Εκτέλεση στην Σαϊγκόν: Η αποτύπωση μιας εν ψυχρώ εκτέλεση

Ο Έντι Άνταμς γεννήθηκε στις 22 Ιούνιο του 1933 στην Πενσυλβάνια και είναι Αμερικανός φωτογράφος και φωτορεπόρτερ, γνωστός για τις φωτογραφίες διασήμων, πολιτικών καθώς και για την κάλυψη 13 πολέμων. Έχει κερδίσει το βραβείο Πούλιτζερ για την φωτογραφία του “Εκτέλεση στην Σαϊγκόν”. Πέθανε το 2004 στην Νέα Υόρκη.

Ο άνθρωπος που τράβηξε τη σκανδάλη ήταν ο αρχηγός της αστυνομίας της Σαϊγκόν, στρατηγός Νκγουιέν Νγκοκ Λόαν και αργότερα υποστήριξε πως το θύμα είχε σκοτώσει την οικογένεια ενός από τους αξιωματικούς του. Οι ισχυρισμοί του ποτέ δεν επιβεβαιώθηκαν. Κάποιοι μάλιστα υποστηρίζουν πως ο μόνος λόγος για αυτή την εν ψυχρώ εκτέλεση ήταν για να προσφέρει ένα θέαμα στα τηλεοπτικά συνεργεία και τους φωτογράφους που βρίσκονταν στο σημείο.

Η φωτογραφία του Άνταμς έγινε πρωτοσέλιδο σε όλες τις μεγάλες αμερικανικές εφημερίδες και βραβεύτηκε με Πούλιτζερ ενώ η ιστορική της αξίας έγκειται στο ότι η φωτογραφία αυτή επιβεβαίωνε την εκτίμηση ότι οι ΗΠΑ υποστήριζαν τους λάθος ανθρώπους στο Βιετνάμ. Και έτσι η αμφισβήτηση των επιλογών της κυβέρνησης των ΗΠΑ έγινα ακόμη πιο έντονη.


Όσο για τον φωτογράφο; Αυτός δηλώνει μετανοιωμένος για την φωτογραφία. Μέχρι το 2004 οπότε πέθανε, δήλωνε πως η φωτογραφία του χωρίς τα συμφραζόμενα δεν είναι παρά η «μισή αλήθεια». Όπως έλεγε: «ο στρατηγός σκότωσε τον Βιετκόνγκ και εγώ με την κάμερά μου τον στρατηγό».

Ο δε στρατηγός μετά την ήττα των Αμερικανών εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στις ΗΠΑ ενώ το αίτημα να παραπεμφθεί σε δίκη για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας δεν καρποφόρησε. Ο πρώην στρατηγός άνοιξε πιτσαρία στην Βιρτζίνια αλλά έκλεισε όταν έγινε γνωστό ποιος ήταν. Πέθανε το 1998, στα 67 του χρόνια από καρκίνο.

Ο πόλεμος του Βιετνάμ ήταν ίσως η μεγαλύτερη ένοπλη σύγκρουση μεταξύ Δύσης και Ανατολής κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Θεωρητικά η μάχη ήταν μεταξύ του Δημοκρατικού Στρατού του Βιετνάμ (Βόρειο Βιετνάμ) και της Δημοκρατίας του Βιετνάμ (Νότιο Βιετνάμ). Στην πραγματικότητα όμως ήταν ένας πόλεμος μέσω αντιπροσώπων μεταξύ των ΗΠΑ και της ΕΣΣΔ, ένας από τους πολλούς που έγιναν λόγω της απροθυμίας των υπερδυνάμεων να εμπλακούν σε απευθείας πόλεμο μεταξύ τους που ίσως θα κατέληγε σε πυρηνική καταστροφή.

Ο πόλεμος του Βιετνάμ υπήρξε μια από τις πιο θανατηφόρες πολεμικές συγκρούσεις τα αποτελέσματά της οποίας ήταν τραγικά. Οι εκτιμήσεις για τον αριθμό των θυμάτων του πολέμου ποικίλουν καθώς η καταγραφή ενός ακριβή αριθμού ήταν αδύνατη.
Παρόλα αυτά, μια εκτενής έρευνα του καθηγητή R. J. Rummel εκτιμά πως οι θάνατοι στο Βιετνάμ ανήλθαν στους 3.595.000 ανθρώπους. Εκ των οποίων τα 2 εκατομμύρια ήταν άμαχοι πολίτες και κυρίως γυναικόπαιδα, ενώ 1.595.000 ήταν στρατιώτες.

Ένας από τους 2 εκατομμύρια αμάχους που πέθαναν ήταν και ο άνδρας της φωτογραφίας.

Πηγές:

Wikipedia

Huffingtonpost

Η φωτογραφία σύμβολο του πολέμου στο Βιετνάμ

Ο Huynh Cong Ut, ή αλλιώς, Νick Ut όπως συνήθιζε να τον αποκαλεί ο καλύτερος του φίλος, ήταν το ενδέκατο από τα δώδεκα παιδιά της οικογένειας. Το “μικρόβιο” που ώθησε τον Ut στην φωτογραφία ήταν αυτό που λίγο πριν είχε σκοτώσει τον μεγαλύτερο αδελφό του, Huynh Thanh My, ο οποίος τραβούσε πολεμικά στιγμιότυπα για το Associated Press, όταν αντάρτες της Βιετκόνγκ επιτέθηκαν σε αυτόν και σε στρατιώτες στο μέτωπο και τους σκότωσαν. Ο 15χρονος τότε Ut αποφάσισε να ασχοληθεί με τη φωτογραφία. Στη κηδεία του αδερφού του, ζήτησε δουλειά από τον συνεργάτη του αδερφού του, Horst Faas αλλά εκείνος αρνήθηκε διότι δεν ήθελε η οικογένεια να στερηθεί ένα ακόμη μέλος της. Ωστόσο, μετά από πολλή πίεση, τον Ιανουάριο του 1966, τον προσέλαβε υπό τον όρο ότι δεν θα κρατούσε φωτογραφική μηχανή σε εμπόλεμη ζώνη.

Έτσι, τα επόμενα χρόνια, περιοριζόταν σε φωτογραφήσεις γύρω από την Σαϊγκόν, μέχρι τον Ιανουάριο του 1968, όπου ξέσπασε ο πόλεμος.

8 Ιουνίου 1972. Είναι η ημερομηνία που οι βόμβες ναπάλμ ισοπέδωναν το χωριό Trang Bang, σκορπώντας φρίκη και θάνατο. Είναι η ημερομηνία που έμελλε να αλλάξει τη ζωή του 21χρονου τότε φωτογράφου. Ένα καρέ που αποτύπωνε τη θηριωδία, με τη φιγούρα ενός γυμνού κοριτσιού να τρέχει για να γλιτώσει από τις φλόγες που τύλιξαν το χωριό του. Τα γεμάτα τρόμο μάτια του χαράχτηκαν στη παγκόσμια μνήμη και η φωτογραφία “κατέστη” συνώνυμο της λέξης πόλεμος, σε σημείο που αν κάποιος την πληκτρολογήσει, η φωτογραφία εμφανίζεται στην επιλογή εικόνων της Google.

Η Kim Phuc και η οικογένειά της έμεναν στο χωριό Trang Bang, στο Νότιο Βιετνάμ, όταν τα αμερικανικά πολεμικά αεροπλάνα άρχισαν να βομβαρδίζουν την περιοχή με βόμβες ναπάλμ. Η Kim ήταν μόλις 9 ετών και στην προσπάθειά της να ξεφύγει άρχισε να τρέχει γυμνή για να σωθεί.

Σχεδόν ολοσχερώς καμένη και με τις δυνάμεις της να την εγκαταλείπουν, έχασε τις αισθήσεις της. Τότε, ο σωτήρας της Nick Ut, την πήρε στα χέρια του και τη μετέφερε στο νοσοκομείο. Λίγα λεπτά πριν είχε απαθανατίσει τη στιγμή, που έμελλε να αλλάξει τον κόσμο.

Ο φωτογράφος κέρδισε το βραβείο Pulitzer. «Έκλαιγα όταν την είδα να τρέχει. Αν δε τη βοηθούσα, αν κάτι συνέβαινε και πέθαινε, νομίζω ότι θα αυτοκτονούσα» δήλωσε αργότερα.

Η μικρή Kim παρά τον σοβαρότατο τραυματισμό της, κατάφερε να επιζήσει. Έγινε γιατρός και το πρόσωπό της χρησιμοποιήθηκε ως προπαγάνδα από το κομμουνιστικό καθεστώς. Μετά από χρόνια θυμήθηκε ότι αυτό που φώναζε, όπως φαίνεται στη φωτογραφία ήταν η φράση «Nóng quá, nóng quá», που σημαίνει «πολύ καυτό, πολύ καυτό».

Αδιαμφισβήτητα, τόσο η ζωή του Nick Ut όσο και της Kim Phuc καθορίστηκαν από τη στιγμή που το τρομαγμένο κοριτσάκι είχε συναντηθεί, μέσα από το φακό, με το αγωνιώδες βλέμμα του φωτογράφου. Η “κραυγή” της φωτογραφίας είχε τέτοιο διεθνή αντίκτυπο που, όπως πολλοί εκτιμούν, επηρέασε την εξέλιξη του πολέμου και επίσπευσε την απεμπλοκή των Αμερικανών από το πόλεμο. “Από τη πρώτη στιγμή ήξερα ότι αυτή η φωτογραφία θα σταματήσει τον πόλεμο. Αμερικανοί στρατιώτες μου έλεγαν τότε γεμάτοι χαρά ότι θα επιστρέψουν στο σπίτι τους χάρη σε μένα”, θυμάται με συγκίνηση ο Ut, ενώ προσθέτει πως όταν επισκέπτεται σήμερα το Βιετνάμ ακόμα του λένε πως: “είμαστε ζωντανοί χάρη στη φωτογραφία σου”. Το 1973, τα αμερικανικά στρατεύματα ξεκίνησαν σταδιακά να αποχωρούν από το Βιετνάμ.

Σήμερα, η Kim Phuc ζει με την οικογένεια της στο Καναδά και παραμένουν ακόμη δύο πολύ καλοί φίλοι.