Μια μέρα του Νοέμβρη δημιουργήθηκε το έργο που έμελλε να δώσει το όνομά του στο πιο ανατρεπτικό κίνημα της μοντέρνας τέχνης, των ιμπρεσιονιστών. Την επόμενη ακριβώς μέρα είναι τα γενέθλια του δημιουργού του και «πατέρα» του ίδιου του κινήματος των ιμπρεσιονιστών, του Claude Monet. Γεννήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 1840. Η αναζήτηση αποτύπωσης της στιγμής μέσα από τις αντανακλάσεις του φωτός στο περιβάλλον τοπίο, φαίνεται να πέτυχε στο έργο του Monet. Ένα έργο που το ολοκλήρωσε μόλις μέσα σε μια ημέρα, αποτυπώνοντας μια συγκεκριμένη στιγμή κάπου εκεί στο λιμάνι της Χάβρης στη Γαλλία του 1872. Το έργο αναγορεύτηκε σε έμβλημα ενός ολόκληρου κινήματος στο οποίο έδωσε και το όνομα του: Impression, soleil levant (εντύπωση, ανατολή ηλίου). Αξίζει να σημειωθεί ότι το όνομα προέκυψε από μία αρνητική κριτική για τον πίνακα του Louis Leroy κατά την πρώτη έκθεση των ιμπρεσιονιστών το 1874. Ο κριτικός της τέχνης χαρακτήρισε έτσι το κίνημα γιατί κατά την άποψή του οι καλλιτέχνες απέδιδαν τα τοπία «κατά προσέγγιση».
Το έργο για πολλά χρόνια βρισκόταν στην αφάνεια χωρίς ιδιαίτερη προσοχή, μέχρι τη δημοσίευση του άρθρου του Adolphe Tabarant το 1924 για το Bulletin de la Vie artistique, το οποίο θα υπογραμμίσει τη σημασία του.
Από τη δεκαετία του ’50 και έπειτα το έργο θα αποτελέσει την «εικόνα» του ιμπρεσιονισμού και το 1974 στην έκθεση του Παρισιού για τον εορτασμό των εκατό χρόνων του κινήματος των ιμπρεσιονιστών, το έργο θα επιλεχτεί ως εξώφυλλο στον κατάλογο της έκθεσης και από τότε δεν θα σταματήσει να αναπαράγεται αποκτώντας όλο και μεγαλύτερη δημοσιότητα.
Ο Monet όπως και πολλοί άλλοι καλλιτέχνες κυρίως πρόδρομοι του ιμπρεσιονισμού, φαίνεται να βρήκαν στο λιμάνι της Χάβρης, τις κατάλληλες συνθήκες για να δημιουργήσουν κάποια από τα έργα τους. Όντας το δεύτερο μεγαλύτερο λιμάνι της Γαλλίας μετά της Μασσαλίας, το λιμάνι της Χάβρης με τα αμέτρητα διερχόμενα πλοία, τους επιβάτες, την καθημερινή αδιάκοπη κίνηση, τις αντανακλάσεις τους φωτός στο νερό, και το παιχνίδι των ατμών στην ατμόσφαιρα, φαίνεται να αποτέλεσε ένα ιδανικό σκηνικό για ιμπρεσιονιστικές αναζητήσεις.
Όσον αφορά την οπτική γωνία του λιμανιού στο πίνακα, η απάντηση δεν ήταν εύκολη. Αφού το λιμάνι της Χάβρης κατά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο βομβαρδίστηκε και άλλαξε η μορφή του. Η αναζήτηση για τον εντοπισμό του ακριβούς σημείου του λιμανιού έγινε μέσω έρευνας φωτογραφικού αρχείου, κτηματολογίων, σχεδίων και καρτ ποστάλ της εποχής, ακόμη και με τη βοήθεια παλιών μηχανικών της περιοχής.
Τέλος, σχετικά με την ημερομηνία και την ώρα που ο Monet ζωγράφισε το έργο, την απάντηση κλήθηκε να δώσει η αστρονομία και πιο συγκεκριμένα ο αστροφυσικός Don Olson από το Πανεπιστήμιο του Ντάλας. Αφού εξέτασαν το φωτογραφικό υλικό και τα σχέδια του λιμανιού κι έλαβαν υπόψη τα μετεωρολογικά δεδομένα της εποχής, κατέληξαν στην ημερομηνία 13 Νοεμβρίου 1872. Επίσης, η περαιτέρω εικονογραφική και επιστημονική μελέτη έδειξε ότι πρόκειται για πρωινή ώρα, περίπου τριάντα λεπτά μετά την ανατολή του ηλίου.
Έτσι, γυρίσαμε πίσω στο χρόνο και καταφέραμε να φτάσουμε στη στιγμή του πίνακα, στη στιγμή που επέλεξε να αποτυπώσει στο έργο του ο Monet. Εντύπωση ανατολής ηλίου, εντύπωση στιγμής…
