“Η Γαλατού” (Het Melkmeisje) ή αλλιώς “Η Υπηρέτρια που χύνει το γάλα” είναι μία από τις διασημότερες προσωπογραφίες του σπουδαίου Ολλανδού καλλιτέχνη Γιοχάνες Βερμέερ. Το έργο χρονολογείται γύρω στο 1660 και εκτίθεται στο Ρέικσμουζεουμ του Άμστερνταμ. Ο συγκεκριμένος πίνακας έχει μέγεθος δυσανάλογο της σημασίας και της αξίας του. Διαστάσεων μόλις 45.5 επί 41 εκατοστά και όμως τα όσα διηγείται και συμβολίζει είναι τόσα που έχουν γραφτεί ολόκληρα βιβλία για αυτόν.
Η σκηνή τοποθετείται στον εσωτερικό χώρο σπιτιού και φωτίζεται διακριτικά από μια απαλή αχτίδα στα αριστερά από το παράθυρο. Η Ολλανδική τέχνη του 17ου αι. χαρακτηρίζεται από θέματα και φόρμες που συνάδουν με την εσωτερική διακόσμηση, όπως σκηνές καθημερινότητας, προσωπογραφίες και νεκρές φύσεις. Έτσι, τα αντικείμενα στο τοίχο υποδηλώνουν το κοινωνικό περιβάλλον και μας δίνουν πληροφορίες για το σπίτι που στεγάζει το νοικοκυριό. Στο τραπέζι η νεκρή φύση έχει αποδοθεί με επιδέξιο ρεαλισμό. Επιδεικνύουν, επίσης, την ικανότητα του Βερμέερ να προσαρμόζει τη ζωγραφική του για να αποδώσει εύστοχα διαφορετικές επιφάνειες και δομές.
Η φιγούρα της γυναίκας είναι προφανώς η αλληγορία της ίδιας της ζωγραφικής καθώς έχει πάνω της τα τρία βασικά χρώματα: κίτρινο, μπλε, κόκκινο και είναι τόσο γοητευτική που μας κάνει σχεδόν να παραβλέψουμε τη φροντίδα με την οποία ζωγράφισε ο Βερμέερ την υπόλοιπη σκηνή. Η γυναικεία μορφή είναι ένα σοβαρό, γεροδεμένο κορίτσι που αποτελεί σχεδόν εμβληματική μορφή της Ολλανδίας του 17ου αιώνα. Είναι ευημερούσα και οικονόμα, σωματικά υγιής και ηθικά ενάρετη, χαρακτηριστικά τα οποία ο Βερμέερ φροντίζει να δώσει στις γυναίκες των έργων του.
Ο πίνακας αυτός είναι διάσημος και θεωρείται ότι συμβολίζει την Ολλανδική αρετή της Οικονομίας, θεωρία που γίνεται άμεσα αντιληπτή εάν προσέξει κανείς το πόσο αποφασισμένη φαίνεται η γυναικεία μορφή ώστε να μην χυθεί ούτε σταγόνα γάλα. Το γάλα είχε σημαντική θέση στην Ολλανδική οικονομία. Έτσι, είναι μια καθημερινή σκηνή που της προδίδεται μεγαλύτερη έννοια, καθώς πρόκειται για μια ιεροτελεστία.
Αποτελεί, τέλος, ένα παραπέρα βήμα προς την κατεύθυνση της οπτικής εντύπωσης. Τα αντικείμενα προβάλλουν εδώ σαν αιώνιες φόρμες, τοποθετημένες σε έναν ιδανικό χώρο, ενώ ένας στιλπνός φωτισμός σκεπάζει πρόσωπα και αντικείμενα με την ίδια ψυχρή αποστασιοποίηση.
Αυτή η γυναίκα που ρίχνει γάλα σε μία πήλινη λεκάνη είναι το «πορτρέτο» μιας ολόκληρης εποχής, μιας χώρας και ενός από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες των Κάτω Χωρών. Και την ίδια στιγμή αποτελεί ένα ολόκληρο κεφάλαιο ιστορίας για την αστική κοινωνία της Ολλανδίας του 17ου αιώνα με φωτογραφική αποτύπωση ρεαλιστικών λεπτομερειών της «νεκρής φύσης» σε ένα σπίτι της εποχής με το ήπιο λευκό χαρακτηριστικό φως του Ολλανδικού ήλιου να τονίζει τη μορφή και τις λεπτομέρειες των αντικειμένων.
ΠΗΓΕΣ: Τα μυστικά που κρύβει η «γαλατού» του Βερμέερ – MUNDUS EST- travel stories, Archaeology & Art: Η Γαλατού, περ.1660, Ρέικσμουζέουμ, Άμστερνταμ, Η Γαλατού – Βικιπαίδεια
