Η κήρυξη της επανάστασης στη Μάνη και ο όρκος των Μανιατών

Μετά την αποτυχημένη έναρξη των επαναστατικών επιχειρήσεων στις παραδουνάβιες περιοχές της Μολδοβλαχίας τον Φλεβάρη του 1821, αποφασίστηκε η έναρξη των επιχειρήσεων στην Μάνη που είχε οριστεί βασικό ορμητήριο του αγώνα. Το ετοιμοπόλεμο και εμπειροπόλεμο των κατοίκων της καθώς και η απουσία Οθωμανών στην περιοχή την καθιστούσαν ιδανική για μαζικό κίνημα, όπως και έγινε στις 17 Μαρτίου 1821 στην Αρεόπολη με επικεφαλής τον Πέτρο Μαυρομιχάλη. Οι φιλικοί τον είχαν ορίσει Αρχιστράτηγο για δύο λόγους. Στην αρχή του αγώνα ήταν ο σημαντικότερος πρόκριτος διότι είχε χρήμα αλλά και πλήθος ενόπλων. Ο άλλος λόγος ήταν να καμφθούν οι όποιοι δισταγμοί του.

Έτσι, μετά τη δοξολογία μπροστά στον Ιερό Ναό των Ταξιαρχών, ύψωσαν το λάβαρο του Αγώνα, δηλαδή τη Μανιάτικη Σημαία. Η σημαία ήταν λευκή, με μπλε σταυρό στη μέση. Στη πάνω πλευρά έγραφε «ΝΙΚΗ ή ΘΑΝΑΤΟΣ» και στη κάτω το ένδοξο «ΤΑΝ ή ΕΠΙ ΤΑΣ». Εκεί κήρυξαν το πόλεμο στη Τούρκικη αυτοκρατορία, γι’ αυτό η σημαία τους έγραφε «ΝΙΚΗ ή ΘΑΝΑΤΟΣ» και όχι «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ή ΘΑΝΑΤΟΣ», επειδή η Ελευθερία για τους Μανιάτες ήταν δεδομένη. Επανάσταση έκαναν οι υπόλοιποι Έλληνες που διεκδικούσαν την Ελευθερία τους.

Ο όρκος των Μανιατών μπροστά στους Ταξιάρχες:

Ακόμη, ο Γενναίος Κολοκοτρώνης, γιος του Θεόδωρου, γράφει:

«Αναπτυσσομένης της ιδέας περί της Επαναστάσεως, ο σπινθήρ της Ελευθερίας ήναπτε τον ενθουσιασμό των Ελλήνων, οίτινες διενοούντο περί της ενάρξεως του πολέμου. Όθεν την 17ην Μαρτίου οι πρόκριτοι της Μάνης συνεννοήθησαν να λάβωσι τα όπλα κατά των Τούρκων.»

Ο ιστορικός της επανάστασης Σπυρίδων Τρικούπης, ο οποίος μίλησε με τον Παλαιών Πατρών Γερμανό, τον Λόντο, τον Ζαΐμη και άλλους προκρίτους της Αχαΐας γράφει για την έναρξη της επανάστασης:

«Ψευδής είναι η εν Ελλάδι επικρατούσα ιδέα ότι εν Μονή της Αγίας Λαύρας ανυψώθη κατά πρώτων η σημαία της Ελληνικής Επαναστάσεως. Την ιδέα ταύτην εξέφρασα και εγώ εν τω επικήδειώ μου λόγω εις Ανδρέα Ζαΐμη πριν εξακριβώσω την αλήθεια».

Όπως γίνεται αντιληπτό, ακόμα και ο ιστορικός της εποχής Σπυρίδων Τρικούπης δυσκολεύτηκε να εντοπίσει την πραγματική ημερομηνία και τοποθεσία όπου έλαβε χώρα η έναρξη της Εθνεγερσίας. Τα μαζικά κινήματα στην Πελοπόννησο, η περιρρέουσα ατμόσφαιρα εξέγερσης και φυσικά οι πολιτικοί τοπικισμοί οδήγησαν σε λαθεμένα συμπεράσματα. Άλλωστε, αφού ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης ύψωσε το λάβαρο της Επανάστασης στην Τσίμοβα (όπως λεγόταν τότε η Αρεόπολη), προχώρησε μαζί με άλλους οπλαρχηγούς στην απελευθέρωση της Καλαμάτας.

Εδώ άξιο λόγου είναι ότι την πρώτη επίσημη ελληνική ιστορία που διδάχτηκε στα σχολεία δεν την έγραψαν Έλληνες ιστορικοί ή πρωταγωνιστές των γεγονότων της εποχής αλλά ξένοι συγγραφείς (φιλέλληνες), όπως ο Πούκεβιλ. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα καταγραφή πλήθος ανακριβειών και πολιτικών αναγωγών μακριά από τις ισχύουσα ιστορική πραγματικότητα.

Η Μάνη, ωστόσο, έγραψε χρυσές σελίδες στον αγώνα για την απελευθέρωση. Τόσο με την κήρυξη της επανάστασης όσο και πέντε χρόνια με τον αποδεκατισμό της στρατιάς του Ιμπραήμ στον Διρό και τη Βέργα. Τότε που χίλιοι Μανιάτες πέταξαν στη θάλασσα τους 8.500 πολεμιστές του Ιμπραήμ, αφού πρώτα σκότωσαν αρκετούς. Κι έχει μείνει στην ιστορία η εικόνα της ηρωικής Μανιάτισσας με το δρεπάνι (το σχετικό άγαλμα στο Διρό) και των γερόντων που έσπευσαν να βοηθήσουν στη νίκη. Τη συνεισφορά αυτής, μα και ολόκληρη της Μάνης στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων τιμούμε και θυμόμαστε σήμερα, 17 Μαρτίου του 2021, 200 χρόνια μετά.

ΠΗΓΕΣ: https://www.sportime.gr/tops/specials/17-martiou-1821-i-mani-anavi-ti-floga-tou-xesikomou/, https://maniatika.wordpress.com/tag/%CF%8C%CF%81%CE%BA%CE%BF%CF%82-%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%B1%CF%84%CF%8E%CE%BD/, https://www.asxetos.gr/entheto/orkoi/orkos-maniaton-stis-17-martioy-1821.html, https://www.newsbomb.gr/ellada/story/1177426/mani-17-martioy-1821-h-epanastasi-xekinise-apo-tin-areopoli, https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%AD%CF%84%CE%B5%CF%81_%CF%86%CE%BF%CE%BD_%CE%95%CF%82