο θα έπρεπε να δοθεί στον Πάουντ μάλλον παρά στον ίδιο.
Ο Χέμινγουεϊ επίσης έγραψε : “Τα καλύτερα γραπτά του Πάουντ θα διαρκέσουν όσο υφίσταται η παραμικρή λογοτεχνία.”
Το 1956 το περιοδικό «Life» έγραψε «Το δωμάτιο στο νοσοκομείο της Αγίας Ελισάβετ είναι γνωστό ως ντουλάπι που περιέχει έναν εθνικό σκελετό»
Ο Τζέιμς Σκοτ βλέπει το ρόλο που έπαιξε και θα παίζει στην ανανέωση του ποιητικού λόγου και επισημαίνει την αξία του, «Στην αρχή αυτά τα ποιήματα, γράφει, και η μετρική τους μοιάζει τρελή και ρητορική, μια απλή επίδειξη δυνάμεως και πάθους χωρίς ομορφιά. Αλλά αν δει κανείς το βάθος θα ανακαλύψει ότι αυτά τα περίεργα μέτρα έχουν τους δικούς τους νόμους και τη δική τους τάξη».
«Στον Εζρα Πάουντ: μεγάλο ποιητή και μεγάλο ανόητο» – η αφιέρωση του αμερικανού ποιητή Καρλ Σαπάιρο στο δοκίμιο του με τίτλο «Ezra Pound: The Scapegoat of Modern Poetry» («Εζρα Πάουντ: ο αποδιοπομπαίος τράγος της σύγχρονης ποίησης») – In Defence of Ignorance (1960)
“Δεν κρύβω την αντιπάθειά μου για τον φασισμό και τις ιδέες του, από την άλλη όμως αγαπάω τον Πάουντ. Είναι θερμή η σχέση μου μαζί του. Στα Cantos που έχω μεταφράσει (ειδικά στο 81), αυτά της Εξιλέωσης, ο ποιητής παραδέχεται ότι έχει αποτύχει να δημιουργήσει έναν σύγχρονο Παράδεισο. Είναι ανθρώπινη η αποτυχία του. Ηταν λάθος η πολιτική του στράτευση. Ηθελα να καταλάβω τη φωνή του. Εχουμε να κάνουμε μ’ έναν συντετριμμένο άνθρωπο που τιμωρήθηκε σκληρά. Και ο Τ. Σ. Ελιοτ ήταν αντισημίτης, αλλά ήταν αρκετά προσεκτικός. Και ο Γέιτς έγραψε τον ύμνο των Ιρλανδών φασιστών, αλλά, τελικά, μόνο ο Πάουντ το πλήρωσε ακριβά.” – Χάρης Βλαβιανός
“Ο βασικός άξονας των Cantos δεν είναι ο αγώνας σου ενάντια στην οικονομική και κοινωνική διαφθορά της εποχής σου – τον οποίο πιστεύεις ότι τελικά έχασες. Ο θεμελιώδης αγώνας σου, αυτόν που αντιλήφθηκες στο τέλος, είναι εκείνος τον οποίο τελικά κέρδισες, ανακαλύπτοντας εκ νέου και αναγνωρίζοντας την αξία και τη δύναμη της συμπόνιας και της αγάπης” – Ο Χάρης Βλαβιανός στην επιστολή του προς τον Έζρα Πάουντ
Ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ για τον Έζρα Πάουντ: https://bit.ly/2WyFM3s
Πηγές:
https://el.metapedia.org/wiki/%CE%88%CE%B6%CF%81%CE%B1_%CE%A0%CE%AC%CE%BF%CF%85%CE%BD%CF%84
https://www.kathimerini.gr/culture/books/1035729/ezra-paoynt-sta-ellinika-enas-athlos/
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%88%CE%B6%CF%81%CE%B1_%CE%A0%CE%AC%CE%BF%CF%85%CE%BD%CF%84
https://www.imagists.org/hd/hdcz31.html
Έζρα Πάουντ “Παράδεισο ήθελα να γράψω”
Εζρα Πάουντ: «Μέγας ποιητής και μέγας ανόητος»
Ο Έζρα Πάουντ του Χάρη Βλαβιανού
