Σαν σήμερα, 12 Μαΐου του 1828 έρχεται στην ζωή ο Ντάντε Γκαμπριέλ Ροσέτι, ένας αντισυμβατικός και εκκεντρικός καλλιτέχνης με καταγωγή από την Ιταλία. Ο Ροσέτι υπήρξε η κινητήριος δύναμης της «Αδελφότητας των Προραφαηλιτών», μιας από τις πιο αναγνωρίσιμες ομάδες ζωγράφων του 19ου αιώνα, που είχαν ως στόχο την ανανέωση της βρετανικής τέχνης, έξω από τα κυρίαρχα ακαδημαϊκά πρότυπα της εποχής τους.
ΤΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ ΤΟΥ ΡΟΣΕΤΙ
Από πολύ μικρή ηλικία, ο Ροσέτι έδειξε έντονο ενδιαφέρον για τη λογοτεχνία. Όπως όλα τα αδέρφια του, ήθελε να γίνει ποιητής. Ωστόσο, πιο πολύ φιλοδοξούσε να γίνει ζωγράφος, και έδειχνε ιδιαίτερη προτίμηση στην Ιταλική Μεσαιωνική τέχνη. Συνήθιζε εξάλλου να αποκαλεί τον εαυτό του “ποιητή που ζωγραφίζει”. Μαθήτευσε κοντά στον ζωγράφο Φορντ Μάντοξ Μπράουν, με τον οποίο διατήρησε στενή φιλία σε όλη του τη ζωή.
Ο Ροσέτι ήταν επίσης φανατικός αναγνώστης του Σαίξπηρ, του Γκαίτε, του Λόρδου Μπάιρον, του Έντγκαρ Άλαν Πόε και του Ουόλτερ Σκοτ. Ως τα 20 του χρόνια είχε ήδη μεταφράσει μια σειρά ιταλικών ποιημάτων και είχε γράψει κάποια ποιήματα, μπαινοβγαίνοντας παράλληλα σε εργαστήρια ζωγράφων. Έντονο θαυμασμό έδειξε για την ομάδα των Γερμανών «Προραφαηλιτών», μια ομάδα ζωγράφων που επεδίωκε την αναβίωση της προαναγεννησιακής «καθαρότητας» στο στιλ και το σκοπό της τέχνης.
Το 1848, χάρη κυρίως στις προσπάθειες του Ροσέτι, δημιουργήθηκε η αγγλική «Προραφαηλιτική αδελφότητα», με επτά μέλη. Στόχος ήταν η «πιστότητα στη φύση», μέσω της λεπτομερειακής απόδοσης των μορφών και τη ζωγραφική απευθείας στο ύπαιθρο. Παράλληλα, στόχος της αδελφότητας ήταν η σύνδεση ποίησης και ζωγραφικής και η αναβίωση ενός εξιδανικευμένου μεσαιωνικού παρελθόντος, στοιχείο που εντάσσει τους Προραφαηλίτες στο ρομαντικό ρεύμα που κυριαρχούσε εκείνη την εποχή.
Η ΑΓΑΠΗΜΕΝΗ ΤΖΕΙΝ ΜΟΡΡΙΣ ΤΟΥ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗ ΚΑΙ Ο ΠΙΝΑΚΑΣ «ΠΕΡΣΕΦΟΝΗ»
Γύρω στο 1874, ο Ροσέτι βρισκόταν στο χείλος της ψυχικής κατάρρευσης που επιδεινωνόταν από τον εθισμό του στην ένυδρη χλωράλη και το αλκοόλ. Τα τελευταία δέκα χρόνια της ζωής του τον άρρωστο Ροσέτι φρόντιζε η Φάνι Κόρνφορθ, ενώ τον καλλιτέχνη επισκεπτόταν τακτικά στο σπίτι του η ερωμένη του, Τζέιν Μόρρις. Ο Ροσέτι είχε αποκτήσει σχεδόν εμμονή με την Μόρρις, τη μόνη γυναίκα που δεν είχε ποτέ ολόδική του λόγω του δυστυχισμένου γάμου της με τον Γουίλλιαμ Μόρρις, με τον οποίο λέγεται ότι έμεινε παντρεμένη για χάρη των παιδιών τους. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1870, ο Rossetti ζωγράφισε πολλά πορτρέτα με τη Τζέιν ως μοντέλο. Στον πίνακα «Περσεφόνη» απεικονίζεται η αγαπημένη του Τζέιν με τα βαθυκόκκινα χείλη της, τα πλούσια κατάμαυρα μαλλιά της, τον λιγνό λαιμό της και ντυμένη με ένα μπλε μεταξωτό φόρεμα. Η γυναικεία μορφή είναι η ίδια η απεικόνιση της κομψότητας. Ωστόσο, αν και έχει μια γαλήνια ομορφιά, η έκφρασή της είναι μακρινή και το βλέμμα της φαίνεται κάπως αφηρημένο.
Αν και η «Περσεφόνη» χρονολογείται το 1874, στην πραγματικότητα ο καλλιτέχνης ζωγράφισε και ξαναζωγράφισε τον πίνακα οκτώ φορές κατά την διάρκεια της δεκαετίας του 1870, γεγονός που αποτελεί μια ισχυρή ένδειξη της εμμονής του με τη Μόρρις. Σε αυτόν τον πίνακα, η αγαπημένη του παρουσιάζεται ως η θεά Περσεφόνη, της οποίας ο μύθος συνδέεται στενά τη σχέση του ίδιου του ζευγαριού. Σύμφωνα με τον αρχαιοελληνικό μύθο η Proserpine πρέπει να ταξιδέψει στον Κάτω Κόσμο και να αφήσει πίσω της την αληθινή αγάπη της, τον Άδωνη (που αντιστοιχεί με το Ροσέτι). Όσο η Περσεφόνη βρισκόταν στον Κάτω Κόσμο, έφαγε ακούσια έξι σπόρους ροδιού (που απεικονίζονται στον πίνακα) κι έτσι υποχρεώθηκε να παραμείνει στον Κάτω Κόσμο με τον Άδη (Γουίλλιαμ Μόρρις) για έξι μήνες του έτους ως σύζυγός του. Μόνο τους έξι καλοκαιρινούς μήνες μπορεί η Περσεφόνη να επιστρέψει στον Άδωνη κάτω από τον ήλιο του παραπάνω κόσμου. Όπως και η Περσεφόνη, έτσι και η Τζέιν μπορούσε να απολαμβάνει τον έρωτά της με τον Ροσέτι μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες, ενώ ο Γουίλιαμ Μόρις ανακαίνιζε το σπίτι τους.
Η «Περσεφόνη» θεωρείται ως ο τελευταίος μεγάλος πίνακας του Ροσέτι που ολοκληρώθηκε λίγο πριν καταλήξει πραγματικά ο καλλιτέχνης σε ψυχική και σωματική ασθένεια. Στο ίδιο το πλαίσιο με τον πίνακα, ο Ροσέτι προσέθεσε ένα σονέτο όπου εξέφραζε τα αγωνιώδη συναισθήματά του απέναντι στην αγαπημένη του, Τζέιν Μόρρις:
Afar away the light that brings cold cheer
Unto this wall, – one instant and no more
Admitted at my distant palace-door.
Afar the flowers of Enna from this drear
Dire fruit, which, tasted once, must thrall me here.
Afar those skies from this Tartarean grey
That chills me: and afar, how far away,
The nights that shall be from the days that were.
Afar from mine own self I seem, and wing
Strange ways in thought, and listen for a sign:
And still some heart unto some soul doth pine,
(Whose sounds mine inner sense in fain to bring,
Continually together murmuring,) –
“Woe’s me for thee, unhappy Proserpine!”
ΠΗΓΕΣ: Ντάντε Γκάμπριελ Ροσέτι – Ένας “ζωγραφικός” ποιητής – Κατιούσα, Rossetti Artworks & Famous Paintings | TheArtStory
