Αντί προλόγου
Μπεστ-σέλερ στο εξωτερικό, ένα must-read των celebrities της Κορέας, το Almond κυκλοφόρησε πρόσφατα και στα ελληνικά με τίτλο «Το αγόρι που δεν ήξερε τι θα πει φόβος» της Σον Ουόν Πιονγκ από τις εκδόσεις Ιβίσκος. Μια ακόμα μετάφραση της κορεάτικης λογοτεχνίας που μας άνοιξε την πόρτα σε έναν πρωτόγνωρο κόσμο που εναλλασσόταν μεταξύ σκοταδιού και φωτός, στον κόσμο του ξεχωριστού Γιάντζε ή αλλιώς του πιο αξιολάτρευτου τέρατος. Τι σημαίνει αγάπη, φιλία, θυσία, κανονικότητα; Τι πάει να πει είμαι φυσιολογικός; Σε όλα αυτά τα ερωτήματα σαν αναγνώστες και συνοδοιπόροι του πρωταγωνιστή αναζητούμε διαρκώς απαντήσεις.
Λίγα χρόνια για την πλοκή
Όλα ξεκινούν με τον Σον Γιάντζε να μας συστήνεται και να μας γνωρίζει τα άτομα της ζωής του. Από μικρή ηλικία διέφερε από τα υπόλοιπα παιδιά. Η έλλειψη φόβου και το γεγονός ότι δε γελούσε ποτέ που πυροδότησε την ανησυχία της μητέρας του κατέληξε σε διάγνωση αλεξιθυμίας. Ο λόγος η υποανάπτυξη των αμυγδαλών, του τμήματος εκείνου του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για την εκδήλωση συναισθημάτων. Ο Γιάντζε δεν παρουσίαζε ουδεμία νοητική στέρηση, αλλά αδυνατούσε να αντιληφθεί και να εκφράσει τα συναισθήματα τόσο του ιδίου όσο και των ανθρώπων που τον περιέβαλαν. Δίπλα στη μητέρα του σύντομα θα σταθεί και η γιαγιά του που θα τον υποστηρίξουν, θα τον στηρίξουν, θα του χαρίσουν την αγάπη και τη βοήθειά τους σε μια προσπάθεια να μοιάζει φυσιολογικός.
Όταν αυτές θα φύγουν από τη ζωή του, εκείνος θα εκτεθεί πρώτη φορά μόνος και αβοήθητος στον κόσμο. Θα γνωρίσει ανθρώπους που θα τον βοηθήσουν, όπως ο Δρ. Σιμ, που θα προσπαθήσουν να τον καταλάβουν, όπως η Ντόρα, να τον αλλάξουν όπως ο Γκον ή να τον εκμεταλλευτούν, όπως ο καθηγητής. Βλέποντάς το να μεγαλώνει και να αναπτύσσεται, βλέπουμε πως όλα πράγματι εξελίσσονται και αλλάζουν, πως οι καταστάσεις δεν είναι θέσφατα και πως οι διαγνώσεις δεν γίνονται πάντα για να επιβεβαιώνονται.
Λίγα λόγια για τα πρόσωπα
Όλα περιστρέφονται γύρω από τον Σον Γιαντζέ, το αγόρι που βλέπουμε να μεγαλώνει και να ανακαλύπτει έναν κόσμο που πολλές φορές λαμβάνουμε ως δεδομένο. Γνωρίζουμε τη μητέρα του, έναν άνθρωπο γεμάτο αγάπη, με παιδική ψυχή που κουβαλά στους ώμους της τις δυσκολίες να αναθρέψεις ένα παιδί που απάδει του κοινωνικώς αποδεκτού. Πλάι σε εκείνη στέκεται η δυναμική, αστεία και ενίοτε γραφική φιγούρα της γιαγιάς του. Τον καμβά πλαισιώνουν ο γεμάτος κατανόηση, λιγομίλητος Δρ. Σιμ που λειτουργεί σαν ένας από μηχανής θεός για τον νεαρό Γιαντζέ. Ανιδιοτελής με μια στόφα σοφίας και κατανόησης του κόσμου είναι η φωνή της λογικής. Σε αντιστάθμισμα αυτού έχουμε τον οξύθυμο, υπερευαίσθητο με το προσωπείο του επιθετικού Γκον, ενός παιδιού που βίωσε την εγκατάλειψη και θεώρησε πως η σκληρότητα της στάσης του είναι η μόνη απάντηση στη βαναυσότητα του κόσμου. Είναι το τέρας που ο ίδιος δημιούργησε. Η Ντόρα, από την άλλη, εμφανίζεται σαν ένα φθινοπωρινό αεράκι στη ζωή του Γιάντζε, από εκείνα τα αεράκια που ανατρέπουν τη ζωή όπως τη γνωρίζει κανείς. Εστιασμένη στο όνειρό της, με δίψα για τον κόσμο θα τον ταρακουνήσει όπως κανείς άλλος δεν κατάφερε πριν από αυτή.
Λίγα λόγια για το μήνυμα
Το μυθιστόρημα εξερευνά όλες τις ανθρώπινες σχέσεις, από την οικογενειακή έως την ερωτική και τη φιλική από μια ασυνήθιστη ματιά: αυτή ενός ανθρώπου που υποτίθεται πως δεν μπορεί να αισθανθεί. Ο πόνος διαδέχεται την ελπίδα, την απογοήτευση, τον ενθουσιασμό, την ανακάλυψη και μετά πάλι από την αρχή. Η ζωή όλων είναι ένας κύκλος ή όπως θα έλεγε και η Ντόρα είναι σαν το τρέξιμο. Άλλες φορές χάνεις, άλλες κερδίζεις αλλά δε σταματάς ποτέ να τρέχεις όπως και δε σταματάς ποτέ να ζεις.
Επίσης, το έργο καταδεικνύει ότι όλοι οι άνθρωποι λίγο ή πολύ διαφέρουμε και μοιάζουμε. Άραγε πώς μπορούμε τότε να ορίσουμε το φυσιολογικό; Υπάρχει κάποιο πρότυπο αποδεκτού και όλα τα υπόλοιπα που δε συμβαδίζουν με αυτό είναι κοινωνικά κατακριτέα και απορριπτέα; Μήπως αυτό που βλέπουμε ως ξεχωριστό, διαφορετικό, περιέργο, μακρινό είναι απλά το άτομο εκείνο που δεν μπαίνουμε στη διαδικασία να γνωρίσουμε πραγματικά και ουσιωδώς είτε από φόβο, είτε από δειλία είτε από διστακτικότητα και κίνδυνο απόρριψης;
Λίγα λόγια για το βιβλίο
Η γραφή της Σον Ουόν Πιονγκ είναι κοφτή, ασθματική, με αποτέλεσμα να εντείνει το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Η γλαφυρότητα, το περιττό απουσιάζει. Αντιθέτως βλέπουμε μόνο γεγονότα να συνταιριάζονται με συναισθηματικές διακυμάνσεις χωρίς εξάρσεις. Σε ορισμένα σημεία, μάλιστα, ο εξομολογητικός τόνος κυριαρχεί, ώστε ο αναγνώστης να νιώθει πως ο Γιάντζε τα εκμυστηρεύεται όλα αυτά σε εκείνον.
Η μετάφραση της Χριστίνα Ζαχαρίου είναι αξιοπρεπής και προσπαθεί να αποδώσει την εξιστόρηση του Γιαντζέ και παρέχει και γενικότερες πληροφορίες για την κορεάτικη κουλτούρα και κουζίνα. Ορισμένα αμελητέα λάθη στην επιμέλεια ελπίζουμε πως θα διορθωθούν στις επανεκδόσεις. Η ελληνική απόδοση του τίτλου μας προβλημάτισε αρκετά. Σίγουρα ο φόβος ήταν κάτι που ο πρωταγωνιστής δε γνώριζε και ένα επαναλαμβόμενο μοτίβο στο έργο, αλλά η επιλογή να διατηρηθεί και στην ελληνική έκδοση το “αμύγδαλο” να ήταν πιο κοντά στα δικά μας γούστα.
Αντί επιλόγου
Μια ιστορία για τους απόκληρους της κοινωνίας, για τους άγγελους και τους δαίμονες που εναλλάσσονται, για τον άνθρωπο σε όλες του τις διαστάσεις, για τις σχέσεις και για την αγάπη και όλες τις μορφές που παίρνει αξίζει να διαβαστεί από μεγάλους, αλλά και πιο μικρούς, αφού είναι ένα βιβλίο που εύκολα απευθύνεται και σε εφήβους. To ανέλπιστο και ελπιδοφόρο τέλος, η γεμάτη ανατροπές πλοκή του, οι ενδιαφέροντες χαρακτήρες του δικαιολογούν τη δημοφιλία του και τη συζήτηση για μεταφορά του στη μικρή ή στη μεγάλη οθόνη.
