Το πιο όμορφο “Φιλί” της ζωγραφικής του Gustav Klimt

Ο πίνακας του Gustav Klimt, « Το Φιλί» («Der Kuss /Liebespaar»), ελαιογραφία σε καμβά, είναι ο διασημότερος ίσως πίνακας του Αυστριακού ζωγράφου, ο οποίος φιλοτεχνήθηκε την περίοδο 1907-1908 και γνωρίζει σημαντικά έως και σήμερα μεγάλη αναγνωρισιμότητα και αγάπη από το ευρύ κοινό ως το πιο όμορφο ίσως φιλί στην ιστορία της ζωγραφικής.

Το έργο ανήκει στο κίνημα της Art Nouveau που κυριάρχησε στην τέχνη μεταξύ του 1890 και του 1910 και βρήκε έμπνευση στη μορφή και τη δομή της φύσης, των λουλουδιών και των φυτών.

Όσον αφορά τη μορφή του έργου το υπόβαθρο είναι σε σκούρο χρυσό χρώμα, ενώ τα δύο σώματα καλύπτονται από χρυσά ενδύματα, διακοσμημένα με ποικίλα γεωμετρικά σύμβολα. Στα ρούχα της γυναίκας κυριαρχούν οι κύκλοι, που με το πράσινο φόντο τους μοιάζουν με τα λουλούδια στο έδαφος, και οι κυματιστές γραμμές, ενώ στο επάνω μέρος του υπάρχουν κάποια τετράγωνα σχήματα. Το φόρεμα αφήνει να φανούν οι ώμοι της γυναίκας και τα χέρια της, καθώς και τα γυμνά της πόδια, από το ύψος του γονάτου. Το πρόσωπο του άντρα διακρίνεται ελάχιστα. Είναι όρθιος, έχει γείρει πάνω στην γυναίκα ενώ τα χέρια του κρατούν το κεφάλι της συντρόφου του. Το χρυσό του ένδυμα είναι βαρύ και καλύπτει όλο του το σώμα, αφήνοντας μόνο να φανούν το κεφάλι, ο λαιμός, ο ώμος και τα χέρια του. Το ζευγάρι στέκεται πάνω σε ένα βράχο γεμάτο λουλούδια, ο οποίος σταματά απότομα στο δεξιό μέρος του πίνακα, ενώ λουλούδια στολίζουν τα μαλλιά των δύο προσώπων. Επίσης, στα δεξιά του πίνακα μπροστά από την γυναίκα απεικονίζεται ένα χρυσό φυτό, ενώ το ζευγάρι περιβάλλει ένα χρυσό φωτοστέφανο σε σχήμα καμπάνας διακοσμημένο με κυκλικά σχήματα, το οποίο ξεκινά πίσω από τους ώμους του άνδρα.

       Εκτός από το χρυσό ύφος του, «Το Φιλί» ξεχωρίζει και για αρκετές ακόμη λεπτομέρειες. Μία εξ αυτών και ιδιαίτερα σημαντική είναι η παρουσία διαφορετικών γεωμετρικών μοτίβων, μία τεχνοτροπία που ακολουθήθηκε από πολλούς ζωγράφους Vienna Secession, ενός κινήματος που συντονίστηκε από Αυστριακούς καλλιτέχνες που αντιτάσσονταν στην παράδοση. Στον πίνακα το ρούχο του άνδρα είναι κυρίως διακοσμημένο με ορθογώνια σχήματα, σε αντίθεση με τους κυκλικούς σχηματισμούς σε αυτό της γυναίκας, αλλά και κάποιους σπειροειδείς σχηματισμούς. Η συνύπαρξη, λοιπόν, αυτών των ακτινοβολούμενων δακτυλίων και των σπειροειδών στροβιλισμάτων με τα ορθογώνια μπλοκ και τα ομόκεντρα τετράγωνα φανερώνει την προσοχή του Klimt στη λεπτομέρεια των σχημάτων και των μορφών.

Επιπλέον, ο Klimt χρησιμοποίησε συχνά μια λαμπερή οργή χρωμάτων στις συνθέσεις του όπως έκανε και στο «Φιλί». Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές στα στυλιζαρισμένα λουλούδια που κοσμούν τη σκηνή. Αυτά τα λουλουδένια διακοσμητικά στοιχεία είναι εμφανή στα μαλλιά του ζευγαριού, καθώς και στο γρασίδι στο οποίο γονατίζουν. Αποτελούνται από μια σειρά από τόνους, όπως μωβ, λευκό, μπλε, πράσινο, κόκκινο και πορτοκαλί, και προσθέτουν μία υφή ματ χρώματος.

Οι λεπτές γραμμές που συνθέτουν τα στοιχεία του είναι επίσης χαρακτηριστικά του Klimt. Η εξειδικευμένη σχεδίαση του καλλιτέχνη είναι ιδιαίτερα εμφανής στην απόδοση του γυναικείου θέματος. Το μαλακό της πρόσωπο χαρακτηρίζεται από περίπλοκες βλεφαρίδες και λεπτώς καθορισμένη μύτη, ενώ απλές γραμμές συνθέτουν τα απαλά λυγισμένα χέρια της.

Η τεράστια απήχηση που γνώρισε «Το Φιλί» πρέπει να οφειλόταν περισσότερο από οτιδήποτε άλλο στο θέμα του, το γλυκό φιλί του ζευγαριού, καθώς και στις εικασίες για το ποιοι πραγματικά είναι οι δύο ερωτευμένοι. Σύμφωνα με κάποιες πηγές, η γυναίκα που απολαμβάνει το φιλί του αγαπημένου της, είναι η πραγματική μούσα Klimt, η Emilie Flöge, με την οποία ο ζωγράφος γνωρίστηκε όταν εκείνη ήταν μόλις 17 και ο αδελφός του παντρευόταν την αδελφή της. Άλλες εικασίες αναφέρουν ότι πρόκειται για ένα από τα μοντέλα του Klimt, που την εποχή εκείνη ήταν ευρύτερα γνωστό ως Red Hilda και η οποία είχε ποζάρει ξανά για εκείνον στα έργα του «Δανάη» και «Χρυσόψαρα». Και γενικότερα, ακόμη κι αν υπάρχει μία σχετική ασφάλεια για το ποιος είναι ο άντρας που απεικονίζεται, το ζήτημα της ταυτότητας της γυναίκας δίπλα του, περιπλέκεται και όχι μόνο με αυστηρά εικαστικούς όρους, αλλά και λόγω της θυελλώδους ερωτικής ζωής του Klimt, ο οποίος μπορεί να διατηρούσε σταθερή σχέση με τη Emilie Flöge, αλλά στο ενδιάμεσο είχε αποκτήσει με άλλες γυναίκες 14 παιδιά.

       Ένας ακόμη λόγος, για τον οποίο ο συγκεκριμένος θεωρείται από τους σπουδαιότερους πίνακες του Klimt, είναι γιατί είναι ίσως ο μόνος, όπου η γυναίκα δεν εμφανίζεται σε κυρίαρχο ρόλο, αλλά υποταγμένη, γονατιστή σχεδόν, μέσα στην αγκαλιά του συντρόφου της. Αυτό σε συνδυασμό με το προκλητικά εφαρμοστό για την εποχή του καλλιτέχνη ρούχο της έχει θεωρηθεί μεταβατικό σημείο στη δημιουργική πορεία του, που εμφανίζεται ακόμη πιο αισθησιακή και απελευθερωμένη από κάθε άλλη χρονική περίοδο.

       Ωστόσο, πέρα από οτιδήποτε άλλο «Το Φιλί» αποτελεί από το 1907 έως και σήμερα ένα έργο όπου απεικονίζεται η αληθινή αγάπη, το τρυφερό ερωτικό πάθος. Ο ίδιος, άλλωστε, είχε χαρακτηρίσει τα έργα του ως «φόρο τιμής στην αγαθή αλλά και λάγνα φυλή των υπερευαίσθητων».

Πηγές: https://mymodernmet.com/the-kiss-gustav-klimt/ , https://www.gustav-klimt.com/The-Kiss.jsp , https://en.wikipedia.org/wiki/The_Kiss_(Klimt) , http://www.klimt.com/en/gallery/women/details-klimt-der-kuss-1908.dhtml