Η ταινία “Sweat” («Ιδρώτας») είναι η δεύτερη ταινία του Σουηδού σκηνοθέτη Μάγκνους Φον Χορν και αποτελεί μια αιχμηρή και ταυτόχρονα γεμάτη τρυφερότητα ματιά στον λαμπερό όσο και απατηλό εικονικό κόσμο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, στο κυνήγι της επιτυχίας και της ευτυχίας σε έναν απόλυτα γνώριμο κόσμο, τον δικό μας, όπου η εικόνα μοιάζει να κυριαρχεί απόλυτα πάνω στην πραγματικότητα. Η ταινία, συμπαραγωγή Πολωνίας – Σουηδίας, αποτέλεσε επίσημη επιλογή στο Φεστιβάλ Καννών το 2020, και στη συνέχεια θριάμβευσε σε πολλά φεστιβάλ, με αποκορύφωμα το Φεστιβάλ της Τεργέστης όπου κέρδισε το Βραβείο Cineuropa ενώ κέρδισε και το Βραβείο Καλύτερης Ταινίας στο Φεστιβάλ του Σικάγο. Στην Πολωνία, στο Φεστιβάλ Gdynia κέρδισε τον Αργυρό Λέοντα, αλλά και τα Βραβεία Σκηνοθεσίας, Ερμηνείας, Ερμηνείας Β’ Ρόλου, Μοντάζ και Φωτογραφίας.
H υπόθεση εκτυλίσσσεται γύρω από την ζωή της 30χρονης Σύλβια, μίας διάσημης στα social media Πολωνής γυμνάστριας που μοιάζει να τα έχει όλα. Είναι μία επιτυχημένη influencer με 600.000 followers, που πληρώνεται αδρά από χορηγούς για να προωθεί τα προϊόντα τους με συνεχή βίντεο ασκήσεων και διατροφής από την καθημερινότητά της. Το κινητό της είναι η προέκταση του εαυτού της και μοιράζεται τα πάντα με τους θαυμαστές της. Οταν όμως αποφασίζει να μαγνητοσκοπήσει ένα βίντεο όπου τσαλακώνεται και ομολογεί την μοναξιά της, οι σπόνσορες της αγανακτούν. Κι αυτό γίνεται η αφορμή να ραγίσει το γυαλί της φαινομενικά τέλειας ζωής της και να αναγκαστεί να κοιτάξει τον αντικατοπτρισμό της κατάματα. Τόση αγάπη και καμία οικειότητα. Τόσοι θαυμαστές και κανένας φίλος. Ολοι την ξέρουν, όμως κανένας πραγματικά. Εκείνη μοιράζεται κάθε λεπτομέρεια της ζωής της και κανείς δεν την περιμένει όταν γυρίζει σπίτι. Ολοι την ποθούν, αλλά κανείς δεν την πλησιάζει. Παρά ένας μοναχικός, θλιβερός stalker που παρκάρει κάθε μέρα κάτω από το σπίτι της. Έτσι, αυτή η ανάγκη της για ουσιαστική ανθρώπινη επαφή θα την φέρει αντιμέτωπη με μια σειρά από επώδυνες καταστάσεις που θα δοκιμάσουν τα σωματικά και ψυχολογικά τις όρια.
Το πορτρέτο που πλέκει ο Μάγκνους Φον Χορν για την ηρωίδα του είναι σχεδόν ακαταμάχητο. Η πρωταγωνίστρια του είναι μια εντελώς μοντέρνα δημιουργία, ένας χαρακτήρας που θα μπορούσε να υπάρξει μόνο σε αυτή τη χρονική στιγμή. Το προϊόν της είναι ο εαυτός της. Μια πανέμορφη και πετυχημένη γυναίκα που δεν έχει ψεγάδι στην εξωτερική της εμφάνιση, κι όμως περνά μια βαθιά εσωτερική και ψυχολογική κρίση. Καθώς η Σύλβια ψάχνει να βρει κατανόηση, προστασία και ασφάλεια, παντού γύρω της, ακόμη και στην οικογένεια της, συναντά αμφισβήτηση, αδιαφορία και υστεροβουλία. Αυτό το ολοκληρωμένο και απόλυτα ικανοποιητικό δράμα είναι ένα αιχμηρό σχόλιο για τον ναρκισσισμό της κουλτούρας των influencers και διεισδύει πέρα από τη γυαλιστερή επιφάνεια για να βρει τη θλίψη της μοναξιάς.
Ποτέ όμως δεν επικρίνει την ίδια την Σύλβια. Θα ήταν πολύ εύκολο να παρουσιάσει κανείς πόσο ρηχή κι επιφανειακή είναι η ζωή μίας influencer. Το εντυπωσιακό εδώ όμως, τόσο στο σενάριο όσο και στο σκηνοθετικό στήσιμο του Φαν Χορν, είναι ότι δεν κατακρίνει την ηρωίδα του, ούτε την αποτυπώνει με φθηνό μισογυνισμό, ως καρικατούρα. Αντιθέτως, η Σύλβια προτρέπει τον κόσμο να γυμνάζεται, αλλά ταυτόχρονα να αποδέχεται το σώμα του. Μοιάζει να συνδέεται ειλικρινά με τους θαυμαστές της – το χαμόγελό της δεν σβήνει, η αγκαλιά της είναι ανοιχτή κι η ευγένειά της ζεστή και παρούσα. Είναι τρυφερή με το σκύλο της, δεικτική με τους σπόνσορές της αν δεν της παρέχουν οικολογικά προϊόντα, αυστηρή και πειθαρχημένη με τον εαυτό της. Πάνω από όλα ο Φαν Χορν της το αναγνωρίζει: έχυσε ιδρώτα για να γίνει επιτυχημένη επαγγελματίας.
Καθώς όμως εμφανίζονται οι ρωγμες, μαθαίνουμε τον λόγο που η Σύλβια νιώθει την ανάγκη συνεχώς να την κοιτούν και τους λόγους που έχει επιτρέψει σ’ έναν αλγόριθμο να καθορίζει την αυτοεκτίμησή της. Οσο κι αν προσπαθεί να τα κάνει όλα τέλεια, η ανικανοποίητη μητέρα της βρίσκει πάντα το λάθος, κατακρίνει το στραβοπάτημα. Δεν την εντυπωσιάζει η επιτυχία της κόρης της, την υποβιβάζει, την αγνοεί, μπορεί και να τη ζηλεύει. Κι η Σύλβια περιφέρει το τραύμα της προσπαθώντας ακόμα πιο σκληρά. Ισως αν φτάσει το τέλειο, να αγαπηθεί.
Ο τρόπος που ο σκηνοθέτης παντρεύει το δράμα της ηρωίδας με την τρέλα που κυριαρχεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι πραγματικά αφοπλιστικός. Ο «Ιδρώτας» δίνει όλη την σκοτεινή διάσταση ενός σύγχρονου κοινωνικού φαινομένου (που μέσω της τεχνολογικής προόδου οδηγεί σε ακόμη πιο επικίνδυνα και επισφαλή μονοπάτια την ανθρώπινη αποξένωση) που μετατρέπεται σε θρίλερ. Το διακριτικό μαύρο χιούμορ και οι πινελιές ελαφρότητας απλώς τονίζουν ακόμη πιο δραστικά την έλλειψη ουσιαστικής επαφής και επικοινωνίας στη ζωή της ηρωίδας.
Οι ταινίες δεν θα έπρεπε να βάζουν τελεία. Θα πρέπει να τελειώνουν με ένα κόμμα, και μετά ο θεατής να τις παίρνει μαζί του όταν τελειώνουν. Αλλιώς δεν έχει νόημα.
– Μάγκνους Φον Χορν
Ο Μάγκνους Φον Χορν πέντε χρόνια μετά το Επέκεινα (The Here After) επιβεβαιώνει ότι αποτελεί ένα από τα πλέον ανερχόμενα ταλέντα του ευρωπαϊκού σινεμά καθοδηγώντας την θεατρική Μαγκνταλένα Κόλεσνικ στον πρώτο πρωταγωνιστικό της ρόλο στο σινεμά. Και εκείνη, αφιλτράριστα λαμπερή, αψεγάδιαστη, καταιγιστική, δικαίως σαγηνεύει τον ερωτευμένο μαζί της φακό και κλέβει τα φώτα – όπως θα έκανε μία πραγματική influencer. Το εκφραστικό της πρόσωπο, με βλέμματα μεταδίδουν την ανησυχία, την απογοήτευση, το φόβο, το θυμό της, εμπνέει την κατανόηση, την ενσυναίσθηση, ακόμα και τις τύψεις μας: ούτε εμείς, οι απλοί θεατές, είμαστε αθώοι, καθώς στεκόμαστε αδιάφοροι και επικριτικοί μπροστά στο δράμα της. Η ακαταμάχητη ερμηνεία της Μαγκνταλένα σφραγίζει το απόλυτα πειστικό πορτρέτο της ματαιοδοξίας αλλά και της μοναξιάς, ενός περίπλοκου χαρακτήρα που μας αποκαλύπτει, χωρίς ενοχές και ταμπού, την δικιά της πραγματικοτήτα, μία πραγματικότητα που είναι πιο κόντα μας απ’όσο θα θέλαμε.
“Πιστεύω ότι το αποτέλεσμα είναι πολύ δυνατό όταν παρουσιάζεις χαρακτήρες που τους νιώθεις πολύ μακριά σου με μια πρώτη ματιά και ξαφνικά έρχεται μια στιγμή που συνδέεστε. Αυτό είναι το σινεμά. Κάθεσαι μαζί με άλλους ανθρώπους, δίπλα σου και στην οθόνη, οι οποίοι σου είναι άγνωστοι κι όμως μοιράζεστε κάτι πολύ προσωπικό. Στο σινεμά έχουμε την ευκαιρία να έρθουμε πιο κοντά στο άγνωστο, σε κάτι που δεν θα συναντούσαμε διαφορετικά.“
– Μάγκνους Φον Χορν
Η ταινία «Ιδρώτας» κυκλοφορεί στις αίθουσες από σήμερα, Πέμπτη 12 Αυγούστου, από την One From the Heart.
Πηγές:
https://flix.gr/cinema/sweat-review.html
https://flix.gr/articles/magnus-von-horns-interview-sweat.html
https://www.monopoli.gr/2021/08/12/showtimes/cinema/501286/idrotas/
https://www.culturenow.gr/idrotas-h-tainia-toy-magknoys-fon-xorn-stis-ellinikes-aithoyses/
ΙΔΡΩΤΑΣ – SWEAT #upcoming
