Ζεύγος στο κρεβάτι, το μυστηριώδες αριστούργημα του Τουλούζ Λωτρέκ

Γεννήθηκε στο Αμπλί, προάστιο του Παρισιού, γιος του Κόμη Αλφόνσου και της Κόμισσας Αντέλ ντε Τουλούζ-Λωτρέκ (Adèle de Toulouse-Lautrec), γόνος ιστορικής και αριστοκρατικής οικογένειας, η οποία ωστόσο την περίοδο της γέννησης του, είχε ήδη χάσει μέρος του παλαιότερου κύρους της. Οι γονείς του ήταν πρώτα ξαδέλφια , πρακτική που ήταν ευρύτερα διαδεδομένη εκείνη την εποχή προκειμένου να διατηρηθεί η περιουσία της οικογένειας μεταξύ των μελών της. Το γεγονός αυτό ωστόσο οδηγούσε σε γενετικές ανωμαλίες, όπως και στην περίπτωση του Λωτρέκ, του οποίου τα πόδια σταμάτησαν να αναπτύσσονται φυσιολογικά, μετά από ρήξεις που υπέστη στο αριστερό και δεξί του πόδι, σε ηλικία 12 και 14 ετών αντίστοιχα. Το ύψος του Λωτρέκ έφθανε μόλις το 1,5 μέτρο ενώ σε αντίθεση με τα πόδια του, το υπόλοιπο σώμα του είχε φυσιολογική ανάπτυξη.
Εξαιτίας αυτής της ανωμαλίας στη σωματική του διάπλαση, αδυνατούσε να ακολουθήσει μία συμβατική κοινωνική ζωή, γεγονός που πιθανά λειτούργησε καταλυτικά στο να αφοσιωθεί στη ζωγραφική. Αποτέλεσε σημαντικό καλλιτέχνη του μετα-ιμπρεσιονισμού ενώ θεωρείται από πολλούς και ο επίσημος εικονογράφος της νυχτερινής ζωής εκείνης της εποχής – της λεγόμενης Μπελ Επόκ (belle epoque) – στα καμπαρέ του Παρισιού. Οι πίνακές του χαρακτηρίζονταν από έντονα χρώματα και ανθρώπινες παρουσίες. Θεωρείται επιπλέον ένας από τους πρωτοπόρους στην τέχνη της αφίσας, γνωστός κυρίως για τις αφίσες που φιλοτέχνησε για το καμπαρέΜουλέν Ρουζ (Moulin Rouge). Ασχολήθηκε ακόμα με την τεχνική της λιθογραφίας, επηρεασμένος από την ιαπωνική τέχνη και τα ιαπωνικά χαρακτικά.
Έζησε κυρίως στη Μονμάρτρη, που αποτελούσε το κυρίαρχο κέντρο της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής του αντιμετώπισε πρόβλημα αλκοολισμού και πέθανε σε ηλικία 37 ετών, έχοντας προσβληθεί από σύφιλη.

Ο Τουλούζ Λωτρέκ είναι εκείνος ο καλλιτέχνης που έζησε τη ζωή του με το πάθος, ξεπέρασε το όποιο εμπόδιο που θα μπορούσε να του στερήσει τη διάθεση για έργο και δημιουργία, καταφέρνοντας να μείνει στην Ιστορία ως ένας από τους καλύτερους και πιο ταλαντούχους ζωγράφους όλων των εποχών. Είναι ο δημιουργός της αφίσας του διασημότερου καμπαρέ όλων των εποχών, του Moulin Rouge, εκείνος που χωρίς ταμπού και αναστολές, ζωγράφισε τον έρωτα, το πάθος, τη συντροφικότητα.

Η εποχή που έζησε, εκείνο το Παρίσι που το χαρακτήριζε η ελευθερία και η έλλειψη ταμπού ή συστολής, ώθησε τον ίδιο να αποτυπώσει, χωρίς να κρύψει κάτι, από την ομορφιά του ανθρώπινου σώματος και των διάφορων ενεργειών του. Εκεί μέσα στους οίκους ανοχής, γνώρισε γυναίκες και γνώρισε τον τρόπο ζωής τους, έμαθε περισσότερα για τις γυναίκες εκείνες που βρίσκονται στο κοινωνικό περιθώριο. Η ομορφιά του γυναικείου σώματος, ο αυθόρμητος ερωτισμός, η έκδηλη σεξουαλικότητα και η απενοχοποίηση της ευχαρίστησης, η έντονη νυχτερινή ζωή, όλα αυτά υπάρχουν μέσα στο έργο του.

Η σφριγηλότητα του γυναικείου σώματος, το ερωτικός πάθος και η επιθυμία, σίγουρα έχουν γίνει αντιληπτά από τους γνώστες της τέχνης του. Αναμφίβολα, παραμένει ένας καλλιτέχνης που μπόρεσε να ισορροπήσει σωστά ανάμεσα στον μετά-ιμπρεσιονισμό και την ιαπωνική τέχνη, από την οποία υπήρξε βαθύτατα επηρεασμένος.

Αυτός ο πίνακας απεικονίζει δύο ανθρώπους που βρίσκονται στο κρεβάτι δίπλα ο ένας στον άλλο ενώ κοιτάζονται. Ο ένας είναι στα αριστερά ενώ ο άλλος στα δεξιά. Κουβέρτες μέχρι το μάγουλο και τη μύτη καλύπτουν το πρόσωπο του ενός . Το πρόσωπο του δεύτερου καλύπτεται μέχρι το πηγούνι του. Και οι δύο βρίσκονται σε μαξιλάρια που βλέπουν το ένα προς το άλλο. Τα φύλλα και τα μαξιλάρια είναι λευκά ενώ το κεφαλάρι πίσω από αυτά είναι καφέ. Υπάρχει επίσης μια κόκκινη κουβέρτα πάνω από τα φύλλα που φαίνεται στο κάτω μέρος της ζωγραφικής.

Προς το τέλος του 1892 ο Λωτρέκ ανατέθηκε να διακοσμήσει τα τοιχώματα του σπιτιού του ομοσπονδιακού οίκου Rue d’Amboise και αποφάσισε να σχεδιάσει 16 πίνακες στο ύφος του Louis XV, από τους οποίους ο καθένας να κεντράρεται σε ένα ωοειδές πορτρέτο ενός από τα κορίτσια. Ήταν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου που ο Λωτρέκ είχε την ευκαιρία να μελετήσει τον τρόπο ζωής τους σε στενούς χώρους.

Ήταν γοητευμένος από την ανακάλυψη ότι πολλοί από τα κορίτσια αυτά ήταν βαθιά ερωτευμένα το ένα με το άλλο, και συχνά έκανε τα ζευγάρια αυτά τα θέματα των έργων του. Κατάφερε λοιπόν να απεικονίσει το γνήσιο βάθος αυτών των λεσβιακών σχέσεων χωρίς να εκθέσει την ευαισθησία και την αδυναμία των κοριτσιών.

Ο καλλιτέχνης ζωγράφισε ένα σχεδόν πανομοιότυπο καμβά με τίτλο Το φιλί, στο οποίο οι δύο χαρακτήρες προφανώς φιλιούνται. Πέρα από την πρώτη εντύπωση, αυτά τα έργα ζωγραφικής δεν αντικατοπτρίζουν μια λεσβιακή σχέση μεταξύ των γυναικών. Τα κορίτσια που εργάζονταν στα καμπαρέ συνήθως κοιμούνται στο τέλος της νύχτας, επειδή δεν υπήρχε χώρος για μεμονωμένα κρεβάτια. Ήταν συνηθισμένο ότι ο δεσμός που ανέπτυξαν ήταν πιο αδελφικός από το σεξουαλικό, αν και αυτό δεν μπορεί να γενικευτεί. Το κρεβάτι αυτό όμως δεν φαίνεται να αφορά ερωτική επιθυμία. Δείχνει απλώς μια τρυφερή σκηνή όπου οι γυναίκες καταφύγουν μαζί προστατεύοντας τους εαυτούς τους από έναν εχθρικό ή τουλάχιστον αδιάφορο κόσμο.