Αντί προλόγου
Η ζωγραφική έχει επηρεάσει βαθύτατα τον κινηματογράφο. Αυτό δεν ισχύει μόνο για τα έργα τέχνης αυτά καθ’ αυτά αλλά και για τους δημιουργούς τους. Με τις ταραχώδεις ζωές τους ενέπνευσαν τον χώρο της έβδομης τέχνης που ουκ ολίγες φορές αφιέρωσε σε αυτούς ταινίες. Πολλές από αυτές, μάλιστα, αποτέλεσαν αριστουργήματα και έναν πιο άμεσο τρόπο να έρθει το ευρύτερο κοινό σε επαφή με το καλλιτεχνικό έργο των ζωγράφων που αποτυπώνονταν στις ταινίες αυτές. Στο σημερινό μας αφιέρωμα θα δούμε μερικές από αυτές. Ποια είναι εκείνη που ξεχωρίζετε.
10. Το αριστερό μου πόδι (1989)
Πρόκειται για ένα αυτοβιογραφικό αριστούργημα, μια δραματική αλλά παράλληλα και ελπιδοφόρα αφήγηση της ζωής ενός απίστευτα ταλαντούχου Ιρλανδού, που έτυχε να είναι παράλυτος. Ο λόγος για τον Κρίστι Μπράουν. Σε αυτόν αφιερώνεται ο ύμνος αυτός για ένα αδάμαστο πνεύμα που ποτέ δεν αποζητούσε τον οίκτο, αλλά πάλευε να ελευθερωθεί από τα δεσμά του ατελούς του σώματος, χρησιμοποιώντας ως όπλο του, την τέχνη και το ταλέντο του. Περισσότερες πληροφορίες για την ταινία και την ζωή του καλλιτέχνη μπορείτε να βρείτε εδώ.
9. Μοντιλιάνι: Ο καταραμένος ζωγράφος(2004)
Είναι γνωστή στους καλλιτεχνικούς κύκλους η άτυχη και δύσκολη ζωή του Ιταλού καλλιτέχνη Αμαντέο Μοντιλιάνι τόσο σε προσωπικό όσο ενίοτε και σε επαγγελματικό επίπεδο. Τις αναποδιές του βίου του αποτυπώνει με ειλικρίνεια και αυτό το φιλμ. Με μια ενδιαφέρουσα ερμηνεία από τον Άντι Γκαρσία μας μεταφέρει στο Παρίσι των αρχών του 20ου αιώνα που παρασύρονταν από την ανάδυση νέων καλλιτεχνικών ρευμάτων και μορφών που κρύβονταν πίσω από αυτές. Ένας από αυτούς είναι και ο Μοντιλιάνι. Θα καταφέρει άραγε για να σώσει τον εαυτό του και το παιδί του να αφήσει στο πλάι την ιδεολογία του; Μια ταινία με κορυφώσεις, ανατροπές θα μας δώσει άραγε στο τέλος την απάντηση;
8. Φρίντα (2002)
Αδιαμφισβήτητα, η Φρίντα Κάλο έχει αναχθεί σε σύμβολο της γυναικείας χειραφέτησης. Μια καλλιτέχνιδα δυναμική, με παρρησία που παρά τον σωματικό της πόνο κατόρθωσε να ζήσει μια ζωή έντονη. Αυτή, με τις διαρκείς της ανατροπές, τις απογοητεύσεις, τους έρωτες και τις γνωριμίες με τις σημαντικότερες προσωπικότητες της εποχής της επιχειρήθηκε να μεταφερθεί στην μεγάλη οθόνη. Και το αποτέλεσμα υπήρξε, πράγματι, εξαιρετικό. Το ελεύθερο πνεύμα της Φρίντα, πρωτοποριακό και ασυμβίβαστο, η σχέση της με τον Ριβέρα και οι σταθμοί στον βίο της αποτελούν την πλοκή με φόντο το πολύχρωμο Μεξικό και ζωγραφικό της καμβά.
7. Τα φαντάσματα του Γκόγια (2006)
Μια ταινία πιο σκοτεινή, όπως θα ταίριαζε και στην ζωγραφική του Γκόγια. Ο Γκόγια είναι ένα από τα πρόσωπα της ταινίας, όχι το μοναδικό, αλλά ένας ήρωας τραγικός στο πρόσωπο του οποίου αποτυπώνεται μια αντίφαση. Αν και ήταν έμμισθος ζωγράφος της βασιλικής οικογένειας δεν μπορούσε να σταθεί αδιάφορος απέναντι στις αναταραχές της εποχής του. Αποτύπωνε από την μια πλευρά την αριστοκρατία της αυλής, από την άλλη όμως προσπάθησε να ζωγραφίσει την αγωνία και την ελπίδα της Ισπανίας, μιας χώρα που ταλανιζόταν από την φτώχεια και την αδιάλειπτη παρουσία της Ιεράς Εξέτασης. Όλα αυτά μαζί με ακόμα με μερικές ενδιαφέρουσες ιστορίες άλλων προσώπων θα τα βρείτε στο φιλμ.
6. Πόλοκ, ο ασυμβίβαστος (2000)
Ένας καλλιτέχνης εκκεντρικός επιτάσσει μια εκκεντρική κινηματογραφική μεταφορά. Η ταινία αφηγείται το χρονικό μιας σχέσης του με την επίσης καλλιτέχνη Λι Κράσνερ. Ένα ειδύλλιο πάθους και εξάρτησης, που πάλλεται από την ανασφάλεια και τις μανιοκαταθλιπτικές τάσεις του Πόλοκ. Η Κράσνερ βάζει στην άκρη τις επιθυμίες της για να στηρίξει τον Πόλοκ. Όταν, όμως, δεν δέχεται να γίνει μητέρα των παιδιών του, η αυτοκαταστροφική διάθεση του ζωγράφου τα καταστρέφει όλα. Θα ενδώσει στους δαίμονες που τον καταδιώκουν, κάνοντας την ζωή του ακόμα πιο σκοτεινή ή θα παλέψει για το ελάχιστο φως;
5. Ο κος Τέρνερ (2014)
Τα τελευταία 25 χρόνια της ζωής του σημαντικότερου ίσως Βρετανού ζωγράφου, Τζόζεφ Μάλορντ Γουίλιαμ Τέρνερ, τα πρόσωπα που τον περιέβαλαν, οι πολέμιοι και οι θαυμαστές του, με σκηνικό τα τοπία που έδωσαν πνοή στην τέχνη του αποτελούν το περιεχόμενο της ταινίας αφιερωμένη σε αυτόν. Απότομος, τραχύς, ευθύς, οξύθυμος, ιδιόρρυθμος κι εγωκεντρικός, ο Τέρνερ παρουσιάζεται σαν έναν ζωγράφο αρνούμενο να δεχθεί οποιαδήποτε κριτική, ολοκληρωτικά προσηλωμένο στο έργο του, το οποίο πίστευε ως το μεδούλι. Μια δυνατή ταινία σκηνοθετικά και σε επίπεδο ερμηνειών που μας γεμίζει με χρήσιμες πληροφορίες για την ζωή και το έργο των ύστερων χρόνων του.
4. Πέρα απ’ τον Πικάσο (1996)
Η ανασύσταση μιας εποχής γοητευτικής και ενός προσώπου δυνατού, πίσω από τη φαινομενική ευθραυστότητα του. Πέρα από αυτά η ταινία δεν αναλώνεται στην προσωπικότητα του καλλιτέχνη και από ένα σημείο και μετά αναλώνει και το ενδιαφέρον της. Ωστόσο, καταφέρνει να αναδείξει την ιδιοφυΐα του. Είναι εμφανής η εναλλαγή ανάμεσα στην σκληρότητα και την ευαισθησία του, αλλά και η πίστη του στην ηθική της τέχνης. Επίσης, είναι σαφές πως αγάπησε όσο τίποτα τις γυναίκες, τις οποίες αξιοποίησε άλλοτε ως ερωτικά αντικείμενα, μοντέλα, και άλλοτε ως θεραπαινίδες.
3. Ελ Γκρέκο (2007)
Ένα ενδιαφέρον αισθητικά αποτέλεσμα, ίσως το αρτιότερο έργο του Σμαραγδή είναι μια γνωριμία με τον δικό μας, τον μεγάλο, τον έλληνα, τον Δομίνικο Θεοτοκόπουλο. Μοιρασμένος σε τρεις χώρες: μεταξύ της Ελλάδας, της πατρίδα του, του Χάνδακα, της Ιταλίας και της Ισπανίας, του Τολέδο που έμελλε να αφήσει την σφραγίδα του, ο Ελ Γκρέκο υπήρξε μια σπουδαία φυσιογνωμία που άλλαξε τον ρου της ζωγραφικής. Με την φιγούρα του Τιτσιάνο να πλαισιώνει, επίσης, την ιστορία, αξίζει κανείς να δει τον Ελ Γκρέκο σαν μια ευκαιρία να εμπλουτίσει τις γνώσεις του για μια εποχή ταραχώδη και να δει τον καλλιτέχνη εκείνο που μοιράζεται ανάμεσα σε διάφορες πατρίδες, ταυτότητες και ρεύματα, ώσπου να βρει το εφαλτήριό του.
2. Ρενουάρ (2014)
Όλη η ερωτική επιθυμία και το πνεύμα μιας εποχής που συγκλονίζεται από τον Μεγάλο Πόλεμο στο πρόσωπο της τελευταίας μούσας του μεγάλου ζωγράφου Ρενουάρ, Αντρέ Χέσλινγκ που δεν αργεί να γοητεύσει και τον γιο του και μετέπειτα κινηματογραφιστή που επιστρέφει τραυματισμένος από τον πόλεμο. Η καριέρα του ζωγράφου, η σχέση μεταξύ πατέρα γιου, οι ανησυχίες καθώς οδεύει προς το τέλος της ζωής και στο απόγειο της ζωγραφικής του είναι θεματικές με τις οποίες καταπιάνεται το φιλμ.
1. Βίνσεντ Βαν Γκογκ
Ο Βίνσετ Βαν Γκογκ είναι, το δίχως άλλο, ο καλλιτέχνης με τις περισσότερες κινηματογραφικές μεταφορές που ξεκινούν από το 1948 έως σήμερα και κυμαίνονται μεταξύ αυτοβιογραφιών, animated, κάθε μια από τις οποίες έχει το δικό της αποτύπωμα και αισθητικό αποτέλεσμα. Μπορείτε να τις βρείτε όλες συγκεντρωμένες στο αφιέρωμά μας και να διαλέξετε ποια είναι πιο κοντά στην πτυχή του Βαν Γκογκ που θα θέλατε να ανακαλύψετε.
