Λίγο μετά τα μεσάνυχτα, το φημισμένο Όριεντ Εξπρές ακινητοποιείται από μια χιονοθύελλα στη μέση του πουθενά. Το πρωί, ο εκατομμυριούχος Σάμιουελ Έντουαρντ Ράτσετ βρίσκεται μαχαιρωμένος στο κρεβάτι του. Η πόρτα του κουπέ του είναι κλειδωμένη από μέσα. Ο δολοφόνος του είναι ένας από τους συνταξιδιώτες του. Ο Ηρακλής Πουαρό, παγιδευμένος κι αυτός στο τραίνο, επιχειρεί να λύσει το μυστήριο. Ανάμεσα στους επιβάτες υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που είχαν λόγους να μισούν τον Ράτσετ. Ποιος απ’ όλους είναι ο δολοφόνος; Άραγε σχεδιάζει να χτυπήσει ξανά;
Ο Ηρακλής Πουαρό, μετά από μια σειρά περιπετειών που έζησε στη Μέση Ανατολή, έχοντας συνταξιοδοτηθεί και αποσυρθεί, επιλύει την πιο ανατρεπτική υπόθεση της ζωής του. Μετά τις συναρπαστικές υποθέσεις που έλυσε στα μυθιστορήματα «Murder in Mesopotamia» (1936), «Death on the Nile» (1937) και «Appointment with death» (1938) τώρα βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα δύσκολο αίνιγμα που η λύση του βασίζεται στη δικαίωση και τη νέμεση. Ο δολοφόνος βρίσκεται ανάμεσα τους.
“Ο δολοφόνος βρίσκεται εδώ, μαζί μας… Είναι στο τρένο αυτή τη στιγμή.”
Παρ’ όλο που η εξιστόρηση, ειδικά στο δεύτερο μέρος με τις ανακρίσεις των επιβατών, επαναλαμβάνει, αν και με εντυπωσιακή ποικιλία και διάφορες οπτικές γωνίες, γεγονότα και στοιχεία για τον φόνο, ο αναγνώστης βρίσκεται παγιδευμένος σε μια περιπέτεια που φαίνεται να οδηγεί σε επαναλαμβανόμενα αδιέξοδα κι όμως η γραφή και ο τρόπος με τον οποίο οι πληροφορίες εμφανίζονται σποραδικά και αναπάντεχα σε άσχετα σημεία της πλοκής, συγκροτούν σταδιακά τη λύση του γρίφου.
«Η όλη υπόθεση ήταν ένας πολύ έξυπνα σχεδιασμένος γρίφος, με τα κομμάτια του τοποθετημένα έτσι ώστε κάθε νέο στοιχείο που θα ερχόταν στο φως να δυσκόλευε ακόμη περισσότερο τη λύση του όλου μυστηρίου»
Το πασίγνωστο και εμβληματικό μυθιστόρημα της Agatha Christie είναι η δέκατη περιπέτεια του Ηρακλή Πουαρό και κυκλοφόρησε σε Αγγλία και Αμερική το 1934, αν και οι περιπέτειες που προηγούνταν δημοσιεύθηκαν αργότερα, κάτι που για άλλη μια φορά προβληματίζει τους αναγνώστες ως προς τη διαφορά μεταξύ χρονικής και εκδοτικής αλληλουχίας.
Η Agatha Christie έγραψε αυτό το συναρπαστικό μυθιστόρημα επηρεασμένη από τη φρίκη της τραγωδίας του αεροπόρου Τσαρλς Λίντμπεργκ, που είχε διασχίσει το 1927 τον Ατλαντικό χωρίς στάση με το μονοκινητήριο αεροπλάνο του. Το 1932 απήχθη και δολοφονήθηκε ο μόλις είκοσι μηνών γιος του, μια τραγωδία που τον ανάγκασε να καταφύγει στην Ευρώπη λίγο πριν το ξέσπασμα του πολέμου. Επιπλέον, χάρη στα ταξίδια που έκανε με τον δεύτερο σύζυγό της, αρχαιολόγο Μαξ Μαλόουαν, ταξίδεψε κι η ίδια με το πολυτελές αυτό τρένο-θρύλος, επομένως ήξερε πώς να αναπαραστήσει μια έξοχη ατμόσφαιρα ταξιδιού, αγωνίας και άνεσης.
Τοποθέτησε τον κλασσικό της, πλέον, ήρωα, σε ένα κλειστοφοβικό, ασφυκτικό περιβάλλον, στα όρια του οποίου πραγματοποιήθηκε ένα φρικτό έγκλημα, όπου πολλοί θα μπορούσαν να είναι οι δράστες, με τον καθέναν να έχει τους δικούς του λόγους και τα δικά του προσωπικά κίνητρα, αλλά που την ίδια στιγμή, κάθε πιθανότητα φαντάζει αδύνατη, αφού η πραγματοποίησή της ξεπερνά τα όρια της λογικής. Η αλήθεια βρίσκεται εκεί, μπροστά στα μάτια μας, μόνο που οι μηχανισμοί σκέψης μας είναι εξαιρετικά πολύπλοκοι για να επεξεργαστούν τις πιο απλές πιθανότητες, ψάχνοντας τις απαντήσεις σε πιο δύσβατα μονοπάτια απ’ ότι θα έπρεπε.
«Είμαστε υποχρεωμένοι να βασιστούμε αποκλειστικά στην εξαγωγή συμπερασμάτων. Αυτό για μένα καθιστά το ζήτημα πολύ περισσότερο ενδιαφέρον. Τίποτα δεν είναι δεδομένο. Τα πάντα είναι ζήτημα ευφυίας»
Φυσικά, όπως κάθε φορά, οι χαρακτήρες που έχει δημιουργήσει η Agatha Christie είναι ανεπανάληπτοι. Τόσο διαφορετικοί μεταξύ του, τόσο αθώοι και τόσο ένοχοι συνάμα. Τόσο αντικρουόμενα τα συναισθήματά μας απέναντί τους, μα και τόσο διχασμένο το ένστικτό μας απέναντι στις πιθανότητες ενοχής ή αθωότητάς τους, που νιώθεις το μυαλό και τη συνείδησή σου έτοιμα να ανατιναχτούν. Πέραν όμως της εγκληματικής κι ερευνητικής δράσης, αυτό που κάνει το βιβλίο αυτό να ξεχωρίζει είναι το υπόγειο, καυστικό κι ευφυέστατο χιούμορ του, μα και το ανθρώπινο, συναισθηματικό στοιχείο που μπορεί να μην συναντάμε σε όλα τα βιβλία της Christie, μα που όταν υπάρχει σε κάνει να αναιρείς ακόμα και τους δικούς σου κανόνες ηθικής.
‘Whatever people say, there is right, there is wrong. There is nothing in between.’
H Agatha Christie γεννήθηκε στο Τορκέ το 1890. Είναι κυρίως γνωστή για τα αστυνομικά της έργα -εξήντα έξι μυθιστορήματα και δεκατέσσερις συλλογές διηγημάτων-, πολλά από τα οποία έχουν ήρωα τον θρυλικό ντετέκτιβ Πουαρό ή τη μις Μαρπλ, ενώ έγραψε επίσης δύο αυτοβιογραφικά έργα, αισθηματικά μυθιστορήματα και θεατρικά, μεταξύ των οποίων το μακροβιότερο έργο στην ιστορία του σύγχρονου θεάτρου, την Ποντικοπαγίδα.
Η Άγκαθα Κρίστι, που έχει τιμηθεί από τη βασίλισσα του Ηνωμένου Βασιλείου με τον τίτλο της Dame για τη συνεισφορά της στη λογοτεχνία, ανήκει στους δημιουργούς που διαμόρφωσαν καταλυτικά την εξέλιξη του αστυνομικού μυθιστορήματος. Παράλληλα, είναι η δημοφιλέστερη συγγραφέας όλων των εποχών, καθώς οι πωλήσεις των έργων της έχουν ξεπεράσει το ένα δισεκατομμύριο αντίτυπα στην αγγλική γλώσσα και άλλο ένα δισεκατομμύριο σε μεταφράσεις. Η “βασίλισσα του εγκλήματος”, όπως έχει ονομαστεί, πέθανε στις 12 Ιανουαρίου το 1976.
Το «Έγκλημα στο Όριεντ Εξπρές» θεωρείται ως ένα από τα πιο επιτυχημένα έργα της Αγκάθα Κρίστι, αν όχι το πιο επιτυχημένο, με πολλαπλές θεατρικές, κινηματογραφικές και τηλεοπτικές μεταφορές. Η πιο πρόσφατη είναι η χολιγουντιανή παραγωγή του 2017 στην οποία πρωταγωνίστησαν, μεταξύ άλλων, ο Κένεθ Μπράνα, o Τζόνυ Ντεπ, η Πενέλοπε Κρουζ και η Τζούντι Ντεντς. Δεν κατάφερε όμως να φτάσει ούτε την σειρά «Οι περιπέτειες του Ηρακλή Πουαρό» με πρωταγωνιστή τον Ντέιβιντ Σάτσετ αλλά ούτε και την ταινία του 1974 με πρωταγωνιστές τους Αλμπερτ Φίνεϊ, Ινγκριντ Μπέργκμαν και Σον Κόνερι. Το κείμενο έχει επίσης διασκευαστεί σε δύο graphic novels. Αυτήν την περίοδο στην Ελλάδα παίζεται στο Θέατρο Κάτια Δανδουλάκη μέχρι 2 Φεβρουαρίου και πρωταγωνιστούν οι Κάτια Δανδουλάκη, Δάνης Κατρανίδης, Αντώνης Καφετζόπουλος, Μάρω Κοντού,Τάσος Χαλκιάς και πολλοί ακόμη.
‘We seek the truth from within, not without.’
Πηγές:
http://www.culture21century.gr/2019/01/egklhma-sto-oriant-express-ths-agatha-christie-book-review.html
https://www.public.gr/product/books/greek-books/literature/crime-fiction/egklima-sto-orian-ekspres/prod9482423pp/
«Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές»: Και τελικά ποιος απ’ όλους είναι ο δολοφόνος;
Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές, της Agatha Christie
https://el.wikipedia.org/wiki/ΈγκλημαστοΟριάν_Εξπρές
One thought on “Έγκλημα στο Όριεντ Εξπρές: Το συγκλονιστικό αστυνομικό θρίλερ της Άγκαθα Κρίστι”