Με αφορμή την Παγκόσμια Μέρα της Γυναίκας που, όπως κάθε χρόνο εορτάζουμε στις 8 Μαρτίου, σας ετοιμάσαμε ένα σύντομο αφιέρωμα σε 8 σπουδαίες Ελληνίδες, σε δέκα κορυφαίες ηθοποιούς του θεάτρου, αλλά και του κινηματογράφου που άφησαν εποχή και θεωρούνται μοναδικές και αξεπέραστες μέχρι σήμερα!
Κυβέλη
Την Κυβέλη την ονόμασαν «Μεγάλη Κυρία» του Θεάτρου, ιέρεια που κατατρόπωσε τον χρόνο και κράτησε αλύγιστη τη δάδα της μεγάλης τέχνης για περίπου επτά δεκαετίες. Γεννήθηκε το 1887 και πέθανε το 1978. Φημολογείται ότι υπήρξε νόθα κόρη του βασιλιά Γεωργίου Α’. Η Κυβέλη που έμεινε γνωστή με το μικρό της όνομα (πλήρες όνομα: Κυβέλη Ανδριανού) σήκωσε κυριολεκτικά το νεοελληνικό θέατρο στις πλάτες της χαρίζοντας κολοσσιαίες ερμηνείες ως ένα από τα ιερά τέρατα της ελληνικής υποκριτικής. Η πρωθιέρεια του θεάματος κατατρόπωσε τον χρόνο και κράτησε άσβεστη τη δάδα της μεγάλης τέχνης της για εφτά περίπου δεκαετίες, ως το απόλυτο συνώνυμο του ταλέντου, της χάρης και της μεγάλης υποκριτικής. Έπαιζε με την ίδια απροσχημάτιστη άνεση τα πάντα, από τραγωδία και δράμα μέχρι κωμειδύλλιο, κωμωδία, μπουλβάρ, ακόμη και οπερέτα, σπέρνοντας στο πέρασμά της έρωτες με το τσουβάλι, καθώς ήταν μια εξαιρετικά καλλιεργημένη γυναίκα με έντονη πολιτική δράση που λάτρευαν οι άντρες για το πνεύμα και την ομορφιά της.
Η Κυβέλη που παρακολουθούσε τους νέους ηθοποιούς είπε κάποτε στη Βουγιουκλάκη: «Μην ασχολείσαι με την ομορφιά σου. Οι όμορφες είναι πολλές, οι μεγάλοι και σπουδαίοι λίγοι. Κοίταξε τη σωστή ερμηνεία του ρόλου σου, δώσε την ψυχή σου και λησμόνησε την ομορφιά. Η Κοτοπούλη ήταν άσχημη. Όταν όμως έπαιζε ήταν τόσο μεγάλη που όλοι την έβρισκαν ωραία!…»
Μαρίκα Κοτοπούλη
Τέχνη και ζωή, συνδυασμός που εκφράστηκε απόλυτα στο πρόσωπο της Μαρίκας Κοτοπούλη, η οποία σφράγισε με την παρουσία της το ελληνικό θέατρο. Υπήρξε η μεγάλη αντίπαλος της Κυβέλης. Όταν, άλλωστε, οι παλιοί μιλούσαν για θέατρο, το μυαλό τους πήγαινε στις δύο μεγάλες αυτές θεές της τέχνης που το σήκωναν στους ώμους τους με τις μοναδικές τους ερμηνείες
Γεννήθηκε το 1887 στην Αθήνα από γονείς ηθοποιούς. Στα 21 χρόνια είχε ήδη καταφέρει να γίνει θιασάρχης. Το 1912 εγκαταστάθηκε στο θέατρο «Ομονοίας», το οποίο μετονομάστηκε σε «Μαρίκας Κοτοπούλη». Υπηρέτησε όλα τα είδη θεάτρου, ενώ έπαιξε και στον κινηματογράφο. Ωστόσο, η ερμηνεία τραγωδιών ξένων και Ελλήνων συγγραφέων ανέδειξε το ταλέντο της σε όλο του το μεγαλείο. Αν και δε διακρινόταν για την εξωτερική της εμφάνιση, κατάφερνε να κερδίσει τον θαυμασμό με τη γοητεία, την ευφυΐα και το πάθος της για την υποκριτική και το θέατρο. Η προσωπική της ζωή ήταν θυελλώδης, ενώ η ελεύθερη σχέση της με το γνωστό πολιτικό Ίωνα Δραγούμη αποτέλεσε σκάνδαλο για την εποχή. Η απήχηση της έως σήμερα αντανακλάται στον ετήσιο θεσμό απονομής του επάθλου Κοτοπούλη σε κορυφαίες Ελληνίδες ηθοποιούς (η Μελίνα Μερκούρη, η Έλλη Λαμπέτη και η Άννα Συνοδινού ήταν από τις πρώτες που πήραν αυτό το βραβείο).
Άννα Συνοδινού
Η Άννα Συνοδινού σημάδεψε το ελληνικό θέατρο με την επιβλητική της παρουσία και την υποκριτική της τέχνη πάνω στο σανίδι. «Έσκαβε βαθιά μέσα στα μεγάλα κείμενα, αρχαίας τραγωδίας, Σαίξπηρ, Ίψεν, Πιραντέλο, Λόρκα και ανέσυρε στη επιφάνεια και σωματοποίησε πάθη, χαρές, προδοσίες, όνειρα, ψευδαισθήσεις, προσδοκίες, μίση και ερωτικές ανησυχίες των τραυματικών εμπειριών της θεατρικής πινακοθήκης ηρωίδων» γράφει σε ένα κείμενό του ο θεατρικός κριτικός Κώστας Γεωργουσόπουλος.
Γεννήθηκε το 1927 και πέθανε το 2016. Ηθοποιός με σπάνιο μέταλλο φωνής, προσωπικότητα χαρισματική, γυναίκα με ισχυρή θέληση και πείσμα, η ‘Αννα Συνοδινού τίμησε την τέχνη της όσο λίγοι. Η σπουδαία τραγωδός, υπηρέτησε με συνέπεια και ήθος το σανίδι σε μια καλλιτεχνική πορεία, που μετρά μόνο επιτυχίες και τιμητικές διακρίσεις. Κυρίαρχη μιας τερατώδους τεχνικής, η ‘Αννα Συνοδινού έπλαθε τους ρόλους της με αφοπλιστική ευχέρεια. Πίστευε στην αξία του ποιητικού θεάτρου και το υπηρέτησε με άξονα την ανάδειξη του λόγου. Διέπρεψε τόσο στο κλασικό όσο και στο σύγχρονο δραματολόγιο, ερμηνεύοντας ηρωίδες σε τραγωδίες, κωμωδίες και απειράριθμους χαρακτήρες σε δράματα και κωμωδίες Ελλήνων και ξένων συγγραφέων.
Κατίνα Παξινού
Η Κατίνα Παξινού υπήρξε η πρώτη Ελληνίδα ηθοποιός που κατάφερε να σταθεί στο Χόλιγουντ και μάλιστα με δικούς της όρους, να διαπρέψει θεατρικά και κινηματογραφικά στην Ευρώπη, να ξεχωρίσει ως τραγωδός παγκοσμίου βεληνεκούς.
Η θρυλική τραγωδός και πρωταγωνίστρια ήταν η πρώτη μη Αμερικανίδα ηθοποιός που κέρδισε βραβείο ‘Οσκαρ Β΄γυναικείου ρόλου, για την ερμηνεία της στην ταινία «Για Ποιον Χτυπά η Καμπάνα», το 1943. Σπούδασε μουσική και τραγούδι στη Γενεύη, στη Βιέννη και στο Βερολίνο και πρωτοβγήκε στη σκηνή το 1920, με το μελόδραμα «Βεατρική» του Δημήτρη Μητρόπουλου. Τη θεατρική της καριέρα την ξεκίνησε ουσιαστικά το 1929 παίζοντας δίπλα στην Μαρίκα Κοτοπούλη στο θεατρικό έργο «Γυμνή Γυναίκα». Ο θεατρικός κριτικός και συγγραφέας Κώστας Γεωργουσόπουλος είχε αναφέρει για τη μεγάλη πρωταγωνίστρια: «η Κατίνα Παξινού ήρθε στο θέατρο από τη μουσική και εκείνο που χαρακτήρισε ολόκληρη την τέχνη της αργότερα, ήταν η μουσικότητα. Υπήρξε πράγματι μια μεγάλη Κυρία της Τέχνης. Δημιούργησε, προσέφερε, γνώρισε περιπέτειες, κέρδισε βραβεία, αποθεώθηκε, πάνω απ’ όλα όμως ξεχώρισε ως άνθρωπος, με την απλότητα και τη ζεστασιά της.
Μελίνα Μερκούρη
Η γνωστή σε όλους μας Μελίνα Μερκούρη (πλήρες όνομα: Μαρία – Αμαλία Μερκούρη) ήταν διάσημη ηθοποιός, μεγάλη αγωνίστρια της αντίστασης κατά της δικτατορίας, πολιτικός με μεγάλη ακτινοβολία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και Υπουργός Πολιτισμού επί 8,5 χρόνια (1981 – 1989). Όραμά της ήταν μέχρι το θάνατό της η επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο. Δημιούργησε τα Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα για να έρθει το θέατρο στην επαρχία, ενώ δική της έμπνευση ήταν και η δημιουργία του θεσμού της «Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης». Αλλά πάνω απ’ όλα ήταν μια μεγάλη Ελληνίδα, μία γυναίκα που ο ελληνικός λαός θαύμαζε και αγάπησε με πάθος. Σε ένδειξη σεβασμού και πένθους, τα θέατρα στο Μπρόντγουεϊ έμειναν κλειστά και με σβηστά τα φώτα την ημέρα της κηδείας της. Γιατί ήταν εκεί από όπου η Μελίνα κατέκτησε οριστσικά την Αμερική και τον κόσμο, θριαμβεύοντας με το θεατρικό ανέβασμα του “Ποτέ την Κυριακή”.
Τζένη Καρέζη
Αναμφίβολα τα πιο όμορφα μάτια του ελληνικού κινηματογράφου! Η Τζένη Καρέζη(πραγματικό όνομα: Ευγενία Καρπούζη) ήταν μία από τις δημοφιλέστερες ηθοποιούς του θεάτρου και του κινηματογράφου. Αρχοντική, με αριστοκρατικό στυλ αλλά και επαναστάτρια, κάτι που αποτυπωνόταν και στην υποκριτική της πορεία, αφού ξεχώριζε και στις κωμωδίες και στο δράμα και στην αρχαία τραγωδία, σαν να ήταν γεννημένη αποκλειστικά για το κάθε είδος ξεχωριστά. Με ό,τι καταπιανόταν, το έκανε με επιτυχία. Και σε όλη την καλλιτεχνική της πορεία δεν είχε αποτυχίες και το ταλέντο της δεν αμφισβητήθηκε ποτέ. Πρωταγωνίστησε δίπλα στον Αλέξη Μινωτή και την Κατίνα Παξινού. Συνεργάστηκε με έξοχους κωμικούς όπως τους: Ντίνο Ηλιόπουλο, Μίμη Φωτόπουλο, Διονύση Παπαγιαννόπουλο κ.ά.. Από το 1968 μέχρι το θάνατό της έπαιζε μαζί με τον Κώστα Καζάκο.
Αλίκη Βουγιουκλάκη
Η δημοφιλέστερη ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου στην Ελλάδα κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, θέση που κρατάει ως σήμερα. Άλλωστε δεν είναι τυχαίος ο χαρακτηρισμός που της δόθηκε· «εθνική μας σταρ»! Υπήρξε η εμπορικότερη, δημοφιλέστερη και πιο ακριβοπληρωμένη Ελληνίδα ηθοποιός. Ένα πολύ σημαντικό κεφάλαιο στην καριέρα της είναι τα τραγούδια των σημαντικότερων Ελλήνων συνθετών (Χατζιδάκις, Ξαρχάκος, Πλέσσας, Λοΐζος, Μαρκόπουλος, Παπαδόπουλος, Γκάτσος, Μικρούτσικος, Ζαμπέτας, Θεοδωράκης κ.ά.) που ερμήνευσε ως ηθοποιός, τόσο στις κινηματογραφικές της ταινίες όσο και στις θεατρικές της παραστάσεις.
Έλλη Λαμπέτη
Η Έλλη Λαμπέτη (πραγματικό όνομα: Έλλη Λούκου) ήταν επίσης μια από τις μεγαλύτερες Ελληνίδες ηθοποιούς. Έδωσε εξετάσεις στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και απορρίφθηκε. Το ταλέντο της αναγνωρίστηκε από τη Μαρίκα Κοτοπούλη, που την πήρε κοντά της και σύντομα έγινε η αγαπημένη της μαθήτρια. Οι λίγες ταινίες που έπαιξε γνώρισαν μεγάλη επιτυχία αλλά οι ερμηνείες της στο θέατρο άφησαν εποχή. Έζησε παθιασμένους έρωτες, εκ των οποίων ο πιο γνωστός είναι αυτός με το Δημήτρη Χορν, με τον οποίο υπήρξε αγαπημένο ζευγάρι στη ζωή και στη σκηνή.
Γεωργία Βασιλειάδου
Η Γεωργία Βασιλειάδου (Αθανασίου), ή η «ωραία των Αθηνών», όταν βρισκόταν σε ηλικία 40 ετών, συνάντησε τυχαία τον Αλέκο Σακελλάριο σ΄ ένα καφενείο ηθοποιών και η καριέρα της απογειώθηκε όταν πια είχε συνταξιοδοτηθεί στα 60 της χρόνια. Αναδείχτηκε σε πρωταγωνίστρια της ελληνικής κωμωδίας και αγαπήθηκε από το κοινό, με τον οξύμωρο τίτλο της πιο «ωραίας άσχημης» του ελληνικού κινηματογράφου. Μάλιστα, όχι μόνο κατάφερε να αψηφήσει την εμφάνιση της, για να κάνει καριέρα, έκανε κάτι παραπάνω από αυτό: πήρε την «αδυναμία» της και την έκανε «δύναμη». Ενδεικτική της μεγάλης αυτοπεποίθησής της ήταν η απάντηση της όταν ο μεγάλος σκηνοθέτης Νίκος Τσιφόρος την είχε ρωτήσει: «Βρε Γεωργία το σκέφτηκες ποτέ να κάνεις πλαστική προσώπου;», ενώ «Κι εσύ σκέφτηκες ότι τότε οι κωμωδίες σου θα πήγαιναν στράφι;» ήταν η αποστομωτική απάντησή της. Άλλη μία απόδειξη του ταλέντου της να μετατρέψει τη εμφάνισή της σε προσόν και εργαλείο δουλειάς, αποτελεί η αντίδραση του Φίνου, όταν είχε πάει να τον βρει ωραία ντυμένη, άψογα βαμμένη και με τα μαλλιά της πολύ ωραία χτενισμένα. Μόλις την είδε ο Φίνος τα έχασε και της είπε: «Tι είναι αυτά που έβαλες Γεωργία, θες να με καταστρέψεις;».
Ρένα Βλαχοπούλου
Η Ρένα Βλαχοπούλου «σφράγισε» μια ολόκληρη εποχή με το ταλέντο της, αλλά και τον μοναδικό χαρακτήρα και το ήθος της. Ανεπανάληπτη κωμικός, ταλαντούχα σόουγουμαν και εξαιρετική τραγουδίστρια! Το ταλέντο και το αστείρευτο χιούμορ της μάγεψε τις καρδιές μας για πενήντα ολόκληρα χρόνια. Τα πρώτα της καλλιτεχνικά βήματα τα έκανε σε καφενεία και αναψυκτήρια, όπου την ανακάλυψε ο Μίμης Τραϊφόρος και την παρουσίασε ως νέο ταλέντο σ’ ένα πρόγραμμα βαριετέ που είχε ανεβάσει στο κέντρο «Όαση» του Ζαππείου. Ακολούθησαν πολλές επιτυχίες στο θέατρο και κυρίως στον κινηματογράφο.
ΠΗΓΕΣ: https://www.mixanitouxronou.gr/, https://www.in.gr/2015/03/06/entertainment/theater/xarismatikes-ellinides-ithopoioi-poy-afisan-epoxi/ , https://el.wikipedia.org ,
