Το Knives Out (Στα μαχαίρια) είναι ένα αστυνομικό θρίλερ-κωμωδία σε σκηνοθεσία και σενάριο του Rian Johnson. Αυτό το αρκετά φιλόδοξο εγχείρημα, διαθέτει ένα λαμπρό cast, που θα μπορούσαμε να πούμε με σιγουριά πως είναι ένα από τα καλύτερα –αν όχι το καλύτερο – της χρονιάς.
Πρωταγωνιστής είναι ο Daniel Craig, ο οποίος ενσαρκώνει τον πανέξυπνο, αλλά και αρκετά ιδιόμορφο ντετέκτιβ, Benoit Blanc, που καλείται να λύσει το μυστήριο της έπαυλης της οικογένειας Thrombey. Πιο συγκεκριμένα, ο παππούς της εν λόγω οικογένειας, βρίσκεται στο δωμάτιο του νεκρός, με τον λαιμό κομμένο και ενώ όλα δείχνουν πως πρόκειται για αυτοκτονία, ο ντετέκτιβ Blanc, φαίνεται να έχει άλλη άποψη. Ξεκινάει λοιπόν να ανακρίνει το κάθε μέλος της οικογένειας ξεχωριστά, ώστε να ενώσει τα κομμάτια του puzzle και να φτάσει στην πραγματική αλήθεια.
Όπως μπορεί να γίνει εύκολα αντιληπτό, πρόκειται για ένα κλασσικό μυστήριο φόνου, ένα «Who Dunnit» που στόχο έχει να κρατήσει τον θεατή σε εγρήγορση και να τον κάνει να προσπαθεί να μαντεύει συνεχώς για το ποιος είναι ο ένοχος. Από το trailer και την πλοκή, θυμίζει σε μεγάλο βαθμό Αγκάθα Κρίστι και συγκεκριμένα το And then there were none (10 μικροί νέγροι), ενώ ο Benoit Blanc, ίσως σε πολλούς να φέρνει αναμνήσεις από τον Ηρακλή Πουαρό. Το πολύ θετικό στοιχείο όμως της ταινίας είναι ότι τελικά, ούτε Who Dunnit είναι με τη στενή έννοια του όρου, ούτε επαναλαμβάνει χαρακτήρες της διάσημης συγγραφέως.
Εδώ έχουμε να κάνουμε με μια πολύ καινούργια και φρέσκια οπτική στα θρίλερ μυστηρίου, ακριβώς γιατί από την αρχή του έργου, παίρνεις πολύ περισσότερες πληροφορίες από αυτές που θα περίμενες σε τέτοιες ταινίες. Αντί να τα βλέπεις όλα από τη μεριά του αστυνομικού, βλέπεις και αρκετά πράγματα από τα μάτια του δράστη. Όλη αυτή η κατάσταση σε κάνει διαρκώς να αναρωτιέσαι για την εξέλιξη της πλοκής και σου δίνει το αίσθημα της αγωνίας. Εδώ λοιπόν φαίνεται και η ιδιοφυής πρωτοτυπία του Johnson, όσον αφορά τις ταινίες του.
Που αλλού φαίνεται η ιδιοφυία του, τουλάχιστον στην παρούσα κατάσταση; Δεν μπορείς να αναλύσεις σε βάθος το φιλμ, χωρίς να κάνεις spoil. Ως εκ τούτου, η όποια δυσαρέσκεια υπάρχει, όσον αφορά τις επιλογές στον τομέα της πλοκής, δεν μπορούν να αναλυθούν σε ένα spoiler free review, όπως αυτό εδώ. Επομένως και η προσωπική μου δυσαρέσκεια θα κάνει μια τρύπα στο νερό, ακριβώς επειδή τα σημεία που με ενόχλησαν, έχουν να κάνουν με αποκαλύψεις, τις οποίες εδώ δεν θα μπορέσω να εκθέσω. Που καταλήγει λοιπόν κανείς λόγω τακτικής Rian Johnson; Πρέπει να δει την ταινία.
Οι παραγωγές του Johnson, έχουν όλες τα εξής κοινά σημεία. Είναι εξαιρετικά γυρισμένες, πολύ καλές στον τομέα υποκριτικής και αρκετά έξυπνες. Έτσι και εδώ, η εμπειρία που βιώνει κανείς στο σινεμά, όσον αφορά το οπτικό κομμάτι, είναι πραγματικά απολαυστική. Οι όμορφες λήψεις, οι εστιάσεις της κάμερας σε σημαντικά για την πλοκή σημεία, ο έξυπνος τρόπος με τον οποίο χειρίζεται την κάμερα στα flash backs και στις ανακρίσεις, είναι όχι μόνο μαγευτικός στο μάτι, αλλά δημιουργεί και τα κατάλληλα συναισθήματα. Δεν έχει υπερβολές, ούτε αχρείαστα πλάνα. Είναι όλα δουλεμένα στην εντέλεια. Αν σε αυτό προσθέσεις και την εξαιρετική μουσική υπόκρουση, τότε μιλάμε για κάτι must από άποψη τεχνικού τομέα.
Όσον αφορά την υποκριτική, όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, έχουμε ένα λαμπρό cast. Καταρχάς ο Daniel Craig, παίζει τόσο καλά, που στην ουσία μας παρουσιάζει έναν από τους πιο ενδιαφέροντες ντετέκτιβς της δεκαετίας. Είναι έξυπνος, αστείος και σωστός στη διαχείριση των συναισθημάτων του χωρίς υπερβολές. Υπερβολές στις οποίες άλλοι ηθοποιοί ίσως οδηγούνταν. Εδώ πρέπει οπωσδήποτε να αναφερθεί η φανταστική προφορά του, η οποία όχι μόνο τον κάνει να ακούγεται σαν ένας τελείως διαφορετικός άνθρωπος από ότι τον έχουμε συνηθίσει, αλλά είναι τόσο ωραία στο αυτί, που γίνεται κολλητική. Η πραγματική star της ταινίας όμως είναι η Ana de Armas (Blade Runner 2049). Η ερμηνεία της είναι οσκαρικού επιπέδου και ίσως επισκιάζει και τον ίδιο τον Daniel Craig αρκετές φορές, πολύ απλά γιατί ο ρόλος της απαιτεί πιο έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις και διακυμάνσεις. Από εκεί και πέρα, εξαιρετικός είναι και ο Chris Evans, που μας αποδεικνύει πως δεν είναι απλά ένας σούπερ ήρωας της marvel και μακάρι να τον δούμε και σε πολλές άλλες καλές παραγωγές, ενώ όλους αυτούς πλαισιώνουν και οι επίσης φανταστικοί Michael Shannon (Revolutionary Road, Shape of Water), Don Johnson (Django Unchained), Tonni Collete (Hereditary), Christopher Plummer (A Beautiful Mind), Jamie Lee Curtis ( Scream Queens) και άλλοι.
Γενικά εκείνο που είναι υπέρ της ταινίας εκτός της υποκριτικής, είναι ότι σε επίπεδο χαρακτήρων, είναι τόσο καλογραμμένη, ώστε κανενός ο ρόλος δεν φαντάζει περιττός. Όλοι σχεδόν, ανεξαρτήτως από τον χρόνο παρουσίας τους και τον χρόνο ομιλίας τους, έχουν χτίσει ένα ισχυρό προφίλ, που σε κάνει να τους υποψιάζεσαι και να ενδιαφέρεσαι για αυτούς, πράγμα που είναι και ένας από τους πιο σημαντικούς στόχους των ταινιών μυστηρίου.
Μάλιστα, μέσα από τους χαρακτήρες παρουσιάζονται και πολύ σημαντικά κοινωνικά ζητήματα, όλα με το φίλτρο του χιούμορ και του γέλιου. Ήρεμα, αθόρυβα και συστηματικά φαίνεται η ατέλεια της ανθρώπινης φύσης σε όλο το μεγαλείο της. Η δίψα για κέρδη, ο εγωισμός, η αχαριστία, η ηθική κρίση, η χρησιμοθηρία και η εκμετάλλευση, η έλλειψη αξιοκρατίας, ο ρατσισμός και η φθήνια του ανθρώπου του 21ου αιώνα είναι χαρακτηριστικά δοσμένα. Ίσως εκείνη τη στιγμή να μην το αντιλαμβανόμαστε, αλλά μετά από λίγη σκέψη, ύστερα από το πέρας της προβολής, καταλαβαίνει κανείς πόσο υπόγεια μας πέρασαν τα μηνύματα που ήθελε ο σκηνοθέτης.
Τέλος, ας περάσουμε στην πλοκή, στην ιστορία, την οποία άφησα για το τέλος γιατί εδώ έγκεινται και τα παράπονά μου. Καταρχάς οφείλουμε να δώσουμε εύσημα στον Johnson γιατί έφερε σε πέρας κάτι πολύ δύσκολο. Κατάφερε να κάνει την ταινία αστεία, με αρκετές στιγμές γέλιου, ενώ ταυτόχρονα διατήρησε και το suspense και την αδρεναλίνη στα ύψη. Αυτός ο επιτυχής συνδυασμός κωμωδίας, δράσης, θρίλερ, αλλά και κοινωνικής και πολιτικής σάτιρας, ήταν πραγματικά αριστουργηματικός. Οι 2 πρώτες πράξεις του έργου ήταν διασκεδαστικές, πρωτότυπες και πολύ ευχάριστες. Μάλιστα. δεν υπήρχε ούτε μια στιγμή που να νιώθεις ότι η ταινία το τραβάει παραπάνω από όσο πρέπει και καταντάει βαρετή. Ήταν κάτι το εντελώς καινούργιο.
Η Τρίτη πράξη, ωστόσο, φάνταζε πιο αδύναμη και αυτό είναι κάτι που ίσως οφείλεται σε προσωπική μου ιδιοτροπία, αλλά θεωρώ πως θα βρει απήχηση και σε άλλους. Όταν το έργο τελείωσε, έμεινα με την αίσθηση ότι κάτι με χάλασε, που δεν μπορούσα ακριβώς να το προσδιορίσω. Και όχι… δυστυχώς αυτό δεν οφείλεται στον φίλο της πίσω θέσης που αποφάσισε να κάνει fake spoiler στην κοπέλα του για να την τρολλάρει. Αυτό που με χάλασε βρίσκεται στο συνηθισμένο τέλος του. Ενώ δηλαδή όλη η ταινία ήταν πρωτότυπη και σου έδινε την εντύπωση πως θα τελειώσει και έτσι, τελικά αυτό δεν συνέβη. Το τέλος είχε να κάνει με την συνηθισμένη κλασσική επιφοίτηση του ιδιοφυούς ντετέκτιβ, που σαν ένας άλλος Άινσταιν, ενώνει τα στοιχεία, ακόμα και εκείνα από τα οποία δεν θα έπρεπε να βγάζει κανείς εύκολα νόημα, με τέτοια συνοχή, στην οποία δύσκολα ο ανθρώπινος νους φτάνει. Είναι απαραίτητα κακό αυτό; Όχι, γιατί ο Daniel Craig ήταν απίστευτος και αυτό είναι κάτι που δεν ξενίζει. Ήταν όμως λίγο ξενέρωτο, αν περίμενες κάτι άλλο. Εκτός αυτού, τα plot twists διαδέχθηκαν το ένα μετά το άλλο, τόσο γρήγορα και τόσο ξαφνικά που σε άφηναν άφωνο μεν, αλλά και με την αίσθηση ότι υπήρξε μια μεγάλη βιασύνη. Κάποιοι ίσως πουν και ότι ο δολοφόνος προς το τέλος ήταν λίγο προφανής, ενώ άλλοι ίσως φτάσουν στο συμπέρασμα πως ο Johnson δεν ήταν τελικά και τόσο ιδιοφυής στην έκβαση της ιστορίας του, όσο νόμιζε ότι είναι (γκούχου γκούχου)… το είπα, σταυρώστε με…
Αυτά όμως δεν είναι αρκετά για να σε κάνουν να μην λατρέψεις αυτή τη ταινία. Ήταν ίσως η πιο διασκεδαστική νύχτα που είδα στο σινεμά φέτος. Υπήρχε μια τόσο ζεστή ατμόσφαιρα, που με κράτησε ευχαριστημένο ως το τέλος (όχι δεν ήταν το air condition ο ένοχος). Όλες οι ταινίες έχουν τα αρνητικά τους εξάλλου και μάλιστα αυτά που αναφέρθηκαν εδώ, μπορεί να περάσουν απαρατήρητα από το μεγαλύτερο μέρος του κοινού. Αν αφεθείς στη ροή της ταινίας, χωρίς να έχεις στο μυαλό σου ότι πρέπει να κάνεις μια πλήρη κριτική για αυτή την επόμενη ημέρα, δεν θα παρατηρήσεις σφάλματα. Είτε όμως είσαι φαν των ταινιών μυστηρίου είτε όχι, σίγουρα θα γελάσεις, θα αγχωθείς, θα φτάσεις σε υπερένταση και θα περάσεις όμορφα. Είναι μια από τις καλύτερες ταινίες που βγήκαν φέτος και σίγουρα μπαίνει σφήνα σε αρκετές κατηγορίες των Όσκαρ και δικαίως. Συστήνεται ανεπιφύλακτα στον καθένα.
Βαγγέλης Φραγκούλης
