Ετικέτα: art

Τα έργα τέχνης που μας ενέπνευσαν και μας απασχόλησαν το 2020

Posted on by Lumière De La Lune

Δεν μπορούμε να αμφισβητήσουμε ότι το 2020 ήταν μία δύσκολη χρονιά για όλους μας. Αυτό άλλωστε αντικατοπτρίζεται και στην ανασκόπηση της χρονιάς που έκανε το Μουσείο Getty (Λος Άντζελες) παρουσιάζοντας τα έργα τέχνης που αγάπησαν περισσότερο οι φιλότεχνοι φέτος.Φαίνεται ότι αυτή τη δύσκολη χρονιά πολλοί ήταν εκείνοι που στράφηκαν στο έργο του ιδιοφυούς αλλά βασανισμένου Βαν Γκογκ για να πάρουν ελπίδα.

Οι «Ίριδες», ο πίνακας που ζωγράφισε όταν νοσηλευόταν στο άσυλο Σεν Πωλ ντε Μουζόλ στην Σεν Ρεμί ντε Προβάνς στη Γαλλία, τον τελευταίο χρόνο πριν τον θάνατό του το 1890, ήταν το έργο με τις περισσότερες προβολές- 38.324 για την ακρίβεια.

Vincent van Gogh, «Ίριδες» (1889)

Η ανασκόπηση του Μουσείου έχει τίτλο «Getty Wrapped 2020» και περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τους καλλιτέχνες που αναζήτησαν περισσότερο όσοι επισκέφθηκαν τον ιστότοπο του Μουσείου και τα έργα τέχνης που μάζεψαν τις περισσότερες σελιδοπροβολές. Το κοινό, λοιπόν, αναζήτησε περισσότερο:

Τους όρους:
“French” (3,965 προβολές)
“Holland” (3,722 προβολές)
“Van Gogh” (1,852 προβολές)
“Portrait” (1,795 προβολές)
“Monet” (1,402 προβολές)

Τους καλλιτέχνες:
Vincent van Gogh (1,852 προβολές)
Claude Monet (1,402 προβολές)
Édouard Manet (484 προβολές)
Rembrandt (331 προβολές)
Edgar Degas (318 προβολές)

Τα έργα:
Vincent van Gogh, «Ίριδες» (1889) (38,324 προβολές)
Paul Cézanne, «Νεκρή φύση με μήλα» (1893–1894) (14,213 προβολές)
William-Adolphe Bouguereau, “Νεαρό κορίτσι αμύνεται απέναντι στον έρωτα» (1880) (13,982 προβολές)
Master of St. Cecilia, «Παναγία και παιδί» (1290–1295) (13,461 προβολές)
Édouard Manet, «Jeanne (Άνοιξη)» (1881) (13,245 προβολές)

Paul Cézanne, «Νεκρή φύση με μήλα» (1893–1894)

Βέβαια το 2020 ήταν και μία χρονιά δημιουργίας και έκφρασης έντονων συναισθημάτων. Παρά το γεγονός ότι τα μουσεία παρέμειναν κλειστά και οι εκθέσεις ακυρώθηκαν, οι περισσότεροι καλλιτέχνες βρήκαν τρόπο να εκφραστούν μέσω της τέχνης τους και τα την προβάλουν μέσω των δικτύων κοινωνικής ενημέρωσης.

Ο Εντμοντ Κοκ, για παράδειγμα, δημιούργησε πάνω από 170 διαφορετικές μάσκες, λαμβάνοντας έμπνευση τόσο από την πανδημία του κορονοϊού όσο και από τα πολιτικά προβλήματα που αντιμετωπίζει το Χονγκ Κονγκ. Όπως έκαναν και άλλοι συνάδελφοί του που εργάζονται στην βιομηχανία του θεάτρου και των θεαμάτων, ο 50χρονος σχεδιαστής κοστουμιών και ηθοποιός άντλησε έμπνευση από τα φαινόμενα της εποχή. Έτσι προχώρησε στον σχεδιασμό ιδιαίτερων μασκών για τον κορονοϊό, τις παρουσίασε στον λογαριασμό του στο instagram και πολύ γρήγορα αυτές έγιναν viral.

Ένας άλλος καλλιτέχνης, ο Michal Zahornacky, κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου της καραντίνας, περνούσε τον χρόνο του παρατηρώντας την φύση έξω από το παράθυρό του. Κι αυτό ένιωθε να τον ηρεμεί. Την ίδια στιγμή παρατηρούσε και τα γειτονικά διαμερίσματα, τα οποία σταδιακά του φαίνονταν διαφορετικά, σύμφωνα με τον ίδιο. Άρχισε να του αρέσει το πώς έδειχνε ο ήλιος και το φως που αντανακλούσε στα κτίρια, διαφορετικές ώρες της ημέρας. Τότε ήταν που άρχισε να συνειδητοποιεί πόσο πολύ του έλειπε η δουλειά του. Ως φωτογράφος πορτρέτου, ήταν εννοείται αδύνατον να δουλέψει εκείνη την περίοδο. Τότε ξεκίνησε να φωτογραφίζει αυτό που έβλεπε τη δεδομένη στιγμή και δημιούργησε το πρότζεκτ CLOSE, εμπνευσμένο από την πανδημία.

«Όλοι ήρθαμε πιο κοντά στο διάστημα αυτό, όλοι μαζί ως ανθρωπότητα κάναμε ό,τι καλύτερο μπορούσαμε για να αντιμετωπίσουμε την πανδημία και να επιβιώσουμε. Για μένα, οι φωτογραφίες αυτές ήταν ένα εργαλείο για να εκφράσω τα συναισθήματά μου τη δεδομένη περίοδο και τον φόβο μου», ανέφερε ο φωτογράφος.

Άλλοι καλλιτέχνες πάλι αποφάσισαν να απαντήσουν στα καλέσματα των μουσείων που με τις πόρτες τους ερμητικά κλειστές στράφηκα στον χώρο των social media για να ανταπεξέλθουν στις ανάγκες των καιρών.

Ανοιχτό κάλεσμα για τη δημιουργία έργων τέχνης και συμβόλων που μεταφέρουν μηνύματα δημόσιας υγείας και ασφάλειας απηύθυνε και το Amplifier Art Lab με έδρα το Σιάτλ των ΗΠΑ για μία καμπάνια – απάντηση στην κρίση του κορωνοϊού. Αναζητούσαν δύο είδη έργων: Το πρώτο ήταν μηνύματα δημόσιας υγείας και ασφάλειας που μπορούν να βοηθήσουν στην επιπέδωση της καμπύλης της πανδημίας μέσω της εκπαίδευσης. Το δεύτερο ήταν σύμβολα που συμβάλλουν στην προώθηση της ψυχικής υγείας, της ευημερίας και έργο κοινωνικής αλλαγής κατά τη διάρκεια αυτής της πιεστικής περιόδου. Στο πλαίσιο αυτής της διεθνούς πρωτοβουλίας, το Amplifier βράβευσε 60 καλλιτέχνες, οι οποίοι θα παραλάβουν και το χρηματικό ποσό 1.000 δολαρίων ο καθένας. Η καμπάνια στέφθηκε με μεγάλη επτιτυχία και ενεύπνευσε χιλιάδες κόσμο.

Η αλήθεια είναι ότι η τέχνη είχε πρωταγωνιστικό ρόλο αυτήν την χρονιά. Τόσο που δημιουργήθηκε το πρώτο ψηφιακό μουσείο με έργα τέχνης εμπνευσμένα από την πανδημία με τίτλο «CAM», δηλαδή Covid Art Museum. Εμπνευστές της ιδέας είναι οι Ισπανοί art directors, Emma Calvo, Irene Llorca και José Guerrero. Οι τρεις τους εργάζονται στον κλάδο της διαφήμισης και αποφάσισαν να δημιουργήσουν το πρώτο διαδικτυακό μουσείο μέσα από λογαριασμό στο Instagram.

Tο CAM φιλοξενεί έργα τέχνης από καλλιτέχνες που αποτυπώνουν τις σκέψεις και τα συναισθήματα που βιώσαμε και ακόμα βιώνουμε όλοι στην πρωτόγνωρη αυτή κατάσταση που επικρατεί σε ολόκληρη την υφήλιο. Το μοναδικό αυτό εγχείρημα μπορεί και να μεταφερθεί μελλοντικά σε ένα φυσικό Μουσείο, ωστόσο είναι ακόμη πολύ νωρίς για τους δημιουργούς του να γνωρίζουν τι θα συμβεί μετά το τέλος της πανδημίας.

Και ας μην ξεχνάμε ότι το 2020 ήταν και ένας χρόνος μεγάλων αλλαγών. Αυτό φαίνεται χαρακτηριστικά από το γεγονός ότι το κίνημα Black Lives Matter άφησε και θα συνεχίσει να αφήνει το αποτύπωμά του και στην τέχνη καθώς βρέθηκε στην κορυφή της λίστας που δημοσίευσε το περιοδικό ArtReview με τα 100 πιο επιδραστικά ρεύματα και τάσεις στον κόσμο της σύγχρονης τέχνης. Σύμφωνα με τους θεωρητικούς, τους καλλιτέχνες και τους παράγοντες του κλάδου που συμμετέχουν στη διαμόρφωση της λίστας, η επιρροή του κινήματος στην τέχνη τη χρονιά που φεύγει ήταν πρωτοφανής. Οι αξίες που αντιπροσωπεύει επέτειναν τις αλλαγές σε κάθε πτυχή της τέχνης, είτε αυτές αφορούν την καθήλωση αγαλμάτων, είτε στην ενδυνάμωση των μαύρων καλλιτεχνών είτε ακόμα και στη «βιασύνη» των γκαλερί να συμπεριλάβουν περισσότερα πρόσωπα στο δυναμικό τους. Από τον κύκλο των εξελίξεων δεν έμειναν ανεπηρέαστα ούτε και στα μουσεία, τα οποία «αναγκάστηκαν» να αναθεωρήσουν το ποιους αντιπροσωπεύουν και πώς το κάνουν.

Από την εικονική ομαδική έκθεση με επίκεντρο φωτογραφίες από τις διαδηλώσεις του κινήματος Black Lives Matter στις ΗΠΑ με τίτλο «The Art of Protest» (Η Τέχνη της Διαμαρτυρίας) που διοργάνωσε ο οργανισμός και γκαλερί τέχνης, Compound, στον street artist Banksy που με το έργο του τίμησε τη μνήμη του Τζορτζ Φλόιντ και υποστήριξε το κίνημα, το Black Lives Matter είναι εδώ για να μείνει και το 2021 και να αλλάξει τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τον συστημικό ρατσισμό για πάντα.

Το 2020, λοιπόν, είναι η απόδειξη ότι η τέχνη είναι ακούραστη, ασταμάτητη, αληθινή, καταλυτική, επαναστατική. Είναι η απόδειξη ότι η τέχνη είναι απαραίτητη. Και αυτή η ανάγκη για τέχνη υπήρχε, υπάρχει και θα συνεχίσει να υπάρχει όσο δύσκολοι και αν είναι οι καιροί που ζούμε. Γιατί η τέχνη μπορεί να θεραπεύσει, η τέχνη μπορεί να σώσει ζωές, μπορεί να μας φέρει κοντά ακόμα και όταν είμαστε χωριστά. Μπορεί να είναι μια πυξίδα που θα μας καθοδηγήσει σε αυτήν την αέναη καταιγίδα της ζωής. Γιατί η τέχνη είναι γιατρικό και γέλιο και αγάπη και πόνος και έμπνευση και ανακούφιση και φύση και αλλαγή και ελπίδα για μία καλύτερη χρονιά.

Πηγές:

Τα πιο δημοφιλή έργα τέχνης για το 2020

https://www.news247.gr/good-news/koronoios-maskes-prosopoy-eginan-erga-technis.7697380.html

https://www.monopoli.gr/2020/09/15/promotional-items/gallery-promo-items/414417/kallitexnis-dimiourgei-minimalistika-erga-texnis-empneysmena-apo-tin-pandimia/

https://www.naftemporiki.gr/story/1590928/koronaios-anoixto-kalesma-gia-erga-texnis-me-minumata-dimosias-ugeias

Στην κορυφή των πιο επιδραστικών ρευμάτων της τέχνης το Black Lives Matter
«Art of Protest»: Διαδικτυακή έκθεση για το αντιρατσιστικό κίνημα Black Lives Matter

https://www.culturenow.gr/to-neo-ergo-toy-banksy-ypostirizei-to-kinima-black-lives-matter/

Covid Art Museum: Το πρώτο ψηφιακό μουσείο με έργα εμπνευσμένα από την πανδημία

https://www.artnews.com/list/art-news/artists/2020-best-art-documentaries-1234580425/

O Ζωρζ Σερά και το “στίγμα” του στον κόσμο της ζωγραφικής

Posted on by Lumière De La Lune

Ο Ζωρζ Σερά (Georges Seurat) ήταν μετα-ιμπρεσσιονιστής ζωγράφος και θεωρείται ορθώς ο εισηγητής του πουαντιγισμού (στιγματογραφία). Οι κριτικοί θεωρούν πως το έργο του Ένα κυριακάτικο απόγευμα στο νησί της Γκραντ Ζατ (https://dromospoihshs.home.blog/2019/03/31/georgeseurat/) άλλαξε την κατεύθυνση σύγχρονης τέχνης αποτελώντας την αρχή του νεο-ιμπρεσιονισμού. Οι πυκνές τελείες (στίγματα) με τα οποία δημιουργούσε τους πίνακες του θεωρούνται έκτοτε ένας πολύ ιδιαίτερος τρόπος τέχνης, με συγκεκριμένη τεχνική και αυξημένη δυσκολία.

Self Portrait by Georges Pierre Seurat

Ο Ζωρζ Σερά γεννήθηκε στο Παρίσι στις 2 Δεκεμβρίου του 1859, γιος πλούσιου γαιοκτήμονα της Καμπανίας, του Αντουάν Κρισοστόμ Σερά, ο οποίος πλούτησε από την εκμετάλλευση ακινήτων, ενώ η μητέρα του Ερνέστη Φεβρέ ήταν από το Παρίσι. Ο Ζωρζ ήταν το μικρότερο παιδί της οικογένειας, είχε έναν μεγαλύτερο αδελφό και μια αδελφή, τον Εμίλ και την Μαρί-Μπερθ. Από μικρός έδειξε το ταλέντο του στην ζωγραφική, ενώ καθόλη την ενηλικίωση του έβρισκε μεγάλη χαρά στα πινέλα και στα χρώματα. Το 1878 γίνεται δεκτός στην παρισινή Σχολή Καλών Τεχνών, και ήδη εντυπωσιασμένος από τους ιμπρεσιονιστές, μελετάει για ώρες στην βιβλιοθήκη της σχολής αναζητώντας την συγκίνηση της αληθινής ζωγραφικής και τις αρχές της. Εκεί είναι που βρίσκει έναν παλιό τόμο με τίτλο « Περί των αδιάψευστων σημείων της τέχνης του Υμπέρ ντε Σορβίλ» (1827), έργο που τον συγκλόνισε και διαμόρφωσε τον τρόπο σκέψης του για την ζωγραφική. Ο Σερά ονειρεύεται μια τέχνη που, θεμελιωμένη σε απόλυτα καθορισμένους νόμους, θα ήταν απόλυτη απέναντι στην ρευστότητα του κόσμου (Κασού). Όμως, η σχολή στέκεται εμπόδιο απέναντι στις αναζητήσεις και τις καλλιτεχνικές του ανησυχίες και γι’ αυτό την εγκαταλείπει. Βέβαια δεν σταμάτησε ποτέ να ζωγραφίζει. Ολοκληρώνοντας τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις το 1880 επιστρέφει στο Παρίσι, όπου για τα επόμενα δύο χρόνια δουλεύει για να τελειοποιήσει την τεχνική της μονοχρωμικής ζωγραφικής.

Το 1883 δούλεψε όλη την χρονιά σε ένα έργο του, έναν μεγάλο καμβά με τίτλο «Οι Λουόμενοι στο Ανσιερέ» ένα μνημειώδες έργο, επηρεασμένο στα χρώματα από τους Ιμπρεσιονιστές, με απαλές, απλοποιημένες υφές και προσεκτικά περιγράμματα, και με τις ανθρώπινες μορφές να μοιάζουν με αγάλματα. Άλλωστε, ο ίδιος είχε μεγάλη αγάπη για την κλασσική τέχνη και και θεωρούσε τις μορφές στους μεγάλους πίνακές του σχεδόν ως μνημειώδη, κλασσικά ανάγλυφα.

Στην συνέχεια όμως, Ο Σερά εμπνεύστηκε από την επιθυμία να εγκαταλείψει την ανησυχία των Ιμπρεσιονιστών για τη φευγαλέα στιγμή και να προσφέρει, αντ’ αυτού, αυτό που θεωρούσε θεμελιώδες και αμετάβλητο στη ζωή. Παρ’ όλα αυτά, δανείστηκε πολλές από τις προσεγγίσεις του από τον Ιμπρεσιονισμό, από την αγάπη του για τη σύγχρονη θεματολογία και τις σκηνές αστικού ελεύθερου χρόνου, μέχρι την επιθυμία του να αποφύγει την απεικόνιση μόνο του “τοπικού” ή του προφανούς, το χρώμα των εικονιζόμενων θεμάτων και αντ’ αυτού να προσπαθήσει να συλλάβει όλα τα χρώματα που αλληλεπιδρούσαν για να αποδώσει την εμφάνισή τους.

 Εν τέλει, ο Σερά υπήρξε πρωτοπόρος της Νέο-Ιμπρεσιονιστικής τεχνικής που είναι ευρέως γνωστή ως Ντιβιζιονισμός (από τη γαλλική λέξη division που σημαίνει διαίρεση) ή Πουαντιγισμός = pointillisme (από τη γαλλική λέξη point που σημαίνει κουκκίδα ή στίγμα) είναι μία προσέγγιση που σχετίζεται με μία επιφάνεια που ‘τρεμοπαίζει’ με μικρές βούλες ή πινελιές χρώματος. Οι καινοτομίες του εξάγονται από νέες σχεδόν επιστημονικές θεωρίες σχετικά με το χρώμα και την έκφραση, όμως η κατευναστική ομορφιά των έργων του εξηγείται από την επιρροή πολλών διαφορετικών πηγών. Αρχικά πίστευε ότι η σπουδαία μοντέρνα τέχνη θα έδειχνε τη σύγχρονη ζωή με τρόπο παρόμοιο με την κλασσική τέχνη, μόνο που θα χρησιμοποιούσε τεχνολογικά ενημερωμένες τεχνικές. Πίστευε ότι γραμμές που τείνουν προς συγκεκριμένες κατευθύνσεις και χρώματα συγκεκριμένης ζέστης ή ψυχρότητας, θα μπορούσαν να έχουν συγκεκριμένα αποτελέσματα έκφρασης. Επίσης επεδίωξε την ανακάλυψη ότι αντίθετα ή συμπληρωματικά χρώματα μπορούν να αναμιχθούν οπτικά, για να αποδώσουν πολύ πιο έντονους τόνους από εκείνους που μπορούν να επιτευχθούν απλά αναμιγνύοντας μπογιά. Αποκαλούσε την τεχνική που ανέπτυξε “chromo-luminism” (χρωμο-φωτισμός, το παλλόμενο αποτέλεσμα στις επιφάνειές του καμβά από τις απειροελάχιστες πινελιές μπογιάς).

Το καλοκαίρι του 1884 ολοκληρώνει το έργο του «Ένα κυριακάτικο απόγευμα στο νησί LaGranteJatte», μεγέθους τριών μέτρων, το οποίο δούλευε για δύο χρόνια καθισμένος στο πάρκο και δημιουργώντας τα περιγράμματα. Σε αυτό το έργο παρουσιάζονται μέλη όλων των κοινωνικών τάξεων σε διαφορετικές σκηνές. Οι μικροσκοπικές κουκίδες των χρωμάτων επιτρέπουν στο μάτι του θεατή να συνδυάσει τα χρώματα οπτικά, αντί για να είναι τα χρώματα αναμεμιγμένα από τον ζωγράφο δημιουργώντας ένα μοναδικό οπτικό εφέ.

Le Chahut, 1890, Otterlo, Kröller-Müller Museum

Αργότερα, το ενδιαφέρον του στράφηκε όλο και περισσότερο στη Γοτθική τέχνη και τις δημοφιλείς αφίσες και η επιρροή αυτών στη δουλειά του, την καθιστούν ως μία από τις πρώτες μορφές μοντέρνας τέχνης, που έκαναν χρήση τέτοιων αντισυμβατικών πηγών έκφρασης. Πρωτοπόρησε και πάλι με μία πιο δυναμική και τυποποιημένη προσέγγιση, που ήταν επηρεασμένη από πηγές, όπως καρικατούρες και δημοφιλείς αφίσες. Έτσι προέκυψε μία νέα, δυνατή εκφραστικότητα στη δουλειά του που, πολύ αργότερα, οδήγησε στην αναγνώριση του από τους Σουρεαλιστές σαν έναν εκκεντρικό και ανορθόδοξο αλλά εναλλακτικό και ταλαντούχο καλλιτέχνη.

Το Τσίρκο, 1891, Παρίσι, Μουσείο Ορσέ

Δυστυχώς, ο θρίαμβός του Σερά ήταν βραχύβιος, καθώς μετά από μόλις μια δεκαετία ώριμης δουλειάς πέθανε μόλις στην ηλικία των 31 ετών. Τα αίτια του θανάτου του ήταν αδιευκρίνιστα αν και πλέον έχουν αποδοθεί σε μια μορφή μηνιγγίτιδας, πνευμονίας, μολυσματική κηνάγχη και τη διφθερήτιδα. Μάλιστα, γιος του πέθανε δύο εβδομάδες αργότερα από την ίδια ασθένεια. Το τελευταίο του έργο του Σερά, «Το τσίρκο», έμεινε ημιτελές κατά τον χρόνο του θανάτου του. Παρ’όλα αυτά, άφησε πίσω του ένα σημαίνον σύνολο έργων, που περιλαμβάνει επτά μνημειώδεις πίνακες, περίπου 40 μικρότερης κλίμακας πίνακες, και εκατοντάδες ζωγραφιές και σκίτσα. Αν και το έργο του είναι σχετικά μικρό σε ποσότητα, είχε αντίκτυπο διαρκείας. Παρά την σύντομη ζωή του, ο Γάλλος καλλιτέχνης πρόλαβε να σπείρει μια νέα άνοιξη στο ‘κουρασμένο’ μέχρι τότε ζωγραφικό τοπίο. Οιι καινοτομίες του άλλαξαν τον κόσμο της τέχνης και ύπηρξαν αντκείμενα μεγάλης επιρροής και έμπνευσης, διαμορφώνοντας τα έργα καλλιτεχνών όπως ο Vincent Van Gogh και οι Ιταλοί Φουτουριστές.

“Κάποιοι λένε ότι βλέπουν την ποίηση στους πίνακές μου· εγώ βλέπω μόνο την επιστήμη.”

Seurat

Πηγές:

http://homouniversalisgr.blogspot.com/2018/12/georges-pierre-seurat-2-1859-29-1891.html

http://arutv.ee.auth.gr/istoriart/artguide/artist-seurat-georges.htm

Ο ζωγράφος που ζωγράφιζε με τελείες

Ζορζ Σερά (1859-1891), Γάλλος ζωγράφος: ο εισηγητής του πουαντιγισμού

Ο Χορός της Ζωής: Το υποτιμημένο αριστούργημα του Έντβαρτ Μουνκ

Posted on by Lumière De La Lune

View Post

Ο Έντβαρτ Μουνκ ήταν και είναι ένας από τους καλύτερους και γνωστότερους ζωγράφους του 20ου αιώνα. Ο δημιουργός της Κραυγής διακρίνεται για τα έντονα χρώματα των έργων του, την ημι-αφαίρεση και τα μυστηριώδη, συχνά ανοιχτά θέματα που λειτουργούν ως σύμβολα παγκόσμιας σημασίας.

Self-Portrait with Skeleton Arm, 1895

Ένας σημαντικός αριθμός έργων του Νορβηγού καλλιτέχνη βρίσκεται στο Εθνικό Μουσείο Τέχνης, Αρχιτεκτονικής και Σχεδιασμού στο Όσλο. Μαζί με την περίφημη «Κραυγή», στο μουσείο μπορείτε να δείτε έναν εξίσου σημαντικό “κύκλο ζωγραφικής”, την σειρά έργων τέχνης με όνομα «Η Ζωφόρος της Ζωής: Ένα Ποίημα για την Αγάπη, τη Ζωή και τον Θάνατο». Το επίκεντρο της σειράς είναι ένα από τα σημαντικότερα και ίσως πιο υποτιμημένα έργα του Μουνκ, “Ο Χορός της Ζωής” (The Dance of Life). O Πίνακας δημιουργήθηκε το 1899-1900, ενώ μία δεύτερη μορφή του, πιο διευρυμένη, δημιουργήθηκε από τον Μουνκ όταν ξαναεπισκέφτηκε κάποια έργα από “την Ζωφόρο της Ζωής” σε μία δεύτερη απόπειρα δημιουργίας το 1921 και 1925.

Είναι γνωστό ότι ο Έντβαρτ Μουνκ μεγάλωσε σε ένα νοικοκυριό που περιοριζόταν περιοδικά από απειλητικές για τη ζωή ασθένειες και από τους πρόωρους θανάτους της μητέρας και της αδελφής του, οι οποίες εξηγήθηκαν από τον πατέρα του Μουνκ, χριστιανικό φονταμενταλιστή, ως πράξεις θεϊκής τιμωρίας. Αυτή η ισχυρή μήτρα τυχαίων τραγικών γεγονότων και η μοιρολατρική ερμηνεία τους άφησαν μια διά βίου εντύπωση στον νεαρό καλλιτέχνη και συνέβαλαν αποφασιστικά στην τελική του μέριμνα για θέματα ανησυχίας, συναισθηματικού πόνου και ανθρώπινης ευπάθειας. Έτσι, τα σχέδια, τα έργα ζωγραφικής και οι εκτυπώσεις του αναλαμβάνουν την ποιότητα των ψυχολογικών ταλαντεύσεων που προέρχονται από τις προσωπικές εμπειρίες του Μουνκ. Συχνά ανακουφίζουν τη συναισθηματική ή ψυχολογική κατάσταση κάθε θεατή. Και άλλοτε την ταράζουν και την αναστατώνουν.

“Ζωγράφιζα ό,τι ερέθιζε το εσωτερικό μου βλέμμα. Ζωγράφιζα από μνήμης, δίχως να προσθέσω οτιδήποτε, δίχως τις λεπτομέρειες, που είχα πάψει να τις βλέπω μπροστά μου. Αυτός είναι ο λόγος που οι πίνακές μου είναι τόσο απλοί, τόσο εμφανώς “άδειοι”. Ζωγράφισα τις εντυπώσεις από την παιδική μου ηλικία, τα μουντά χρώματα μιας ξεχασμένης εποχής”

– Έντβαρντ Μουνκ

Ο Χορός της ζωής θα μπορούσαμε να πούμε ότι βρίσκεται κάπου στην μέση αυτών των έντονων συναισθημάτων. Είναι ένα έργο περισσότερο φιλοσοφικό, και όμως, δημιουργεί μία περίεργη αίσθηση, μία ενόχληση, μία ανησυχία, μία αναταραχή στον θεατή που το παρατηρεί προσεχτικά.

Ο Μουνκ σκεπτόταν το έργο σαν ένα ενιαίο σύνολο, μια ένωση που δεν είναι μόνο θεμάτων και τεχνοτροπίας, αλλά και μουσικής. Κυματιστός ρυθμός, χορευτικός, στον οποίο εγγράφονται οι εικόνες. Εκείνες των ζευγαριών, σε διάφορες στάσεις, και εκείνες οι αντιτιθέμενες των γυναικείων μορφών στο πράσινο φόντο του γρασιδιού. Στο κέντρο ανάβει το κόκκινο της φωτιάς του φορέματος της γυναίκας, που φαίνεται να τυλίγει τον άνδρα με τη μορφή της.

Η ιστορία που διηγείται ο πίνακας «The Dance of Life» αντανακλά ένα άλλο έργο του Νορβηγού καλλιτέχνη – το «Three Ages of a Woman». Μια νεαρή κοπέλα με λευκό φόρεμα, μία γυμνή ομορφιά και μια θλιβερή φιγούρα με ρούχα πένθους είναι τα τρία πρόσωπα που απεικονίζουν την ίδια γυναίκα. Αρχικά, η τελευταία εικόνα που θα έκλεινε την σειρά, αλλά τελικά ο Μουνκ επέλεξε το «The Dance of Life».

Το έργο του Δανού συμβολιστή H. Rohde, “In a whirlwind of waltz”, ήταν η έμπνευση για τη δημιουργία του Χορού. Σύμφωνα με μία άλλη Νορβηγική ιστορία, η έμπνευση για τον πίνακα ήταν η πραγματική ιστορία της ζωής του Munch, που συνδέεται με την πρώτη του αγάπη, Milli Taulov. Οι αναμνήσεις και η αγάπη του γι’αυτήν τον ώθησαν να δημιουργήσει το αξιοθαύμαστο έργο τέχνης. Και η τρίτη εκδοχή της ιστορίας, την οποία υποστηρίζουν οι βιογράφοι του Munk, συνδέει την εμφάνιση του καμβά με τη σχέση του καλλιτέχνη με την Tulla Larsen. Κάθε μία από τις γυναικείες φιγούρες θυμίζει εξίσου ένα πορτρέτο της, ζωγραφισμένο από τον Munk στην αρχή της σχέσης τους. Η κοπέλα με το λευκό είναι η νεαρή Tulla στην αρχή της σχέσης τους, που τρέφε ελπίδες για τη δύναμη της αγάπης της που θα μπορούσε να θεραπεύσει τον καλλιτέχνη, και η βαριεστημένη σκοτεινή γυναίκα με το μαύρο είναι η Tulla που έχασε την πίστη της, που αναγνώρισε στο τέλος την ήττα της.

Υπάρχει μια ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια στο έργο, η οποία δεν είναι εμφανής με την πρώτη ματιά. Πίσω από τις πλάτες των χορευτών, ένα μονοπάτι φτιαγμένο από το φως του φεγγαριού απλώνεται κατά μήκος της επιφάνειας της θάλασσας, η οποία σε μια προσπάθεια της να ξεκινήσει το δικό της χορό, συνδέεται με το φεγγάρι μέσω του μονοπατιού και μαζί σχηματίζουν μια ανθρώπινη μορφή με ανοιχτές αγκάλες. Το φεγγάρι θέλει να συγχωνευτεί με τους ανθρώπους και να βιώσει τα συναισθήματα που βιώνουν καθώς ζουν κάθε στιγμή του σύντομου χορού της ζωής τους.

Ο Μουνκ είναι συμβολιστικός σε περιεχόμενο, απεικονίζοντας μία μεταφορά, μία αλληγορία για την ζωή, μια κατάσταση του μυαλού παρά μια εξωτερική πραγματικότητα. Άλλωστε, υποστήριζε ότι ο ιδιωματισμός των ιμπρεσσιονιστών δεν ταίριαζε στην τέχνη του. Δεν αποσκοπούσε στην απεικόνιση μιας τυχαίας στιγμής της πραγματικότητας, αλλά σε καταστάσεις που υπάρχει έντονο συναισθηματικό περιεχόμενο και εκφραστική ενέργεια. Υπολόγιζε προσεκτικά τις συνθέσεις του για να δημιουργήσει μια ανήσυχη, τεταμένη ατμόσφαιρα, όπως αυτήν στον πίνακα.

Μάλιστα, για το συγκεκριμένο έργο είχε γράψει και ένα σαρκαστικό ποιήμα, σε μία ανέκδοτη προσπάθεια ερμηνείας της ίδιας του της δημιουργίας.

Ο Χορός της Ζωής

Ξεκίνησα μια νέα αναπαράσταση

«Ο Χορός της Ζωής»

μέσα σ’ ένα πεδίο

λουσμένο σε λάμψεις σεληνόφωτων,

καλοκαίρι

ο νέος επίσημος χορεύει μαζί της

με τόσο υπέροχα αφημένα τα λυτά

της μαλλιά

κοιτάζοντας ο ένας

μέσα στα μάτια του άλλου.

Στο βάθος

αυτό το άγριο πλήθος των ανθρώπων

που στροβιλίζουν,

γυναικείοι λαιμοί ασφυκτιώντας

σε αρπαγές μεγαλόσωμων,

καρικατούρες γιγάντων

τις αποτελειώνουν

στην αγκαλιά τους.

Ανέκδοτο ποίημα του εξπρεσιονιστή ζωγράφου Eduard Munch, μετάφραση Αχιλλέας Σύρμος

Εν τέλει, αποδείχτηκε ότι ο Χορός της Ζωής ήταν και είναι ένα από τα σημαντικότερα και πιο διαφορετικά έργα του Έντβαρντ Μουνκ, καθώς αποτέλεσε κατά έναν τρόπο το κύκνιο άσμα της καριέρας του. Τα δεκάξι χρόνια που μεσολάβησαν από την πρώτη έκθεση του στο Βερολίνο ως τον νευρικό κλονισμό του το 1908 ήταν τα σημαντικότερα της σταδιοδρομίας του. Σέ όλη αυτήν την διάρκεια, προσπάθησε με το έργο του να εξηγήσει, το ανεξήγητο, αυτόν τον τρελό Χορό που ονομάζουμε Ζωή.

Πηγές:

http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=297300

http://homouniversalisgr.blogspot.com/2012/12/en-12-1863-23-1944.html

https://www.eirinika.gr/article/5510/entvarnt-moynk-afieroma-ston-prodromo-toy-expresionismoy

http://texnografia.blogspot.com/2013/06/blog-post.html

https://painting-planet.com/dance-of-life-by-edvard-munch/

https://artsandculture.google.com/asset/the-dance-of-life/2QHHE-2HLPWV0g

https://www.edvardmunch.org/the-dance-of-life.jsp

Ζωγραφική. Έντβαρτ Μουνκ – Ο τέλειος ευπαθής

https://www.politeianet.gr/books/9789602356975-bischoff-ulrich-taschen-mounk-entbarnt-1863-1944-51860

Ο Vincent Van Gogh στον κινηματογράφο

Posted on by Lumière De La Lune


Σήμερα δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην γνωρίζει τον Vincent van Gogh, καθώς θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους ζωγράφους όλων των εποχών. Ωστόσο η δόξα ήρθε μετά τον θάνατό του. Πώς ήταν η πραγματική ζωή του; Τι σκεφτόταν; Τι τον βασάνιζε; Εκεί μας μεταφέρουν οι παρακάτω ταινίες, καθώς αφηγούνται την περιπετειώδη και τραυματική ζωή του, την τραγική καταληξή του και το σπουδαίο έργο του.

Van Gogh (1948) 

Λιτή στη δομή της και περισσότερο χρήσιμη ως ιστορικό κειμήλιο σήμερα, η 20λεπτη ταινία του Αλέν Ρενέ απείχε πολύ λιγότερα χρόνια (σε σχέση με σήμερα) από τη στιγμή που το όνομα του Βαν Γκογκ μπήκε στη λίστα των μεγάλων ζωγράφων. Ο Γάλλος σκηνοθέτης παρουσιάζει τους σημαντικότερους πίνακες του καλλιτέχνη με τη συνοδεία μουσικής αλλά και αφήγησης του Κλοντ Ντοφέν. Τιμήθηκε με Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας Μικρού Μήκους.

Lust for Life – Η Ζωη ενοσ ανθρωπου(1956)

O Κερκ Ντάγκλας στο ρόλο του Βαν Γκογκ. Η σημαντικότερη χολιγουντιανή παραγωγή για το Βαν Γκογκ βασίστηκε στο ομώνυμο βιβλίο του Ίρβινγκ Στόουν, είχε δύο σκηνοθέτες και δυο ονόματα όπως οι Κερκ Ντάγκλας και Άντονι Κουίν που δεν δίστασαν να αναμειχθούν σε μια καλλιτεχνική βιογραφία, έχοντας ως τότε προϋπηρεσία σε πιο σκληρούς ρόλους. Το τελικό αποτέλεσμα είναι εξαιρετικό. Ένας από τους ωραιότερους γάμους κινηματογράφου και ζωγραφικής, με κάδρα-κομψοτεχνήματα, χωρίς να υπολείπεται αφηγηματικά της ιστορίας της ταραγμένης προσωπικότητας του ήρωα.

Vincent (1987)

Vincent: Η ζωή και ο θάνατος του Vincent van Gogh είναι μια ταινία ντοκιμαντέρ από τον αυστραλιανό σκηνοθέτη Paul Cox, που εξερευνά τα τελευταία οκτώ χρόνια της ζωής του καλλιτέχνη. Ο Cox δημιούργησε το έργο λόγω του προσωπικού του θαυμασμού για τον Vincent van Gogh. Η υπόθεση του έργου είναι απλή, ο John Hurt διαβάζει αποσπάσματα από τα γράμματα του Van Gogh, και μια διαδοχική σειρά εικόνων, τοποθεσιών, έργων ζωγραφικής, σχεδίων και σκίτσων του Van Gogh ξετυλίσσεται μπροστά στα μάτια μας. Είναι πράγματι συγκινητικό να ακούς τον ίδιο τον Βαν Γκογκ να αναφέρεται στους εσωτερικούς αγώνες του και τις προσπάθειές του να αναπτυχθεί ως καλλιτέχνης, να ακούς τι θεωρούσε ως καλλιτεχνικές επιτυχίες και αποτυχίες του. Αυτή είναι η ταινία που ο Βαν Γκογκ θα μπορούσε να κάνει ο ίδιος. Έχει τον ίδιο έντονο οπτικό αντίκτυπο με την αντίληψη των έργων του Βαν Γκογκ στην πραγματική ζωή.

Dreams (1990)

Η ανθολογία του Ακίρα Κουροσάβα δεν αφορούσε μόνο τον Βανκ Γκογκ, όμως ένα από τα οκτώ όνειρα του σκηνοθέτη εξερευνούσε το χαοτικό ταξίδι ενός φοιτητή μέσα στους πίνακες του ζωγράφου. Σε αυτούς θα συναντήσει και τον ίδιο, σε μια ερμηνεία-έκπληξη από τον Μάρτιν Σκορσέζε, θα συζητήσουν για το κομμένο αυτί του και θα χαθούν μαγικά μέσα σε σταροχώραφα, σε ένα υπέροχο μείγμα φαντασίας και σύγχρονης (για τότε) τεχνολογίας, με εφέ που δημιουργήθηκαν από την εταιρία του Τζορτζ Λούκας.

Vincent & Theo (1990)

Ο Τιμ Ροθ υποδύθηκε το μεγάλο ζωγράφο στην ταινία του Ρόμπερτ Άλτμαν. Περισσότερο από βιογραφία, η ταινία εξερευνά αποκλειστικά την σχέση του Βίνσεντ με τον αδελφό του Τεό που αύξανε και άλλο τις ανασφάλειες του πρώτου, λόγω της μη αποδοχής του στον χώρο της Τέχνης, πρωτίστως από τον ίδιο του τον αδερφό που εργάζεται ως έμπορος. Τιμ Ροθ και Πολ Ρις πρωταγωνιστούν στους αντίστοιχους ρόλους.

Vincent and Me (1990) 

Ίσως η ιδανικότερη ταινία για να συστήσει κάποιος τον κόσμο του Βαν Γκογκ σε ένα παιδί ήρθε από τον Καναδά και εξιστορεί το μαγικό ταξίδι μιας 13χρονης στην προσπάθειά της να ανακαλύψει μια μυστηριώδη αγορά έργων του Ολλανδού ζωγράφου που περιέργως μοιάζουν με τα δικά της.   Απόδραση, περιπέτεια και ταξίδι στο χρόνο κρατούν το ενδιαφέρον των μικρών και ο Τσέκι Καριό προστίθεται στη λίστα των ηθοποιών που ενσαρκώνουν τον ζωγράφο.

Van Gogh (1991) 

Η ταινία του Μορίς Πιαλά εκτιμήθηκε πολύ τη χρονιά εκείνη και έφτασε να διεκδικεί 12 Σεζάρ κερδίζοντας τελικά μόνο αυτό της ερμηνείας του Ζακ Ντιτρόν. Με χρονικό όριο τους 2 τελευταίους μήνες της ζωής του ζωγράφου, ο Πιαλά εξερεύνησε με υπομονή τον άνθρωπο πίσω από τον καλλιτέχνη, φτιάχνοντας το πιο ευαίσθητο προφίλ του στο σινεμά ως σήμερα, αφήνοντας στην άκρη τη δημιουργική σύγχυση που επικρατούσε μέσα του και δίνοντας έμφαση στη σχέση που είχε με τους οικείους του.


Vincent – The Full Story (2004)

Ένα τριμερές ντοκιμαντέρ από τον κριτικό τέχνης Waldemar Januszczak, παρουσίασε τις τοποθεσίες στην Ολλανδία, την Αγγλία και τη Γαλλία, όπου ζούσε και δούλευε ο Van Gogh. Επίσης, ερευνά τις επιρροές των άλλων καλλιτεχνών από τους πίνακες του Van Gogh. Μερικοί ισχυρισμοί είναι ανοιχτοί προς ερμηνεία, αλλά αυτή η σειρά αξίζει σίγουρα αν απολαμβάνετε τους πίνακες του Βαν Γκογκ και θέλετε να μάθετε περισσότερα γι ‘αυτόν. Είναι η «πλήρης» ιστορία, που ασχολείται με όλη τη ζωή του, συμπεριλαμβανομένων των πρώτων χρόνων στο Λονδίνο και την περίοδο που άρχισε να μαθαίνει να σχεδιάζει.

The Eyes of Van Gogh (2005)

Μετά τους καταστροφικούς μήνες που πέρασε με τον Gauguin στο κίτρινο σπίτι της Arles, ο Vincent van Gogh, σε απεγνωσμένη αναζήτηση μιας θεραπείας από τις επιθέσεις που τον μαστίζουν ολοένα και περισσότερο, μπαίνει εθελοντικά σε ένα άσυλο. Γραμμένο και σκηνοθετημένο από τον Alexander Barnett, είναι μια ιστορία για τους 12 μήνες που πέρασε ο Vincent Van Gogh στο άσυλο στο St. Remy.

Van gogh: Painted with Words – Ζωγραφιζοντασ με τισ λεξεισ(2010)

Τηλεταινία του BBC και άλλη μια ευκαιρία για τον Μπένεντικτ Κάμπερμπατς για επίδειξη των δυνατοτήτων του, το Painted with Words είναι απλό και ξεκάθαρο, έχοντας έναν καθαρά εισαγωγικό ρόλο σε όποιον θέλει να ξέρει λεπτομέρειες για τη ζωή του ζωγράφου.  Ανάμεσα στο ντοκιμαντέρ και τη δραματοποίηση, ζωγραφίζεται ένα ψυχαναλυτικό δραματοποιημένο πορτρέτο του ζωγράφου, με την ταινία να έχει ως όχημα τα γράμματα του ζωγράφου, όχι μόνο προς τον Τεό, με σκοπό να διηγηθεί σύντομα το βίο του με τις δικές του λέξεις.


Vincent Van Gogh: A New Way of Seeing (2015)

Ίσως περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον καλλιτέχνη, η ζωή του Βαν Γκογκ έχει εδώ και καιρό καταλάβει τη φαντασία των αφηγητών. Βουτώντας βαθιά στον συναρπαστικό και μερικές φορές βαθιά προβληματικό κόσμο του, έρχεται αυτό το εξαιρετικό, βραβευμένο ντοκιμαντέρ από τον David Bickerstaff. Παρουσιάζοντας τα εικονικά έργα του Van Gogh όπως ποτέ πριν και παρουσιάζοντας αποκλειστικές συνεντεύξεις με την επιμελητική ομάδα στο Μουσείο Βαν Γκογκ στο Άμστερνταμ, αυτή η ΕΚΘΕΣΗ ΣΕ ΟΘΟΝΗ (EXHIBITION ON SCREEN) δεν είναι σαν καμία άλλη.

LOVING VINCENT (2017)


Απαράμιλλης ομορφιάς θέαμα, για πολλούς σημαντικότερο από κάθε συμβατική βιογραφία καθώς δε στέκεται στις πληροφορίες για τον Βαν Γκογκ αλλά παίρνει ως σημαία τη φράση «μόνο με τους πίνακές μας μπορούμε να μιλάμε» που έγραψε σε ένα από τα τελευταία του γράμματα, δημιουργώντας μια ψευδαίσθηση τού πώς θα ήταν ένα animation φτιαγμένο από τον ίδιο. Tο φιλμ «Loving Vincent» έχει δημιουργηθεί ακολουθώντας τις τεχνικές ζωγραφικής του ίδιου του καλλιτέχνη. 65 χιλιάδες μικρές ελαιογραφίες ενώθηκαν ψηφιακά στο μακράν πιο φιλόδοξο οπτικοακουστικό project που έγινε ποτέ για τον ζωγράφο. Η ζωγραφισμένη στο χέρι ταινία για τη ζωή του Vincent Van Gogh είναι ένα πραγματικό έργο τέχνης.

At Eternity’s Gate – Στην Πυλη τησ ΑΙωνιοτητασ (2019)

Αμερικανός νεο-εξπρεσιονιστής εικαστικός, που πέρασε με μεγάλη επιτυχία πίσω από την κάμερα κι έφτασε μέχρι την οσκαρική υποψηφιότητα («Το Σκάφανδρο και η Πεταλούδα»), ο Τζούλιαν Σνάμπελ αγαπάει τις καλλιτεχνικές βιογραφίες: «Πριν Πέσει η Νύχτα» για τον ποιητή Ρεϊνάλδο Αρένας και «Basquiat» για τον ζωγράφο Ζαν-Μισέλ Μπασκιά. Στην πιο φιλόδοξη από αυτές επικεντρώνεται στα τελευταία δύο χρόνια της ζωής του Βαν Γκογκ στην Αρλ και την Οβέρ-σιρ-Ουάζ της Γαλλίας, επιχειρώντας από τη μία να κατανοήσει την εικαστική ιδιοφυΐα του διάσημου Ολλανδού και από την άλλη να εκφράσει, μέσα από τις σκέψεις του ήρωά του, μερικές δικές του απόψεις πάνω στην τέχνη του.
Η σχέση ζωής και τέχνης, φαντασίας και πραγματικότητας, πρωτοπορίας και παράδοσης, ενστίκτου και ορθολογισμού, προσωπικού οράματος και κοινωνικών επιταγών εμφανίζονται σε κάθε βήμα μιας «καταραμένης» προσωπικότητας, πολλές από τις πνευματικές και ψυχολογικές εμμονές της οποίας αποτυπώνει με μια απροσδόκητα εκπληκτική ερμηνεία ο βραβευμένος στη Βενετία και υποψήφιος για Χρυσή Σφαίρα Γουίλεμ Νταφόε.

BONUS 1 – “No Blue Without Yellow”

Χάρις σε αυτό το υπέροχο animation που τιτλοφορείται No Blue Without Yellow και υπογράφει ο Maciek Janicki ταξιδεύουμε μέσα από τα τοπία που ενέπνευσαν τα πιο διάσημα έργα του μεγάλου Ολλανδού ζωγράφου Βίνσεντ Βαν Γκογκ.

bonus 2 – “Vincent and the Doctor”

Ο “Vincent and the Doctor” είναι το δέκατο επεισόδιο της πέμπτης σειράς βρετανικής τηλεοπτικής σειράς Doctor Who. Ενθουσιασμένος από μια δυσοίωνη φιγούρα στη ζωγραφική του Βίνσεντ Βαν Γκογκ Η εκκλησία στο Auvers, ο γιατρός (Matt Smith) και η σύντροφος Amy Pond (Karen Gillan) ταξιδεύουν στον χρόνο για να γνωρίσουν τον Van Gogh (Tony Curran) και μαθαίνου ότι το
Auvers-sur-Oise μαστίζεται από ένα αόρατο πλάσμα, γνωστό ως Krafayis, το οποίο μόνο ο Van Gogh μπορεί να δει. Ο γιατρός και η Amy συνεργάζονται με τον Van Gogh για να νικήσουν το τέρας και σε αυτήν την προσπάθειά τους βοηθούν τον Βαν Γκογκ να συνειδητοποιήσει την κληρονομιά του, φέρνοντάς τον στο μέλλον.

Πηγές:

https://www.lifo.gr/articles/cinema_articles/222667/o-van-gkogk-stin-othoni-8-tainies-gia-ton-megalo-zografo

https://www.lifo.gr/videos/lifo_picks_arts/218003/oi-pinakes-toy-van-kongk-zontaneyoyn-s-ayto-to-magiko-vinteo

https://www.thoughtco.com/painter-vincent-van-gogh-documentaries-2579151