Το 1939 εκδόθηκε το αστυνομικό μυθιστόρημα της Αγκάθα Κρίστι, «Δέκα μικροί Νέγροι», το όποιο είναι ένα από τα πλέον δημοφιλή έργα της ανά την υφήλιο. Στην χώρα μας κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Λυχνάρι, σε μετάφραση της Τζένης Μιστράκη. Ενώ κυκλοφορεί και από τις εκδόσεις Ψυχογιός με τον τίτλο “Και δεν έμεινε κανένας”, σε μετάφραση του Γιώργου Μπαρουξή. Το έργο κυκλοφορεί ακόμη και με τον τίτλο: «Δέκα Μικροί Ινδιάνοι».
Υπόθεση βιβλίου
Στην βρετανική ακτή του Ντέβον, βρίσκεται ένα ιδιόκτητο νησάκι με το όνομα «Το νησί του Νέγρου», εξαιτίας της μορφής που παρουσιάζει το σχήμα του από μακριά. Στην ουσία πρόκειται για ένα βραχώδη τόπο στον οποίο δεσπόζει μια σύγχρονη έπαυλη. Το φουτουριστικό αυτό σπίτι έφτιαξε ένας ζάμπλουτος Αμερικανός που κατείχε το νησί μέχρι προσφάτως. Όσον αφορά τον τωρινό του ιδιοκτήτη, υπάρχουν συγκεχυμένες πληροφορίες που έχουν δημιουργήσει στην κοινή γνώμη ένα μυστήριο.
Σε αυτό λοιπόν το νησί προσκλήθηκαν να περάσουν φιλοξενούμενοι -για λίγες μέρες- οκτώ άνθρωποι που μεταξύ τους δεν έχουν κανένα κοινό σημείο. Ή πιο σωστά, σχεδόν κανένα! Όπως γίνεται γνωστό σε αυτούς, το πρώτο κιόλας βράδυ της παραμονής τους εκεί, ο καθένας τους έχει διαπράξει κάποιο έγκλημα για το οποίο έχει καταφέρει να μείνει ατιμώρητος.
Αν στους καλεσμένους προσθέσουμε και τα δύο άτομα του υπηρετικού προσωπικού -τα οποία βαρύνονται επίσης με την ίδια κατηγορία- έχουμε δέκα ανθρώπους που έχουν βρεθεί σε ένα τόπο, από τον οποίο δεν μπορούν να φύγουν τουλάχιστον προσωρινά! Το ποιος τελικά τους συγκέντρωσε εκεί δεν είναι γνωστό αλλά θα είναι και το τελευταίο πράγμα που θα τους απασχολήσει, καθώς αρχίζουν ο ένας μετά τον άλλο να… δολοφονούνται!
Κάθε δολοφονία υπακούει στους στίχους ενός παιδικού τραγουδιού που μιλά για δέκα μικρά αραπάκια. Όσα και τα αγαλματάκια πάνω στο τραπέζι του σαλονιού. Στην αρχή τουλάχιστον, γιατί με κάθε δολοφονία εξαφανίζεται και από ένα αγαλματίδιο, κρατώντας έτσι ένα μακάβριο σκορ!
Από το νησί δεν θα φύγει κανείς ζωντανός, αλλά πως είναι αυτό δυνατόν αφού οι μοναδικοί του κάτοικοι είναι οι δέκα “κατηγορούμενοι”; Πως θα διαχειριστεί ο καθένας από αυτούς την τραγική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει, αναμένοντας την δική του σειρά; Και τέλος, ποιος έχει ενορχηστρώσει και με ποιόν τρόπο έχει καταφέρει να υλοποιηθεί η τιμωρία αυτών των δέκα ατόμων;
Απόσπασμα από το βιβλίο
Στη γωνία ενός βαγονιού της πρώτης θέσης για καπνίζοντες, ο δικαστής Γουόργκρεϊβ, άρτι συνταξιοδοτηθείς, κάπνιζε ένα πούρο και διάβαζε με ενδιαφέρον στους Τάιμς τις πολιτικές ειδήσεις.
Άφησε την εφημερίδα και κοίταξε από το παράθυρο. Διέσχιζαν το Σόμερσετ. Έριξε μια ματιά στο ρολόι του. Ακόμη δύο ώρες.
Ανακεφαλαίωσε νοερά όσα είχαν γραφτεί στις εφημερίδες για τη Νήσο Σόλτζερ. Πρώτα η αγορά του από έναν Αμερικανό εκατομμυριούχο, ο οποίος ήταν τρελός με την ιστιοπλοΐα, και
έπειτα η περιγραφή του πολυτελούς σύγχρονου σπιτιού που είχε χτίσει σε αυτό το μικρό νησί έξω από τα παράλια του Ντέβον. Το ατυχές γεγονός ότι η τρίτη σύζυγος του Αμερικανού εκατομ-
μυριούχου, την οποία παντρεύτηκε πρόσφατα, αποδείχθηκε κακή ιστιοπλόος είχε ως αποτέλεσμα να μπει πωλητήριο στο σπίτι και το νησί. Είχαν εμφανιστεί διάφορες αγγελίες που τα περιέγραφαν και τα δύο με τον πιο ενθουσιώδη τρόπο. Μετά ακολούθησε η πρώτη λιτή δήλωση ότι αγοράστηκαν από κάποιον κύριο Όουεν. Κατόπιν άρχισαν οι διαδόσεις από τους αρθρογράφους των κουτσομπολίστικων στηλών. Η Νήσος Σόλτζερ στην πραγματικότητα αγοράστηκε από τη δεσποινίδα Γκάμπριελ Τερλ, τη
σταρ του Χόλιγουντ! Ήθελε να μείνει μερικούς μήνες εκεί προκειμένου να απαλλαγεί από την ταλαιπωρία της δημοσιότητας! Η στήλη Μπίζι Μπι είχε υπαινιχθεί διακριτικά ότι θα έμενε εκεί
κάποιο μέλος βασιλικής οικογένειας! Η στήλη Κύριος Μέριγουεδερ είχε ενστερνιστεί φήμες ότι το νησί αγοράστηκε για τον μήνα του μέλιτος ενός ζευγαριού: ο νεαρός λόρδος Λ. είχε παραδοθεί επιτέλους στα βέλη του έρωτα! Η στήλη Τζόνας έγραψε
ότι, σύμφωνα με εξακριβωμένες πληροφορίες, είχε αγοραστεί
από το Ναυαρχείο που ήθελε να διεξαγάγει εκεί μερικά άκρως
απόρρητα πειράματα!
Η Νήσος Σόλτζερ ήταν συνέχεια στις ειδήσεις!
Ο δικαστής Γουόργκρεϊβ έβγαλε ένα γράμμα από την τσέπη του.
Ο γραφικός χαρακτήρας ήταν σχεδόν ακατανόητος, αλλά κάποιες
φράσεις εδώ κι εκεί διαβάζονταν με απρόσμενη ευκολία. Αγαπητέ μου Λόρενς… τόσα χρόνια αφότου έμαθα νέα σου… πρέπει να
έλθεις στη Νήσο Σόλτζερ… το πιο μαγευτικό μέρος… τόσο πολλά να συζητήσουμε… το παρελθόν.. επικοινωνία με τη φύση…απολαύσεις τον ήλιο… 12.40 από το Πάντινγκτον… θα σε περιμένω στο Όουκμπριτζ… Και η αποστολέας υπέγραφε με μια φιοριτούρα: Δική σου πάντα, Κόνστανς Κάλμινγκτον.
Ο δικαστής Γουόργκρεϊβ προσπάθησε να θυμηθεί πότε ακριβώς είδε τελευταία φορά τη λαίδη Κόνστανς Κάλμινγκτον.
Πρέπει να ήταν πριν από επτά… όχι… πριν από οκτώ χρόνια. Τότε η λαίδη ετοιμαζόταν να φύγει για την Ιταλία, για να απολαύσει τον ήλιο και να ζήσει σε αρμονία με τη φύση και τους χωρικούς. Αργότερα άκουσε ότι η λαίδη κατέληξε στη Συρία, για να απολαύσει
έναν ακόμη πιο δυνατό ήλιο και να ζήσει σε αρμονία με τη φύση
και τους βεδουίνους. Η Κόνστανς Κάλμινγκτον, σκέφτηκε, ήταν ακριβώς ο τύπος της γυναίκας που θα μπορούσε να αγοράσει ένα νησί και να καλύψει τον εαυτό της με ένα τέτοιο μυστήριο! Ο δικαστής Γουόργκρεϊβ έκανε ένα καταφατικό νεύμα επιδοκιμασίας της λογικής του και μετά άφησε το κεφάλι του να κρεμάσει…
Τον πήρε ο ύπνος…
“Οι δέκα μικροί νέγροι” στη μεγάλη οθόνη
Το έργο προβλήθηκε με μεγάλη επιτυχία και στη μεγάλη οθόνη το 1945 και 1974 με τον τίτλο “And then there were none” και το 1965 και 1985 με τον τίτλο “Ten little Indians”. Ακόμη προλήθηκε το 2015 μια μίνι σειρά, βασισμένη στο βιβλίο με τον τίτλο “Και μετά δεν έμεινε κανείς”.
“Οι δέκα μικροί νέγροι” και το θέατρο
Το έργο έχει ανέβει αμέτρητες φορές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό με τεράστια επιτυχία. Θεωρείται ως το πιο αγαπημένο αστυνομικό βιβλίο της Αγκάθα Κρίστι και ξεκίνησε να προβάλλεται ήδη από την δεκαετία του 1940 στην Αγγλία ενώ ακολούθησαν και άλλες χώρες του εξωτερικού.
Το έργο προβλήθηκε και στο θέατρο της Δευτέρας με τους ηθοποιούς: Λούλα Ιωαννίδου (Ethel Mae Rodgers), Γιώργος Νέζος (Tom Rodgers), Χρήστος Δακτυλίδης (Philip Lombard), Έφη Ροδίτη (Vera Claythorne), Κώστας Σιμενός (Anthony Marston) , Παναγιώτης Παναγόπουλος (I) (ντέτεκτιβ William Henry Blore), Νίκος Βανδώρος (στρατηγός Μακένζι), Ντόρα Βολανάκη (Έμιλι Μπρεντ), Κώστας Σαντοριναίος (σερ Lawrence Wargrave), Τρύφων Καρατζάς (γιατρός Armstrong)
Το τραγούδι… έμπνευση
Το τραγούδι από το οποίο εμπνεύστηκε τον τίτλο και την πλοκή του, η “βασίλισσα του εγκλήματος”, όπως την αποκαλούν, Αγκάθα Κρίστι, είναι ένα παιδικό τραγούδι που μιλάει για 10 Ινδιάνους ( ή νεγράκια ή ναυτάκια, ανάλογα με τις παραλλαγές ) που το ένα μετά το άλλο πεθαίνουν:
One choked his little self and then there were nine.
Nine little Indian boys sat up very late; One overslept himself and then there were eight.
Eight little Indian boys travelling in Devon; One said he’d stay there and then there were seven.
Seven little Indian boys chopping up sticks; One chopped himself in halves and then there were six.
Six little Indian boys playing with a hive; A bumblebee stung one and then there were five.
Five little Indian boys going in for law; One got in Chancery and then there were four.
Four little Indian boys going out to sea; A red herring swallowed one and then there were three.
Three little Indian boys walking in the Zoo; A big bear hugged one and then there were two.
Two little Indian boys sitting in the sun; One got frizzled up and then there was one.
One little Indian boy left all alone; He went and hanged himself and then there were none.
Σε μια άλλη εκδοχή του ίδιου τραγουδιού οι τελευταίοι στίχοι διαφέρουν και αντί ο τελευταίος Ινδιάνος να αυτοκτονεί…. παντρεύεται!
Το τραγουδάκι αυτό στα ελληνικά έχει την εξής μορφή:
Δέκα μικρ’ αραπάκια σε μια γειτονιά
Χάθηκε το ένα και μείνανε εννιά. Εννιά μικρά αραπάκια παίζανε κρυφτό
Κρύφτηκε το ένα και μείνανε οχτώ. Οχτώ μικρά αραπάκια φρούτα τρων κλεφτά
Πιάστηκε το ένα και μείνανε εφτά. Εφτά μικρά αραπάκια ξύπνησαν πριν φέξει
Τόνα ξανακοιμήθηκε και μείναν μόνο έξι. Έξι μικρά αραπάκια στη βροχή κοιμούνται
Πούντιασε το ένα πάει και μείναν μόνο πέντε. Πέντε μικρά αραπάκια μπαίνουν στη σειρά
Ξέφυγε το ένα πάει και μείναν τέσσερα. Τέσσερα μκρά αραπάκια πάνε στην κυρία
Κράτησε τα ένα πάει και μείναν μόνο τρία. Τρία μικρά αραπάκια πάνε στο σχολείο
Έμεινε το ένα πάει και μείναν μόνο δύο. Δύο μκρά αραπάκια έρχονται σε μένα
Κράτησα το ένα πάει κι έμεινε μόνο ένα. Ένα μικρό αραπάκι βρίσκει μια γυναίκα
Την παντρεύεται και κάνει αραπάκια δέκα.
