Η ιστορία της πορφυρής δούλης Archives

Ο τρελός Αδάμ της Μάργκαρετ Άτγουντ

Posted on 18 Νοεμβρίου, 2020 by Αιθεροβάμων

Όταν τα γουρούνια γίνουν οργούνια και οι άνθρωποι μπλε, ο Τζίμυ θα τριγυρνά σα ναυαγός…

Μελετώντας έναν από τους όχι και τόσο χιμαιρικούς κόσμους της Μάργκαρετ Άτγουντ

Είναι πολύ σπάνιο, έως κι αδύνατο ένας αναγνώστης να έχει την ανάγκη να ζήσει σε κοινωνίες εξωφρενικές, ζοφερές. Είναι όμως σίγουρο πως στους κόσμους που πλάθει με την πένα και τον νου της η Μάργκαρετ Άτγουντ, ο καθένας θα ήθελε να ζήσει, έστω και για λίγο, μόνο και μόνο ώστε να του φύγει η περιέργεια, να καταλήξει στο συμπέρασμα πως εμείς οι άνθρωποι είμαστε ικανοί για το χειρότερο, όμως και για το καλύτερο.

Ποιος δε θα ήθελε να γνωρίσει τη θαρραλέα πορφυρή δούλη που ανήκει στην οικία των Γούοτερφορντ, τη μυστηριώδη και καυστική Ζένια, τη γοητευτική Όρυξ, την όχι και τόσο αφελή Σαρμέιν, την κλώσα Ευρύκλεια και την ξεπεταγμένη Ελένη της Τροίας, την επικίνδυνη Γκρέις; Ποιος δε θα ήθελε να περάσει ένα απόγευμα με τον Τζίμυ τον Χιονάνθρωπο και τον οξυδερκή Κρέικ; Με άλλα λόγια, ποιος δε θα ήθελε να συνομιλήσει με τους χαρακτήρες της Άτγουντ;

Εδώ ακριβώς έγκειται και η πραγματική επιτυχία της συγγραφέως. Καθώς περιγράφει κόσμους και κοινωνίες αλλοιωμένες και νοσηρές, στο παρελθόν, στο παρόν, αλλά και στο μέλλον, καταφέρει να παρουσιάσει χαρακτήρες ανθρώπινους, γεμάτους ελαττώματα, όμως η γραφή της είναι ικανή να εντρυφήσει μέσα τους και να τους παρουσιάσει ευάλωτους, σκληρούς, ευαίσθητους και τρυφερούς.

Επίσης, ποιος μπορεί να μην ανατριχιάσει στην παρουσίαση της απολυταρχικής δημοκρατίας της Γίλεαδ ή στην πόλη της Χρονοκράτησης; Ποιος δε θα εξαγριωνόταν με τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και της φύσης, όπως διαπράττονται στην τριλόγια Madaddam; Ποιος δε θα συμφωνούσε με την άποψη που διατυπώνει στην Πηνελοπιάδα, ότι οι θεραπαινίδες στο παλάτι της Ιθάκης, υπέφεραν στα χέρια των μνηστήρων και δε θα αγανακτούσε με τον Οδυσσέα που ουσιαστικά δεν τις λυτρώνει, αλλά τις τιμωρεί;

Το βιβλίο της Μάργκαρετ Άτγουντ «Όρυξ και Κρέικ» αποτελεί μια σημαντική παρακαταθήκη για όσους αγαπούν να διαβάζουν για το μέλλον. Τι γίνεται όμως, όταν το μέλλον είναι δυσοίωνο; Πόσο εύκολο είναι να γράψει κάποιος ένα βιβλίο που πραγματεύεται τόσο σκοτεινά θέματα, όπως η κλωνοποίηση, η παιδική κακοποίηση, η καταστροφή του κόσμου και με το λεπτό και ειρωνικό χιούμορ, να κατορθώνει να κάνει αρεστά και θελκτικά τα θέματα αυτά και τους ατελείς χαρακτήρες του;

Η Άτγουντ παρουσιάζει μια κοινωνία του μέλλοντος, στην οποία κυρίαρχη είναι η νοσηρότητα στις ζωές των ανθρώπων. Από τις πρώτες κιόλας σελίδες του έργου, η συγγραφέας αποδεικνύει πως ο κόσμος αυτός, που με αναμνήσεις του πρωταγωνιστή θα ξετυλίγεται, στάθηκε αδύνατο να αντέξει και παρήκμασε. Δεν υπάρχουν άνθρωποι, παρά μόνο ο Τζίμυ ο Χιονάνθρωπος, ο οποίος συνομιλεί με μια ομάδα απόκοσμων ανθρωποειδών πλασμάτων, δημιουργημάτων των επιστημόνων σε ειδικά εργαστήρια. Όμως δεν είναι μόνο με αυτούς. Στο μυαλό του συνέχεια υπάρχει μια συνομιλία με μια γυναίκα.

Ο Τζίμυ, παίρνοντας την απόφαση να επιστρέψει στο συγκρότημα όπου ζούσε, ώστε να βρει εφόδια, καθώς έχει απομείνει μόνος και τίποτα πλέον δε λειτουργεί, εγκαταλείπει τους ανθρώπους που πλάστηκαν κατ’ εικόνα ανθρώπου και ξεκινά ένα ταξίδι κυρίως αναθυμήσεων μιας ζωής που είναι αδύνατο να υπάρξει πάλι.

Ο αναγνώστης έχει την ευκαιρία να γνωρίσει τον Τζίμυ από μικρό παιδί, να μεγαλώνει και να ανδρώνεται, με αλλαγές να συντελούνται τόσο στην ψυχή και το σώμα του, όσο και γύρω του. Οι επιστήμονες κάνουν άλματα, δημιουργώντας νέα είδη ζώων στα εργαστήριά τους, νέα φάρμακα, νέες βιταμίνες, νέες τροφές, ενώ υπάρχουν κι αυτοί που αντιτάσσονται στην τάση της εποχής που θέλει την τεχνολογία κυρίαρχη της φύσης και των κανόνων της γης, ώστε προκύπτουν δύο αντίπαλα στρατόπεδα τα οποία προσπαθούν να υπερισχύσουν.

Ο Τζίμυ δεν αργεί να γνωρίσει τον χαρισματικό Κρέικ και μαζί μυούνται στον ηλεκτρονικό κόσμο των υπολογιστών και του διαδικτύου, παράλληλα με την ανέλιξη των σπουδών τους. Έτσι, ανακαλύπτουν σκοτεινές πτυχές που μαστίζουν τις κοινωνίες, όπως οι εκτελέσεις, οι αποπλανήσεις και οι παραπλανήσεις ανηλίκων, μέχρι και οι στυγνοί βιασμοί. Έτσι θα γνωρίσουν την Όρυξ, ένα κορίτσι το οποίο θα τους στιγματίσει κι ο ρόλος της θα είναι κομβικός στην εξέλιξη της ιστορίας.

Όσο τα χρόνια προχωρούν, ο Κρέικ γίνεται κι ο ίδιος μέλος των επιστημόνων, ενώ ο Τζίμυ στέκεται στο πλευρό του και τον παρατηρεί να μεγαλουργεί επινοώντας νέα πλάσματα και κάνοντας πλήθος τεχνολογικών καινοτομιών. Ο αναγνώστης δεν είναι σε θέση να γνωρίζει τι πάει στραβά μέχρι το τέλος του βιβλίου, όμως αυτό που αποδεικνύεται μέσα από τις εξωφρενικές ανακαλύψεις και πειράματα είναι πως ο άνθρωπος δεν είναι παντοδύναμος και οι παρεμβάσεις του στον πλανήτη και τα όντα του είναι σχεδόν σίγουρο πως θα αποβούν μοιραίες για όλους.

Πέραν της εξωπραγματικής, αλλά και τολμηρής τεχνολογικής εξέλιξη της κοινωνίας που παρουσιάζει η Άτγουντ, η συγγραφέας προσφέρει τρεις χαρακτήρες γεμάτους πάθη και μυστήριο, που βρίθουν από σκέψεις που προκαλούν και πράξεις που ταράσσουν. Ο Τζίμυ, είναι ένα αγόρι που μεγαλώνει σ’ έναν κόσμο με μελανά σημεία και προσπαθεί να διατηρήσει τα λογικά του, όταν ο κόσμος αυτός που γνωρίζει στον οποίο όμως δεν ταιριάζει η ψυχή του, διαλύεται. Μέσα από τα μάτια του, γνωρίζουμε τον ευφυέστατο Κρέικ, έναν νέο που δείχνει ψυχρός και υπολογιστικός, αρκετά χειριστικός, ικανός να ανέλθει με το μυαλό του και μόνο. Όμως όσον αφορά τη φιλία του με τον Τζίμυ, η οποία στοιχειώνει τον τελευταίο, αφού πρώτα τον καθορίζει, τα πράγματα εισέρχονται σε μια γκρίζα ζώνη, όπου τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται και ποτέ ο αναγνώστης μπορεί να είναι σίγουρος για το αν είναι αληθινή. Τέλος, η Όρυξ, μια κοπέλα που οι δύο νέοι γνωρίζουν μέσα από βίντεο στο διαδίκτυο, αποτελεί τη λυδία λίθο για τη σχέση μεταξύ του Τζίμυ και του Κρέικ, καθιστώντας την ουσιαστικά τον πιο βασικό χαρακτήρα, εκείνη που καθορίζει τις πιο σκληρές αποφάσεις των ηρώων.

Το «Όρυξ και Κρέικ» πρόκειται για ένα αριστούργημα της σύγχρονης λογοτεχνίας. Ο δυστοπικός κόσμος που γνωρίζουν οι αναγνώστες θα μπορούσε να γίνει η πραγματικότητα και η καθημερινότητα μόλις σε λίγα χρόνια. Είναι ένα βιβλίο που δείχνει πώς μπορεί να εκπέσει το ανθρώπινο γένος και πως η προσωπική ηθική είναι αυτή που μπορεί να σώσει τα άτομα από τον ίδιο τους τον εαυτό και το μυαλό τους. Δεν υπάρχει αγάπη πραγματική, οι χαρακτήρες δε μεγαλώνουν με αγάπη και ίσως αυτό τους στοιχίζει την ψυχική τους γαλήνη μέχρι το τέλος, με απόρροια να χάνουν την ελπίδα για το μέλλον.

Όμως η ζωή ποτέ δεν τελειώνει, ο Τζίμυ εξακολουθεί να υπάρχει, η γη εξακολουθεί να γυρίζει. Κι ενώ όλα δείχνουν μάταια, πάντα θα υπάρχει μια χαραμάδα φως. Μια ελπίδα πως δεν είμαστε μόνοι. Και μια ελπίδα πως όσοι θα συναντήσουμε, δεν είναι χειρότεροι απ’ όσους συναντήσαμε.

Χάρης Μποϊντάς

10+1 σπουδαία βιβλία για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας

Posted on 8 Μαρτίου, 20205 Μαρτίου, 2021 by Αιθεροβάμων

Τι σχέση έχει η ποίηση και η λογοτεχνία με τα ανθρώπινα δικαιώματα; Ο Αρχιεπίσκοπος Ντέσμοντ Τούτου, γνωστός για τον αγώνα του κατά του απαρτχάιντ, έχει δώσει την πιο εύστοχη απάντηση: «Συνδέονται με αυτό το υπέροχο ταλέντο που έχουμε εμείς οι άνθρωποι: να συμπάσχουμε με τους άλλους. Μέσω αυτής της συναίσθησης, ξεπερνούμε τις προκαταλήψεις, αναπτύσσουμε ανοχή και τελικώς καταλαβαίνουμε την αγάπη. Οι ιστορίες μπορούν να φέρουν την κατανόηση, τη θεραπεία, τη συμφιλίωση και την ενότητα.»

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας που εορτάζεται κάθε χρόνο παγκοσμίως στις 8 Μαρτίου, αξίζει να διαβάσεις αληθινές ιστορίες γυναικών που εμπνέουν και να μάθεις για την ιστορία του φεμινιστικού κινήματος, αλλά και για τα δικαιώματα των γυναικών ανά τον κόσμο και τους αιώνες.

Από κλασικά φεμινιστικά αναγνώσματα, όπως το “Δεύτερο Φύλο”, μέχρι βιβλία που σχετίζονται με το έργο της Διεθνούς Αμνηστίας για τα δικαιώματα των γυναικών, όπως το “Λουλούδι της Ερήμου”, και άλλων που προβληματίζουν για τον παραδοσιακό ρόλο των φύλων και τη θέση των γυναικών μέσα στην κοινωνία όπως, λόγου χάρη, η “Μεγάλη Χίμαιρα” του Καραγάτση, επιλέξαμε και σας παρουσιάζουμε μια λίστα 10+1 βιβλίων-σταθμών για την γυναίκα, τον ρόλο και τα δικαιώματά της ανά τους αιώνες. Καλή σας ανάγνωση και χρόνια πολλά σε όλες τις γυναίκες που αγαπάμε, θαυμάζουμε και αποτελούν πηγή έμπνευση για εμάς, σήμερα και κάθε μέρα!

Το «Δεύτερο Φύλο», Simone De Beauvoir

Το «Δεύτερο Φύλο» κυκλοφόρησε το 1949 και αποτέλεσε το απόλυτο έργο αναφοράς του φεμινιστικού κινήματος. Τα 50.000 αντίτυπα της πρώτης έκδοσης εξαντλήθηκαν μέσα σε μια βδομάδα, ενώ το Βατικανό περιέλαβε το βιβλίο στη «μαύρη λίστα» του. Εξήντα χρόνια μετά, ενώ η φεμινιστική ουτοπία ξεφτάει καθώς σεξιστικές αντιλήψεις και πρακτικές επανέρχονται σε πολλά σημεία του πλανήτη, το «Δεύτερο Φύλο» αξίζει να ξαναδιαβαστεί ως ορόσημο της ιστορίας του γυναικείου κινήματος.

«Το λουλούδι της ερήμου», Dirie Wari

Αποτέλεσμα εικόνας για το λουλουδι της ερημου

Η Γουόρις Ντίρι, γόνος μιας παραδοσιακής σομαλικής οικογένειας νομάδων, που πίστευαν στα αρχαϊκά έθιμα όπως ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων και ο γάμος ανάμεσα σε κοριτσάκια προεφηβικής ηλικίας και σε ηλικιωμένους άντρες, το έσκασε από την καταπιεστική ζωή της στην αφρικανική έρημο, όταν ήταν μόλις δεκατριών χρόνων, αγράμματη και πάμπτωχη, χωρίς τίποτα δικό της εκτός από ένα κουρελιασμένο σάλι. Σήμερα ζει στη Νέα Υόρκη, συνεχίζοντας μια καταπληκτική διπλή καριέρα: του τοπ – μόντελ, με πρόσωπο γνωστό σε όλο τον κόσμο, και της Ειδικής Πρέσβειρας των Ηνωμένων Εθνών, που ταξιδεύει σε κάθε γωνία της γης υποστηρίζοντας εύγλωττα τα ανθρώπινα δικαιώματα – και τώρα, σε τούτο το υποδειγματικό και σημαντικό βιβλίο προσφέρει μια ακαταμάχητη σε πρώτο πρόσωπο αφήγηση της δραματικής και διδακτικής οδύσσειας.

«Με λένε Μαλάλα», Yousafzai Malala

Το «Με λένε Μαλάλα» είναι η αξιοθαύμαστη ιστορία μιας οικογένειας που ξεριζώθηκε εξαιτίας της τρομοκρατίας, η ιστορία της μάχης για την εκπαίδευση των κοριτσιών, η ιστορία ενός πατέρα ο οποίος -ιδιοκτήτης σχολείου ο ίδιος- αγωνίστηκε κι ενθάρρυνε την κόρη του να γράφει και να φοιτά· είναι, τέλος, η ιστορία ενός γενναίου κοριτσιού με δυο γονείς που αγαπούν με πάθος την κόρη τους σε μια κοινωνία που δείχνει σαφή προτίμηση στους γιους.Το βιβλίο που θα μας κάνει όλους να πιστέψουμε πραγματικά ότι μπορεί σήμερα η φωνή ενός και μόνο ανθρώπου να εμπνεύσει και να αλλάξει ολόκληρο τον κόσμο.

Με λένε Μαλάλα» στο Μέγαρο για την Ημέρα της Γυναίκας

«Η Μεγάλη Χίμαιρα», Μ. Καραγάτσης

«Η Μεγάλη Χίμαιρα» είναι ένα λεπτομερές ψυχογράφημα. Ο συγγραφέας καταπιάνεται με έναν γυναικείο χαρακτήρα και τον αναλύει συστηματικά. Είναι η ιστορία της Μαρίνας, μιας νεαρής Γαλλίδας που ερωτεύεται, παντρεύεται κι ακολουθεί τον άνδρα της στη Σύρα, στο πατρικό σπίτι της Επισκοπής. Εκεί ζει κάτω από τον βαρύ, αποδοκιμαστικό ίσκιο της πεθεράς της. Καθώς η Μαρίνα συνδέει την τύχη της με τα βαπόρια του άνδρα της, κάθε ψυχική της αναταραχή έχει περίεργες συνέπειες πάνω στη ζωή τους.

«Η ιστορία της πορφυρής δούλης», Margaret Atwood

«Η ιστορία της πορφυρής δούλης» κάνει το 1985 παγκοσμίως γνωστό το όνομα της καναδικής καταγωγής συγγραφέως, Margaret Atwood, και την κατατάσσει στους σημαντικότερους και πιο ρηξικέλευθους πεζογράφους της εποχής μας. Τοποθετημένη στο εγγύτατο μέλλον, η ιστορία διαδραματίζεται σ’ ένα χώρο που θυμίζει το φάντασμα μιας αμερικανικής πανεπιστημιούπολης, μια νεκρόπολη που σαν αρνητική επιφάνεια καταγράφει την άλλοτε καθημερινή ζωή στις Η.Π.Α. Η “Δημοκρατία του Γιλεάδ”, όπως ονομάζεται τώρα, είναι ένα μονολιθικό, θεοκρατικό καθεστώς που τιμωρεί την έκτρωση με θάνατο καθεστώς που επιστρέφει στην τρομοκρατική μισαλλοδοξία των πρώτων πουριτανών και στηρίζεται στην “κατά γράμμα” εφαρμογή της Βίβλου, για να καταπολεμήσει την υπογεννητικότητα και τη στειρότητα: Μια δράκα φανατικών κυριεύει με πραξικόπημα την εξουσία και, μεταξύ άλλων, ιδρύει τάγματα “γυναικών ικανών προς τεκνοποίησιν”, τις “πορφυρές”. Οι γυναίκες αυτές αποσπώνται δια της βίας από τις οικογένειές τους, τα παιδιά τους, τους άντρες τους τους αφαιρείται το δικαίωμα της ιδιοκτησίας και το δικαίωμα να φέρουν επώνυμο υπηρετούν στα σπίτια των αρχηγών και αποκαλούνται “η του Φρεντ”, “η του Φρανκ”, κατά το όνομα του ιδιοκτήτη τους. Σ’ ένα τέτοιο τάγμα ανήκει και η αφηγήτρια του μυθιστορήματος, η “πορφυρή δούλη” του τίτλου, η ιστορία της οποίας μεταφέρει στον αναγνώστη όλη τη φρίκη ενός κόσμου που θα μπορούσε να είναι δικός μας, όχι όμως με τον τρόπο της επιστημονικής φαντασίας, αλλά με τα χρώματα ενός αποτρόπαιου και υποδόρια λυρικού εφιάλτη που κάποτε αγγίζει τα όρια της πραγματικότητα.

«Η Τιμή και το Χρήμα», Κωνσταντίνος Θεοτόκης

Η Ρήνη, η ηρωίδα του Θεοτόκη, η οποία γεννήθηκε (για τα γράμματα) το 1914, διακηρύσσει τη χειραφέτησή της όταν οι ψευδαισθήσεις της καταρρέουν και η αθλιότητα της πραγματικής ζωής της αποκαλύπτεται γυμνή. Χίλια τάλαρα κοστολογεί ο αγαπημένος της την αγάπη και την αξιοπρέπειά της, με την βουβή συμφωνία της κερκυραϊκής κοινωνίας. “Με τα τάλαρα δεν αγοράζεις την αγάπη”, λέει η Ρήνη του Αντρέα και κάπως έτσι αποφασίζει να γεννήσει και να μεγαλώσει μόνη της το παιδί της σε μια εποχή, όπου αυτό θεωρούνταν αδιανόητο.

Αποτέλεσμα εικόνας για η τιμη και το χρημα

«Περσέπολις», Satrapi Marjane

Πώς μεγαλώνει ένα παιδί (και μάλιστα ένα κορίτσι) στο Ιράν στα δύσκολα χρόνια της ανατροπής του Σάχη της ισλαμικής επανάστασης και του πολέμου Ιράν Ιράκ; Η Μαργιάν Σατραπί αφηγείται τα παιδικά της χρόνια και ταυτόχρονα μια ταραγμένη περίοδο της σύγχρονης ιστορίας της πανάρχαιης χώρας της μέσα από την καθημερινότητα και την ασυνήθιστη ιστορία της οικογένειάς της. Η καταπίεση των ανθρώπων και ιδιαίτερα των γυναικών, η εντυπωσιακή αντίθεση δημόσιου και ιδιωτικού βίου, η πανανθρώπινη δίψα για ελευθερία, ειρήνη και δημοκρατία, με τα μάτια μιας αξιολάτρευτης πιτσιρίκας δοσμένα με χιούμορ, συγκίνηση και τρυφερότητα. Πολυεπίπεδο, βαθιά πολιτικό, ένα καίριο σχόλιο στα ανελεύθερα καθεστώτα και τον πόλεμο, το βιβλίο μας θυμίζει τη δύναμη του ανθρώπου όπου γης να μάχεται κάθε είδους αυταρχισμό.

«Η Φόνισσα», Αλ. Παπαδιαμάντης

«Η Φόνισσα», ένα από τα καλύτερα έργα του Αλέξ. Παπαδιαμάντη, είναι ένα εκτενές διήγημα (νουβέλα) και δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά σε συνέχειες, στο περιοδικό Παναθήναια το 1903, με υπότιτλο: «Κοινωνικόν μυθιστόρημα». Κεντρικό πρόσωπο είναι η Χαδούλα ή Φραγκογιαννού, που τη ζωή της παρουσιάζει ο συγγραφέας στα πρώτα κεφάλαια. Η Φραγκογιαννού κυριαρχείται από την εγκληματική ιδέα της βρεφοκτονίας και διαπράττει μια σειρά από φόνους μικρών κοριτσιών. Κατά το νεοελληνιστή Λίνο Πολίτη, «Η Φόνισσα είναι ένα δυνατό έργο ψυχογραφικό· η γυναίκα αυτή με την αβυσσαλέα ψυχολογία, που τοποθετείται έξω από την ανθρώπινη κοινωνία, είναι ένα πρόσωπο αινιγματικό και ολότελα ξένο από τους αφελείς (πονηρούς πολλές φορές, αλλά καλόκαρδους πάντα) νησιώτες που γεμίζουν τα άλλα του διηγήματα. Η ψυχολογική περιγραφή δίνεται με τελείως διαφορετική αδρότητα…». Γραμμένη στις αρχές του 20ου αιώνα, η νουβέλα του Παπαδιαμάντη μπορεί να διαβαστεί με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Ως φιλοσοφικό / θεολογικό δοκίμιο, ως ψυχολογική μελέτη ή ως καταγγελία της «μοίρας» της γυναίκας στην αγροτική κοινωνία –μοίρας χειρότερης κι απ’ τον θάνατο, που οπλίζει το χέρι της Φραγκογιαννούς.

«Ελένη, ή ο Κανένας», Ρέα Γαλανάκη

Αποτέλεσμα εικόνας για ελενη εγω η ο κανενας

Το μυθιστόρημα «Ελένη, ή ο Κανένας» στηρίζεται στην πραγματική ιστορία μιας πολύ σπουδαίας γυναίκας. Το νήμα έδωσε η ζωή της σπετσιώτισσας και πρώτης σπουδασμένης ελληνίδας ζωγράφου Ελένης Αλταμούρα – Μπούκουρα, που μεγάλωσε στην μετεπαναστατική Ελλάδα του 19ου αιώνα, κόρη καπετάνιου που υπήρξε ο πρώτος θεατρώνης της Αθήνας. Ζωή δραματική, άγνωστη ακόμη εν πολλοίς, έλκει πρόσφατα το ενδιαφέρον κομίζοντας νέα στοιχεία στα ήδη δεδομένα, ότι δηλαδή εκείνη, η Ελένη, ντύθηκε στην Ιταλία σαν άντρας προκειμένου να σπουδάσει, ότι ο έρωτος και ο γάμος της με το ζωγράφο επαναστάτη Σαβέριο Αλταμούρα γρήγορα διαλύθηκε, επέστρεψε στην Αθήνα και εργάστηκε, ότι πέθαναν τα δύο παιδιά που ανέθρεψε πάνω στη νιότη τους -μια κόρη κι ο περίφημος ζωγράφος Ιωάννης Αλταμούρας-, ότι κατόπιν έζησε έγκλειστη στις Σπέτσες ένα μακρόχρονο, μονήρη και σχεδόν μυστηριώδη βίο.

«Αντιγόνη», Σοφοκλής

Αποτέλεσμα εικόνας για αντιγονη σοφοκλη βιβλιο

Το βασικό στοιχείο της γοητείας που ασκεί ο μύθος της Αντιγόνης είναι η γενναιότητα της νεαρής ηρωίδας. Η Αντιγόνη αντιπροσωπεύει την ηρωίδα που δεν κάμπτεται, το σύμβολο της αντίστασης και της αξιοπρέπειας. Το όνομά της και μόνο καθορίζει μια στάση ζωής. Δεν είναι ούτε μάρτυρας, ούτε αγία, παρόλα αυτά βρίσκει το θάρρος να ακολουθήσει χωρίς παρεκκλίσεις την πορεία που έχει χαράξει. Το αίνιγμα της γοητείας που ασκεί εδώ και χιλιετίες έχει άμεση σχέση με αυτό της ερμηνείας της τραγωδίας. Συνεχίζει να συναρπάζει ακριβώς γιατί προκαλεί νέες ερμηνείες, καινούριες απόψεις. Η Αντιγόνη είναι ένα σύμβολο που μπορεί να αναβιώσει σε κάθε εποχή καθώς θέτει σε επανεξέταση το σκοτεινό και επίπονο μηχανισμό της ηρωικής πράξης. Το κείμενο του Σοφοκλή ανακινεί τη σύγκρουση ανάμεσα στους εθιμικούς και τους γραπτούς κανόνες δικαίου θέτοντας το θέμα των ορίων της ανθρώπινης ατομικότητας και αξιοπρέπειας μπροστά στην υπεράσπιση της συλλογικότητας που πρεσβεύει η εξουσία και ο νόμος. Και όλα αυτά φυσικά ξεκινούν από μία νεαρή γυναίκα που αποφασίζει να μην υποταχθεί στις επιταγές της πόλης της και της πατριαρχικής εξουσίας.

«Αυτοβιογραφία», Ελισάβετ Μουτζά-Μαρτινέγκου

Αποτέλεσμα εικόνας για ελισαβετ μουτζαν μαρτινεγκου

Η πρώτη Ελληνίδα πεζογράφος (πέθανε το 1832) δεν κατάφερε να πραγματοποιήσει το όνειρό της να δημοσιεύσει έστω και ένα έργο της εν ζωή, αφού το «βαρβαρικό ήθος» της πατρίδας την απέκλειε από την κοινωνική και πνευματική ζωή και την καταδίκαζε να ζει έγκλειστη στο σπίτι του πατέρα της. Η «Αυτοβιογραφία» της είναι διπλά σημαντική –για την λογοτεχνική αξία της αλλά και για το πορτρέτο της ζωής στα σαλόνια των μεγαλοαστών των Επτανήσων που ζωγραφίζει.

ΠΗΓΕΣ: http://newpost.gr/books/593220/eksi-biblia-ellhnikhs-pezografias-gia-thn-hmera-ths-gynaikas , https://www.bestprice.gr/blog/142/7-vivlia-pou-kathe-gynaika-prepei-na-diavasei , https://tvxs.gr/news/biblio/pagkosmia-imera-tis-gynaikas-10-biblia-poy-giortazoyn-ta-gynaikeia-epiteygmata , https://www.amnesty.gr/blog/14928/10-vivlia-me-aformi-tin-pagkosmia-imera-tis-gynaikas , https://www.in.gr/2015/03/06/entertainment/book/10-biblia-me-aformi-tin-pagkosmia-imera-tis-gynaikas/ , https://www.in.gr/2015/03/06/entertainment/book/10-biblia-me-aformi-tin-pagkosmia-imera-tis-gynaikas/ , https://www.oanagnostis.gr/%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%B3%CF%8C%CE%BD%CE%B7-%CE%B7-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%87%CF%81%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%B3%CE%BF%CE%B7%CF%84%CE%B5%CE%AF%CE%B1-%CE%BC%CE%B9%CE%B1%CF%82-%CE%B5%CF%80/

The Handmaid’s Tale: η τρομακτική δυστοπία που πρέπει να παραμείνει fiction

Posted on 12 Οκτωβρίου, 20195 Μαρτίου, 2021 by Αιθεροβάμων

Το 2017 συνέβη κάτι τεράστιο στον χώρο της μικρής οθόνης. Η σειρά The Handmaid’s Tale είναι μια δυστοπία όχι αυτού που θα μπορούσε να εμφανιστεί. Αλλά εκείνου που έχει απαντήσει σε πολλές περιπτώσεις η ιστορική καταγραφή. Και αυτή είναι η ειδοποιός διαφορά του έργου σε σχέση με άλλα.

Μέχρι σήμερα το τηλεοπτικό πεδίο αναζητούσε τις δυστοπίες που ενέχουν μέσα τους μια ισχυρή δόση φουτουρισμού. Αφορούν δηλαδή μια αποκλίνουσα προοπτική ενός μέλλοντος που ο άνθρωπος θέλει και κυνηγάει εδώ και χρόνια. Πλέον, έχουμε το πρώτο δείγμα από ένα είδος δυστοπίας που διαφέρει. Δεν το αποζητά η κοινωνία, γιατί έδωσε και εξακολουθεί να δίνει αγώνες για να το εξαλείψει.

Η ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ ως επιστέγασμα όσων περιφρονητικών έχει πει για τις γυναίκες έδωσε το έναυσμα για θεωρήσεις ότι το The Handmaid’s Tale ίσως να έχει χαρακτήρα ντοκιμαντέρ. Το βιβλίο της Μάργκαρετ Άτγουντ που το Hulu μετέτρεψε σε σειρά, ευτυχώς ως σήμερα δεν περιέχει κάποιο ντοκιμαντερίστικο στοιχείο. Είναι fiction και εκεί θα (πρέπει να) παραμείνει. Πρόκειται για μια ιστορία εμπνευσμένη και γραμμένη από μια γυναίκα που κατάφερε να μην οριστεί από το αρσενικό σε μια πιο βαθιά συντηρητική εποχή, πίσω στο 1985. Ίσως στάθηκε τυχερή γιατί γεννήθηκε στον Καναδά. Σε κάθε περίπτωση η πολύ δραστήρια Άτγουντ θέλησε να κάνει χαρτί, λέξεις, συνεκτικότητα και κυρίως φαντασία, εκείνο που κάποτε υπήρξε, αλλά δεν θα ξαναϋπάρξει.

Αποτέλεσμα εικόνας για handmaids tale poster season 2

Το σύμπαν του βιβλίου και πλέον της σειράς μιλάει για ένα καθεστώς. Οι ΗΠΑ δεν υπάρχουν πια. Υπάρχει η Νέα Αγγλία ή το Κράτος του Γκίλεντ. Οι Γιοι του Ιακώβ, μια φαλλοκρατική αίρεση, κατέλυσε το πολίτευμα και εγκαθίδρυσε τον κόσμο όπου η γυναίκα είναι πιο υπό κι από υπό. Κεντρική φιγούρα είναι η υπηρέτρια Offred(Of Fred, δηλαδή ανήκει στον κύριο της/συσχετισμός και με το offered, δηλαδή αυτή που προσφέρεται). Η θέση της Offred (Elisabeth Moss) στη νέα τάξη πραγμάτων βρίσκεται στον πάτο της κοινωνικής κλίμακας. Στην κάστα των Marthas. Υπάρχουν γυναίκες με καλύτερη μοίρα από αυτήν. Όχι για κάποιον άλλο λόγο, αλλά επειδή χρειάζεται ένας βοσκός να μαζεύει τα πρόβατα.

Οι υπηρέτριες έχουν έναν σκοπό: την υποταγή στον αφέντη. Υποταγή όχι μόνο με τα μάτια, αλλά και με το σώμα. Δεν υποχρεούνται να κατεβάζουν το βλέμμα και να κρύβονται από την κοινή θέα. Υποχρεούνται να κάνουν έρωτα με τον αφέντη τους για να τις γονιμοποιήσει και μετά να τους πάρει το παιδί. Κι όχι μόνο με τον αφέντη. Με κάθε αρσενικό. Η ανώτερη θέση που μπορεί να πάρει μια γυναίκα στη χώρα του Γκίλεντ είναι σύζυγος κάποιου αφέντη. Έχει περισσότερες ανέσεις και ελευθερίες σαφώς, όμως οφείλει να κανονίζει τις ερωτικές συνευρέσεις του άντρα της. Στο Handmaid’s Tale αυτόν τον ρόλο τον έχει η Yvonne Strahovski.

Αποτέλεσμα εικόνας για serena and offred

Η ιστορία εστιάζει στην κεντρική ηρωίδα, Offred, η οποία ενώ ζούσε μια κανονική οικογενειακή ζωή, από την μια μέρα στην άλλη, θρησκόληπτοι διέλυσαν την οικογένεια της, της πήραν την κόρη, της άλλαξαν το όνομα και την έκαναν σκλάβα του σεξ στην ίδια της τη χώρα. Σε μια χώρα στην οποία πλέον κυριαρχεί η βία και ο θάνατος για όποιον δεν θέλει να μπει στα καλούπια του νέου καθεστώτος, η Offred προσπαθεί να βρει την κόρη της και να επιβιώσει χωρίς να χάσει τον εαυτό της και να ανακαλύψει αν υπάρχει κάποια διέξοδος από αυτό τον εφιάλτη. Και θα το κάνει πάση θυσία.

Με τις εκφράσεις να αντικαθιστούν το make up στο καθαρό πρόσωπό της, η γνωστή από το «Mad Men», Elisabeth Moss, μπαίνει στο κέντρο της κάμερας και καθρεφτίζει στις αντιδράσεις της την πάλη μιας γυναίκας να επιβιώσει σε ένα πατριαρχικό σύστημα. Από την υποταγή μέχρι τον πόνο και από την απόγνωση μέχρι τα νεύρα, αυτή η πρωταγωνίστρια δικαίως πήρε και το Emmy καλύτερης ηθοποιού σε δραματική σειρά.

Όπως λέει και ο Guardian, μετά το τέλος κάθε επεισοδίου σου παίρνει ώρα να βγεις από την οθόνη και να γυρίσεις στην πολύχρωμη πραγματικότητα. Η τηλεόραση σκουραίνει, τα ρούχα παίρνουν συγκεκριμένη απόχρωση και παίζουν τον δικό τους ρόλο και ένας καινούργιος περίεργος κόσμος ανοίγεται μπροστά σου.

Δεν είναι πολλές οι σειρές που μπορούν να σε ακουμπήσουν με αυτόν τον τρόπο. Μετά από ορισμένα επεισόδια νιώθεις πραγματική απέχθεια για το ανθρώπινο γένος και πολλές φορές αισθάνεσαι και κάτι να σε βαραίνει: για αυτό ευθύνεται είναι η σύνδεσή που άθελά σου έχεις κάνει με την κοινωνία που ζούμε και την καταπίεση που βιώνουν συχνά σε αυτή οι γυναίκες αλλά και οι άντρες. Πρόκειται στην πραγματικότητα για μια αργή και ατμοσφαιρική σειρά, που καταφέρνει να τρομάζει τον θεατή, χωρίς να χρησιμοποιεί “φτηνά” jump scares, άλλα με έναν εσωτερικό τρόμο που πηγάζει από το πόσο οικείο φαντάζει αυτό το εναλλακτικό σύμπαν στο οποίο διαδραματίζεται η πλοκή.

25 πράγματα που πιθανόν δεν γνώριζες για το The Handmaid's Tale

Η ίδια η συγγραφέας, η θρυλική πλέον Margaret Atwood, εμφανίζεται στον πιλότο της σειράς υποδυόμενη την Aunt που χαστουκίζει την Offred. Αν και το δυστοπικό μέλλον που απεικονίζεται στην ιστορία του The Handmaid’s Tale μπορεί να φαίνεται αδιανόητο σενάριο στον πραγματικό κόσμο, η Atwood σε άρθρο της στη Guardian το 2012 είχε επισημάνει ότι σκοπός της ήταν να αποτυπώσει όλες τις φρικαλεότητες που οι άνθρωποι έχουν ιστορικά διαπράξει ο ένας εναντίον του άλλου μέσα στα χρόνια, τις δεκαετίες και του αιώνες. Τόνισε μάλιστα ότι επ’ ουδενί δεν ήθελε να κατηγορηθεί ότι παραπλανεί τους θεατές, παρουσιάζοντας τον άνθρωπο ικανό για τερατώδεις πράξεις.

Παρά την καναδική της καταγωγή, η Atwood επέλεξε η ιστορία της να διαδραματίζεται στις Ηνωμένες Πολιτείες, επειδή πίστευε ότι για το καναδικό κοινό δεν θα έμοιαζε αληθοφανές ένα ακραίο ολοκληρωτικό καθεστώς στη χώρα τους. Σε συνέντευξή της στο Teen Vogue, σημείωσε: “Θα προκαλούσε αντιδράσεις στο Κεμπέκ, μιας και ιστορικά ο Καναδάς ήταν, είναι και μάλλον θα είναι το μέρος που δεν εγκαταλείπεις, αλλά καταφεύγεις σ’ αυτό για μια καλύτερη ζωή”. Η σειρά, ωστόσο, γυρίστηκε στον Καναδά, σε Τορόντο και Οντάριο.

Αποτέλεσμα εικόνας για handmaids tale season 3 last scene

Εκτός από τον βασικό χαρακτήρα που ξεδιπλώνεται αναζητώντας κάθε φορά διαφορετικούς τρόπους επιβίωσης – από τον έρωτα μέχρι την υποκρισία –, όσο περνούν τα επεισόδια βλέπεις την εξέλιξη και στους υπόλοιπους χαρακτήρες – οι οποίοι αναδεικνύονται με μοναδικές ερμηνείες. Από την Aunt Lydia μέχρι την Janine και τον Nick, η οθόνη πλημμυρίζει συναισθήματα. Ιδιαίτερη περίπτωση είναι αυτή της Moira, η οποία στο βιβλίο είναι λευκή και την ενσαρκώνει στην οθόνη η Samira Wiley. Σύμφωνα με το μυθιστόρημα, όλοι οι μαύροι πολίτες εξοστρακίζονται στη Δύση από το ρατσιστικό καθεστώς. Ωστόσο, ο παραγωγός Bruce Miller σκέφτηκε ότι αυτό είναι κάτι που δύσκολα θα απεικονιζόταν διαρκώς στην οθόνη και θα προκαλούσε δυσφορία στους θεατές, οπότε αποφάσισε να αλλάξει αυτή τη λεπτομέρεια.

Οι στολές των πρωταγωνιστών έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς οι στολές των handmaids είναι, σύμφωνα με την Atwood, κόκκινες, επειδή το κόκκινο παραπέμπει στο αίμα της γέννας και στη Μαρία Μαγδαληνή. Επίσης, είναι ένα χρώμα που ξεχωρίζει από μακριά, κάτι που είναι ιδιαίτερα χρήσιμο στο να εντοπίζονται εύκολα οι γυναίκες που τρέπονται σε φυγή από το καθεστώς. Αντιθέτως εξηγεί ότι τα κοστούμια των συζύγων είναι μπλε ακριβώς λόγω της αγνότητας (χρώμα της καθαρότητας της Παρθένου Μαρίας).

Αξιοσημείωτο είναι επίσης το ότι αρχικά η Atwood είχε τιτλοφορήσει το μυθιστόρημά της, Offred. Αργότερα, κι ενώ η συγγραφή του ήταν εν εξελίξει, αποφάσισε να το ονομάσει The Handmaid’s Tale για να τιμήσει το “Οι ιστορίες του Καντέρμπερυ” του Geoffrey Chaucer, που συγκαταλέγεται ανάμεσα στα 100 σημαντικότερα βιβλία όλων των εποχών. Η υπόθεσή του επιγραμματικά αφορά μια ομάδα από τριάντα περίπου άντρες και γυναίκες, που για να απαλύνουν τη μονοτονία και την πλήξη της οδοιπορίας τους, λένε ιστορίες μεταξύ τους, που αντανακλούν τα ήθη, την κουλτούρα και την κοινωνία του 14ου αιώνα στην Αγγλία…

Πάντως, είτε αυτή η επική σειρά έχει εμπνευστεί από τον πουριτανισμό, όπως ορισμένοι υποστηρίζουν, είτε από την σύγχρονη Αμερική, οι βιασμοί, τα τεράστια διλήμματα, οι σκηνές αιματοχυσίας, ο έρωτας, οι απόπειρες αυτοκτονίας και οι γέννες σίγουρα θα σε κάνουν να λυγίσεις. Δεν σταματά να σε βάζει απότομα σε σκέψεις που αγγίζουν μέχρι και την καθημερινότητά σου, γιατί δείχνει τι ακριβώς συμβαίνει όταν η ανθρωπότητα σιωπά μπροστά στην γυναικεία κακοποίηση. Είναι η σειρά “γροθιά στο στομάχι” που όλοι οφείλουν να δουν. Γιατί δεν πρέπει να συμβεί. Γιατί πρέπει να παραμείνει απλά έτσι. Μέσα από μία οθόνη.

Δείτε το τρέιλερ των 3 σεζόν παρακάτω. Η σειρά αναμένεται να έχει και τέταρτη σεζόν σύντομα. Μπορείτε να παρακολουθήσετε το teaser trailer αυτής παρακάτω.

Nolite te bastardes carborundorum, bitches.

= Don’ t let the bastards grind you down

ΠΗΓΕΣ: https://luben.tv/nerdcult/series/114988 , https://menshouse.gr/sires-tenies/35452/handmaids-tale-mia-skliri-dystopia-pou-apeti-gero-stomachi-gia-na-tin-dis , http://www.gazzetta.gr/entertainment/1139011/10-logoi-gia-na-xekiniseis-handmaids-tale-vid , https://esquire.com.gr/culture/tv/3172/25-pragmata-pou-pithanon-den-gnorizes-gia-to-the-handmaids-tale