Το έργο “Killer Joe” αποτελεί το πρώτο θεατρικό έργο του Τρέισι Λετς, τον οποίο γνωρίσαμε μέσα από τον αριστουργηματικό του «Αύγουστο». Στα τέλη του 20ου αιώνα η κατάρρευση του αμερικανικού ονείρου και η τραγωδία της καπιταλιστικής ουτοπίας εμπνέουν τον Tracy Letts να γράψει το έργο ”Killer Joe”. Στρέφοντας το βλέμμα της στην κακοποιητική, ιδιοκτησιακή σχέση των ανδρών προς τις γυναίκες και άρα προς τα συμπτώματα της πατριαρχίας, η παράσταση σε σκηνοθεσία του Γιάννη Στάνκογλου βρίσκει το κέντρο βάρους της σε μια πολύ ευαίσθητη περιοχή τόσο για τα ελληνικά όσο και τα παγκόσμια δεδομένα. Με αυτό το σημείο εκκίνησης, η γνωριμία με το έργο του Τρέισι Λετς είναι γόνιμη και – παρά τα προβληματικά ή ανεκμετάλλευτα σημεία στη διαχείριση του – καταλήγει σε ένα έντιμο ανέβασμα.
Η ΥΠΟΘΕΣΗ
Ο Killer Joe, είναι ο Τζο Κούπερ, ένας αστυνομικός ντετέκτιβ, διεφθαρμένος, ακροδεξιός, που εκτελεί συμβόλαια θανάτου και δραστηριοποιείται στην περιοχή του Τέξας. Η φήμη του φτάνει στ’ αυτιά του Κρις, ενός τοπικού ντίλερ ναρκωτικών που χρωστάει ένα μεγάλο χρηματικό ποσό στην τοπική μαφία. Σε μια προσπάθεια να βρει χρήματα για να τους ξεχρεώσει πριν τον ξεκάνουν, συλλαμβάνει το εξής σχέδιο: Να δολοφονήσει τη μητέρα του και να εισπράξει την αποζημίωση της ασφαλιστικής που εκείνη έχει κάνει με τελικό δικαιούχο τη μικρή αδερφή του, Ντόντι. Ο Κρις βάζει στο κόλπο και τον πατέρα του ΄Ανσελ, έναν αδιάφορο, τεμπέλη και παραιτημένο τύπο αλλά και την Σάρλα, τη μητριά του. Η κατάσταση περιπλέκεται όταν ο Κούπερ ζητάει προκαταβολή για να εκτελέσει τη δολοφονία και ελλείψει αυτής προτείνει στην οικογένεια να του δώσουν την όμορφη Ντόντι ως τρόπαιο.
Η ΠΑΡΑΚΜΗ ΤΟΥ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΥ ΟΝΕΙΡΟΥ
Βαθιά επηρεασμένος από τον Αμερικανικό Νότο του περιθωρίου, το πολιτικό και κοινωνικό του βλέμμα συναντά τη μη προνομιούχα τάξη, τον λαό των τροχόσπιτων, που έχει το υποτιμητικό παρατσούκλι trailertrash («σκουπίδια των τροχόσπιτων»). Χωρίς να «εξιδανικεύει» τη φτώχεια με στοιχεία ανθρωπισμού, αρετής, αυτοθυσίας και ανωτερότητας, ο Letts γράφει ένα βίαιο έργο με θέμα την παθογένεια μιας δυσλειτουργικής οικογένειας.
Ακροβατώντας ανάμεσα στην δραματική περιπέτεια και το νουάρ, ο Λετς βρίσκει τρόπους να ενθέσει ένα σκοτεινό, μαύρο χιούμορ για να γελοιοποιήσει τους ήρωες και να αποφορτίσει το ασφυκτικό πλαίσιο όπου λειτουργούν. Παραδίδει ένα έργο με πολύ ενδιαφέροντες ήρωες, ανασυρμένους από τον αμερικανικό υπόκοσμο που, αν και πολύ μακριά από το αμερικανικό όνειρο, έρπουν προσπαθώντας να βρουν μιαν ελπίδα στην άθλια ζωή τους.
Η ΑΠΗΧΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΚΑΙ Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΣΤΑΝΚΟΓΛΟΥ
Το έργο είχε – μετά από πολλές διακρίσεις και ανεβάσματα στην δεκαετία του ’90 – παλιώσει στο συρτάρι. Μέχρι που η άνοδος του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία της Αμερικής φρεσκάρισε τα θέματα και τα πρόσωπα για τα οποία μιλάει το «Killer Joe». Κι έκτοτε ξαναβρήκε τη θέση σε αμερικανικές και ευρωπαϊκές σκηνές. Αν και είχε, ήδη, μεσολαβήσει η κινηματογραφική του μεταφορά από τον Γουίλιαμ Φρίντκιν, το 2011 με πρωταγωνιστή το Μάθιου Μακόναχι.
Παρά την χρονική απόσταση από την περίοδο που γράφτηκε, είναι η πρώτη φορά που το έργο του Τρέισι Λετς βλέπει το φως της ελληνικής σκηνής. Η επιλογή του Γιάννη Στάνκογλου, λοιπόν, αποδεικνύεται καίρια, πόσο μάλλον καθώς εστιάζει την ανάγνωση του στη μάστιγα της κακοποίησης και εκπόρνευσης των γυναικών και γενικότερα στην κοινωνική θέση της γυναίκας.
Μια συνεκτική ομάδα συγκροτούν οι τρεις βασικοί πρωταγωνιστές κρατώντας ψηλά το ερμηνευτικό ενδιαφέρον της παράστασης. Ο Κώστας Νικούλι φέρει τον αναγκαίο κυνισμό μα και την απελπισία που οδηγεί τον ήρωα του, Κρις· φωτίζοντας εύστοχα τα ψήγματα καλοσύνης και ήθους που επιβιώνουν μέσα του. Η έκπληξη του καστ έρχεται από την πρωτοεμφανιζόμενη Ναταλία Σουίφτ που πετυχαίνει να αποδώσει το ρόλο της Ντόντι: Ενός κοριτσιού που ακροβατεί ανάμεσα στην αθωότητα και την τρέλα, στην ανάγκη να αγαπηθεί αλλά και να αποδράσει από τον εφιάλτη της χυδαιότητας. Τέλος, ο Γιάννης Στάνκογλου αφήνει ρωγμές ευαισθησίας να φανούν στο ρόλο του, κατά τα άλλα, αδίστακτου Τζο Κούπερ.
Πρόκειται το δίχως άλλο για μια ξεχωριστή θεατρική επιλογή που αξίζει να παρακολουθήσετε την τρέχουσα θεατρική σεζόν!
ΠΗΓΕΣ: https://www.monopoli.gr/2022/02/08/reviews/kritikh-theatroy/556076/syn-plin-killer-joe-sto-theatro-emporikon/, https://www.elculture.gr/blog/killer-joe-tou-tracy-letts-sto-theatro-eborikon-o-giannis-stankoglou-stin-proti-tou-skinothesia/
